CI
GA
Y PODSKÓRNY WLEW
INSULINY
 TERAPIA POMPOWA
Klinika Pediatrii, Onkologii,
Hematologii i Diabetologii
Uniwersytet Medyczny w A
odzi
EDUKACJA ZDROWOTNA
PRZED PODA

CZENIEM POMPY
MEDYCZNE
TECHNICZNE
1. Ogólne zasady terapii
1. Techniczna obsługa
pompowej
pompy
2. Baza + Bolus
2. Rodzaje wkłuć +
3. Zasady zdrowego
trening instalacji
żywienia (jak liczyć
3. Rozwiązywanie
wartość posiłku)
problemów
4. Hipoglikemia
technicznych
5. Hiperglikemia
6. Dodatkowa choroba
7. Wysiłek fizyczny
Prawidłowe wydzielanie insuliny
Podstawowe wydzielanie insuliny
Godziny doby
7 13 19 3
Prawidłowe wydzielanie insuliny
Podstawowe wydzielanie insuliny
Dodatkowe wydzielanie insuliny w odpowiedzi
" na spożyty posiłek (30-40 min. po posiłku, powrót
do wyjściowego po 4 h)
" na sytuację stresową
Godziny doby
7 13 19 3
Prawidłowe wydzielanie insuliny
Insulina jest hormonem regulującym metabolizm
węglowodanów, białek i tłuszczów.
Godziny doby
7 13 19 3
Preparaty insuliny
0 h 4 h 8 h 20 h
Analogi insuliny krótko
działającej
Humalog, Novorapid
Insulina krótkodziałająca
Actrapid, Gensulin R, Humulin R
Insulina o pośrednim
czasie działania
Insulatard, Genslin N, Humulin N
Długodziałający analog
insuliny
Lantus, Levemir
KONWENCJONALNA INSULINOTERAPIA
7 13 19 3
Godziny doby
ZINTENSYFIKOWANA INSULINOTERAPIA
METODA WIELOKROTNYCH WSTRZYKNI
Ć
Z UŻYCIEM TRADYCYJNEJ INSULINY LUDZKIEJ
7 13 19 3
Godziny doby
ZINTENSYFIKOWANA INSULINOTERAPIA
METODA WIELOKROTNYCH WSTRZYKNI
Ć
Z UŻYCIEM ANALOGÓW INSULINY LUDZKIEJ
7 13 19 3
Godziny doby
Ciągły podskórny wlew insuliny
 Terapia pompowa
Ciągłe podawanie insuliny przez wkłucie
podskórne połączone cewnikiem z pompą
insulinową, która podaje insulinę
w dawce ustalonej przez użytkownika
ZINTENSYFIKOWANA INSULINOTERAPIA
CI
GA
A PODSKÓRNA INSULINOTERAPIA
7 13 19 3
Godziny doby
Stosujemy jeden rodzaj insuliny
 analog szybko działający
Analog insuliny
szybko działający
Novorapid
Humalog
1 2 3 4 5
Początek działania 5 - 20 minut
Szczyt działania 1 - 2 godziny
Czas działania 3 - 5 godzin
CI
GA
A PODSKÓRNA INSULINOTERAPIA
W przypadku przerwania podawania insuliny,
po 4-5 godzinach w organizmie stwierdza się
całkowity brak insuliny.
RYZYKO KWASICY KETONOWEJ
OBECNIE STOSOWANE
POMPY INSULINOWE
NIE S
SZTUCZNYMI
TRZUSTKAMI
Ciągły podskórny wlew insuliny
jest prowadzony w oparciu o dwie
podstawowe funkcję:
Wlew podstawowy (baza) - zastępujący
insulinę o przedłużonym działaniu
Bolus  odpowiednik insuliny krótko
działającej lub jej analogu
BAZA  wlew podstawowy
" Oznacza podstawowy wlew insuliny
(w jednostkach/godzinę) zaproponowany
wstępnie (na podstawie wyliczeń) przez
lekarza prowadzącego, a następnie
weryfikowany przez pierwsze dni terapii
pompowej na podstawie wykonywanych
przez pacjenta wielokrotnie
w ciągu doby pomiarów glikemii.
