Autor: mgr Dorota Koldun
Szkoła Podstawowa nr 65
w Bydgoszczy

SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V

OPRACOWANY NA PODSTAWIE PODRĘCZNIKA

A. ŁUCZAK I A. MURDZEK „MIĘDZY NAMI”

GDAŃSKIEGO WYDAWNICTWA OŚWIATOWEGO

BLOK TEMATYCZNY: OCALMY ZIEMIĘ!

TEMAT: Jakim człowiekiem jest osoba mówiąca w wierszu Czesława

Janczarskiego „Nie mijam”?

CELE:

− rozumienie tekstu poetyckiego na poziomie semantycznym i krytyczno-

twórczym;

− określanie i charakteryzowanie osoby mówiącej (podmiotu lirycznego);
− rozumienie funkcji przenośni i ich interpretacja;

− wyszukiwanie w tekście poetyckim odpowiedzi na postawione pytania;

− gromadzenie wyrazów kojarzących się z tytułem wiersza;

− rozumienie słowa altruista;

− redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat własnych przeżyć;

− dokonanie samooceny.

METODY I TECHNIKI: słoneczko skojarzeniowe, praca z tekstem, ćwiczenia

redakcyjne

FORMY PRACY: indywidualna, w parach

MATERIAŁ LITERACKI: wiersz Czesława Janczarskiego „Nie mijam”, A.

Łuczak, A. Murdzek „Między nami”, podręcznik do
klasy V

POMOCE DYDAKTYCZNE: przygotowane w kopertach kartki z
rzeczownikami pomocnymi przy analizie utworu (praca w parach); arkusz
szarego papieru potrzebny przy autorefleksji; dla każdego ucznia mała
karteczka, na której oceni swoją postawę; kapelusz lub pudełko, do którego będą
wrzucane karteczki.

ORGANIZACJA LEKCJI:
1. Wprowadzenie.
Analiza tytułu wiersza „Nie mijam”. Zapisanie skojarzeń.

pomagam

zatrzymuję się

nie

pozostawiam

nie mijam

nie przechodzę

obok

nie

jestem

obojętny

2. Lektura wiersza.
Po zapoznaniu się z treścią wiersza sprawdzamy, czy skojarzenia uczniów były
adekwatne do tematu. W razie potrzeby nanosimy poprawki.

3. Analiza treści pierwszej strofki.
Wobec czego osoba mówiąca w wierszu nie jest obojętna? Komu pomaga?

skrzywdzonego

kota

nie

mijam

psa

z

kulawą nogą

motyla leżącego na szynach

ptaka

z

połamanym skrzydłem

odnoszę – do domu zerwany kwiat
schylam się – nad zbłąkaną mrówką

4. Próba interpretacji przenośni (praca w parach).
Spróbujmy pod postaciami zwierząt odnaleźć ludzi. Co im się mogło
przydarzyć? Co czują? Pomocne będą wyrazy w kopertach.
(Wyrazy, które przygotował nauczyciel, to: agresja, bezpieczeństwo, zagubienie,
nieśmiałość, niebezpieczeństwo, kalectwo, wyrozumiałość, zagrożenie,
samotność, opieka, bieda, lęk, ból, krzywda).


Przykładowy zapis na tablicy:

skrzywdzonego

kota

–

krzywda,

agresja

psa z kulawą nogą – bieda, wyrozumiałość

nie mijam

motyla leżącego na szynach – zagrożenie,
niebezpieczeństwo

ptaka z połamanym skrzydłem – kalectwo,
wyrozumiałość

odnoszę – do domu zerwany kwiat – zagubienie, samotność
schylam się – nad zbłąkaną mrówką – opieka, bezpieczeństwo

5. Ćw. 1, str. 92, podręcznik
Jak scharakteryzowałbyś osobę mówiącą w wierszu?

Zapisanie tematu lekcji.

Osoba mówiąca w wierszu jest dobra, wrażliwa, pomocna, wyrozumiała,
opiekuńcza.

Wyjaśnienie znaczenia słowa altruista.

6. Analiza treści drugiej zwrotki.
Ćw. 2, str. 92, podręcznik
Wyjaśnienie przenośni charakteryzujących postawy ludzi we współczesnym
świecie.
podstępny krok kocich łap – ludzie są podstępni, oszukują, ukrywają swoje
zamiary;
psim zębem patrzą na siebie wrogo – są zaborczy, krzywdzą, ranią, nie chcą
pomagać, nie chcą się dzielić;

7. Z podanych przez nauczyciela na kartkach rzeczowników wybierz ten, który
mówi o sytuacji, z którą się spotkałeś.
(Uczniowie redagują krótką wypowiedź).
Wybrałem rzeczownik zagubienie, ponieważ…

8. Analiza treści trzeciej zwrotki i zarazem autorefleksja.
Na dużym arkuszu papieru zapisujemy:

Mijam

Czasami mijam

Nie mijam

Uczniowie na małych karteczkach anonimowo zapisują, używając zwrotów,
które są na dużym arkuszu, jak zazwyczaj postępują, gdy napotykają kogoś
potrzebującego pomocy, i jak oceniają swoje postępowanie. Karteczki wrzucają
do kapelusza lub pudełka.
Zapisanie wyników na dużym arkuszu. Próba odpowiedzi na pytanie zawarte w
ostatniej zwrotce.

9. Zadanie domowe.
Ćw. 3, str. 92, podręcznik
Dla chętnych: Napisz apel do uczniów naszej szkoły, by nie przechodzili
obojętnie wobec krzywdy innych.