„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Waldemar Sucherski

Stosowanie przepisów prawa w działalności usługowej
322[14].Z5.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Marciniak - Kulka
mgr inż. Renata Kacperska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Władysław Sucherski

Konsultacja:
mgr inż. Krystyna Kwestarz

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[14].Z5.02
,,Stosowanie przepisów prawa w działalności usługowej”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik weterynarii.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

4

3.

Cele kształcenia

5

4.

Materiał nauczania

6

4.1.

Prawo dotyczące zawodu lekarza weterynarii

6

4.1.1.

Materiał nauczania

6

4.1.2.

Pytania sprawdzające

23

4.1.3.

Ć

wiczenia

23

4.1.4.

Sprawdzian postępów

25

4.2.

Prawo w działalności gospodarczej

26

4.2.1.

Materiał nauczania

26

4.2.2.

Pytania sprawdzające

34

4.2.3.

Ć

wiczenia

35

4.2.4.

Sprawdzian postępów

36

4.3.

Prawo pracy i prawo cywilne

37

4.3.1.

Materiał nauczania

37

4.3.2.

Pytania sprawdzające

41

4.3.3.

Ć

wiczenia

41

4.3.4.

Sprawdzian postępów

42

5.

Sprawdzian osiągnięć

43

6. Literatura

47

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

W poradniku znajdziesz:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

−

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

−

ć

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów,

−

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

−

literaturę.

Schemat układu jednostek modułowych

322[14].Z5.03

Prowadzenie dokumentacji usług

weterynaryjnych

322 [14].Z5.02

Stosowanie przepisów prawa

w działalności usługowej

322[14].Z5

Organizacja usług

weterynaryjnych

322[14].Z5.04

Posługiwanie się językiem obcym

zawodowym

322[14].Z5.01

Prowadzenie działalności usługowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

analizować informacje i wnioskować na ich podstawie,

−

posługiwać się podstawowymi programami komputerowymi i siecią Internet,

−

wykorzystywać wiedzę i umiejętności zawarte w jednostkach modułowych
zrealizowanych wcześniej,

−

wykorzystywać kontekstowo wiedzę biologiczną,

−

zachować zasady bhp, ochrony przeciwpożarowej,

−

oceniać przestrzeganie zasad ochrony środowiska,

−

prezentować swoje prace i osiągnięcia,

−

oceniać skutki błędnych decyzji technologicznych,

−

podejmować decyzje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

dokonać analizy ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt,

−

dokonać analizy ustawy o zawodzie lekarza weterynarii,

−

dokonać analizy ustawy o Izbach Lekarsko − Weterynaryjnych,

−

sporządzić sprawozdania dla Inspekcji weterynaryjnej zgodnie z ustawą weterynaryjną,

−

wyjaśnić znaczenie prawa farmaceutycznego i atomowego dla działalności
weterynaryjnej,

−

zastosować rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia dokumentacji
lekarsko − weterynaryjnej oraz sposobu prowadzenia książki leczenia zwierząt,

−

określić przepisy dotyczące wystawiania recept na produkty lecznicze,

−

zastosować rozporządzenie w sprawie obrotu produktami leczniczymi,

−

zastosować przepisy dotyczące rejestracji działalności gospodarczej,

−

zastosować przepisy dotyczące podatku dochodowego,

−

zastosować wybrane przepisy kodeksu pracy,

−

zastosować wybrane przepisy kodeksu cywilnego,

−

zastosować przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące przeciwdziałania narkomanii podczas pracy
w zakładzie leczniczym dla zwierząt,

−

zastosować przepisy dotyczące prowadzenia rachunkowości,

−

zastosować przepisy dotyczące utylizacji odpadów medycznych, utylizacji zwłok zwierząt
poddanych eutanazji,

−

zastosować przepisy o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia
zwierzęcego,

−

zastosować przepisy związane z ochroną środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4.

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Prawo dotyczące zawodu lekarza weterynarii

4.1.1.

Materiał nauczania

Obowiązki i prawa lekarza weterynarii

Obowiązki i prawa lekarza weterynarii regulowane są ustawą z dnia 21 grudnia 1990 roku

(Dz.U. Nr 8 poz. 27 z 1990 r. z późn. zm.) o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko –
weterynaryjnych z późniejszymi zmianami. Wykonywanie zawodu lekarza weterynarii polega
na ochronie zdrowia zwierząt oraz weterynaryjnej ochronie zdrowia publicznego
i środowiska, a w szczególności:
1)

badaniu stanu zdrowia zwierząt,

2)

rozpoznawaniu, zapobieganiu i zwalczaniu chorób zwierząt,

3)

leczeniu zwierząt oraz wykonywaniu zabiegów chirurgicznych,

4)

wydawaniu opinii i orzeczeń lekarsko − weterynaryjnych,

5)

badaniu zwierząt rzeźnych, mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego,

6)

sprawowaniu czynności związanych z nadzorem weterynaryjnym nad obrotem
zwierzętami oraz warunkami sanitarno-weterynaryjnymi miejsc gromadzenia zwierząt
i przetwarzania produktów pochodzenia zwierzęcego,

7)

badaniu i ocenie weterynaryjnej jakości pasz oraz warunków ich wytwarzania,

8)

wystawianiu recept na leki i artykuły sanitarne.
Za wykonywanie zawodu lekarza weterynarii uważa się także pracę na stanowiskach

wymagających kwalifikacji lekarza weterynarii, określonych w odrębnych przepisach. Zawód
lekarza weterynarii może wykonywać osoba, która uzyskała prawo wykonywania tego
zawodu.

Prawo wykonywania zawodu lekarza weterynarii

Prawo wykonywania zawodu lekarza weterynarii przyznaje Okręgowa rada lekarsko-

weterynaryjna osobie, która jest obywatelem polskim lub obywatelem innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej. Osoba wykonująca zawód lekarza weterynarii powinna:
1)

posiadać dyplom lekarza weterynarii wydany przez polską szkołę wyższą albo

−

dyplom albo inne dokumenty potwierdzające formalne kwalifikacje lekarza
weterynarii wydane przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo członkowskie Unii
Europejskiej, albo

−

dyplom lekarza weterynarii lub inne dokumenty potwierdzające formalne kwalifikacje
lekarza weterynarii wydane przez inne państwo niż państwo członkowskie Unii
Europejskiej, jeżeli dyplom ten lub te dokumenty zostały uznane w Rzeczypospolitej
Polskiej za równorzędne, zgodnie z odrębnymi przepisami,

2)

posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,

3)

posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza weterynarii,

4)

wykazywać nienaganną postawę etyczną,

5)

korzystać w pełni z praw publicznych.
Lekarzowi

weterynarii

będącemu

obywatelem

państwa

członkowskiego

Unii

Europejskiej, okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna przyznaje prawo wykonywania zawodu
lekarza weterynarii, jeżeli:
1)

przedstawi zaświadczenie wydane przez odpowiednie władze państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, że posiada na terenie tego państwa prawo wykonywania zawodu
lekarza weterynarii, które nie zostało zawieszone ani którego nie został pozbawiony, oraz

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

ż

e nie toczy się przeciwko niemu postępowanie w sprawie pozbawienia albo zawieszenia

prawa wykonywania zawodu,

2)

złoży oświadczenie, że włada językiem polskim w mowie i piśmie w zakresie
niezbędnym do wykonywania zawodu lekarza weterynarii,

3)

Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
szkolnictwa wyższego, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Lekarsko − Weterynaryjnej,
określi, w drodze rozporządzenia, zakres znajomości języka polskiego w mowie i piśmie,
niezbędnej do wykonywania zawodu lekarza weterynarii, uwzględniając zakres
uprawnień zawodowych.

Utrata prawa wykonywania zawodu lekarza weterynarii

Okręgowa rada lekarsko − weterynaryjna stwierdza utratę prawa wykonywania zawodu

lekarza weterynarii w przypadku:
1)

utraty przez lekarza weterynarii obywatelstwa polskiego lub obywatelstwa państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, jeżeli nie nabył równocześnie obywatelstwa innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

2)

ubezwłasnowolnienia lekarza weterynarii całkowitego lub częściowego,

3)

utraty przez lekarza weterynarii praw publicznych,

4)

zrzeczenia się przez lekarza weterynarii prawa wykonywania zawodu,

5)

nieuiszczania składki członkowskiej przez okres dłuższy niż 1 rok,

6)

upływu czasu, na jaki zostało przyznane.

Każdy praktykujący lekarz weterynarii musi być członkiem Izby Lekarsko-

Weterynaryjnej,

która

stanowi

samorząd

zawodowy.

Ustawa

reguluje

również

funkcjonowanie tego samorządu. Zadaniem samorządu jest:
1)

sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu
lekarza weterynarii,

2)

ustanawianie obowiązujących lekarzy weterynarii zasad etyki i deontologii weterynaryjnej
oraz dbałość o ich przestrzeganie,

3)

reprezentowanie i ochrona zawodu lekarza weterynarii,

4)

integrowanie środowiska lekarsko-weterynaryjnego,

5)

zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności zwierząt, weterynaryjnej ochrony
zdrowia publicznego i środowiska oraz polityki państwa w tym zakresie,

6)

współpraca z towarzystwami naukowymi, szkołami wyższymi i jednostkami badawczo-
rozwojowymi w kraju i za granicą,

7)

prowadzenie instytucji samopomocowych i innych form pomocy materialnej dla lekarzy
weterynarii i ich rodzin,

8)

zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą izb lekarsko-weterynaryjnych,

9)

wykonywanie innych zadań określonych odrębnymi przepisami.

Zadania te samorząd wykonuje w szczególności przez:

1)

przyznawanie, pozbawianie, zawieszanie oraz stwierdzanie utraty prawa wykonywania
zawodu lekarza weterynarii,

2)

prowadzenie rejestru członków izby,

3)

prowadzenie ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt,

4)

negocjowanie warunków pracy i płac,

5)

sprawowanie orzecznictwa w przedmiocie orzekania o niezdolności do wykonywania
zawodu lekarza weterynarii,

6)

współdziałanie w sprawach specjalizacji zawodowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

7)

opiniowanie projektów ustaw i innych aktów prawnych dotyczących ochrony zdrowia
zwierząt,

weterynaryjnej

ochrony

zdrowia

publicznego,

ochrony

ś

rodowiska

i wykonywania zawodu lekarza weterynarii bądź występowanie o ich wydanie,

8)

opiniowanie i wnioskowanie w sprawach kształcenia lekarzy weterynarii oraz personelu
pomocniczego,

9)

organizowanie badań dotyczących weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego
i wykonywania zawodu lekarza weterynarii,

10)

sprawowanie sądownictwa lekarsko-weterynaryjnego w zakresie odpowiedzialności
zawodowej lekarzy weterynarii oraz sądownictwa polubownego,

11)

występowanie w obronie interesów indywidualnych i zbiorowych członków izb lekarsko
− weterynaryjnych,

12)

współdziałanie z organami administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego,
samorządami zawodowymi, związkami zawodowymi i organizacjami społecznymi
w sprawach profilaktyki i lecznictwa weterynaryjnego, poprawy warunków hodowli
i warunków sanitarnych wsi, kontroli żywności pochodzenia zwierzęcego, zwalczania
zakaźnych i pasożytniczych chorób zwierzęcych oraz chorób odzwierzęcych,

13)

propagowanie zdobyczy nauk weterynaryjnych wśród lekarzy weterynarii oraz udzielanie
pomocy w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych,

14)

uczestnictwo w komisjach konkursowych na stanowiska kierownicze oraz opiniowanie
kandydatów na inne stanowiska wymagające kwalifikacji lekarza weterynarii.

