Treści programowe z zakresu kształtowania pojęć geometrycznych.

1. Orientacja przestrzenna

2. Cechy wielkościowe, porównywanie obiektów

3. Figury geometryczne

4. Mierzenie długości

NASZE PRZEDSZKOLE

− układanie prostych kompozycji, mozaik, obrazków z figur geometrycznych (3/4 latki)

− układanie dowolnych kompozycji, mozaik, obrazków z figur geometrycznych (5/6 latki)

− nazywanie figur geometrycznych(koło, trójkąt, kwadrat, prostokąt) (dzieci o szczególnie wysokim poziomie rozwoju)

RAZEM W PRZEDSZKOLU

-Budowanie szeregów różniących się wielkością, np. zabawki manipulacyjne, klocki,

figury geometryczne.

-Poziom I

Wyodrębnianie i nazywanie figur płaskich i przestrzennych (koło, kwadrat, trójkąt, kula,

sześcian) w sytuacjach manipulacyjnych i zabawowych.

-Poziom II

Wyodrębnianie i nazywanie figur płaskich i przestrzennych (koło, kwadrat, prostokąt,

trójkąt, kula, sześcian, prostopadłościan). Tworzenie konstrukcji, klasyfikowanie.

-Poziom III

Wyodrębnianie i nazywanie figur płaskich i przestrzennych. Tworzenie konstrukcji, klasyfikowanie, opisywanie cech. Kojarzenie kształtu z przedmiotami w otoczeniu.

Prawidłowe postępowanie metodyczne sprzyjające rozwijaniu umiejętności geometrycznych a następnie pojęć geometrycznych.

- rozpoznawanie

- nazywanie

-konstruowanie

- badanie własności

- segregowanie

Przykładowy przebieg pracy metodycznej z figurą geometryczna np. trójkąt

1. dzieci obserwują, manipulują płytka w kształcie trójkąta, manipulacja z zamkniętymi oczami umożliwią podzielić kształt od pozostałych cech np. koloru.

2.rysowanie palcem w powietrzu na dywanie itd. Zapamiętanego kształtu
rozpoznać, wyodrębnić np. w klocku daszku ściany w kształcie trójkąta, potem wyszukać w otoczeniu obiekty zawierające kształt trójkąta

3.ułożyć (konstruowanie) na goplanie z gumki kształt trójkąta lub np. troje dzieci zamkniętą gumkę trzymając w trzech miejscach formują w kształt trójkąt.

4. W trakcie ćwiczeń nauczyciel rozmawia o tym z dziećmi czego doświadczają i co spostrzegają, dzieci tworzą uogólnienia (tu cechy trójkątności – duże małe trójkąty, rocznego kształtu, mogą być w różnym położeniu

5. Ewentualnie rysowanie trójkąta, kolorowanie, dopasowanie ułożonych w różnych układach, szlaczki, mozaiki itp.

W trakcie kształcenia pojęć geometrycznych należy unikać zdrobnień typu:

Linia – kreska
Punkt – kropka
Kółko – koło

W procesie kształtowania się pojęć geometrycznych wyróżnia się 3 poziomy:

1. Przedpojęciowy

2. Pojęć personalnych

3. Pojęć socjalnych

Ad. 1 dziecko akceptuje kształty geometryczne takie jak koło, kwadrat czy prostokąt jako atrybuty rzeczy, które istnieją realnie. Na co dzień dzieci manipulują przedmiotami taki jak pudełko, płytka, piłka, wałek, klocki. Widzą i obserwują np. tęczę, promień światła, kręgi na wodzie itd. Wtedy dostrzegają nie tylko kształt ale także wielkość i kolor. Całościowe spostrzeganie sprawia jednak, że dostrzegane luki, kręgi, linie wtopione są w tło obserwowanych zjawisk.

Ad. 2 wymienione wcześniej kształty geometryczne dzieci potrafią już ujmować w osobnych pojęciach (traktować jak persony)

Ad. 3 Dzieci spostrzegają zbiór geometrycznych obiektów jak wspólnotę, w której dostrzega się określoną strukturę

Większość dzieci do 6 roku życia funkcjonuje na poziomie przedpojęciowym. Dla ich rozwoju umysłowego i odnoszenia sukcesów w dalszej edukacji istotne jest więc wspomaganie w stopniowym przechodzeniu na poziom pojęć personalnych.