Choroby wewnętrzne koni wykład 1

Choroby skóry koni

Wykwity pierwotne (Efflorescentiae primariae)

• bezpośrednio związane z toczącym się procesem chorobowym

• nie są to objawy patognomoniczne, ale pozwalają na zorganizowanie się z jakim rodzajem choroby mamy do czynienia

Plamka (macula)

• płaska ograniczona miana zabarwienia krew, pigment) o średnicy poniżej 1 cm

Grudka (papula)

• mała twarda wyniosłość do 1 cm

Guzek (tuberculum)

• twardy, wyniosły twór o średnicy powyżej 1 cm

Guz (tuber s.nodus)

• wykwit o dużej średnicy np. guz nowotworowy

Pęcherzyk (vesiculum)

• ostro odgraniczona wyniosłość wypełniona surowiczym płynem o średnicy do 1 cm. Położony pod warstwą rogową, śródnaskórkowo, ponadnaskórkowo

Krosta (pustula)

• mała wyniosłość wypełniona ropą (leukocyty, bakterie)

Bąbel (utrica)

• dobrze odgraniczone, płaskie, swędzące zgrubienia skóry, któremu towarzyszy obrzęk. Pojawia się w ciągu kilku minut i znika po kilku godzinach

• alergie pokarmowe

Torbiel/cysta (cystis)

• jama skóry wyścielone nabłonkiem i wypełniona elementami płynnymi i stałymi np.: zrogowaciałym nabłonkiem, wydzieliną gruczołów

Wykwity wtórne (efflorecentiae secundinaria)

• powstają z wykwitów pierwotnych, są one wywołane urazami np.: drapaniem, stanem zapalnym skóry

• skóra nabiera nieswoistego. Niediagnostycznego obrazu

Łuska (squama)

• nagromadzenie martwych, powierzchniowych komórek naskórka złuszczających się z powierzchni skóry, zmiana często spotykana przy ropnych powierchniowych zapaleniach skóry

Nadżerka (erosio)

• powierzchniowe ubytki tkanek, gojące się bez blizny; powstają w wyniku urazu, pęknięcia pęcherzyków, pęcherzy, krost

Strupy (crusta)

• utworzone z komórek zaschniętego surowiczego i/lub krwistego wysięku, jeden z etapów gojenia

Wrzód (ulcus)

• ubytek tkanki sięgający w głąb skóry właściwej, goi się przez bliznowacenie

Przetoka (fistula)

• mniej lub bardziej głębokie zmiany z których sączy się płyn

Blizna (cicatrix)

• jeden z etapów gojenia, w którym tkanka włóknista zastępuje skórę

Zliszajowacenie (lischenistatio)

• zgrubiała i twarda skóra, która powstaje w wyniku długotrwałego działania czynnika drażniącego np.: drapania, ocierania; często dochodzi do hiperpigmentacji o kolorze szarwo-niebieskim

Szczelina (fissura)

• powstaje w wyniku pęknięcia zgrubiałej, zliszajowaciałej skóry

Zmiany barwnikowe

• przebarwienie (hiperpigmentatio)

• odbarwienie (hipopigmentatio)

Choroby o podłożu immunologicznym

Pokrzywka (Urticaria)

• mianem pokrzywki określa się bardzo szybko powstające i najczęściej równie szybko znikające okrągławe płaskie, wyraźnie odgraniczone, czasem swędzące wyniesienia skóry, które pojawiają się w następstwie przepojenia płynem surowiczym warstwy brodawkowatej i kolczystej skóry

• etiologia

  • zatrucia

  • choroby zakaźne

  • sok z pokrzywy (utrica)

  • ukąszenia owadów (meszki, muchówki, mrówki)

  • otarcia, zadrapania skóry,

  • po nakarmieniu zielonym żytem, liśćmi ziemniaczanymi, zielonymi roślinami strączkowymi, liśćmi paproci

• objawy

  • objawy skórne poprzedzone są czasami zaburzeniami trawiennymi, osłabieniem, gorączką

  • bardzo szybko powstają bąble,

  • świąd pojawia się sporadycznie

  • zapadają się i tworzą pierścienie

  • lub zlewają się ze sobą i tworzą kształt falisty

  • utrzymują się kilka godzin a najwyżej 1-2 dni

  • schodzenie łagodne, chyba że często się powtarza

• leczenie

  • ostra pokrzywka ustępuje sama

  • przy zmianach sączących – fosforan sodowy deksametazonu w dawce 0,04 mg/kg mc i.v.