Okręgowe izby lekarsko − weterynaryjne

Okręgową izbę lekarsko-weterynaryjną stanowią lekarze wpisani do rejestru jej

członków. Organami okręgowej izby lekarsko-weterynaryjnej są:
1)

okręgowy zjazd lekarzy weterynarii,

2)

okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna,

3)

okręgowa komisja rewizyjna,

4)

okręgowy sąd lekarsko-weterynaryjny,

5)

okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej.
Najwyższą władzą okręgowej izby lekarsko-weterynaryjnej jest okręgowy zjazd lekarzy

weterynarii.

Majątek i gospodarka finansowa izb lekarsko-weterynaryjnych

Majątek

izb

lekarsko-weterynaryjnych

stanowią

fundusze

oraz

ruchomości

i nieruchomości, a w szczególności:
1)

składki członkowskie,

2)

zapisy, darowizny, dotacje,

3)

wpływy z działalności gospodarczej,

4)

inne wpływy.
Ustawa reguluje również strukturę Krajowych Izb Lekarsko-Weterynaryjnych oraz

wskazuje kompetencje poszczególnych ich organów. Ponadto, wskazuje organy zajmujące się
odpowiedzialnością zawodową lekarzy.

Zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych

Jednym z poważniejszych problemów, którym zajmują się służby weterynaryjne jest

zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych. Dokumentem regulującym zagadnienia
weterynaryjne z zakresu chorób zakaźnych zwierząt jest ustawa z dnia 11 marca 2004 r.
o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 69 poz.
625 z późn. zm). Ustawa ta obejmuje sprawy związane z tzw. weterynaryjną ochroną
zwierząt. W ustawie można wyróżnić odpowiednio:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

−

przepisy dotyczące wymagań weterynaryjnych obowiązujących przy podejmowaniu
i prowadzeniu działalności, której przedmiotem są zwierzęta, niejadalne produkty
pochodzenia

zwierzęcego

lub

uboczne

produkty

zwierzęce

oraz

wymagań

weterynaryjnych obowiązujących przy przewozie, wywozie i handlu tymi zwierzętami
i produktami, a także umieszczaniu ich na rynku,

−

przepisy regulujące zasady stosowania środków administracyjnych przewidzianych w celu
szybkiego zlokalizowania ogniska choroby zakaźnej oraz przeprowadzania skutecznej
likwidacji tego ogniska, a więc przepisy określające zasady administracyjnego zwalczania
poszczególnych chorób zakaźnych zwierząt.

W przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, a w szczególności

poronienia u bydła, świń, owiec i kóz, objawów neurologicznych u zwierząt, zmian
o charakterze krost, pęcherzy, nadżerek lub wybroczyn na skórze i błonach śluzowych
zwierząt kopytnych, znacznej liczby nagłych padnięć, posiadacz zwierzęcia jest
obowiązany do:
1)

niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego
podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta
(burmistrza, prezydenta miasta),

2)

pozostawienia zwierząt w miejscu ich przebywania i niewprowadzania tam innych
zwierząt,

3)

uniemożliwienia osobom postronnym dostępu do pomieszczeń lub miejsc, w których
znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę, lub zwłoki zwierzęce,

4)

wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów, w szczególności
mięsa, zwłok zwierzęcych, środków żywienia zwierząt, wody, ściółki, nawozów
naturalnych w rozumieniu przepisów o nawozach i nawożeniu i innych przedmiotów
znajdujących się w miejscu, w którym wystąpiła choroba,

5)

udostępnienia organom Inspekcji Weterynaryjnej zwierząt i zwłok zwierzęcych do badań
i zabiegów weterynaryjnych, a także udzielania pomocy przy ich wykonywaniu,

6)

udzielania organom Inspekcji Weterynaryjnej oraz osobom działającym w imieniu tych
organów wyjaśnień i podawania informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia
choroby i źródeł zakażenia lub zapobiegania jej szerzeniu.
Podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej niezwłocznie informuje

organ Inspekcji Weterynaryjnej, jeżeli na podstawie zawiadomienia podejrzewa wystąpienie
choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania. Powiatowy lekarz
weterynarii po otrzymaniu zawiadomienia podejmuje niezwłocznie czynności w celu
wykrycia lub wykluczenia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania,
a w szczególności:
1)

sporządza spis wszystkich zwierząt,

2)

przeprowadza dochodzenie epizootyczne,

3)

przeprowadza badanie kliniczne zwierząt,

4)

pobiera i wysyła próbki do badań laboratoryjnych.

Dochodzenie epizootyczne obejmuje co najmniej:

1)

ustalenie okresu, w którym choroba zakaźna zwierząt mogła rozwijać się w gospodarstwie
przed podejrzeniem lub stwierdzeniem jej wystąpienia,

2)

ustalenie źródła pochodzenia choroby zakaźnej zwierząt wraz z ustaleniem innych
gospodarstw, w których zwierzęta z gatunków wrażliwych mogły zostać zakażone z tego
ź

ródła,

3)

ustalenie dróg przemieszczania się wektorów:

−

do gospodarstwa, w którym wystąpiło podejrzenie choroby zakaźnej zwierząt,

−

z gospodarstwa, w którym wystąpiło podejrzenie choroby zakaźnej zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Powiatowy lekarz weterynarii natychmiast informuje wojewódzkiego lekarza weterynarii,

w tym w formie elektronicznej, o podejrzeniu lub wystąpieniu choroby zakaźnej zwierząt oraz
o czynnościach podjętych w celu wykrycia lub wykluczenia tej choroby. Wojewódzki lekarz
weterynarii przekazuje natychmiast Głównemu Lekarzowi Weterynarii, w tym w formie
elektronicznej, informacje o podejrzeniu lub wystąpieniu choroby zakaźnej zwierząt oraz
o czynnościach podjętych w celu wykrycia lub wykluczenia tej choroby. W przypadku
uzasadnionego podejrzenia choroby zakaźnej zwierząt lub jej stwierdzenia powiatowy lekarz
weterynarii stosuje środki przewidziane dla zwalczania danej choroby. W celu zwalczania
chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania powiatowy lekarz
weterynarii, w drodze decyzji, może:
1)

nakazać odosobnienie, strzeżenie lub obserwację zwierząt chorych lub zakażonych albo
podejrzanych o zakażenie lub o chorobę,

2)

wyznaczyć określone miejsce jako ognisko choroby,

3)

zakazać wydawania świadectw zdrowia, dokumentów handlowych lub przewozowych,

4)

nakazać ubój zwierząt chorych lub zakażonych, podejrzanych o zakażenie lub o chorobę
albo zwierząt z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt,

5)

nakazać oczyszczenie i odkażenie miejsc oraz środków transportu, a także odkażenie,
zniszczenie lub usunięcie w sposób wykluczający niebezpieczeństwo szerzenia się
choroby zakaźnej zwierząt środków żywienia zwierząt, ściółki, nawozów naturalnych
w rozumieniu przepisów o nawozach i nawożeniu, oraz przedmiotów, z którymi miały
kontakt zwierzęta chore, zakażone lub podejrzane o zakażenie lub o chorobę,

6)

zakazać osobom, które były lub mogły być w kontakcie ze zwierzętami chorymi,
zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie lub o chorobę, czasowego opuszczania ogniska
choroby,

7)

nakazać odkażanie rzeczy osób, które miały lub mogły mieć kontakt ze zwierzętami
chorymi, zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie lub o chorobę,

8)

zakazać karmienia zwierząt określonymi środkami żywienia zwierząt lub pojenia
z określonych zbiorników i ujęć wody,

9)

zakazać w ognisku choroby wprowadzania, przeprowadzania i wyprowadzania zwierząt
lub sprowadzania i wywożenia produktów, zwłok zwierzęcych i środków żywienia
zwierząt,

10)

nakazać:

−

badanie kliniczne zwierząt z pobraniem próbek do badań laboratoryjnych,

−

przeprowadzenie sekcji zwłok zwierzęcych z pobraniem próbek do badań
laboratoryjnych,

−

wykonywanie określonych zabiegów na zwierzętach, w tym przeprowadzanie
szczepień,

11)

zakazać używania zwierząt w celu rozmnażania,

12)

określać sposób postępowania ze zwierzętami chorymi, zakażonymi lub podejrzanymi
o zakażenie lub o chorobę, zwłokami zwierzęcymi, produktami oraz środkami żywienia
zwierząt zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie,

13)

nakazać podmiotom zajmującym się ubojem zwierząt przeprowadzenie uboju
z określeniem jego warunków,

14)

nakazać podmiotom zajmującym się przewozem zwierząt lub zwłok zwierzęcych
przewiezienie ich do wskazanych miejsc,

15)

nakazać podmiotom prowadzącym działalność w zakresie produkcji produktów
zastosowanie określonej technologii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Decyzjom tym, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. W przypadku zagrożenia

wystąpienia lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania
powiatowy lekarz weterynarii, w drodze rozporządzenia − aktu prawa miejscowego, może:
1)

określić obszar, na którym występuje choroba zakaźna lub zagrożenie wystąpienia
choroby zakaźnej, jako obszar zapowietrzony lub zagrożony oraz sposób oznakowania
tych obszarów,

2)

wprowadzić czasowe ograniczenia w przemieszczaniu się osób lub pojazdów,

3)

czasowo zakazać organizowania:
−

widowisk, zgromadzeń, pochodów lub nakazać czasowe zawieszenie określonej
działalności,

−

targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierząt, polowań i odłowów zwierząt
łownych,

4)

ograniczyć obrót albo zakazać obrotu zwierzętami, zwłokami zwierzęcymi, produktami,
surowcami i produktami rolnymi oraz innymi przedmiotami, które mogą spowodować
szerzenie się choroby zakaźnej zwierząt,

5)

nakazać zaopatrywanie zwierząt lub produktów w świadectwa zdrowia wystawiane przez
urzędowego lekarza weterynarii,

6)

nakazać przeprowadzenie zabiegów na zwierzętach, w tym szczepień,

7)

nakazać oczyszczanie, odkażanie, deratyzację i dezynsekcję miejsc przebywania zwierząt
lub miejsc przechowywania i przetwarzania zwłok zwierzęcych, produktów, środków
ż

ywienia zwierząt, a także oczyszczanie i odkażanie środków transportu,

8)

nakazać odstrzał sanitarny zwierząt na określonym obszarze,

9)

nakazać podmiotom prowadzącym działalność w zakresie produkcji produktów
zastosowanie określonej technologii.

