„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Siepracka

Stosowanie przepisów prawa podczas wykonywania prac
geologicznych 311[12].Z3.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Jolanta Odzimek
mgr Janina Rudzińska



Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Barbara Siepracka



Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[12].Z3.06
„Stosowanie przepisów prawa podczas wykonywania prac geologicznych”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu technik geolog.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Rola prawa w ochronie zasobów naturalnych. Przepisy wykonawcze

11

5.1.1.

Ć

wiczenia

11

5.2.

Przepisy Prawa górniczego i geologicznego obowiązujące podczas
wykonywania prac i dokumentacji geologicznej. Prawo budowlane
i wodne

13

5.2.1.

Ć

wiczenia

13

5.3.

Sporządzanie dokumentacji do prowadzenia prac podlegających
przepisom Prawa geologicznego i górniczego

16

5.3.1.

Ć

wiczenia

16

5.4.

Podstawy prawne poszukiwania i wydobycia surowców mineralnych
z szelfu morskiego i dna oceanicznego

18

5.4.1.

Ć

wiczenia

18

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

7.

Literatura

21
35

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

technik geolog. W poradniku

zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu ze
zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie,

−

przewodniego tekstu.

311[12].Z3

Składniki skorupy ziemskiej

311[12].Z3.01

Rozpoznawanie makroskopowe minerałów

311[12].Z3.02

Rozpoznawanie makroskopowe skał

311[12].Z3.03

Dokumentowanie form występowania złóż

311[12].Z3.04

Określanie rodzajów i warunków powstania złóż

na obszarze Polski

311[12].Z3.05

Poszukiwanie, rozpoznawanie i dokumentowanie złóż

311[12].Z3.06

Stosowanie przepisów prawa podczas

wykonywania prac geologicznych

Schemat układu jednostek modułowych

311[12].Z3.07

Stosowanie programów komputerowych

w pracach geologiczno-dokumentacyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określać zakres nauk geologicznych i pokrewnych oraz wykazywać ich wzajemne
związki i zależności,

−

wyjaśniać podstawowe definicje i pojęcia geologii złożowej,

−

dokonywać podziału kopalin według różnych kryteriów,

−

charakteryzować znaczenie poszczególnych surowców dla gospodarki,

−

obsługiwać komputer,

−

wykorzystywać techniki komputerowe w pracy zawodowej,

−

rozpoznawać i nazywać formy występowania złóż surowców stałych, wód i bituminów,

−

wyjaśniać cechy pułapek ropno-gazowych,

−

określać wpływ formy występowania złóż na metodykę poszukiwania i zagospodarowania
złóż surowców użytecznych,

−

korzystać z różnych źródeł informacji prawnej geologicznej,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić znaczenie prawa geologicznego w ochronie zasobów naturalnych,

−

posłużyć się podstawowymi przepisami z zakresu prawa geologicznego i górniczego,

−

dokonać analizy przepisów prawa określających warunki prowadzenia prac
geologicznych,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące wykonywania prac geologicznych i górniczych,

−

określić wymagania warunkujące prowadzenie prac geologicznych,

−

wykonać prace geologiczne zgodnie przepisami prawa geologicznego i górniczego,

−

określić rodzaje zagrożeń wynikających z działalności górniczej i geologicznej
prowadzonej niezgodnie z przepisami prawa górniczego i geologicznego,

−

określić procedurę uzyskania zezwolenia na korzystanie z naturalnych surowców stałych
i wód,

−

posłużyć się dokumentacją geologiczną,

−

określić kwalifikacje osób prowadzących dozór i nadzór geologiczny,

−

skorzystać z przepisów prawa wodnego i budowlanego,

−

określić podstawy prawne wydobycia surowców z szelfu morskiego i dna oceanicznego,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas wykonywania prac geologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik geolog 311[12]

Moduł:

Składniki skorupy ziemskiej 311[12].Z3

Jednostka modułowa:

Stosowanie przepisów prawa podczas wykonywania
prac geologicznych 311[12].Z3.06

Temat: Przepisy Prawa górniczego i geologicznego.

Cel ogólny: Nabycie umiejętności określania źródeł Prawa geologicznego w Polsce.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wskazać źródła Prawa geologicznego w Polsce,

−

zastosować akty prawne do wykonywanych zadań geologicznych i górniczych,

−

wyjaśnić rolę prawa w ochronie zasobów naturalnych,

−

wyjaśnić źródła prawa budowlanego i wodnego,

−

wyjaśnić co to jest Kodeks postępowania administracyjnego.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

przypadku,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik geolog.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

Ustawa Prawa geologicznego i górniczego,

−

Kodeks postępowania administracyjnego,

−

papier formatu A4, pisaki.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Przedstawienie celów zajęć.