BAZA  wlew podstawowy
" Hipotetycznie insulina podawana w  bazie
powinna pozwolić pacjentowi utrzymać
glikemie zbliżone do normy w sytuacji,
gdyby w pełni zdrowia i przy typowym
trybie życia nie przyjmował żadnych
posiłków.
" Pompy insulinowe umożliwiają
zaprogramowanie  bazy na każde kolejne
30 lub 60 minut doby (np. od 7:00 do 8:00 -
0,9 j/godz., od 8:00 do 9:00  1,0 j/godz.
itd.)
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- wlew podstawowy
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0 3 6 9 12 15 18 21 24
Godziny doby
Dawka insuliny U/h
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- wlew podstawowy
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,4 jedn/godz.
0,2
0,1
0
0 3 6 9 12 15 18 21 24
Godziny doby
Dawka insuliny U/h
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- wlew podstawowy
1 2 3 4 5
6 7 8
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- wlew podstawowy
1 2 3 4 5
6 7 8
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- wlew podstawowy
1 2 3 4 5
6 7 8
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- wlew podstawowy
1
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0
0 3 6 9 12 15 18 21 24
Godziny doby
Dawka insuliny U/h
Zasady programowania
podstawowej dawki insuliny
" Insulina we wlewie podstawowym (baza)
powinna być programowana tylko na
zapotrzebowanie podstawowe,
nie na posiłki
" Zmiana dawki insuliny w bazie powinna być
płynna (zmniejszanie lub zwiększanie dawki
podstawowej o 0,05-0,1 jedn./godzinę, max 0,2
jedn./godzinę)
" UWAGA ! Nie dotyczy efektu brzasku
Zasady programowania
podstawowej dawki insuliny
" Dawka podstawowa powinna być
modyfikowana zgodnie
z zapotrzebowaniem zależnym od:
" cech pacjenta (np.efekt brzasku  większa
dawka nad ranem),
" aktywności fizycznej pacjenta,
" występowania dodatkowej choroby
Prawidłowe zaprogramowanie podstawowej dawki insuliny
Prawidłowe zaprogramowanie podstawowej dawki insuliny
Błędne zaprogramowanie podstawowej dawki insuliny
Błędne zaprogramowanie podstawowej dawki insuliny
BAZA  wlew podstawowy
Weryfikacja ustalonej dawki na podstawie
" glikemii nocnych,
" na czczo,
" po dłuższych (6-godzinnych przerwach
w spożywaniu posiłku)
Zmiana podstawowej dawki
insuliny
" Dawka insuliny we wlewie podstawowym
powinna być zwiększana lub zmniejszana
w zależności od pomiarów glikemii
" Zmiana dawki na 1-3 godziny przed
oczekiwanym efektem
BAZA  wlew podstawowy
Przykład 1
" Glikemia o 5.00 wynosi 200 mg/dl
" Zwiększamy bazę w godzinach:
2.00  4.00
" o 0,05  0,1 jedn./godz.
BAZA  wlew podstawowy
Przykład 2
" Glikemia o 3.00 wynosi 40 mg/dl
" Zmniejszamy bazę w godzinach:
24.00  2.00
" o 0,05  0,1 jedn./godz.
BAZA  wlew podstawowy
" Pompy insulinowe umożliwiają
zaprogramowanie kilku rodzajów wlewu
podstawowego:
 baza podstawowa (standard lub 1)
 bazy A lub 2 (na dni zwiększonej aktywności
fizycznej  zmniejszonego zapotrzebowania
na insulinę)
 bazy B lub 3 (na dni dodatkowej
choroby/zwiększonego zapotrzebowania
na insulinę)
 inne
BAZA  wlew podstawowy
" Możliwe jest również kilkugodzinne
zwiększenie lub zmniejszenie wlewu
podstawowego w stosunku do wcześniej
zaprogramowanej (np. na czas wysiłku
fizycznego lub utrzymującej się danego
dnia tendencji do niskich glikemii).