Wymagania dla produktów pochodzenia zwierzęcego

Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały

pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt, które spełniają wymagania weterynaryjne określone
w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały
pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt niepochodzących z gospodarstwa, zakładu lub obszaru
podlegającego ograniczeniom, nakazom lub zakazom wydanym na podstawie przepisów
o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt ze względu na
chorobę zakaźną zwierząt. Dopuszcza się produkcję produktów pochodzenia zwierzęcego na
obszarach podlegających ograniczeniom wydanym na podstawie przepisów o ochronie
zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt lub wprowadzenie na rynek
produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z takich obszarów, jeżeli:
1)

produkty te:
−

nie pochodzą z gospodarstwa, w którym podejrzewa się lub stwierdzono chorobę
zakaźną zwierząt,

−

są zaopatrzone w świadectwo zdrowia,

2)

przy ich produkcji zostały spełnione wymagania określone w przepisach prawnych.
Przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego, w zakresie nieuregulowanym

w przepisach rozporządzenia nr 852/2004 i rozporządzenia nr 853/2004 oraz w przepisach
Unii Europejskiej wydanych w trybie tych rozporządzeń, powinny być spełnione wymagania
zdrowotne, higieniczne, sanitarne, organizacyjne, lokalizacyjne, techniczne i technologiczne
w szczególności:
1)

wymagania dotyczące zdrowia zwierząt, z których lub od których pozyskuje się te
produkty, lub

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

2)

wymagania, jakie powinny być spełnione przy uboju lub uboju z konieczności, lub

3)

wymagania, jakie powinny spełniać miejsca pochodzenia lub przebywania zwierząt, lub

4)

wymagania, jakie powinny spełniać te produkty, lub

5)

sposób badania zwierząt rzeźnych i ich mięsa, mięsa zwierząt łownych, ryb i produktów
rybołówstwa, mięczaków i skorupiaków, lub

6)

sposób prowadzenia dokumentacji, w tym sposób dokumentowania pochodzenia
zwierząt, z których lub od których pozyskuje się te produkty, oraz zakres i sposób
prowadzenia rejestru zwierząt, a także sposób dokumentowania pochodzenia tych
produktów, w tym zakres i sposób prowadzenia rejestru tych produktów, lub

7)

wymagania, jakie powinny być spełnione na poszczególnych etapach produkcji, lub

8)

wymagania, jakie powinny spełniać osoby wykonujące czynności pomocnicze pod
nadzorem urzędowego lekarza weterynarii, oraz zakres tych czynności, lub

9)

warunki, tryb i zakres prowadzenia kontroli wewnętrznej w zakładzie, w tym
opracowanie, wdrożenie i realizację systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów
kontroli (systemu HACCP), lub

10)

sposób znakowania i pakowania tych produktów, lub

11)

wymagania, jakim powinny odpowiadać świadectwa zdrowia, handlowe dokumenty
identyfikacyjne lub inne dokumenty dołączone do tych produktów, lub

12)

wymagania, jakie powinny spełniać środki transportu.
Minister właściwy do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia,

wymagania weterynaryjne, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów
pochodzenia zwierzęcego lub przez produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na
rynek, w zakresie nieuregulowanym w przepisach rozporządzenia nr 852/2004
i rozporządzenia nr 853/2004 oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tych
rozporządzeń, biorąc pod uwagę wielkość produkcji, w tym specyfikę zakładów o małej
zdolności produkcyjnej, oraz ochronę zdrowia publicznego, w tym potrzebę zapewnienia
bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego. Ponadto, niedopuszczalne jest
podawanie zwierzętom, z których lub od których pozyskuje się produkty pochodzenia
zwierzęcego, substancji niedozwolonych oraz pozyskiwanie takich produktów od zwierząt lub
ze zwierząt, w których tkankach lub narządach stwierdzono obecność tych substancji. Zakaz
ten nie dotyczy zwierząt, którym podawano substancje o działaniu beta − agonistycznym oraz
hormonalnym, w tym tyreostatycznym, w celu leczniczym lub zootechnicznym, jeżeli upłynął
okres karencji określony dla tych substancji. W celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów
pochodzenia zwierzęcego prowadzi się monitorowanie substancji niedozwolonych,
pozostałości

chemicznych,

biologicznych,

produktów

leczniczych

i

skażeń

promieniotwórczych u zwierząt, w ich wydzielinach i wydalinach, w tkankach lub narządach
zwierząt, w produktach pochodzenia zwierzęcego, w wodzie przeznaczonej do pojenia
zwierząt oraz środkach żywienia zwierząt. Za zwierzęta poddane ubojowi w rzeźni, w których
tkankach lub narządach stwierdzono obecność substancji niedozwolonych lub pozostałości
produktów leczniczych w ilościach przekraczających dopuszczalne poziomy, określone
w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2377/90 z dnia 26 czerwca 1990 r. ustanawiającym
wspólnotową procedurę dla określania maksymalnego limitu pozostałości weterynaryjnych
produktów leczniczych w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. WE L
224 z 18.08.1990, str. 1, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 10, str. 111), nie
przysługuje odszkodowanie.

Prawo farmaceutyczne

Aktem prawnym regulującym problematykę z zakresu wytwarzania i obrotu produktami

leczniczymi jest ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne ( Dz. U. 2004 r.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Nr 53, poz. 533 z późn. zmianami). Ustawa ta opiera się na założeniu wspólnej regulacji
dotyczącej produktów leczniczych przeznaczonych dla ludzi oraz produktów leczniczych
weterynaryjnych.

Odrębne

regulacje

dotyczące wyłącznie produktów leczniczych

weterynaryjnych są wyraźnie w tekście aktu zaznaczone i w tym zakresie wyłączają one
zastosowanie przepisów ogólnych. Przedmiotowy zakres ustawy obejmuje takie zagadnienia,
jak:
1)

zasady i tryb dopuszczania do obrotu produktów leczniczych, z uwzględnieniem
w szczególności wymagań dotyczących jakości, skuteczności i bezpieczeństwa ich
stosowania,

2)

warunki wytwarzania produktów leczniczych,

3)

wymagania dotyczące reklamy produktów leczniczych,

4)

warunki obrotu produktami leczniczymi,

5)

wymagania dotyczące aptek, hurtowni farmaceutycznych i placówek obrotu
pozaaptecznego,

6)

zadania Inspekcji Farmaceutycznej i uprawnienia jej organów.
Przepisy ustawy stosuje się również do produktów leczniczych będących środkami

odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami w rozumieniu przepisów
o przeciwdziałaniu narkomanii, w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. W ustawie
unormowane również zostały kwestie dotyczące wymogów technicznych, organizacyjnych,
lokalowych oraz kwalifikacji osób prowadzących obrót hurtowy i detaliczny produktami
leczniczymi. W tym zakresie ukształtowane zostały kompetencje organów Inspekcji
Weterynaryjnej w zakresie nadzoru nad obrotem hurtowym i detalicznym produktami
leczniczymi weterynaryjnymi oraz rodzaje środków administracyjnych podejmowanych na
wypadek stwierdzenia, że obrót prowadzony jest z naruszeniem przepisów ustawy.

Obowiązki lekarza weterynarii prowadzącego obrót detaliczny produktami leczniczymi

Lekarz

weterynarii

prowadzący

obrót

detaliczny

produktami

leczniczymi

weterynaryjnymi lub paszami leczniczymi jest zobowiązany do:
1)

prowadzenia dokumentacji obrotu produktami leczniczymi weterynaryjnymi,

2)

przeprowadzania przynajmniej raz w roku spisu kontrolnego stanu magazynowego
produktów leczniczych weterynaryjnych oraz ich dostaw i wydania z odnotowaniem
wszelkich zaistniałych niezgodności.
Lekarz weterynarii w celu ratowania życia lub zdrowia zwierząt, a w szczególności

ograniczenia cierpienia zwierząt, stosuje produkty lecznicze weterynaryjne. Jeżeli tkanki
i produkty zwierząt przeznaczone są do spożycia przez ludzi, to właściciele tych zwierząt lub
osoby odpowiedzialne za zwierzęta są obowiązani do posiadania dokumentów
weterynaryjnych

produktów

leczniczych

posiadających

właściwości

anaboliczne,

przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwzapalne, hormonalne i psychotropowe,
zawierających następujące informacje:
1)

datę,

2)

dokładne określenie weterynaryjnego produktu leczniczego, z numerem serii i datą
ważności,

3)

ilość,

4)

nazwę i adres dostawcy weterynaryjnego produktu leczniczego,

5)

oznakowanie leczonych zwierząt,

6)

okres karencji określony w pozwoleniu.

Lekarz weterynarii wydaje właścicielowi zwierząt lub osobie odpowiedzialnej za zwierzęta

dokument potwierdzający nabycie produktów leczniczych weterynaryjnych lub pasz
leczniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zastosowanie prawa atomowego w wykonywaniu zadań weterynaryjnych

Ustawa Prawo atomowe z dnia 29.11.2000 r ( Dz. U. Nr 3 poz. 18 z późn. zm.) określa

następujące działalności związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące, które
wymagają zezwolenia lub zgłoszenia:

−

wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie, składowanie, transport lub stosowanie
materiałów jądrowych, źródeł i odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa
jądrowego i obrót nimi, a także wzbogacanie izotopowe,

−

budowę, rozruch, próbną i stałą eksploatację oraz likwidację obiektów jądrowych,

−

budowę, eksploatację, zamknięcie i likwidację składowisk odpadów promieniotwórczych
i składowisk wypalonego paliwa jądrowego oraz budowę i eksploatację przechowalników
wypalonego paliwa jądrowego,

−

produkowanie, instalowanie, stosowanie i obsługę urządzeń zawierających źródła
promieniotwórcze oraz obrót tymi urządzeniami,

−

uruchamianie i stosowanie urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące,

−

uruchamianie pracowni, w których mają być stosowane źródła promieniowania
jonizującego, w tym pracowni rentgenowskich (innych niż nadzorowane przez służby
sanitarne),

−

zamierzone dodawanie substancji promieniotwórczych w procesie produkcyjnym
wyrobów powszechnego użytku i wyrobów medycznych, obrót tymi wyrobami przywóz
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wywóz z tego terytorium wyrobów
powszechnego użytku i wyrobów medycznych, do których dodano substancje
promieniotwórcze,

−

zamierzone podawanie substancji promieniotwórczych ludziom i zwierzętom w celu
medycznej lub weterynaryjnej diagnostyki, leczenia lub badań naukowych, jeżeli
aktywności i stężenia promieniotwórcze substancji, których te czynności dotyczą,
przekraczają wartości określone w przepisach szczegółowych (przepisy te określają
również wartości aktywności lub stężeń, w przypadku których zamiast zezwolenia
wymagane jest tylko zgłoszenie danej działalności) i jeżeli nie dotyczy to działalności
zabronionych ustawą (dodawanie substancji promieniotwórczych do żywności, zabawek,
osobistych ozdób i kosmetyków).

