JAKA PRZYSŁONA NAJLEPSZA
Przysłona, to liczba określająca stosunek średnicy aktualnej długości ogniskowej do otworu czynnego
obiektywu.
Otwór czynny obiektywu, to część obiektywu otwarta dla wpadającego światła. Jeżeli ktoś ma w
domu "stary" aparat analogowy, z możliwością ręcznego ustawiania przysłony, to patrząc w obiektyw i
regulując wartość przysłony odpowiednim pierścieniem, zobaczy jak od zewnątrz "zamyka" się
pierścień zmniejszający otwór czynny.
Aktualny, czyli taki, jaki wynika z ustawionej przysłony i długości ogniskowej. Mówimy, bowiem o
aparatach z zoomem, czyli z regulowaną długością ogniskowej.
Liczbę określająca przysłonę zapisujemy zazwyczaj w formie fx.y. np. f3.5 oznacza przysłonę 3.5.
Ogniskową oznacza się literą F lub także f. Zapis wygląda tak F=105 mm, lub f=105 mm.
Dla przypomnienia, jasność obiektywu to liczba odpowiadająca całkowicie otwartemu obiektywowi.
Oznaczając średnicę otworu czynnego przez D a długość ogniskowej przez F, wartość liczby f
określającej przysłonę będzie
f = F/D
Z podanego wzoru wynika: im mniejsza liczba określająca przysłonę, tym więcej światła
wpada do aparatu, tym większe jest naświetlenie matrycy.
Z jaką przysłoną fotografować?
To zależy, jaką chcemy mieć
głębię ostrości
, czyli, w jakim zakresie odległości od aparatu obiekty
fotografowane mają być ostre.
A głębia ostrości jest
tym większa im większa jest liczba określająca przysłonę, czyli im mniejszy otwór
czynny obiektywu,
tym mniejsza, im dłuższa jest wartość ogniskowej.
Reguły ustawienia przysłony są jasne.
im więcej obiektów chcemy mieć ostrych na zdjęciu, tym większą wartość przysłony (mniejszy
otwór czynny) ustawiamy do zdjęcia.
A więc krajobraz, wnętrze kościoła, czy sali muzealnej, duża grupa dzieci wymaga dużej
głębi.
Sytuacja odwrotna jest wówczas, gdy chcemy jeden z fotografowanych obiektów wyróżnić a inne
"rozmyć", by nie rzucały się w oczy.
Najbardziej reprezentatywnym przykładem jest robienie portretu w plenerze, gdy nie chcemy
mieć na zdjęciu wyraźnie widocznych obiektów otaczających fotografowaną osobę.
Aparaty cyfrowe mają bardzo dużą głębię ostrości
We wzorze
f = F/D
na wartość przesłony występuje absolutna wartość ogniskowej
a nie ta przeliczona dla formatu 35mm
Wartości ogniskowej aparatów cyfrowych (poza pełnoformatowymi lustrzankami) są bardzo małe,
rzędu kilku do kilkudziesięciu milimetrów i dlatego głębia ostrości jest bardzo duża.
Jeżeli w aparatach formatu 35mm trudno nieraz uzyskać odpowiednio dużą głębię ostrości, to w
kompaktach cyfrowych trudno jest uzyskać małą głębię ostrości.
Dopiero kompakty z zoomem 10x, czy 12x, których najdłuższa ogniskowa wynosi 60 czy 70mm,
pozwalają uzyskać naprawdę małą głębie ostrości, przy ustawieniu zoomu na maksimum.
Tak więc chcąc mieć zdjęcia z małą głębią ostrości musimy fotografować z najdłuższą
możliwą ogniskową
Głębia ostrości jest bardzo ważnym elementem zdjęć o nieco wyższym poziomie, niż "pstrykane" dla
upamiętnienia wakacji, czy imienin. Dokładniejsze rozważania o zależności głębi ostrości od
długości ogniskowej,
wartość przysłony,
odległości na którą nastawiony jest aparat,