3.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel wymienia i określa główne akty prawne,

−

nauczyciel wyjaśnia procedurę stanowienia prawa geologicznego w Polsce,

−

nauczyciel wyjaśnia zasady Kodeksu Postępowania Administracyjnego,

−

na przykładzie wybranego problemu analizuje określoną sytuację (decyzję
administracyjną),

−

uczniowie dostają opis przypadku do przeanalizowania,

−

dokonują analizy, określają podstawy prawne wydanej decyzji administracyjnej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

nauczyciel sprawdza, poprawność wykonanego zadania, wskazuje popełnione błędy,

−

w trakcie wykonywania zadań nauczyciel, udziela wskazówek i koryguje błędy
popełniane przez uczniów.

4.

Po wykonanym zadaniu, uczniowie oddają pobrane materiały do nauczyciela oraz
porządkują swoje stanowisko pracy.

Faza końcowa

Podsumowanie zajęć:

−

podziękowanie za aktywny udział w zajęciach,

−

ocena poprawności wykonanych zadań,

−

ocena aktywności uczniów podczas zajęć.

Ewaluacja:

−

anonimowe ankiety o zrealizowanych zajęciach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik geolog 311[12]

Moduł:

Składniki skorupy ziemskiej 311[12].Z3

Jednostka modułowa:

Stosowanie przepisów prawa podczas wykonywania prac
geologicznych 311[12].Z3.06

Temat: Sporządzanie dokumentacji do prowadzenia prac podlegających przepisom Prawa

geologicznego i górniczego.

Cel ogólny: Umiejętność przygotowania dokumentacji geologicznej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

posłużyć się przepisami Prawa górniczego i geologicznego podczas wykonywania prac
dokumentacji geologicznej,

−

rozróżnić dokumentacje geologiczną, hydrogeologiczną i geologiczno-inżynierską,

−

określić rodzaj dokumentów potrzebnych do złożenia właściwym Organom,

−

określić kategorie rozpoznania złóż,

−

przygotować zestaw dokumentów koncesyjnych.

Metody nauczania-uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik geolog.

Środki dydaktyczne

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

papier formatu A4, pisaki.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Przedstawienie celów zajęć.

3.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel przypomina definicję kopaliny w rozumieniu Ustawy,

−

nauczyciel przypomina jak klasyfikuje się kopaliny,

−

nauczyciel wyjaśnia jakie dokumenty potrzebne są do uzyskania koncesji na
wydobywanie kopalin,

−

uczniowie dostają wydruki wzorów dokumentów i analizują je,

−

wyszukują i zestawiają pakiet dokumentacji geologicznej złożą,

−

nauczyciel sprawdza, poprawność wykonanego zadania, wskazuje popełnione błędy,

−

w trakcie wykonywania zadań nauczyciel, udziela wskazówek i koryguje błędy
popełniane przez uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

4.

Po wykonanym zadaniu, uczniowie oddają wzory dokumentacji oraz porządkują swoje
stanowisko pracy.

Faza końcowa

Praca domowa:

Na podstawie różnych źródeł informacji i sieci Internet, sporządź wykaz dokumentów do

uruchomienia eksploatacji określonej kopaliny.

Podsumowanie zajęć:

−

podziękowanie za aktywny udział w zajęciach,

−

ocena poprawności wykonanych zadań,

−

ocena aktywności uczniów podczas zajęć.

Ewaluacja:

−

anonimowe ankiety o zrealizowanych zajęciach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Rola prawa w ochronie zasobów naturalnych. Przepisy

wykonawcze

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ, które spośród wymienionych obok organów są organami administracji

geologicznej.
starostowie, wójtowie, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Z literatury zawartej w Poradniku dla ucznia uczniowie powinni
przeczytać fragment dotyczący tematu. Przeanalizować tekst i odpowiedzieć na zadane
pytanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych wiadomości na temat administracji geologicznej
w Polsce,

2)

dokonać analizy wiadomości,

3)

rozpoznać kto spośród wymienionych jest organem administracji geologicznej,

4)

zapisać wynik na kartce.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

literatura zgodna z wykazem w poradniku.

Ćwiczenie 2

Wypisz obszary działania Prawa geologicznego i górniczego w Polsce i rodzaje badań,

jakie należy wykonać przed przystąpieniem do prac geologicznych pod kątem ochrony
ś

rodowiska. Wyniki zamieść w tabelce - rubryka 1 – rodzaj badań przed przystąpieniem do

poszukiwań, a w rubryce 2 rodzaj badań, jakie należy wykonać dla ochrony środowiska.

Badania

przed przystąpieniem do poszukiwań

Badania

dla ochrony środowiska

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Uczniowie powinni przeanalizować tekst zawarty w Materiale
nauczania, odszukać odpowiednie zagadnienia w celu uzasadnienia odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać odpowiednie zagadnienia w materiale nauczania,

2)

przeanalizować otrzymany tekst,

3)

uzasadnić odpowiedź.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

literatura zgodna z wykazem w poradniku.

Ćwiczenie 3

Narysuj schemat administracji geologicznej w Polsce z uwzględnieniem administracji

geologicznej w Twojej miejscowości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz przypomnieć schemat administracji geologicznej Państwa.
Następnie odszukać w Internecie stronę swojego miasta, gminy. Wybrać schemat Urzędu
Miejskiego i odnaleźć geologa miejskiego. Następnie zaznaczyć, w jakim pionie znajduje się
geolog miejski,

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać schemat w materiałach nauczania i w Internecie odszukać na stronie Urzędu
Miasta schemat organizacyjny Urzędu Miejskiego,

2)

przeanalizować schematy,

3)

zaznaczyć w jakim pionie znajduje się geolog miejski,

4)

przedstawić schemat.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2.