Przeciwdziałanie narkomanii podczas pracy w zakładzie leczniczym dla zwierząt

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. Nr 179 poz. 1485

z późn. zm.) określa preparaty zawierające środki odurzające grup I − N, II − N i III − N lub
substancje psychotropowe grup II − P, III − P i IV − P, które zostały dopuszczone do obrotu
jako produkty lecznicze na podstawie przepisów prawa farmaceutycznego, może posiadać,
w celach medycznych, po uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego,
zakład opieki zdrowotnej niemający apteki szpitalnej, zakład leczniczy dla zwierząt oraz
lekarz, lekarz dentysta lub lekarz weterynarii, prowadzący praktykę lekarską, a także inny
podmiot, którego działalność wymaga posiadania i stosowania tych preparatów.

O rodzajach preparatów i ich ilościach, jakie mogą posiadać poszczególne uprawnione

podmioty, szczegółowo mówi Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r.
w sprawie preparatów zawierających środki odurzające lub substancje psychotropowe, które
mogą być posiadane w celach medycznych po uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora
farmaceutycznego ( Dz. U. Nr 37 poz. 324 z 2003 r.).W rozporządzeniu tym zostały określone
również warunki zaopatrywania, przechowywania tych preparatów oraz prowadzenia
dokumentacji w zakresie ich posiadania i stosowania, a także rodzaje podmiotów, których
działalność wymaga posiadania i stosowania preparatów, uwzględniając zabezpieczenie tych
substancji przed niewłaściwym użyciem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Gospodarka lekami psychotropowymi w zakładzie leczniczym dla zwierząt

Zagadnienia związane z gospodarką lekami psychotropowymi reguluje Rozporządzenie

Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003r. w sprawie preparatów zawierających środki
odurzające lub substancje psychotropowe, które mogą być posiadane w celach medycznych,
po uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego(Dz. U. Nr 37, poz. 324).
Rozporządzenie określa:
1)

rodzaje i ilości preparatów zawierających środki odurzające lub substancje psychotropowe
oraz rodzaje podmiotów, które mogą posiadać te preparaty w celach medycznych, po
uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego

2)

szczegółowe warunki zaopatrywania i przechowywania preparatów, oraz prowadzenia
dokumentacji dotyczącej ich posiadania i stosowania.
Udzielenie zgody na posiadanie w celach medycznych preparatów zawierających środki

odurzające lub substancje psychotropowe następuje na wniosek zainteresowanego. Wniosek
(oryginał) składa się do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego lub Delegatury.
Wniosek o udzielenie zgody powinien zawierać:

−

nazwę i dokładny adres zakładu leczniczego dla zwierząt,

−

nazwę handlową, postać farmaceutyczną, dawkę oraz przewidywane miesięczne zużycie
preparatu,

−

nazwę i dokładny adres hurtowni weterynaryjnej, w której podmiot ubiegający się o zgodę
będzie się zaopatrywał (w przypadku leków stosowanych u ludzi adres apteki lub
hurtowni farmaceutycznej), mającą na celu ujednolicenie oraz skrócenie czasu
postępowania,

−

warunki przechowywania preparatów zawierających środki odurzające lub substancje
psychotropowe,

−

imię i nazwisko lekarza weterynarii − osoby odpowiedzialnej za przechowywanie
i stosowanie preparatów zawierających środki odurzające lub substancje psychotropowe
oraz prowadzenie ewidencji lub dokumentacji tych preparatów,

−

datę sporządzenia wniosku oraz podpis i pieczątkę osobistą lekarza weterynarii lub
w przypadku spółki osoby upoważnionej do reprezentowania podmiotu,

Do wniosku należy dołączyć:

−

aktualne zaświadczenie z izby lekarsko-weterynaryjnej o wpisie do ewidencji zakładów
leczniczych dla zwierząt

−

aktualne zaświadczenie z izby lekarsko-weterynaryjnej potwierdzające członkostwo osoby
odpowiedzialnej z podanym numerem wpisu na listę krajową lekarzy weterynarii,

−

zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON,

−

w przypadku prowadzenia działalności leczniczo-weterynaryjnej w formie spółki −
umowa spółki

−

w przypadku, kiedy właściciel lub współwłaściciele zakładu leczniczego dla zwierząt
wyznaczyli jako osobę odpowiedzialną lekarza weterynarii zatrudnionego na podstawie
umowy o pracę – do wniosku poza jego zaświadczeniem z izby lekarsko-weterynaryjnej
potwierdzającym wpis na listę krajową lekarzy weterynarii należy dołączyć również
umowę o pracę,

Zgoda wydawana jest w trzech egzemplarzach, z których jeden pozostaje

u wojewódzkiego inspektora, drugi przekazywany jest wnioskodawcy, a trzeci wnioskodawca
przekazuje aptece lub hurtowni farmaceutycznej. Zgoda jest ważna na czas określony:
1)

nie dłuższy niż 3 lata − w przypadku zakładu opieki zdrowotnej niemającego apteki
szpitalnej lub apteki zakładowej, zakładu leczniczego dla zwierząt oraz lekarza lub
lekarza stomatologa prowadzącego indywidualną praktykę lekarską, indywidualną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

specjalistyczną praktykę lekarską lub grupową praktykę lekarską oraz lekarza weterynarii,
prowadzącego indywidualną praktykę lekarsko-weterynaryjną,

2)

nie dłuższy niż 5 lat − w przypadku pozostałych podmiotów.

Przed odbiorem zgody należy przedstawić w Wojewódzkim Inspektoracie

Farmaceutycznym lub w delegaturze książkę kontroli, w której będzie prowadzona
dokumentacja przychodowo − rozchodowa preparatów zawierających środki odurzające grupy
I − N i II − N lub substancje psychotropowe grupy II − P (np. ketamina), celem jej
zatwierdzenia i zarejestrowania. Dokumentacja przychodowo − rozchodowa preparatów
zawierających substancje psychotropowe grupy III − P i IV − P nie wymaga zarejestrowania.
W przypadku przedłużenia zgody należy przedstawić dokumentację przychodowo −
rozchodową preparatów objętych wcześniejszymi zgodami.

Dokumentacja lekarsko weterynaryjna

Dokumentem regulującym prowadzenie dokumentacji lekarsko weterynaryjnej jest

Rozporządzenie Ministra i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu
i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej

(

Dz. U. Nr 100 poz. 1022 z dnia 1 maja 2004 r.) Przedmiotowy zakres rozporządzenia

obejmuje takie zagadnienia, jak:
1)

zakres i sposób prowadzenia przez lekarzy weterynarii dokumentacji lekarsko-
weterynaryjnej z wykonywanych zabiegów leczniczych i profilaktycznych oraz
stosowanych produktów leczniczych,

2)

zakres i sposób prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt przez posiadacza zwierząt
gospodarskich, a także tryb dokonywania wpisów w tej ewidencji przez lekarzy
weterynarii leczących zwierzęta.
Lekarz weterynarii prowadzi dokumentację lekarsko-weterynaryjną w postaci odrębnych

książek leczenia zwierząt dla zwierząt gospodarskich oraz zwierząt, z których pozyskane
tkanki lub produkty są przeznaczone do spożycia przez ludzi. Książka ta składa się z kolejno
ponumerowanych, samokopiujących się stron, przy czym każda strona jest podzielona na 4
części.

Część I zawiera:

1)

nazwę i adres zakładu leczniczego dla zwierząt,

2)

imię i nazwisko lub nazwę oraz adres posiadacza zwierzęcia,

3)

datę i godzinę przyjęcia zgłoszenia,

4)

datę i godzinę wykonania czynności lekarsko − weterynaryjnych,

5)

oznaczenie strony książki składające się z: numeru kolejnej strony, znaku "/", oznaczenia

miesiąca, znaku "/" oraz oznaczenia roku.

Część II zawiera:

1)

opis leczonego zwierzęcia, w tym gatunek, płeć, identyfikację, wiek, oznakowanie i masę
ciała,

2)

liczbę leczonych zwierząt,

3)

rozpoznanie lub wstępne rozpoznanie choroby,

4)

zastosowane produkty lecznicze lub nabyte przez posiadacza zwierzęcia produkty
lecznicze weterynaryjne z uwzględnieniem:
−

nazwy produktu leczniczego,

−

numeru serii produktu leczniczego,

−

ilości i dawkowania zastosowanego produktu leczniczego lub nabytego produktu
leczniczego okresu karencji dla tkanek lub produktów przeznaczonych do spożycia
przez ludzi pozyskanych od leczonych zwierząt,

5)

zabiegi lecznicze lub profilaktyczne, zalecenia lekarskie oraz uwagi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Część III zawiera:

1)

potwierdzenie nabycia produktu leczniczego weterynaryjnego przez posiadacza
zwierzęcia

2)

informacje, w przypadku gdy nabyty produkt leczniczy weterynaryjny będzie stosowany
u zwierząt innych niż wymienione w części II.
Wpisy w częściach I − III są potwierdzane:

1)

podpisem i pieczęcią lekarza weterynarii dokonującego wpisu,

2)

podpisem posiadacza zwierzęcia, który jednocześnie oświadcza, że nabyty produkt
leczniczy weterynaryjny zostanie zastosowany zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii.
Część IV zawiera wyniki badań uzupełniających.

Książka leczenia zwierząt, domowych zawiera:

1)

nazwę i adres zakładu leczniczego dla zwierząt,

2)

datę rozpoczęcia i zakończenia dokonywania wpisów w książce,

3)

imię i nazwisko lub nazwę oraz adres posiadacza zwierzęcia,

4)

datę i godzinę wykonania czynności lekarsko − weterynaryjnych,

5)

opis leczonego zwierzęcia, w tym gatunek, płeć, rasę, wiek lub datę urodzenia, kolor,

6)

informacje o przebiegu wizyty, w tym:
−

dane uzyskane z wywiadu lekarskiego,

−

wynik badania klinicznego, sekcyjnego i ewentualnych dodatkowych badań
diagnostycznych,

−

rozpoznanie choroby,

−

nazwę, ilość i dawkowanie zastosowanego lub przepisanego na receptę lekarza
weterynarii produktu leczniczego,

−

zabiegi lecznicze lub profilaktyczne,

−

zalecenia lekarskie,

−

podpis i pieczęć lekarza weterynarii leczącego zwierzę.