" CZASOWA ZMIANA BAZY
- procentowa (0-200%)
- indywidualnie ustalona
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- CZASOWA ZMIANA BAZY
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0 3 6 9 12 15 18 21 24
Godziny doby
Dawka insuliny U/h
PROFIL BAZOWEJ DAWKI INSULINY
- CZASOWA ZMIANA BAZY
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0 3 6 9 12 15 18 21 24
Godziny doby
Dawka insuliny U/h
Zmiana dawki podstawowej
" Zwiększenie dawki:
Baza B lub 3,
- choroba z gorączką,
Czasowa zmiana
bazy -
zwiększenie
Czasowa zmiana
- stres
bazy - zwiększenie
- dzień ze zmniejszoną
Czasowa zmiana
aktywnością fizyczną
bazy - zwiększenie
Zmiana dawki podstawowej
" Zmniejszenie dawki:
- zaplanowana
Baza A lub 2
większa aktywność
fizyczna przez
dłuższy okres czasu
(np. wakacje)
- niezaplanowany
Czasowa zmiana
wysiłek szczególnie
bazy - zmniejszenie
krótkotrwały
BOLUS
" Bolusem nazywamy dawkę insuliny
podawaną  doraz
nie w następujących
sytuacjach:
 W celu obniżenia zbyt wysokiego stężenia
glukozy we krwi (korekta)
 Do każdego posiłku
(poza węglowodanami podawanymi w czasie
hipoglikemii)
RODZAJE BOLUSÓW
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
POMPA
Bolus Bolus Bolus
prosty przedłużony podwójny
Minimed
Normal Squaqre Dual
Accucheck
Standardowy Przedłużony Wielofalowy
Cozmo
Standard Extended Combination
RODZAJE BOLUSÓW
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
0 2 4
Bolus
prosty
Bolus prosty
Dawka na posiłki węglowodanowe  przeliczana
na wymienniki węglowodanowe (WW).
Wyznacza się dawkę insuliny na 1 WW, zależną
od pory dnia i rodzaju węglowodanów.
Dawka korekcyjna  oblicza się o ile obniża
poziom glikemii 1 jednostka insuliny.
Zależna od pory dnia.
RODZAJE BOLUSÓW
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Bolus
przedłużony
Bolus przedłużony
Dawka na posiłki białkowo-tłuszczowe 
wyznacza się dawkę insuliny i czas jej
podawania.
Dawkę insuliny wyznacza się w przeliczeniu na
wymienniki białkowo-tłuszczowe
1WBT = 100 kcal białkowo-tłuszczowych.
Długość podawania bolusa zależy od rodzaju
posiłku.
RODZAJE BOLUSÓW
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
=
1
+
0,5
0
Bolus
Bolus Bolus
prosty
przedłużony podwójny
RODZAJE BOLUSÓW
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
=
1
+
0,5
0
0 2 4
Bolus Bolus
Bolus
prosty podwójny
przedłużony
RODZAJE BOLUSÓW
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
=
1
+
0,5
0
0 2 4
Bolus Bolus
Bolus
prosty podwójny
przedłużony
Bolus złożony
Bolus normalny + bolus prostokątny
Zastosowanie:
" Posiłki mieszane: węglowodanowo-białkowo-tłuszczowe
(WW + WBT)
" Podczas spożywania posiłków białkowo-tłuszczowych, przy
podwyższonej glikemii przedposiłkowej
ZINTENSYFIKOWANA INSULINOTERAPIA
CI
GA
A PODSKÓRNA INSULINOTERAPIA
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
7 11 15
19
Godziny doby
Definicja WW
Wymiennika Węglowodanowego
" 1 WW: 1 wymiennik węglowodanowy, to taka
ilość/porcja jedzenia, która dostarcza
organizmowi 10 g węglowodanów
wchłanialnych.