Przepisy Prawa górniczego i geologicznego obowiązujące
podczas wykonywania prac i dokumentacji geologicznej.
Prawo budowlane i wodne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaproponuj i wykonaj w formie planu przygotowanie potrzebnej dokumentacji

koncesyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania, przeanalizować, jakie dokumenty będą im potrzebne do
realizacji dokumentacji koncesyjnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać Materiał nauczania – rozdział 4.2 Poradnik dla ucznia.

2)

dokonać wyboru dokumentów potrzebnych do uzyskania koncesji,

3)

przeanalizować wyszukane materiały,

4) przygotować plan dokumentacji koncesyjnej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

literatura zgodna z wykazem w poradniku,

−

materiały piśmiennicze.

Ćwiczenie 2

Wyjaśnij na podstawie wiadomości i rysunku zależność granic i własności złoża od

sposobu eksploatacji.

Rysunek do ćwiczenia 1 [24, s. 31]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania zastanowić się czyją własnością są kopaliny we wnętrzu ziemi,
czyją poza granicami działki, czyją na powierzchni ziemi a czyją w granicach działki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach nauczania i Ustawie Prawo geologiczne i górnicze (Internet)
przepisów prawnych dotyczących granic złóż i własności,

2)

dokonać analizy podanych informacji,

3)

na podstawie analizy uzasadnić odpowiedź.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 3

Na podstawie obowiązujących przepisów znajdź w Internecie ustawy: Prawo wodne

i prawo budowlane i odpowiedz na pytania:
Czy przepisy Prawa geologicznego i górniczego obejmują m. in.:

−

wykonywanie prac geologicznych?

−

korzystanie z wód podziemnych?

−

ochrona środowiska w związku z wykonywaniem prac geologicznych i wydobywaniem
kopalin?

−

ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych?

Prawo Geologiczne i górnicze

Prawo budowlane

Prawo wodne

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania, następnie odnaleźć w Internecie Ustawy: Prawo wodne i Prawo
budowlane wyszukać odpowiedzi na pytania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać Ustawę Prawo geologiczne i górnicze, Prawo wodne i Prawo budowlane,
2) wyszukać fragmenty pozwalające odpowiedzieć na pytania,
3) uzasadnić odpowiedź.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze, Prawo wodne i Prawo budowlane,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Sporządzanie

dokumentacji

do

prowadzenia

prac

podlegających przepisom Prawa geologicznego i górniczego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj część tekstową dokumentacji geologicznej złoża kopalin stałych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania i w Internecie wyszukać tekst Ustawy Prawo geologiczne
i górnicze. Należy zwrócić uwagę na informacje dotyczące części tekstowej geologicznej
dokumentacji złoża kopalin stałych. Wybrać ze wzorów dokumentów potrzebne do
przygotowania dokumentacji i uzasadnić odpowiedź.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać Materiał nauczania – rozdział 4.3 Poradnik dla ucznia,

2)

odszukać i przeanalizować przepisy dotyczące sporządzania dokumentacji geologicznej,

3)

dokonać analizy tekstu, wybrać wzory potrzebnych dokumentów,

4)

przygotować dokumentację.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Przygotuj część graficzną dokumentacji geologicznej złoża kopalin stałych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania i w Internecie wyszukać tekst Ustawy Prawo geologiczne
i górnicze. Należy zwrócić uwagę na informacje dotyczące części graficznej geologicznej
dokumentacji złoża kopalin stałych. Wybrać ze wzorów dokumentów potrzebne do
przygotowania dokumentacji i uzasadnić odpowiedź.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać Materiał nauczania – rozdział 4.3 Poradnik dla ucznia,
2) odszukać i przeanalizować przepisy dotyczące sporządzania dokumentacji geologicznej,
3) dokonać analizy tekstu, wybrać wzory potrzebnych dokumentów,
4) przygotować dokumentację.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 3

Na podstawie Ustaw: Prawo geologiczne i górnicze, Prawo budowlane i Prawo wodne,

określ cele i zadania ochrony prawnej w poszukiwaniach badaniach złóż.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania a z Internetu wyszukać teksty potrzebnych Ustaw.
Przeanalizować pytanie i odpowiedź.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać Materiał nauczania – rozdział 4.3 Poradnik dla ucznia,
2) odszukać i przeanalizować przepisy dotyczące sporządzania dokumentacji geologicznej

i ochrony prawnej,

3) dokonać analizy tekstu, wybrać wzory potrzebnych zagadnień,
4) zanotować odpowiedź.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4. Podstawy prawne poszukiwania i wydobycia surowców

mineralnych z szelfu morskiego i dna oceanicznego

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj na stronach internetowych Dziennik Ustaw z 2002 r. Nr 59 poz. 543,

przeczytaj i wypisz znaczenia słów: „Obszar”, „Organizacja”, „zanieczyszczenie środowiska
morskiego”. Na konturowej mapie świata (prowizorycznymi liniami) zaznacz strefy: morza
terytorialnego, strefę przybrzeżną, wyłączną strefę ekonomiczną, obszar morza otwartego,
wynikające z Konwencji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Natomiast uczeń powinien odszukać w Internecie dziennik Ustaw
z 2002 r. Nr 59 poz. 543, przeczytać definicje podanych haseł, wypisać odpowiedzi.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać Materiał nauczania – rozdział 4.4 Poradnik dla ucznia,