Wyprysk letni – nadwrażliwość na ukąszenia muchówek lub meszek - „lipcówka”

• ostry sączący odczyn – nasada ogona

• owrzodzenia małżowiny usznej i nadwrażliwość na dotyk

• zaawansowane zmiany utraty włosów u nasady ogona tzw. szczurzy ogon

Wszawica

• typowa zmiana dla zimnych pór roku

• Hematopinus asini macrocephalus

• niepokój i świąd

• plackowate wyłysienia z krwistymi strupkami

• leczenie: doustnie ivermektyna 0,2 mg/kg mc

Pęcherzyca liściasta (Pemphigus foliaceus)

• choroba autoimmunologiczna, w której przeciwciała są skierowane przeciwko składowym naskórka

• powstaje akantoliza (utrata przylegania pomiędzy keratynocytami) i tworzenie pęcherzy podrogowych

• etiopatogeneza

  • wytwarzane są przeciwciała IgG skierowane przeciwko cząstkom adhezyjnym

  • utrata przylegania keratynocytów

  • powstawanie krost z warstwy rogowej naskórka

• objawy

  • pęcherze

  • krosty

  • strupy

  • obrzęki kończyn

  • brak apetytu

  • gorączka

• rozpoznanie

  • różnicujemy z ropnym zapaleniem skóry

  • pobieramy materiał z krost (np.: wewnętrzna powierzchnia małżowiny)

  • badanie cytologiczne

• leczenie

  • duże dawki glikokotykosteroidowych

  • Deksametazon (Rapidexon®)

    • dawkowanie: 0,02 – 0,06 mg/kg mc

    • 5-15 ml na konia

    • dożylnie, domięśniowo, podskórnie

• rokowanie

  • złe

  • wyjątek, konie młode u których wcześnie postawiono rozpoznanie

Fotouczulenie słoneczne (fotosensybilizacja, wyprysk świetlny – eczema solare)

• pierwotna – substancje fotodynamiczne dostają się do skóry po połknięciu, wstrzyknięciu, poprzez kontakt ze skórą

• hepatogenna – we krwi kraży filoerytryna jako metabolit w niewydolności wątroby

• idiopatyczna – pochodzenie substancji fotodynamicznych pozostaje nieznane

• fotouczulenie po spożyciu dziurawca

  • szkodliwe są części roślin zawierających barwnik krwistoczerwony – hyperucynę

  • powstaje zapalenie skóry w miejscu pozbawionych pigmentu

  • powstaje znaczny świąd skóry wzmaga się na słońcu

  • ocieranie swędzących miejsc i kaleczenie skóry

  • powstawanie blizn, martwica skóry

  • również po spożyciu lucerny lub gryki

  • leczenie

    • usunięcie substancji fotodynamicznych

    • uniknięcie ekspozycji na promieniowanie UV

    • miejscowe stosowanie maści przeciwzapalnych

    • leczenie hepatopatii leżącej u podstaw choroby

    • podawanie NLPZ

      • fluniksyna (Flunimeg®) d

      • 1 ml na 45 kg (1,1 mg fluniksyny na kg mc) iv

    • krem z pantenolem i cynkiem (Effol®)

Zakażenie bakteryjne gronkowcem (piasecznica, botriomykoza)

• Staphylococcus aureus, Saphylococcus intermedius, Staphylococcus huicus, Staphylococcus epidermis

• postaci choroby

  • zapalenie mieszków włosowych (folliculitis)

  • zapalenie mieszków włosów długich – figówka (sycosis)

  • stagnacja wydzieliny gruczołów łojowych i zropienie mieszków włosowych – trądzik (acne)