1 WW = 10 g węglowodanów
1g węglowodanów = 4 kcal
Tabele WW:
Podana ilość produktu (g), która zawiera 10 g
węglowodanów wchłanialnych.
Informacje na opakowaniach produktów
spożywczych:
Podana ilość (g) węglowodanów w 100 g
lub 100 ml produktu
Przykład 1
Ile WW jest w 1 szklance (250 ml) soku
jabłkowego ?
Informacja na opakowaniu
W 100 ml soku: 12 g węglowodanów
Obliczenie: (1WW=10 g)
12 g węglowodanów / 10 g = 1,2 WW w 100 ml
W 250 ml: (250 / 100) = 2,5 porcji
2,5 x 1,2 = 3,0 WW
Definicja WBT
Wymiennika Białkowo-Tłuszczowego
" Definicja 1 WBT: 1 wymiennik białkowo-
tłuszczowy, to taka ilość/porcja jedzenia,
która dostarcza organizmowi 100 kcal
pochodzących z białek i tłuszczów.
" 1g białka = 4 kcal
" 1g tłuszczu = 9 kcal
Tabele WBT:
Podana ilość produktu (g), która zawiera
100 kcal z białek i tłuszczów
Informacje na opakowaniach produktów
spożywczych:
Podana ilość (g) białek i tłuszczów w 100 g
lub 100 ml produktu
Przykład 2
Ile WBT jest w 300 g galaretki z nóżek wieprzowych?
Informacja na opakowaniu
W 100 g produktu: 17 g białek
15 g tłuszczu
0,8 g węglowodanów
Obliczenie:
17 g białek x 4 kcal = 68 kcal
15 g tłuszczów x 9 kcal = 135 kcal
= 203 kcal
2 WBT
W 100 g (porcja) - 203 kcal
203 kcal/100 kcal = 2,0 WBT w porcji
2 WBT
300g/100g = 3 porcje
2 WBT
2 WBT
3 x 2,0 WBT = 6,0 WBT
Przykład 3
Ile WW i WBT jest w 16 g czekolady (4 cząstki)?
Informacja na opakowaniu
W 100 g produktu: 64,0 g węglowodanów
5,3 g białek
28,9 g tłuszczu
Obliczenie:
WW:
64g/10g = 6,4 WW w 100 g czekolady
WBT
5,3 g białek x 4 kcal = 21 kcal
29 g tłuszczów x 9 kcal = 261 kcal
= 282 kcal
W 100 g czekolady - 282 kcal
203 kcal/100 kcal = 2,8 WBT w czekoladzie
Przykład 3
Ile WW i WBT jest w 16 g czekolady (4 cząstki)?