2)

odszukać w Internecie Dziennik Ustaw z 2002 r. Nr 59 poz. 543,

3)

odszukać i przeanalizować tekst dotyczący cytowanych słów,

4)

określić strefy występujące zgodnie z Konwencją na obszarze morza,

5)

dokonać analizy tekstu,

6)

nanieść na mapę konturową świata wymienione strefy, wpisać dane liczbowe, wyjaśnić
znaczenie cytowanych wyrazów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

konturowa mapa świata,

−

papier formatu A4, flamastry,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 2

Na podstawie mapy wypisz, jakie kopaliny stałe zalegają na dnie mórz i oceanów.

Następnie odszukaj w prawie morskim przepisów, które decydują o ich wydobyciu.

Rysunek do ćwiczenia 2

[23, s. 38]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i technikę

wykonania. Uczeń powinien przeczytać fragment z Poradnika dotyczący pytania.
Przeanalizować rysunek, wypisać kopaliny, a następnie wyjaśnić, jakie przepisy prawne
decydują o ich wydobyciu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać Materiał nauczania – rozdział 4.4 Poradnik dla ucznia,

2)

odszukać tekst i przeanalizować mapę,

3)

wypisać kopaliny i akty prawne decydujące o ich wydobyciu,

4)

uzyskane wyniki przedyskutować z kolegami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ćwiczenie 3

Na podstawie rysunku opisz r

ozmieszczenie zasobów: gazu ziemnego i ropy naftowej

na

dnie mórz i oceanów wyjaśnij, jakie przepisy decydują o ich wydobyciu.

Rysunek do ćwiczenia 3 [23, s. 48]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i technikę

wykonania. Uczeń zaś powinien przeczytać fragment z Poradnika dotyczący pytania.
Przeanalizować rysunek, wypisać rozmieszczenie zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego na
dnie mórz i oceanów, a następnie wyjaśnić, jakie przepisy prawne decydują o ich wydobyciu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać polecenie zawarte w ćwiczeniu,

2)

odszukać na mapie rozmieszczenie złóż ropy naftowej i gazu na dnie mórz i oceanów,

3)

wyjaśnić przepisy prawne dotyczące wydobycia tych kopalin z dna morskiego,

4)

uzyskane wyniki przedyskutuj z kolegami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie przepisów prawa
podczas wykonywania prac geologicznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 8, 10, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a, 4. c 5. a, 6. d, 7. a, 8. a, 9. a, 10. b, 11. c,
12. b 13. d, 14. a, 15. c, 16. a, 17. b, 18. d, 19. a, 20. a

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie akt wykonawczych ustawy
Prawo geologiczne i górnicze

A

P

d

2

Wyjaśnić, do kogo należą złoża stanowiące część
składową nieruchomości gruntowej

B

P

a

3

Wyjaśnić, na jakiej zasadzie w granicach
określonych przez ustawy może korzystać ze złoża
Skarb Państwa

B

P

a

4

Określić, w jakim terminie wykonawca ma zgłosić
zamiar przystąpienia do robót

B

P

c

5

Wymienić, jakie dane powinny być zawarte
w zgłoszeniu zamiaru przystąpienia do
wykonywania robót geologicznych

A

P

a

6

Określić, po jakim czasie wygasa koncesja

B

P

d

7

Wyjaśnić, w jakiej proporcji i komu przypadają
wpływy z opłat koncesyjnych

B

P

a

8

Przeanalizować, w jakim celu sporządza się.
dokumentację geologiczną

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9

Określić, z jakich dokumentów składa się część
opisowa

B

P

a

10 Przeanalizować, w jakim celu sporządza się

dokumentację hydrogeologiczną

C

PP

b

11 Określić, kto udziela koncesji w zakresie

poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania
kopalin podstawowych

B

P

c

12 Określić, kto udziela koncesji w zakresie

poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania
solanek, wód leczniczych i termalnych

B

P

b

13 Określić, kto udziela koncesji

na poszukiwanie,

rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych

B

P

d

14 Wyjaśnić, jaka kara grozi za wykonywanie prac

geologicznych bez koncesji

B

P

b

15 Scharakteryzować obowiązki przedsiębiorcy

w przypadku likwidacji zakładu górniczego

C

PP

c

16 Określić, kto wyraża zgodę na wydobywanie

kopalin w z dna morza

B

P

a

17 Scharakteryzować zakres szelfu kontynentalnego

państw nadbrzeżnych

C

PP

a

18 Określić, do jakiej odległości od linii brzegowej

sięga szelf kontynentalny

B

P

d

19 Określić czy wszystkie państwa mają dostęp do

morza otwartego

B

P

a

20 Wyjaśnić czy wszystkie państwa mogą prowadzić

morskie badania naukowe

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

4.

Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem.

5.

Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości.

6.

Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go.

7.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Aktami wykonawczymi do ustawy Prawo geologiczne i górnicze są

a)

normy branżowe.

b)

ustawa prawo ochrony środowiska.

c)

Kodeks postępowania administracyjnego.

d)

rozporządzenie ministra właściwego do spraw środowiska.

2.

Złoża kopalin nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością

a)

Skarbu Państwa.

b)

Gminy.

c)

przedsiębiorcy.

d)

miasta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

3. W granicach określonych przez ustawy, Skarb Państwa może, z wyłączeniem innych

osób, korzystać ze złóż kopalin oraz rozporządzać prawem do nich przez

a)

ustanowienie użytkowania górniczego.

b)

pisemn

ą

zgodę wojewody.

c)

pisemn

ą

zgodę starosty.

d)

zezwolenie wydane przez geologa miejskiego.

4. Wykonawca ma zgłosić zamiar przystąpienia do robót w terminie

a)

miesiąca.

b)

1 roku.

c)

najpóźniej na dwa tygodnie przed zamierzonym terminem rozpoczęcia prac.

d)

pół roku.

5. W zgłoszeniu zamiaru przystąpienia do wykonywania robót geologicznych należy

zawrzeć
a)

termin rozpoczęcia i zakończenia robót, podstawowe dane dotyczące prac
geologicznych, dane dotyczące osób sprawujących dozór i kierownictwo tych prac,

b)

rodzaj, ilość i jakość rozpoznanych kopalin.

c)

hydrogeologiczne warunki występowania złoża.

d)

termin zakończenia robót.

6. Koncesja na wydobywanie kopalin wygasa

a)

po 40 latach.

b)

po 3 miesiącach.

c)

po 2 latach.

d)

z upływem czasu na jaki była wydana.

7. Wpływy z opłat koncesyjnych są dochodami

a)

30% gmina, 70% NFOŚiGW.

b)

60% gmina, 40% NFOŚiGW.

c)

100% Skarb Państwa.

d)

50% przedsiębiorca, 50% gmina.

8. Dokumentację geologiczną sporządzą się w celu

a)

określenia granic złoża, jego zasobów oraz jego geologicznych warunków
występowania.

b)

określenia geograficznego położenia złoża.

c)

określenia własności prawnej do złoża.

d)

określenia właściciela zasobów.

9. Część opisowa dokumentacji geologicznej składa się z

a)

opisu stanu rozpoznania złoża.

b)

załączników.

c)

wyników badań specjalistycznych.

d)

mapy geologicznej złoża.

10. Dokumentację hydrologiczną sporządza się w celu

a) określenia warunków geologicznych.
b) ustalenia zasobów wód podziemnych i określenia warunków hydrogeologicznych.
c) określenia stanu rozpoznania złoża.
d) określenia własności prawnej do złoża.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

11.

Koncesji w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin
podstawowych udziela
a)

starosta.

b)

wojewoda.

c)

minister właściwy do spraw środowiska.

d)

geolog.

12. Koncesji w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania solanek, wód

leczniczych i termalnych oraz innych kopalin leczniczych zaliczonych do kopalin
podstawowych udziela

a)

burmistrz.

b)

minister właściwy do spraw środowiska.

c)

wojewoda.

d)

geolog miejski.

13. Koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych, jeżeli

jednocześnie spełnione są odpowiednio następujące wymagania: obszar zamierzonej
działalności nie przekroczy powierzchni 2 ha, wydobycie kopaliny w roku
kalendarzowym nie przekroczy 20 000 m

3

, działalność będzie prowadzona bez użycia

materiałów wybuchowych udziela
a)

minister.

b)

wojewoda.

c)

główny geolog kraju.

d)

starosta.

14. Kto bez wzmaganej koncesji prowadzi prace geologiczne i górnicze podlega karze

a)

aresztu.

b)

aresztu albo grzywny.

c)

grzywny.

d)

ograniczeniu wolności do 2 lat.

15. W przypadku likwidacji zakładu górniczego przedsiębiorca zobowiązany jest do

a)

zlikwidowania tylko części naziemnej przedsiębiorstwa.

b)

zlikwidowania tylko parku maszynowego.

c)

zabezpieczenia niewykorzystanej części kopaliny.

d)

zasypania miejsca po złożu.

16. Zgoda na wydobywanie kopalin z dna morza uzależniona jest od decyzji

a)

państwa nadbrzeżnego.

b)

ONZ.

c)

Unii Europejskiej.

d)

Organizacji.