W omawianym akcie prawnym znajdują się również wskazówki o tym jak należy

dokonywać wszelkich skreśleń i poprawek w książce leczenia zwierząt.

Zakłady lecznicze

Dokumentem regulującym działalność zakładów leczniczych jest ustawa z dnia 18

grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt (Dz. U. Nr 11 poz. 95 z dnia 27 stycznia
2004 r.). Ustawa ta wyodrębnia następujące zagadnienia:

−

tworzenie i organizację zakładów leczniczych dla zwierząt,

−

ewidencję zakładów leczniczych,

−

zasady świadczenia usług weterynaryjnych.

Usługa weterynaryjna

Usługa weterynaryjna jest czynnością mającą na celu zachowanie, ratowanie lub poprawę

zdrowia zwierząt i ich produkcyjności, polegającą w szczególności na:
1)

badaniu stanu zdrowia zwierząt,

2)

rozpoznawaniu, zapobieganiu i zwalczaniu chorób zwierząt,

3)

leczeniu zwierząt,

4)

udzielaniu porad i konsultacji,

5)

pielęgnacji zwierząt,

6)

wydawaniu opinii i orzeczeń,

7)

wykonywaniu czynności związanych z określeniem zdolności rozrodczych zwierząt i ich
zaburzeń oraz biotechniką rozrodu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

8)

wykonywaniu detalicznego obrotu produktami leczniczymi weterynaryjnymi, paszami
leczniczymi oraz wyrobami medycznymi przeznaczonymi dla zwierząt, na zasadach
określonych w odrębnych przepisach,

9)

wykonywaniu badań laboratoryjnych i innych badań diagnostycznych.

Zakład leczniczy

Zakładem leczniczym dla zwierząt jest:

1)

gabinet weterynaryjny,

2)

przychodnia weterynaryjna,

3)

lecznica weterynaryjna,

4)

klinika weterynaryjna,

5)

weterynaryjne laboratorium diagnostyczne.

Tworzenie i organizacja zakładów leczniczych dla zwierząt

Zakład leczniczy dla zwierząt może być utworzony i prowadzony przez osoby fizyczne,

osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Kierownikiem zakładu leczniczego dla zwierząt, może być wyłącznie lekarz weterynarii
posiadający prawo wykonywania zawodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zakład
leczniczy dla zwierząt utworzony i prowadzony przez osobę fizyczną, osobę prawną albo
jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej zajmującą się produkcją zwierząt
może świadczyć usługi weterynaryjne wyłącznie dla zwierząt hodowanych przez tę osobę lub
jednostkę, jednak nie może wystawiać certyfikatów o stanie zdrowia tych zwierząt dla celów
związanych z obrotem zwierzętami.

Gabinet weterynaryjny

Gabinet weterynaryjny jest wyposażony w szczególności w:

1)

pokój przyjęć z poczekalnią,

2)

aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu świadczonych usług weterynaryjnych,

3)

sprzęt i urządzenia do przechowywania produktów leczniczych i wyrobów medycznych,

4)

zaplecze sanitarne i socjalne.

Przychodnia weterynaryjna

Przychodnia weterynaryjna jest wyposażona w szczególności w:

1)

pokój przyjęć z poczekalnią,

2)

salę zabiegową,

3)

aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu świadczonych usług weterynaryjnych,

4)

sprzęt i urządzenia do przechowywania produktów leczniczych i wyrobów medycznych,

5)

zaplecze sanitarne i socjalne.

Lecznica weterynaryjna

Lecznica weterynaryjna jest wyposażona w szczególności w:

1)

pomieszczenie do stacjonarnego leczenia, obserwacji i izolacji zwierząt dostosowane do
gatunków leczonych zwierząt,

2)

pokój przyjęć z poczekalnią,

3)

aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu świadczonych usług weterynaryjnych,

4)

salę zabiegowo-operacyjną,

5)

sprzęt i urządzenia do przechowywania produktów leczniczych i wyrobów medycznych,

6)

magazyn środków i sprzętu dezynfekcyjnego,

7)

zaplecze sanitarne i socjalne.
Lecznica weterynaryjna zapewnia całodobową obserwację i leczenie zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Klinika weterynaryjna

Klinika weterynaryjna jest wyposażona w szczególności w:

1)

pomieszczenie do stacjonarnego leczenia, obserwacji i izolacji zwierząt dostosowane do
gatunków leczonych zwierząt,

2)

poczekalnie,

3)

gabinety zabiegowe,

4)

salę operacyjną,

5)

magazyn produktów leczniczych i wyrobów medycznych,

6)

magazyn środków i sprzętu dezynfekcyjnego,

7)

aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu świadczonych usług specjalistycznych,

8)

aparaturę i sprzęt diagnostyczny,

9)

zaplecze sanitarne, socjalne i gospodarcze.
Klinika weterynaryjna zapewnia całodobową obserwację i leczenie zwierząt. W klinice

weterynaryjnej usługi weterynaryjne świadczy co najmniej trzech lekarzy weterynarii, w tym
jeden lekarz z tytułem specjalisty w zakresie usług weterynaryjnych świadczonych przez
klinikę. Klinika weterynaryjna współpracuje w zakresie świadczonych usług weterynaryjnych
z innymi zakładami leczniczymi dla zwierząt, a w szczególności przyjmuje pacjentów
skierowanych przez te zakłady do leczenia.

Weterynaryjne laboratorium diagnostyczne

Weterynaryjne laboratorium diagnostyczne jest wyposażone w szczególności w:

1)

pokój przyjęć prób do badań diagnostycznych,

2)

salę laboratoryjną,

3)

aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu wykonywanych badań,

4)

sprzęt i urządzenia do przechowywania używanych środków i materiałów,

5)

zaplecze sanitarne i socjalne.

Ewidencja zakładów leczniczych dla zwierząt

Zakład leczniczy dla zwierząt świadczy usługi weterynaryjne po uzyskaniu wpisu do

ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt. Ewidencję prowadzi właściwa ze względu na
miejsce siedziby zakładu leczniczego dla zwierząt okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna.
Ewidencja jest jawna i zawiera:
1)

nazwę zakładu leczniczego dla zwierząt oraz jego adres i numer telefonu,

2)

siedzibę zakładu leczniczego dla zwierząt,

3)

imię i nazwisko kierownika zakładu,

4)

liczbę pracowników, w tym lekarzy weterynarii i personelu pomocniczego.

Za wpis do ewidencji okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna pobiera opłatę. Minister

właściwy do spraw rolnictwa, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Lekarsko-
Weterynaryjnej, określa:
1)

szczegółowy sposób prowadzenia ewidencji oraz otrzymywania z niej wypisu, mając na
względzie dostępność ewidencji,

2)

wysokość opłaty za wpis do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt, uwzględniając
rodzaj zakładu dla zwierząt podlegającego wpisowi.

Czynności, które może wykonywać technik weterynarii

1)

pobieranie prób do badań laboratoryjnych,

2)

czynności pomocnicze przy wykonywaniu sekcji zwłok zwierzęcych,

3)

udzielanie pierwszej pomocy w przypadkach:

−

niedyspozycji żołądkowo-jelitowych o przebiegu ostrym z zagrożeniem życia

zwierzęcia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

−

zadławienia,

−

zranienia lub załamania,

−

porodu niewymagającego cięcia płodu lub zabiegu chirurgicznego,

4)

wykonywanie badań klinicznych w zakresie niezbędnym do udzielenia pierwszej
pomocy,

5)

podawanie leków przepisanych przez lekarza weterynarii lub dostępnych bez recepty,

6)

asystowanie przy zabiegach chirurgicznych,

7)

opieka nad zwierzętami leczonymi w warunkach ambulatoryjnych i stacjonarnych,

8)

wykonywanie zabiegów sanitarno-higienicznych i fizykoterapeutycznych.

Recepty

Aktem prawnym regulującym wystawianie recept przez lekarzy weterynarii jest

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

z dnia 9 maja 2003 r. w sprawie wystawiania przez lekarzy

weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które
będą stosowane u zwierząt (Dz. U. Nr 97 poz. 891 z dnia 30 maja 2003 r.). Rozporządzenie to
określa:
1)

oznakowanie, tryb i sposób wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty
lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które są stosowane u zwierząt,
w sytuacji gdy brak jest produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonego do
obrotu,

2)

wzór recepty na produkty lub leki,

3)

sposób zaopatrywania w druki recept na produkty lub leki,

4)

sposób kontroli wystawienia i realizacji recept na produkty lub leki oraz sposób kontroli
stosowania tych produktów lub leków.

Sposób wystawiania przez lekarzy recept

Dopuszcza się wystawianie przez lekarza weterynarii recept na produkty lub leki, jeżeli

nabyte w ten sposób produkty lub leki będą stosowane u zwierząt przez:
1)

właściciela zwierzęcia albo,

2)

wystawiającego receptę lekarza weterynarii przy wykonywaniu przez niego praktyki
lekarsko-weterynaryjnej.
Wystawienie recepty przez lekarza wykonującego praktyki lekarsko-weterynaryjne, jest

dopuszczalne, jeżeli:
1)

nabyte w ten sposób produkty lub leki zostaną użyte przez wystawiającego receptę lekarza
weterynarii wyłącznie przy wykonywaniu przez niego praktyki lekarsko − weterynaryjnej,

2)

na recepcie wystawiający dokona adnotacji "do użytku własnego" ("ad usum proprium"),

3)

zapas w ten sposób nabytych produktów lub leków nie przekracza ich 14-dniowego
ś

redniego zużycia,

4)

zgromadzone produkty lub leki są przechowywane zgodnie z wymaganiami określonymi
dla tych produktów i leków,

5)

użycie produktów lub leków zostanie udokumentowane w sposób zgodny z przepisami
Prawa farmaceutycznego,

6)

brak jest odpowiedniego produktu leczniczego dopuszczonego do obrotu dla danego
gatunku zwierząt lub dla innych gatunków zwierząt.