W 100 g czekolady:
6,4 WW
2,8 WBT
W 4 cząstkach czekolady
6,4 WW / 100 g x 16 g = 1,02 WW = 1 WW
2,8 WB / 100g x 16 g = 0,45 = 0,5 WBT
Przykład 3
Ile WW i WBT jest w 16 g czekolady (4 cząstki)
Informacja na opakowaniu
W 100 g produktu: 64,0 g węglowodanów
5,3 g białek
28,9 g tłuszczu
538 kcal
Obliczenie:
WBT:
64g węglowodanów x 4 kcal = 256 kcal
węglowodanowe
538 kcal  256 kcal = 282 kcal BT
W 100 g czekolady - 282 kcal
282 kcal/100 kcal = 2,8 WBT w czekoladzie
Tabele kaloryczne
ilość w 100 g produktu
Nazwa Kcal Węglo- Białko Tłuszcz WW WBT
produktu
wodany
Banan 95 23,5 1,0 0,3 2,4
Czekolada 531 64,0 5,3 28,9 6,4 2,8
Wieprzowina 278 0 15,4 24,4 2,8
pieczona
Kotlet 351 15,6 19 24,1 1,6 2,8
schabowy
panierowany
Chleb 245 57 5,4 1,3 5,7 0.3
Tabele kaloryczne
ilość w 100 g produktu
Nazwa Kcal Węglo- Białko Tłuszcz WW WBT
produktu
wodany
Banan 95 23,5 1,0 0,3 2,4
X
X
Czekolada 531 64,0 5,3 28,9 6,4 2,8
Wieprzowina 278 0 15,4 24,4 2,8
pieczona
Kotlet 351 15,6 19 24,1 1,6 2,8
schabowy
panierowany
Chleb 245 57 5,4 1,3 5,7 0.3
X X
Jako dostarczające głównie białek
i tłuszczów (WBT) należy traktować
następujące grupy produktów
spożywczych:
" Mięsa i potrawy mięsne
" Drób i potrawy drobiowe
" Wędliny (kiełbasy, baleron, szynka, pasztety
itp.)
" Podroby i parówki
" Margaryny, masło, oleje roślinne, smalec
" Ryby we wszelkiej postaci
" Sery białe i żółte
" Jaja
" Śmietanę, majonez, sos tatarski
Jako dostarczające białek i tłuszczów
(WBT), ale równocześnie bogate
w węglowodany należy traktować
następujące produkty spożywcze:
" Potrawy zawierające mięso w połączeniu
np. z makaronami, kaszami, fasolą
" Kanapki z wędlinami, serami, jajkami
" Potrawy kuchni włoskiej np. pizza, spaghetti z
sosami i mięsem, risotto; potrawy z fast-foodów
(frytki, hamburgery itp.), placki ziemniaczane
" Wyroby cukiernicze (np. WZ-ka, karpatka, sernik,
torty, biszkopt, ciasto drożdżowe, herbatniki 
zwłaszcza nadziewane i w czekoladzie)
" UWAGA! TO NIE S
PEA
NE LISTY PRODUKTÓW
WYMAGAJ
CYCH PRZELICZANIA NA  WW
Wyliczanie dawki w bolusie 
na posiłek
" Przelicznik na WW i WBT
" Taką samą dawkę insuliny podajemy na 1 WW
oraz na 1 WBT
" Przelicznik może być inny o każdej porze dnia
" Np. Śniadanie  1,0 jedn./ WW / WBT
Obiad - 0,7 jedn./ WW / WBT
Kolacja - 0,5 jedn./ WW / WBT
" W zależności od rodzaju posiłku i rodzaju bolusa
" Zasadniczo:
 każdy posiłek zawierający tylko WW wymaga
tylko bolusa prostego (uwaga na Index
Glikemiczny!)
 każdy posiłek zawierający tylko WBT wymaga
tylko bolusa przedłużonego
 każdy posiłek zawierający WBT i WW wymaga
bolusa złożonego (np. 50% wyliczonej dawki w
bolusie normalnym + 50% dawki w bolusie
przedłużonym na 3-8 godzin)  WI
SZOŚĆ
POSIA
KÓW
Wyliczanie dawki w bolusie 
na posiłek
" Bolus przedłużony
" Czas podawania bolusa zależy od rodzaju
posiłku zwykle od 2 do 6 godzin
" Im mniej kalorii pochodzących z tłuszczu
tym krótszy bolus
Wyliczanie dawki w bolusie 
na posiłek
Np. bolus przedłużony na:
" kanapki z wędliną, serem, jajkiem  2-3
godziny,
" mięso gotowane  2-4 godziny
" mięso duszone  3-5 godzin
" potrawy smażone  4-6 godzin
" potrawy grilowane  4-6 godzin
Wyliczanie dawki w bolusie 
na korektę
" Przelicznik  wskazuje, o ile 1j. insuliny obniża glikemię.