17. Szelf

kontynentalny obejmuje

a)

dno morskie

i podziemie obszarów podmorskich.

b)

powierzchnie wybrzeża.

c)

brzeg morski.

d)

rejon w, którym występują kopaliny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

18. Szelf

kontynentalny sięga

a)

24 Mm odległ

ości od podstawowej linii brzegowej

.

b)

12 Mm odległ

ości od podstawowej linii brzegowej

.

c)

100 Mm

odległ

ości od podstawowej linii brzegowej.

d)

200 Mm odległ

ości od podstawowej linii brzegowej

.

19. Morze otwarte jest dostępne dla

a)

wszystkich państw

bez względu na położenie i dostęp do morza

.

b)

państw nadbrzeżnych.

c)

państw członków Unii Europejskiej.

d)

państw członków ONZ.

20.

Prawo do prowadzenia morskich badań naukowych mają
a)

wszystkie państwa

bez względu na położenie i dostęp do morza.

b)

państwa nadbrzeżne.

c)

państwa członkowie Unii Europejskiej.

d)

państw członkowie ONZ.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Stosowanie przepisów prawa podczas wykonywania prac geologicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie przepisów prawa
podczas wykonywania prac geologicznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 20, są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania, 7, 14, 18, 19, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. a, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. a, 9. a, 10. c, 11. d,
12. a, 13. b, 14. b, 15. a, 16. c, 17. a, 18. a, 19. a, 20. a

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Sklasyfikować kopaliny

A

P

a

2

Rozpoznać, które z wód nie należą wg ustawy do
kopalin

A

P

a

3

Zdefiniować nazwę przedsiębiorca wg ustawy

A

P

a

4

Określić, jakiej części dokumentu nie zawiera część
tekstowa dokumentacji geologicznej wykonywanej
w przypadku zmiany dokumentacji

B

P

d

5

Określić, jakie dokumenty składają się na część
graficzną dokumentacji w przypadku jej zmiany

B

P

a

6

Wyjaśnić, czego nie zawiera strona tytułowa
dokumentacji

B

P

c

7

Scharakteryzować miejsce w dokumentacji
wyników opróbowywania złoża oraz wyników
badań specjalistycznych (geologiczno-
inżynierskich, hydrogeologicznych i gazowych)

C

PP

b

8

Zdefiniować znaczenie słowa „Obszar”

A

P

a

9

Wyjaśnić, jakie należy przygotować załączniki do
koncesji

B

P

a

10 Określić, w jakim czasie wygasa koncesja

B

P

c

11 Określić, kto otrzymuje kopie dokumentów

koncesyjnych

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

12 Określić, jaki procent przeznacza przedsiębiorca

wydobywający kopaliny w systemie odkrywkowym
wg wymagań ustawy na fundusz likwidacji zakładu
górniczego

B

P

a

13 Określić, jakiej ilości kopalin wydobytych w ciągu

roku kalendarzowego nie może przekroczyć
przedsiębiorca, który posiada koncesję na
poszukiwanie, rozpoznanie i wydobywanie kopalin
pospolitych

B

P

b

14 Scharakteryzować, jakiego obszaru nie może

przekroczyć przedsiębiorca posiadający koncesję na
poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie
kopalin pospolitych

C

PP

b

15 Wyjaśnić, jaki organ wyznacza granice: obszaru

koncesyjnego I terenu górniczego

B

P

a

16 Wyjaśnić, jaki czas ma na przyjęcie dokumentacji

organ administracji geologicznej

B

P

c

17 Określić, kiedy Sejm Polski ratyfikował Konwencję

Narodów Zjednoczonych o prawie morza

B

P

a

18 Scharakteryzować, jakie prawa przyznaje

wykonawcy Organizacja

C

PP

a

19 Scharakteryzować, do czego otrzymuje prawo

wykonawca, który przedłożył plan pracy
obejmujący tylko etap badań

C

PP

a

20 Wyjaśnić, kto sprawuje kontrolę nad Obszarem

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

4.

Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem.

5.

Jeśli są jakieś wątpliwości, co do zrozumienia instrukcji, wyjaśnij wątpliwości.

6.

Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go.

7.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wg Ustawy Prawo górnicze i geologiczne kopaliny dzielą się na

a)

podstawowe i pospolite.

b)

użyteczne i główne.

c)

lokalne i światowe.

d)

pospolite, rzadkie i bardzo rzadkie.

2. Wg Ustawy Prawo górnicze i geologiczne

kopalinami nie są

a)

wody podziemne.

b)

solanki.

c)

wody lecznicze.

d)

wody termalne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

3. Wg Ustawy przedsiębiorcą jest

a)

podmiot posiadający koncesję na prowadzenie działalności regulowanej ustawą.

b)

każdy kto chce prowadzić wydobycie kopalin.

c)

każdy kto chce prowadzić poszukiwania.

d)

geolog prowadzący badania geologiczne.

4. Część tekstowa dokumentacji geologicznej wykonywanej w przypadku zmiany

dokumentacji nie zawiera
a)

strony tytułowej dokumentacji, karty informacyjnej.

b)

kategorii kwalifikacji prac geologicznych, daty sporządzenia dokumentacji.

c)

opisu zadania geologicznego, charakterystyki graficznej dokumentowanego obszaru.

d)

karty informacyjnej, mapy przeglądowej.