Informacje umieszczane na recepcie

Dane umieszczane na wystawianej recepcie obejmują:

1)

firmę lub nazwę, pod jaką działa wystawiający receptę lekarz weterynarii, siedzibę
i adres, oznaczenie formy prawnej wykonywanej działalności oraz imię, nazwisko,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

miejsce zamieszkania i adres lekarza weterynarii działającego pod firmą lub nazwą,
a w przypadku osoby fizycznej − jej imię i nazwisko oraz adres,

2)

określenie specjalizacji wystawiającego receptę lekarza weterynarii oraz numer
zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu,

3)

firmę lub nazwę posiadacza zwierzęcia, jego siedzibę i adres oraz oznaczenie formy
prawnej wykonywanej działalności, a w przypadku osoby fizycznej − jej imię i nazwisko
oraz adres,

4)

gatunek, płeć oraz rasę zwierzęcia − w przypadku wystawienia recepty dla pojedynczego
zwierzęcia; gatunek, płeć, rasę oraz liczbę zwierząt − w przypadku wystawienia recepty
dla większej liczby zwierząt,

5)

nazwę i ilość produktu leczniczego, a w odniesieniu do leku recepturowego − nazwę
i ilość surowców farmaceutycznych potrzebnych do sporządzenia tego leku oraz, w miarę
potrzeby, postać, w jakiej lek ma być wydany; nazwy produktów lub leków podaje się
w brzmieniu ustalonym w Rejestrze Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

6)

sposób użycia albo adnotację "wiadomo", jeżeli przepisany w recepcie produkt lub lek nie
zawiera w swym składzie środków bardzo silnie działających, silnie działających,
odurzających lub psychotropowych,

7)

jeżeli recepta wystawiana jest na produkty lub leki przeznaczone do stosowania
u zwierząt, których tkanki lub produkty mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi −
okres karencji dla tkanek lub produktów pochodzących od tych zwierząt, u których
zastosowano produkty lub leki, z dodatkowym oznaczeniem okresu karencji na etykiecie
leku recepturowego,

8)

datę wystawienia recepty.
Zaopatrzenie w druki recept prowadzą hurtownie farmaceutyczne produktów leczniczych

weterynaryjnych. Wzór druku recepty określa załącznik do Rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 09.05.2003r. Dz. U. Nr 97 poz. 891.

Utylizacja odpadów i zwłok zwierząt

Dokumentem regulującym zagadnienia związane z odpadami reguluje Ustawa o odpadach

z dnia 27 kwietnia 2001 r (Dz. U. Nr 62 poz. 628 z 2001 r.). Ustawa określa zasady
postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę
ś

rodowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady

zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Zasady gospodarowania odpadami

Osoba która podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie

odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby:
1)

zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne
oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich
użytkowania,

2)

zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec
ich powstaniu,

3)

zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których
powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.
Wytwórca odpadów jest obowiązany do stosowania takich sposobów produkcji lub form

usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają
utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczają negatywne
oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia lub zdrowia ludzi. Posiadacz odpadów jest

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania
odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami. Ponadto,
posiadacz odpadów jest obowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi,
a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn
ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny
z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami. Odpady, których nie
udało się poddać odzyskowi, powinny być tak unieszkodliwiane, aby składowane były
wyłącznie te odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było niemożliwe z przyczyn
technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych.

Plany gospodarki odpadami

Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad,

a także stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do
odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach
o ochronie środowiska, opracowywane są plany gospodarki odpadami. Plany te określają:
1)

aktualny stan gospodarki odpadami,

2)

prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,

3)

działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami,

4)

instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów,

5)

system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

Rola utylizacji
1)

Sanitarno-higieniczna – niezbędny element zwalczania i profilaktyki chorób zaraźliwych
zwierząt oraz epidemiologiczne i epizootyczne działanie prewencyjne. Istotą procesów
utylizacyjnych jest eliminacja w trakcie sterylizacji wszystkich patogenów, w tym
również prionów.

2)

Proekologiczna – ochrona środowiska przyrodniczego przed zakażeniem drobnoustrojami
chorobotwórczymi i skażeniami.

3)

Ekologiczna – produkcja wysokowartościowego, przetworzonego białka zwierzęcego
i tłuszczu wykorzystywanych w żywieniu zwierząt.

W opinii Europejskiego Komitetu – Społecznego w sprawie usuwania zwłok zwierzęcych

i wykorzystania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego (2006/C 318/18) znajdują
się informacje dotyczące m.in. analizy problemów i możliwości przetwarzania produktów
ubocznych w gospodarstwach. Ogólne podejście do utylizacji odpadów w hodowlach
zwierząt, obejmuje bezpieczeństwo żywności, stan sanitarny, dobrostan zwierząt i właściwe
poszanowanie środowiska naturalnego. Problem zwłok zwierząt jest bardzo złożony, gdyż
z jednej strony należy uwzględnić otoczenie, a z drugiej strony zbadać możliwość
przeniesienia choroby podczas przewozu i uwzględnić kwestie higieny, bezpieczeństwa
i zdrowia publicznego. Za główną z metod utylizacji zwłok zwierząt uważa się hydrolizę,
która nie różni się pod względem biologicznym od hydrolizy innych substancji organicznych,
które mogą ulec samozniszczeniu w kontrolowanych warunkach. Cykl biochemiczny
hydrolizy jest uzależniony od możliwości autolizy. Proces polega zasadniczo na rozkładzie
białek, z którego powstają aminokwasy, podczas gdy węglowodany produkują cukry, a lipidy
– kwasy tłuszczowe i alkohol. W przypadku świń estryfikacja tłuszczów sprawia, że
w wyniku hydrolizy otrzymywana jest gęsta i lepka ciecz, która pod względem hydraulicznym
zachowuje się jak ciecz wiskozowa, co stanowi jeszcze jedną korzyść przemawiającą za jej
przetwarzaniem w warunkach kontrolowanych i co ułatwia ponadto jej hydrodynamiczne
przenoszenie. Aby hydroliza była skuteczniejsza, należy kontrolować niektóre czynniki, na
przykład wielkość cząsteczek (uprzednie sproszkowanie zwłok), temperaturę, czas i tlen

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

atmosferyczny, aby uniknąć uwalniania nieprzyjemnych zapachów. Ciecz powstała w wyniku
hydrolizy może być następnie przetwarzana wraz z gnojowicą, co daje następujące korzyści:

−

bezpieczeństwo biologiczne (zwłoki zwierząt są utylizowane w gospodarstwie,
w kontrolowanych warunkach, co ogranicza ryzyko przenoszenia chorób na inne
gospodarstwa),

−

zwiększoną skuteczność tradycyjnej gospodarki gnojowicą,

−

eliminację czynników chorobotwórczych,

−

poprawę zarządzania gospodarstwem, utylizację zwłok i gnojowicy na miejscu.

Program SPIWET

Do monitorowania ilości podmiotów objętych nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej służy

program SPIWET, który funkcjonuje na terenie całego kraju począwszy od Głównego
Inspektoratu Weterynarii, poprzez szczebel wojewódzki do szczebla powiatowego. Program
umożliwia na bieżąco śledzić zmiany w ilości zakładów mięsnych, rybnych, mleczarskich,
wytwórni pasz i zakładów utylizacyjnych na terenie całego województwa. Ponadto, program
zawiera szczegółowe dane na temat każdego zakładu, a mianowicie:
1)

zakres działalności, zdolność produkcyjną faktyczną i zaprojektowaną, gatunki zwierząt,
przeprowadzone kontrole oraz zaplanowane rekontrole w oparciu o protokół zgodności
SPIWET,

2)

stopień dostosowania zakładów oraz procent jego realizacji na podstawie harmonogramu
dostosowania (informacja kwartalna),

3)

przyznanych uprawnień eksportowych,

4)

pozwala na prześledzenie danych o zakładzie wstecz.

W bardzo szybki sposób można uzyskać informację o ilości zakładów z podziałem na

uprawnienia krajowe, eksportowe, uwzględniające procent dostosowania zakładów do
wymagań unijnych.

4.1.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, swoje przygotowanie do wykonania ćwiczeń.

1.

Jaki akt prawny reguluje zagadnienia związane z zakładami leczniczym dla zwierząt?

2.

Jakie znaczenie ma prawo farmaceutyczne i atomowe dla działalności służb
weterynaryjnych?

3.

Jaki akt prawny reguluje problem zawodu lekarza weterynarii?

4.

Jakie są formalne zadania Izb Lekarsko − Weterynaryjnych?

5.

Jaki akt prawny reguluje zakres i sposób prowadzenia dokumentacji lekarsko –
weterynaryjnej?

6.

Jakie są formalne zasady wystawiania recept na lecznicze produkty weterynaryjne?

7.

Jakie przepisy regulują zagadnienia związane z obrotem produktami leczniczymi?

4.1.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj

instrukcję

postępowania

w

przypadku

wystąpienia

wścieklizny

z uwzględnieniem odpowiednich przepisów prawa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych,

3)

opracować instrukcję postępowania w przypadku identyfikacji wybranej choroby
zakaźnej,

4)

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Wypełnij receptę weterynaryjną zgodnie z obowiązującym przepisami prawa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zgromadzić informacje z przepisów prawa,

2)

dokonać analizy tych przepisów,

3)

wypełnić receptę weterynaryjną uwzględniając odpowiednie przepisy prawa,

4)

zaprezentować sposób wypełnienia recepty weterynaryjnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania,

−

wzory druków recept.

Ćwiczenie 3

Wypełnij wniosek do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego o udzielenie zgody

na posiadanie w celach medycznych preparatów zawierających środki odurzające lub
substancje psychotropowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych

3)

wypełnić wniosek zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa

4)

zaprezentować sposób wypełnienia wniosku.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania,

−

wzory druków wniosków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

4.1.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

1)

dokonać analizy ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt?

2)

dokonać analizy ustawy o zawodzie lekarza weterynarii?

3)

dokonać analizy ustawy o Izbach Lekarsko-Weterynaryjnych?

4)

sporządzić sprawozdania dla Inspekcji weterynaryjnej zgodnie
z ustawą weterynaryjną?

5)

wyjaśnić znaczenie prawa farmaceutycznego dla działalności
weterynaryjnej?

6)

wyjaśnić

znaczenie

prawa

atomowego

dla

działalności

weterynaryjnej?

7)

zastosować rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia
dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej?

8)

zastosować rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia książki
leczenia zwierząt?

9)

określić sposoby dotyczące wystawiania recept na produkty
lecznicze?

10)

zastosować

rozporządzenie

w

sprawie

obrotu

produktami

leczniczymi?

11)

zastosować przepisy o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów
pochodzenia zwierzęcego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4.2.

Prawo w działalności gospodarczej

4.2.1.

Materiał nauczania

Usługi weterynaryjne w świetle przepisów polskiego prawa

Prowadzenie

działalności

gospodarczej

związanej

ze

ś

wiadczeniem

usług

weterynaryjnych regulowane jest przez wiele aktów prawnych należących do różnych działów
prawa. Wśród lekarzy weterynarii świadczących prywatnie usługi weterynaryjne często budzi
się szereg pytań oraz wątpliwości dotyczących prowadzonych przez nich działalności
gospodarczej. Lekarz weterynarii w celu prowadzenia działalności usługowej jest
zobowiązany do dokonania wpisu do ewidencji Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Wpis ten jest
podstawą do legalnego prowadzenia usług weterynaryjnych. Szczegółowe procedury określa
Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt (Dz. U. Nr 11 poz. 95
z dnia 27 stycznia 2004 r.).