" Przelicznik może być inny o każdej porze dnia
" Np. 1.00  5.00  1,0 jedn.  80 mg/dl
5.00  8.00 - 1,0 jedn.  50 mg/dl
8.00  15.00 - 1,0 jedn.  60 mg/dl
" JEŻELI sam BOLUS KOREKCYJNY - to BOLUS
PROSTY
" JEŻELI KOREKTA PRZY POSIA
KU  to wyliczoną
dawkę dodajemy do bolusa prostego lub do bolusa
złożonego (do części podawanej od razu w postaci
bolusa prostego)
Przelicznik posiłkowy: 0,5 jedn./ WW / WBT
Przelicznik korekcyjny: 1,0 jedn. - 100 mg/dl
Przykład 1
Glikemia 180 mg/dl,
Planowany posiłek: 3 WW i 1,5 WBT (kanapki)
Obliczenie:
Korekta: 180  100 = 80 mg/dl
= 0,8 jedn. bolus prosty
Posiłek: 3 WW x 0,5 = 1,5 bolus prosty
1,5 WBT x 0,5 = 0,75 = 0,8 jedn.  bolus przedłużony
WYNIK: BOLUS ZA
OŻONY
bolus prosty: 0,8 + 1,5 = 2,1 jedn.
bolus przedłużony: 0,8 jedn. / 2 godziny
Przelicznik posiłkowy: 0,5 jedn./ WW / WBT
Przelicznik korekcyjny: 1,0 jedn. - 100 mg/dl
Przykład 2
Glikemia 40 mg/dl,
Planowany posiłek: 4 WW i 3 WBT (kotlet smażony)
Obliczenie:
Korekta: niedocukrzenie  dodatkowy 1-2 WW
szybko wchłaniające się,
Posiłek: 4 WW x 0,5 = 2 jedn.  bolus prosty
3 WBT x 0,5 = 1,5 jedn.  bolus przedłużony
WYNIK: BOLUS ZA
OŻONY po posiłku
bolus prosty: = 2,0 jedn.
bolus przedłużony: 1,5 jedn. / 4 godziny
" Ważna jest również umiejętność rozróżniania
produktów zawierających węglowodany o
wysokim i niskim indeksie glikemicznym (IG).
" Wysoki IG  szybkie wchłanianie
" Niski IG  wolne wchłanianie
" Wysoki indeks glikemiczny charakteryzuje
produkty szybko podnoszące stężenie
glukozy we krwi (np. płatki śniadaniowe typu Nesquik,
CiniMinis, Cheerios, Corn Flakes itp., owoce, ugotowany na
miękko makaron czy ryż, ziemniaki pure, naleśniki,
kopytka, kluski śląskie, białe pieczywo...).
" Niski indeks glikemiczny charakteryzuje
produkty wolno i, co za tym idzie, na dłuższy
czas podnoszące stężenie glukozy we krwi
(np. razowe pieczywo, nie rozgotowane grube kasze,
produkty węglowodanowe połączone z tłuszczami  np. ryż
z tłustym sosem, spaghetti al dente posypane żółtym
serem...).
" Produkty o wysokim indeksie glikemicznym
wymagają podania większej dawki insuliny
" Produkty o niskim indeksie glikemicznym
wymagają podania mniejszej dawki insuliny
" Np. Jeżeli przelicznik 0,5 jedn./ WW to
- dla produktów o wysokim IG  0,6 jedn./WW
- dla produktów o niskim IG  0,4 jedn./WW
" Ewentualnie można nieco zmienić rozkład dawki
w bolusie złożonym
Przykłady
" 4 WW o wysokim indeksie glikemicznym i 1 WBT (bułka z
masłem i dżemem)
Wstępne wyliczenie:
bolus złożony: 2 jedn.  prosty
0,5 jedn. - przedłużony / 2 godz.