  • silny odczyn zapalny, proces ropny i martwica mieszka włosowego – czyraczyca (furunculosis)

• typowe rozmieszczenie zmian

  • miejsca podrażnienia skóry (tarcie, drapanie, ucisk uprzęży)

  • sprzyjają zabrudzenie i utrudnione parowanie potu

  • grzbiet i boki tłowia (tarcie siodła, popręgu, wodzy)

  • głowa (tarcie kantaru)

• objawy

  • powstawanie w naskórku bolesnych pęcherzyków

  • wielkość łebka od szpilki

  • wypełniają się one ropą (krosty)

• botriomykoza

  • ropowiczy obrzęk zakażonych obszarów skóry

  • często mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy

  • powstaje tzw. guz piersiowy

• rozpoznanie

  • stawiamy na podstawie wyników hodowli wykonanej z ropy, materiału punkcyjnego lub tkanki ziarninowej

• leczenie

  • chirurgiczne – przecięcie dobrze odgraniczonych ropni

  • usunięcie dużych ziarniniaków

  • farmakologicznie: antybiotykoterapia w zależności od wyniku antybiogramu np. penicylina G 10 000 000 j.m. Podanych 3x w odstępach trzydniowych

• zapobieganie

  • wykrywanie u usuwanie źródeł zakażenia

  • chronić przed nowymi lub powtórnymi infekcjami

  • higiena podczas zabiegów weterynaryjnych

Grzybica

• grzybica Microsporum equinum – liszaj obrzękowy

• mikrosporoza

• grzybica Trichophyton equinum – liszaj strzygący

• trichofitoza

• grzybica tkanki podskórnej – pyogranuloma

• leczenie zmian grzybiczych

  • wygolenie okrywy włosowej

  • dokładne obmycie zmian

  • stosowanie miejscowe leków na bazie imidazolu – dobrze tolerowane prze konie

  • łatwo przenikają przez stratum corneum naskórka

  • stosowanie 4x co 3 dni (najpierw całe ciało, później tylko zmiany chorobowe)

Sarkoidoza (fibosarcoma)

• czynnik etiologiczny: bovine papillomavirus – BPV typ 1 i 2 (wirus brodawczakowatośći bydła)

• umiejscowienie głowa, szyja, obwodowe części kończyn

• sarkoid to guz tkanki łącznej ze zróżnicowaną ilością komórek nabłonkowych

• najczęstsza choroba nowotworowa u koni (40% wszystkich zmian nowotworowych

• sarkoid na szyi – forma brodawkowata

• sarkoid – forma fibroblastyczna

• postępowanie terapeutyczne

  • radykalne wycięcie guzów łącznie z regionalnymi węzłami chłonnymi

  • krioterapia – wymrażanie zmian (skuteczność 70%)

  • laseroterapia

  • miejscowo podawanie związków arsenu

  • stosowanie szczepionki BCG (Mycobacterium bovis) bezpośrednio d guza

Zespół Cushinga u koni

• przyczyny

  • nadmierne wydzielanie hormonów przysadki

    • spowodowane nadmiernym brakiem dopaminy – neurotransmiter hamujący

    • niekontrolowany wzrost aktywności gruczołowej przysadki – bez fizycznego powiększenia

    • hyperadrenokorycyzm przysadkozależny

• objawy

  • chorują konie starsze i w średnim wieku

  • laminitis (ochwat)

  • skłonność do infekcji i ropni kopyta

  • nadmierny wzrost włosa (hirsutyzm)

  • czasami beczkowaty brzuch

  • polidyspja i poliuria

  • epizody szybkiego i płytkiego oddechu

  • gromadzenie się tłuszczu na grzebieniu szyi i w okolicach zadu i nasady ogona, oczodoły

  • letargiczne zachowanie (senność)

• rozpoznawanie

  • umiarkowany wzrost ACTH we krwi

  • wzrost poziomu glukozy i insuliny

  • niski poziom hormonów tarczycy

• Leczenie

  • pergolid (Permax®) antagonista receptorów DOPA-minoegicznych D1 i D2

  • dawkowanie 1 mg/500kg/dziennie per os

6