Wysokość opłat za wpis do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt

Dokumentem regulującym wysokość opłat jest Rozporządzenie Ministra Rolnictwa

i Rozwoju Wsi z dnia 16 sierpnia 2004 roku w sprawie wysokości opłaty za wpis do
ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt. ( Dz. U. Nr 194 z 2004 r. poz. 1996).
Wskazanie regulowania opłat za wpis do ewidencji zakładów leczniczych dotyczy:

−

gabinetu weterynaryjnego,

−

przychodni weterynaryjnej,

−

lecznicy weterynaryjnej,

−

kliniki weterynaryjnej,

−

weterynaryjnego laboratorium diagnostycznego.

Aby zakład leczniczy funkcjonował zgodnie z prawem musi być jeszcze wpisany do

ewidencji działalności gospodarczej.

Etapy zakładania działalności gospodarczej

Zamierzając podjąć działalność gospodarczą, osoby zobowiązane są dokonać zgłoszenia

do ewidencji działalności urzędu miasta/ urzędu gminy, na którego terytorium osoba mieszka.
Wniosek o dokonanie wpisu powinien zawierać następujące dane:

−

oznaczenie przedsiębiorcy (imię i nazwisko oraz nazwa firmy, pod którą prowadzona
będzie działalność gospodarcza),

−

oznaczenie miejsca zamieszkania i adres firmy, w którym wykonywana będzie działalność
główna (jeżeli siedziba podmiotu gospodarczego będzie inna niż zamieszkania),

−

określenie przedmiotu wykonywania działalności gospodarczej,

−

wskazanie daty rozpoczęcia działalności.

Do zgłoszenia należy dołączyć dokument potwierdzający tytuł prawny przedsiębiorcy do

lokalu, nieruchomości, stałego miejsca wykonywania działalności. Organ ewidencyjny
dokonuje wpisu zgodnie ze zgłoszeniem, bądź gdy są uchybienia formalno-prawne odmawia
wpisu w formie decyzji. Organ ewidencyjny doręcza do urzędu przedsiębiorcy zawiadomienie
o wpisie do ewidencji nie później niż w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia, przekazując kopię
do Urzędu Skarbowego, jednostki organizacyjnej ZUS oraz Urzędu Statystycznego. Dane
zgłoszone do ewidencji należy aktualizować w terminie 14 dni od zaistnienia ewentualnej
zmiany.

Urząd statystyczny − zgłoszenie działalności do rejestru REGON

Każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą musi posiadać numer

identyfikacyjny Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

(w skrócie REGON). Aby go uzyskać należy dokonać zgłoszenia do rejestru REGON
w odpowiednim dla siedziby firmy urzędzie statystycznym (druk RG − 1). Rejestr ten
prowadzony jest dla celów statystycznych i podlega Prezesowi Głównego Urzędu
Statystycznego.

Założenie rachunku bankowego

Ze względu na obowiązek bezgotówkowego przekazywania składek na ZUS przez

wszystkich płatników konieczne jest założenie rachunku bankowego. Poza tym za
pośrednictwem rachunku trzeba też płacić podatki fiskusowi, chyba że ktoś rozlicza się
według karty podatkowej albo płaci podatek od dochodów z najmu.

W związku z posiadaniem rachunku bankowego należy:

−

zawiadomić urząd skarbowy, właściwy ze względu na podatek dochodowy, o posiadaniu
rachunku bankowego związanego z wykonywaną działalnością gospodarczą, a jeżeli ma
więcej niż jeden rachunek, musi wskazać jeden z nich jako podstawowy i zawiadomić
o tym bank, w którym rachunek ten jest otwarty,

−

zawiadomić banki, w których ma otwarte inne rachunki, o nazwie i adresie banku,
w którym ma rachunek podstawowy związany z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Czynności związane z założeniem rachunku bankowego

Założenie rachunku bankowego oznacza konieczność podpisania umowy z bankiem.

Bank żąda z reguły przedstawienia oryginałów oraz sporządzenia kopii wszelkich możliwych
dokumentów uzyskanych w trakcie rejestracji firmy. Należy szczegółowo zapoznać się
z treścią umowy. Jeżeli umowa odsyła do innych dokumentów, takich jak regulaminy, ogólne
warunki, uchwały organów banku, itp. należy zażądać udostępnienia tych dokumentów oraz
zapoznać się również z ich treścią. W razie wątpliwości należy poprosić urzędnika
bankowego o wyjaśnień.

Numer identyfikacji podatkowej

Ten etap rozpoczynamy od złożenia wniosku o nadanie nam numeru NIP lub jeżeli

działalność ma być prowadzona w spółce, składamy wniosek o NIP dla spółki. Obowiązek ten
wynika z art. 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji
podatników i płatników (Dz. U. nr 142 poz. 702 z 1995 z późn. zm.). Zgłoszenia dokonuje się
raz, bez względu na rodzaj i liczbę płaconych podatków, formę opodatkowania, rodzaje
prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę przedsiębiorstw. Wniosek o nadanie NIP
składa się we właściwym ze względu na siedzibę firmy Urzędzie Skarbowym. Aby dokonać
rejestracji w Urzędzie Skarbowym należy złożyć następujące dokumenty (kserokopie):

−

wypełniony formularz NIP − 1,

−

zaświadczenie o wpisie do ewidencji,

−

REGON,

−

umowę rachunku bankowego.

Rejestracja na potrzeby podatku od towarów i usług

Kolejną czynnością w urzędzie skarbowym jest dokonanie rejestracji na potrzeby podatku

VAT. Należy to zrobić na formularzu VAT − R, przed dokonaniem pierwszej czynności
podlegającej opodatkowaniu. Obowiązek ten wynika z ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku
od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zgłoszenia nie muszą (choć mogą) składać
podatnicy zwolnieni od VAT na podstawie tej ustawy lub wykonujący czynności zwolnione
od VAT. W sytuacji kiedy osoba rozpoczyna dopiero działalność gospodarczą i przewiduje,
ż

e jej obroty roczne nie przekroczą 38 500 zł (liczy się je w proporcji do okresu prowadzonej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

działalności), może wybrać zwolnienie od podatku i tym samym zwolnienie od składania
VAT − R. Przed dokonaniem pierwszej sprzedaży w urzędzie skarbowym należy złożyć
pisemne oświadczenie, że wybiera się zwolnienie od VAT. W momencie, kiedy jej faktyczne
obroty, w proporcji do okresu prowadzonej działalności, przekroczą 38 500 zł (w skali
rocznej), zwolnienie od VAT straci moc z dniem przekroczenia tej kwoty. I wtedy trzeba być
już podatnikiem zarejestrowanym na druku VAT − R. Od tej pory należy już co miesiąc
rozliczać się z fiskusem z tego podatku i składać deklarację VAT − 7 %. Usługi badania
zwierząt rzeźnych i mięsa wykonywane przez lekarzy weterynarii podlegają opodatkowaniu
podatkiem od towarów i usług według stawki w wysokości 7% na podstawie Rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy
o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 97 poz. 970). Jednak w niektórych przypadkach
ś

wiadczenie w/w usług nie podlega opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług na

podstawie przepisów ustawy z dnia 11.03.2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr
54 poz. 535 z 2004 r.).

Formy opodatkowania podatkiem dochodowym

Zagadnienia związane z podatkiem dochodowym uregulowane są w Ustawie o podatku

dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80 poz. 350 z 1991 r. z późn. zm.). Osoba
rozpoczynająca działalność gospodarczą ma możliwość wyboru opodatkowania w formie:

−

karty podatkowej,

−

ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

−

na zasadach ogólnych, tzn.: na podstawie księgi przychodów i rozchodów bądź ksiąg
rachunkowych.

Oczywiście wybór którejkolwiek z powyżej wymienionych form nie jest dowolny, lecz

uzależniony od spełnienia określonych ustawowo przesłanek. Nie uda się też skorzystać
z ryczałtu osobie, która wcześniej, zanim rozpoczęła działalność, wykonywała takie same
czynności w ramach stosunku pracy. Podatnikom, którzy nie mogą płacić podatku w formie
karty lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (albo zrezygnowali z prawa do takiego
opodatkowania) nie pozostaje nic innego jak zasady ogólne, czyli księga przychodów
i rozchodów (jest to forma pracochłonna i wymagająca merytorycznego przygotowania ).

Karta podatkowa

Karta podatkowa − jest najprostszą formą opodatkowania; nie trzeba prowadzić żadnych

ksiąg, składać zeznań podatkowych, deklaracji, płacić zaliczek. Należy tylko co miesiąc
wpłacać kwotę podatku. Nabycie uprawnienia do opodatkowania kartą podatkową jest
ograniczone podmiotowo, przedmiotowo oraz wymaga spełnienia pewnych specyficznych dla
tej formy opodatkowania warunków. Wynika to stąd, że w opodatkowaniu w formie karty
podatkowej występują takie rozwiązania, które mogą być uznawane za uprzywilejowane
w stosunku do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach
ogólnych. Nie oznacza to jednak, że karta podatkowa jest ulgą podatkową. Wysokość stawek
karty podatkowej zależy np. od rodzaju prowadzonej działalności, stanu zatrudnienia
i kategorii osób zatrudnionych, liczby mieszkańców miejscowości, w której wykonywana jest
działalność, itp. Warunek złożenia wniosku o opodatkowanie w formie karty podatkowej
oznacza, że uprawnienie do opodatkowania w tej formie nie powstaje z mocy prawa, lecz
wymaga spełnienia przewidzianej prawem procedury postępowania. Jest to forma
opodatkowania przyznawana na wniosek podatnika w postępowaniu podatkowym. Nie
istnieje taki tryb postępowania, który pozwalałby na przyznanie karty z urzędu przez organ
podatkowy. Treść wniosku musi obejmować jeden z rodzajów działalności, które przepisy
wskazują jako umożliwiające korzystanie z opodatkowania w formie karty podatkowej. Nie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

zawsze kwalifikacja prowadzonej działalności jest prosta i oczywista, a zamiary podatnika
i jego wyobrażenie o zakresie prowadzonej działalności, odpowiadają warunkom jakie w tym
zakresie stawiają obowiązujące przepisy. Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. z późn. zm.
O zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby
fizyczne (Dz. U. Nr 144 poz. 930 z 27.11.1998) wymienia rodzaje działalności od których
można płacić podatek dochodowy w formie karty podatkowej. Zryczałtowany podatek
dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność
w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług
weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych

Zryczałtowany podatek dochodowy od niektórych przychodów uzyskiwanych przez
osoby fizyczne (dawny ryczałt ewidencjonowany)

Przedsiębiorca,

który

rozpoczyna

działalność

gospodarczą,

a

nie

korzysta

z opodatkowania

w

formie

karty,

ma

prawo

płacić

ryczałt

od

przychodów

ewidencjonowanych bez względu na wysokość przychodów. Musi tylko pamiętać
o wyłączeniach niektórych rodzajów działalności z tej formy opodatkowania (są to m. in.
prowadzenie apteki, prowadzenie kantoru, wykonywanie wolnych zawodów). Przedmiotem
opodatkowania ryczałtem jest osiąganie ściśle określonych w ustawie przychodów
z pozarolniczej działalności gospodarczej. Ze względu na zakres działalności oraz podmiot ją
wykonujący, przychody można ująć w 3 kategorie:

−

z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia
26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa podatkowa od osób
fizycznych Dz. U. Nr 80 poz. 350 z 1991 r.),

−

z niektórych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej osiągane przez rolników
prowadzących gospodarstwo rolne,

−

z niektórych innych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej.