5.

Na część graficzną dokumentacji geologicznej wykonywanej w przypadku zmiany
dokumentacji składają się między innymi
a)

mapy przeglądowe, mapy geologiczno-gospodarcze i hydrogeologiczne.

b)

profile geologiczne, wyrobiska górnicze i wnioski.

c)

charakterystyki geograficzne dokumentowanego obszaru, mapy sytuacyjno-
wysokościowe i mapy geologiczno-inżynierskie.

d)

mapy specjalne, zestawienia wyników i karta informacyjna.

6. Strona tytułowa dokumentacji geologicznej nie zawiera

a)

nazwy i adresu podmiotu, który finansuje wykonanie dokumentacji.

b)

daty sporządzania dokumentacji.

c)

wypunktowanych miejsc pobrania próbek geologicznych.

d)

nazwy i adresu podmiotu wykonującego prace geologiczne.

7. Wyniki opróbowania złoża oraz wyniki badań specjalistycznych (geologiczno-

inżynierskich, hydrogeologicznych i gazowych) należy umieścić w
a)

załącznikach.

b)

dodatku do dokumentacji geologicznej eksploatowanego złoża kopaliny stałej.

c)

dzienniki prac.

d)

bazie danych geologicznych.

8. „Obszar" oznacza znajdujące się poza granicami jurysdykcji państwowej

a)

dno mórz i oceanów oraz ich podziemie.

b)

obszar państwa nadbrzeżnego.

c)

linię brzegową państwa nadbrzeżnego.

d)

powierzchnię państwa nadbrzeżnego.

9. Załącznikiem do koncesji powinny być

a)

mapy z naniesionymi granicami obszaru i terenu górniczego.

b)

przekroje geologiczne.

c)

opisy terenu górniczego.

d)

mapy hydrologiczne.

10. Koncesja wydana na podstawie Ustawy nie wygasa, wówczas, gdy

a)

upłynął czas, na jaki została wydana.

b)

stała się bezprzedmiotowa.

c)

nie minął czas wydania koncesji.

d)

doszło do zrzeczenia się koncesji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

11. Kopie decyzji koncesyjnych otrzymują

a)

pracownicy administracji geologicznej i nadzoru górniczego.

b)

osoby współpracujące z nadzorem górniczym i administracją geologiczną.

c)

regionalni przedstawiciele nadzoru górniczego i administracji geologicznej.

d)

miejscowe organy administracji geologicznej i nadzoru górniczego.

12.

Przedsiębiorca, który uzyskał koncesję na wydobywanie kopaliny systemem
odkrywkowym zobowiązany jest do przeznaczenia na fundusz równowartość likwidacji
zakładu górniczego
a)

10% należnej

opłaty eksploatacyjnej.

b)

30%

należnej

opłaty eksploatacyjnej.

c)

40%

należnej

opłaty eksploatacyjnej.

d)

80%

należnej

opłaty eksploatacyjnej.

13. Jeśli przedsiębiorca posiada koncesję na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie

kopalin pospolitych to wydobycie kopalin w ciągu roku kalendarzowego nie może
przekroczyć
a)

10 000 m

3

.

b)

20 000 m

3

.

c)

5 000 m

3

.

d)

100 000 m

3

.

14. Jeśli przedsiębiorca posiada koncesję na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie

kopalin pospolitych to obszar działalności nie może przekroczyć:
a)

1 ha.

b)

2 ha.

c)

5 ha.

d)

10 ha.

15. Granice obszaru koncesyjnego i terenu górniczego wyznacza

a)

organ koncesyjny, w uzgodnieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego.

b)

Starosta.

c)

Wojewoda.

d)

Minister Środowiska.

16. Organ administracji geologicznej ma na przyjęcie dokumentacji koncesyjnej

a)

6 miesiące.

b)

1 miesiąc.

c)

2 miesięce.

d)

2 tygodnie.

17. Sejm Polski ratyfikował Konwencje Narodów Zjednoczonych o prawie morza w

a)

2002 r

b)

1998 r.

c)

1995 r.

d)

1982 r.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

18. Organizacja zgodnie ze swoimi normami, regułami i procedurami, przyznaje

wykonawcy, wyłączne prawo do
a)

badań i eksploatacji określonych kategorii zasobów na obszarze wskazanym w planie
pracy.

b)

badań i eksploatacji wszystkich zasobów.

c)

badań wszystkich zasobów.

d)

eksploatacji wszystkich zasobów.

19. Jeżeli jednak wnioskodawca przedstawia do zatwierdzenia plan pracy obejmujący tylko

etap badań, to
a)

otrzymuje prawo do wykonania tylko badań.

b)

otrzymuje prawo badań i eksploatacji wszystkich kopalin w obszarze.

c)

otrzymuje prawo eksploatacji wszystkich kopalin w obszarze.

d)

nie otrzymuje prawo badań i eksploatacji kopalin w obszarze.