Korekta na indeks glikemiczny
bolus prosty: 2,5 jedn.  prosty
" 3 WW o niskim indeksie glikemicznym i 5 WBT
Wstępne wyliczenie:
bolus złożony: 1,5 jedn.  prosty
2,5 jedn. - przedłużony / 5 godz.
Korekta na indeks glikemiczny
bolus złożony: 1,0 jedn.  prosty
3,0 jedn. - przedłużony / 5 godz.
BOLUSY
Weryfikacja ustalonej dawki
" Na podstawie glikemii oznaczanej śrdnio w
1,5 - 2 godzin po spożyciu posiłku, ale
" przy spożywaniu posiłków o wysokim IG
wskazana kontrola po 30-60 minutach,
" przy spożywaniu posiłków o niskim IG
wskazana kontrola po 2-4 godzinach.
DODATKOWA CHOROBA -
INFEKCJA
1. Skrupulatna samokontrola  kontrola
glikemii co 2 godziny i  w razie
przecukrzenia  badanie moczu na
obecność cukru i acetonu
2. Dieta lekkostrawna, obfite pojenie
DODATKOWA CHOROBA -
INFEKCJA
3. Zmiana bazy  przejście z bazy
standardowej na większą bazę B lub 3
* baza B lub 3 jest większa od bazy
standardowej o 30-50%
PRZECUKRZENIE - HIPERGLIKEMIA
1. Samokontrola - kontrola glikemii co 2 godziny
i badanie każdej porcji moczu na obecność
cukru i acetonu
2. Zaprzestanie wysiłku fizycznego
3. Obfite pojenie
PRZECUKRZENIE - HIPERGLIKEMIA
4. Podanie bolusa korekcyjnego
Kontrola glikemii po 2 godzinach i w razie
utrzymywania się przecukrzenia - podanie
następnego bolusa korekcyjnego.
UWAGA ! Jeśli po podaniu dwóch bolusów korekcyjnych
nadal utrzymuje się przecukrzenie, to kolejny bolus
korekcyjny musi być podany za pomocą pena lub
strzykawki..
Zmień wkłucie, sprawdz
pompę, wymień insulinę !
NIEDOCUKRZENIE
1. Zatrzymanie pompy na 20 minut (przy bazie
> 0,3 jedn./godzinę)
2. Czasowa zmiana bazy 
zmniejszenie o 30-50%
* na 2 godziny (gdy przedawkowano insulinę)
* na ponad 2 godziny (po dużym wysiłku
fizycznym)
NIEDOCUKRZENIE
3. Zaprzestanie wysiłku fizycznego
4. Spożycie dodatkowej porcji węglowodanów
- 1 WW szybko wchłaniający się (glukoza,
coca cola), a przy braku poprawy  kolejny
1 WW szybko wchłaniający się
5. Kontrola glikemii
WYSIA
EK FIZYCZNY
Krótkotrwały
1. Kontrola glikemii przed, w trakcie i po wysiłku
fizycznym
2. Dodatkowa porcja węglowodanów szybko
wchłaniających się
3. Czasowa zmiana bazy
* zawsze na czas wysiłku - zmniejszenie o 30 50%,
czasami więcej nawet o 80%
* często po wysiłku fizycznym, w czasie spoczynku
nocnego  zmniejszenie o 20-30%
WYSIA
EK FIZYCZNY
Długotrwały ( wakacyjny, turniejowy)
1. Skrupulatna samokontrola
2. Zmiana bazy  przejście z bazy standardowej
na mniejszą bazę 3 (aktywność fizyczna)
* baza 3 jest mniejsza o 30-50% od bazy
standardowej
WYSIA
EK FIZYCZNY
Konieczność odpięcia pompy insulinowej na czas
wysiłku fizycznego np. basen, sporty kontaktowe
Pierwsze zajęcia po podłączeniu pompy
1. Zbadanie glikemii przed wysiłkiem:
Jeżeli glikemia niska  dodatkowy szybkowchłaniający się WW,
odłączenie pompy
