FUNKCJE ukł. Moczowego:
1)wydalanie z ustroju niepotrzebnych produktów przemiany materii i substancji szkodliwych,
2)utrzymanie stałości płynów ustrojowych.
NERKI narząd parzysty o masie ok. 150 g, konsystencja spoistej, barwa ciemnoczerwona. Składa się z: 2 warstw zewn. kora nerki i wewn. rdzeń nerki, piramidy nerkowe, słupy nerkowe,wnęka nerkowa, miedniczka nerkowa.
Czynność nerek:
- stanowi filtr oczyszczający osocze krwi z końcowych produktów przemiany materii ( mocznik, kreatynina,kw. moczowy),
- wydalają wiele substancji obcych np. leki,
- pełnią ważną role w regulacji równowagi wodno-eloktrolitowej, kwasowo-zasadowej, utrzymywaniu stałego ciśnienia osmotycznego i pH śr. wew.
- wytwarza dwie ważne subst.: reninę (pośredniczy w utrzymaniu ciśnienia tętniczego i objętości krążącej krwi); erytropoetynę (czynnik stymulujący wytwarzanie krwinek czerwonych).
Nerki są obficie ukrwione, przepływa przez nie ok. 25% krwi wyrzucanej przez serce z każdym skurczem tj ok. 2,21 l/min.
Jednostką czynnościową i strukturalną nerki jest NEFRON:podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki, której zadaniem jest wytwarzanie moczu. Procesy związane z powstawaniem moczu obejmują: filtrację, resorpcję i sekrecję. N. zbudowany jest z ciałka nerkowego, od którego odchodzi kanalik kręty I rzędu (proksymalny); przechodzi on w pętlę Henlego, a ta w kanalik kręty II rzędu (dystalny), który wraz z innymi nefronami uchodzi do cewki zbiorczej w piramidzie rdzenia nerki.
MOCZOWÓD-URETER to długi parzysty przewód łączący miedniczkę nerkowa z dnem pęcherza moczowego. Ich długość wynosi 28-34 cm. Ściana moczowodu składa się z 3 warstw:
1) łączno- tkankowej bł. zewn.,
2)błony mięśniowej,
3)bł śluzowej pokrytej nabłonkiem przejściowym.
Mocz przechodzi z miedniczki nerkowej do pęcherza pod wpływem ciśnienia, siły grawitacyjnej i perystaltycznym skurczom warstwy mięśniowej moczowodów. Moczowody są obficie unerwione.
PĘCHERZ MOCZOWY- VESICA URINARIA to worek mięśniowy położony w miednicy mniejszej za spojeniem łonowym, służy jako zbiornik moczu. W stanie opróżnionym ma wielkość małej cytryny, a wypełniony przybiera kształt gruszki. Jego pojemność to ok 700cm3. Ściana pęcherza składa się z błony śluzowej, mięśniowej, zewnętrznej.
MOCZ-URINA
Dobowo zdrowy człowiek wydala 600-2500 ml moczu,zależne to jest od ilości spożytych płynów, temperatury otoczenia. Ma zabarwienie żółte lub bursztynowe, im ciemniejszy mocz, tym większe zagęszczenie barwnika moczu (urochromu). Gęstość względna moczu waha się 1,003 – 1,030 i zależy od stężenia rozpuszczonych w nim substancji. Składniki moczu: głównie woda, mocznik, kw. moczowy, sód,potas, chlorki, fosforany, siarczany.
CEWKA MOCZOWA żeńska – URETHRA FEMININA krótki szeroki przewód o dł. 3-5 cm, średnicy 5-7 mm, rozpoczyna się ujściem wew. w pęcherzu moczowym, kończy ujście zew. W przedsionku pochwy. Wysłana od wew. bł. śluzowa pokrytą nabłonkiem przejściowym
i wielowarstwowym walcowatym. Służy wyłącznie do wyprowadzania moczu z pęcherza.
CEWKA MOCZOWA męska – URETHRA MASCULINA rozpoczyna się w ujściu pęcherza moczowego a kończy ujściem zew. Na żołędziu prącia. Długość to 17,5-20 cm. Przy wzwodzie prącia odpowiednio się wydłuża.
Odróżniamy w niej 3 części:
1)cześć sterczową ok 3 cm
2)cz. błoniasta 2 cm,
3)cz. gąbczasta 10-15 cm.
Cewkę moczową wyścieła błona śluzowa pokryta nabłon. wielowarstwowym walcowatym.
KLIRENS ->oczyszczanie, miernik przepływu osocza przez nerki. U dorosłego czł klirens PAH wynosi ok. 650 ml/min dla mężczyzny, ok.600ml/min dla kobiety.