20. Kontrolę nad działalnością w Obszarze ma

a)

Organizacja.

b)

ONZ.

c)

Unia Europejska.

d)

Państwa nadbrzeżne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Stosowanie przepisów prawa podczas wykonywania prac geologicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7. LITERATURA

1.

Bażyński J., Drągowski A., Frankowski Z., Kaczyński R., Rybicki S., Wysokiński L.:
Zasady sporządzania dokumentacji geologiczno-inżynierskich. Ministerstwo Środowiska
i PIG, Warszawa 1999

2.

Dąbrowski S., Górski J., Kapuściński J., Przybyłek J., Szczepański A.: Metodyka
zasobów eksploatacyjnych ujęć zwykłych wód podziemnych. Poradnik metodyczny.
Przedsiębiorstwo Geologiczne POLGEOL S.A. HYDROONSULT Sp. z.o.o., Warszawa
2004

3.

Gruszczyk H.: Metodyka poszukiwań złóż kopalin stałych. Wydawnictwo Geologiczne,
Warszawa 1986

4.

Gugała Z.:

Złoża kopalin – wycena (część I)

http://www.ssrm.kielce.pl/aktualnosci/biuletyn3.html

5.

http://wshiu.poznan.pl/pliki/wyklad_04_podstawy_prawne.doc

6.

http://www.rcie.lodz.pl/dokumenty/broszury/cie/informator_o_ochronie_srodowiska.pdf

7.

http://www.studenci.wwshe.edu.pl/wyklady/gotowce/marzena/ekologia.doc

8.

Jabłońska M.: Tysiące odpadów. Biuletyn Górniczy, Ekologia, nr 11-12, 2004,
http://www.giph.com.pl/bg/2004_11-12/odpady.html

9.

Kicki J: Formalno - prawne aspekty działalności geologiczno-górniczej – klasyfikacja
zasobów”, http://www.szkola.min-an.krakow.pl/wyklady/download/wyk_02.ppt#282,44

10.

Kodeks postępowania administracyjnego

11.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kodeks_post%C4%99powania_administracyjnego

12.

Konstytucja PRL

13.

Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza. Dz.U. nr 59, poz. 543 z 2002 r. cz.
VI Szelf kontynentalny

14.

Kubiak K.: Piractwo i terroryzm morski. Nowe wyzwania dla bezpieczeństwa
międzynarodowego. http://www.wns.dswe.pl/fileadmin/user_upload/wszechnica/04.pdf

15.

Nieć M., Jędrzejewska A., Sałaciński R., Stefanowicz J.A., Uberman R.: Problemy prawa
geologicznego i górniczego oraz możliwe i niezbędne kierunki jego zmian Przegląd
Geologiczny, vol. 55, nr 2, 2007

16.

Nieć M.:

Z

działalności administracji geologicznej.

Przegląd Geologiczny, vol. 53, nr 6,

2005

17.

Prawo geologiczne. Dział I Przepisy ogólne
http://www.eljot.slupsk.net/prawo.php?od=1&do=175&prawo=g&zal=1

18.

Prawo geologiczne. Dział II Prace geologiczne. Rozdział 1.
http://www.eljot.slupsk.net/prawo.php?od=176&do=296&prawo=g&zal=1

19.

Przegląd Geologiczny, vol. 53, nr 12, 2005

20.

Radwanek-Bąk B.: Podstawy waloryzacji złóż kopalin skalnych dla ich ochrony”
Przegląd Geologiczny, vol. 53, nr 5, 2005

21.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lipca 2005 r. w sprawie szczegółowych
wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje geologiczne złóż kopalin Na
podstawie art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne
i górnicze (Dz. U. Nr 27)

22.

Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie zwalczanie zagrożenia pyłami
szkodliwymi dla zdrowia w kopalniach węgla kamiennego. Materiały na posiedzenie
Rady Ochrony Pracy 19 kwiecień 2007 r

23.

Szachułowicz J.: Prawo wodne komentarz. Wydawnictwo prawnicze Lexis nexis sp. z.o.

24.

Szamałek K.: Perspektywy zagospodarowania kopalin oceanicznych. Studium
Międzynarodowe – International Realations nr 3-4 (t. 34)/2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

25.

Szamałek K.: Podstawy geologii gospodarczej i gospodarki surowcami mineralnymi
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007

26.

Trembecki A. S.: Szacowanie zasobów złóż surowców mineralnych. Wydawnictwo
Geologiczne, 1974

27.

Ustawa Prawo wodne

28.

Ustawa Prawo budowlane

29.

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947

30.

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze” Dz. U. z 1 marca 1994

31.

Wojtczak K.: Nowelizacja prawa geologicznego i górniczego,

http://www.pgi.gov.pl/pdf/pg_2005_07_03.pdf

32.

Zarys zmian w prawie geologicznym i górniczym http://www.swiat-kamienia.pl/pl/index.
php?option=com_content&task=view&id=334&Itemid=35

Czasopisma:

−

Lex Polski Serwer Prawa

−

Przegląd Geologiczny

−

Górnictwo Odkrywkowe

−

Technika Poszukiwań Geologicznych

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000