Jeżeli glikemia prawidłowa - odłączenie pompy
Jeżeli glikemia podwyższona (<300 mg/dl)  bolus korekcyjny,
odłączenie pompy
Jeżeli glikemia podwyższona (>300 mg/dl) - bolus korekcyjny,
rozpoczęcie wysiłku fizycznego, gdy poziom glikemii obniży się
WYSIA
EK FIZYCZNY
Konieczność odpięcia pompy insulinowej na czas
wysiłku fizycznego np. basen, sporty kontaktowe
2. Zbadanie glikemii po 45  60 min. trwania zajęć sportowych
Jeżeli glikemia niska  dodatkowy szybkowchłaniający się WW,
podłączenie pompy po uzyskaniu normoglikemii
Jeżeli glikemia prawidłowa - podłączenie pompy
Jeżeli glikemia podwyższona (<300 mg/dl)  podłączenie pompy,
bolus korekcyjny
3. Redukcja bazy o 30 %, oznaczenie glikemii po 2 godzinach od
zakończenia zajęć sportowych
WYSIA
EK FIZYCZNY
Konieczność odpięcia pompy insulinowej na czas
wysiłku fizycznego np. basen, sporty kontaktowe
Jeżeli w czasie zajęć sportowych glikemia obniża się (mimo odłączonej
pompy), to wskazana jest redukcja insuliny w godzinie poprzedzającej
zajęcia sportowe.
Jeżeli w czasie zajęć sportowych glikemia wzrasta, to wskazane jest
przed odłączeniem pompy podanie bolusa korygującego  30  50 %
bazy z godziny zajęć fizycznych.
WYSIA
EK FIZYCZNY
Konieczność odpięcia pompy insulinowej na czas
wysiłku fizycznego np. basen, sporty kontaktowe
Jeżeli glikemia po zajęciach sportowych jest prawidłowa, ale wzrasta w
godzinę, dwie po zajęciach sportowych to  uzupełnienie dawki insuliny
bazowej poprzez podanie bolusa korygującego po wysiłku fizycznym 
30  50 % bazy z godziny zajęć fizycznych.
Jeżeli glikemia po zajęciach sportowych jest prawidłowa, ale obniża się
w godzinę, dwie po zajęciach sportowych to redukcja bazy o 50 %
przez godzinę, dwie po wysiłku fizycznym.
WYSIA
EK FIZYCZNY
Konieczność odpięcia pompy insulinowej na czas
wysiłku fizycznego np. basen, sporty kontaktowe
Jeżeli zajęcia sportowe trwają powyżej 1 godziny:
" konieczne pomiary glikemii co godzinę
" uzupełnianie bolusami korygującymi brakującej dawki bazowej
Zalety CSII
" Obecnie najbardziej fizjologiczna podaż
insuliny
" Stabilniejsze wchłanianie insuliny z tkanki
podskórnej
" Lepiej dostosowana dawka insuliny do
ilości spożywanych węglowodanów,
białek i tłuszczów
" Większa precyzja w dawkowaniu insuliny
Zalety CSII
" Większa swoboda życia
" Możliwość częstych zmian pór i wielkości
posiłków
" Redukcja liczby wkłuć podskórnych
" Dostosowanie dawki insuliny do efektu
brzaskowego  brak konieczności
dostrzykiwania insuliny w nocy
" Mniejsza liczba hipoglikemii, zwłaszcza
nocnych
Wady CSII
" Większe ryzyko wystąpienia kwasicy
ketonowej !!!
" Konieczność noszenie na stałe pompy
insulinowej
" Większe ryzyko wystąpienia ropni
w miejscach wkłuć podskórnych
(konieczna lepsza pielęgnacja miejsc
wkłucia)
" Wysoka cena pompy i osprzętu