Do pozarolniczej działalności gospodarczej należą następujące rodzaje działalności:

−

usługowa,

−

gastronomiczna,

−

usługowa w zakresie handlu,

−

usługowa w zakresie obnośnego i obwoźnego handlu,

−

wytwórcza.

Warunki nabycia prawa do ryczałtu

Realizacja norm regulujących zakres podmiotowy i przedmiotowy jest warunkiem

koniecznym, ale nie wystarczającym do skorzystania z ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych. Ustawodawca wprowadził bowiem dodatkowe przesłanki warunkujące
nabycie prawa do tej formy opodatkowania. Przesłanki te, z punktu widzenia zakresu
przedmiotowego ryczałtu, mogą być rozpatrywane w 3 kategoriach:

−

warunki nabycia prawa do ryczałtu przez podatników osiągających przychody
z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych,

−

warunki nabycia prawa do ryczałtu przez rolników prowadzących gospodarstwo rolne
osiągających przychody z niektórych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej,

−

warunki nabycia prawa do ryczałtu przez podatników osiągających niektóre inne
przychody objęte zakresem prz

edmiotowym ryczałtu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Stawki

Wysokość stawek podatkowych w ryczałcie, wprowadza 4 wielkości, z których 3, tj.

8,5%, 5,5,% i 3,5%, zależą bezpośrednio od źródła przychodów osiąganych przez podatnika.
Czwarta ze stawek − 20% nie zależy od rodzaju uzyskiwanych przychodów i jest pewnego
rodzaju zwyżką podatkową.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych

Podatnicy opodatkowani w tej formie mają obowiązek prowadzenia podatkowej księgi

przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych. Na grupie tej ciąży także obowiązek
prowadzenia ewidencji środków trwałych i wyposażenia. Podwójny obowiązek w tym
zakresie spoczywa na osobach rezygnujących z prawa do ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych: nie dość że muszą powiadomić urząd o prowadzeniu księgi, to jeszcze
do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności muszą zawiadomić urząd, że
rezygnują z ryczałtu (w przeciwnym razie urząd, nawet po roku, będzie domagał się od nich
zapłacenia ryczałtu wstecz).

O tym, jak prowadzić księgę przychodów i rozchodów, mówi rozporządzenie Ministra

Finansów w tej sprawie z 15 grudnia 2000 r. (Dz. U. nr 116). Należy powiadomić urząd
skarbowy w ciągu siedmiu dni od założenia księgi o tym, że będzie ona prowadzona (jeśli
ktoś zaczyna działalność od początku roku, to musi powiadomić urząd do 20 stycznia)
i o sporządzeniu spisu z natury na dzień rozpoczęcia działalności.

Kasa fiskalna

Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą jest zwolniona z obowiązku posiadania

kasy rejestrującej. Musi zacząć jej używać od dnia, kiedy jej obrót na rzecz osób fizycznych
nie prowadzących działalności gospodarczej przekroczy 40 tys. zł. (10.000 euro). Zakup kasy
uprawnia do odliczenia połowy jej ceny (lecz nie więcej niż 2,5 tys. zł) od podatku VAT. Aby
można było odliczyć od podatku połowę wydatków na kasy, trzeba jeszcze przed terminem
rozpoczęcia ewidencjonowania złożyć w urzędzie pisemne oświadczenie o liczbie kas
i miejscu ich używania. W przeciwnym razie bezpowrotnie utraci się prawo do tego
odliczenia.

Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych

Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom:

emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu (kasa chorych), natomiast
dobrowolnie − chorobowemu. Wynika to z ustawy z 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137 poz. 887 z późn. zm). Osoby fizyczne, które na
obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz
osobami z nimi współpracującymi podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są zobowiązane
samodzielnie i bezpośrednio dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń w terminie 7 dni od dnia
powstania obowiązku ubezpieczenia. Zgłoszenie adresuje się do właściwego z uwagi na
siedzibę, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej jednostki organizacyjnej ZUS.
W celu dokonania zgłoszenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych należy pobrać
formularze ZUS ZUA:

−

Zgłoszenie do ubezpieczeń oraz ZUS ZFA,

−

Zgłoszenie płatnika składek.

Wysokość obowiązujących składek to:

−

ubezpieczenie emerytalne − 19,52%,

−

ubezpieczenie rentowe − 6%,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

−

ubezpieczenie chorobowe − 2,45%,

−

Fundusz Pracy − 2,45%,

−

ubezpieczenie zdrowotne − 9%.
Rozliczenia składek dokonuje się składając co miesiąc deklarację ZUS − DRA lub ZUS −

RSA. Deklaracje należy przesłać do 10 dnia następnego miesiąca (nawet jeżeli nie nastąpiły
ż

adne zmiany w zakresie podstawy wyliczenia składki), jeżeli płatnik rozlicza oraz opłaca

składki od co najwyżej 10 osób, a w pozostałych przypadkach do 15 dnia następnego
miesiąca. Deklaracja może być składana osobiście w jednostce organizacyjnej ZUS lub
przesyłana listem poleconym. Przesyłanie listem poleconym oszczędza dojazdu do siedziby
ZUS, a w terminie bliskim końca okresu składania deklaracji oszczędza oczekiwania
w kolejce. W przypadku składania deklaracji osobiście w ZUS można zwrócić się do
urzędników przyjmujących deklarację o udzielenie wyjaśnień, co do prawidłowego jej
wypełnienia.

Środowisko − wymogi sanitarne – bhp

Niektórych rodzajów działalności gospodarczej nie można uruchomić bez raportu

w zakresie oddziaływania na środowisko. Taki raport jest potrzebny już na etapie uzyskiwania
warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Jednakże o to, czy w przypadku
rozpoczynającej działalność firmy raport będzie niezbędny, trzeba dowiedzieć się w gminie;
w niektórych sytuacjach bowiem o tym, czy należy go wykonywać, decyduje gmina
w porozumieniu z sanepidem. Organy te mogą także zawęzić zakres raportu np. tylko do
części dotyczącej wód lub hałasu.

Wymogi sanitarne dzielą się na ogólne i szczegółowe. Ogólne obowiązują wszystkich

użytkowników i dotyczą np. odprowadzania ścieków, wentylacji i klimatyzacji, oświetlenia
czy wysokości pomieszczeń. Natomiast wymogi sanitarne szczegółowe wynikają z przepisów
branżowych, których jest bardzo wiele i są one różne dla poszczególnych branż.
W sytuacji, kiedy właściciel firmy słabo orientuje się w przepisach i nie ma umiejętności
projektowania, powinien zatrudnić specjalistę, który np. w zakładzie usługowym określi
miejsce na brudną i czystą bieliznę, niezbędną liczbę toalet i umywalek czy choćby wykona
projekt klimatyzacji.

Na pewno specjalista przyda się wówczas, gdy do prowadzenia działalności gospodarczej

niezbędne okażą się odstępstwa od ogólnie obowiązujących przepisów − jeśli np.
pomieszczenie jest zbyt niskie, by prowadzić w nim działalność gastronomiczną, można
uzyskać taką zgodę, gdy przedstawi się wykonany przez fachowca projekt wentylacji
i klimatyzacji.

Kolejnym krokiem jest zaopiniowanie projektu. Może to być opinia rzeczoznawcy

ds. sanitarno-higienicznych lub powiatowej stacji sanepidu.

Organem powołanym do nadzoru nad higieną pracy w zakładach pracy jest Państwowa

Inspekcja Sanitarna. Osoba rozpoczynająca działalność ma obowiązek powiadomienia,
w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego państwowego inspektora
sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej
liczbie pracowników, a także złożenia pisemnej informacji o środkach i procedurach
przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
dotyczących danej dziedziny działalności. Państwowy inspektor sanitarny jest uprawniony do
kontroli zgodności budowanych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi,
określonymi w obowiązujących przepisach. Państwowemu inspektorowi sanitarnemu
przysługuje prawo zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub
przebudowanego zakładu pracy, wprowadzenie nowych technologii, dopuszczania do obrotu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

materiałów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi, jeżeli stwierdzi, że mogłoby nastąpić
zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi.

Obowiązki osoby rozpoczynającej działalność usługową wynikające z przepisów
przeciwpożarowych

Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej przedsiębiorca zobowiązany jest:

−

przestrzegać

przeciwpożarowych

wymagań

budowlanych,

instalacyjnych

i technologicznych,

−

wyposażyć budynek, obiekt, lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki
gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach,

−

zapewnić osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

−

przygotować obiekt lub budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,

−

ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub
innego miejscowego zagrożenia.

Obowiązki osoby rozpoczynającej działalność wynikające z przepisów dotyczących
ochrony środowiska

Ustawa Prawo ochrony środowiska ( Dz. U. Nr 62 poz. 627 z 2001 roku):

1)

zabrania przeznaczania na cele inwestycyjne gruntów rolnych wysokiej jakości i gruntów
leśnych,

2)

upoważnia właściwe organy do ustalania w drodze indywidualnej decyzji rodzajów
i ilości substancji zanieczyszczających powietrze, dopuszczonych do wprowadzenia do
powietrza,

3)

zobowiązuje przedsiębiorców do ochrony lasów przed szkodliwymi wpływami gazów,
pyłów i ścieków, powstających w związku z działalnością gospodarczą.

Zgłoszenie firmy do państwowej inspekcji pracy

W terminie 14 dni od zatrudnienia pierwszego pracownika, fakt taki należy zgłosić

w Państwowej Inspekcji Pracy. Zagadnienia związane z zatrudnianiem pracowników
uregulowane są w przepisach prawa pracy. Z przepisów prawa pracy wynika szereg
obowiązków przedsiębiorcy (zwanego Pracodawcą) w zakresie zapewnienia bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy (BHP). Wśród tych obowiązków należy zwrócić uwagę na
obowiązek pracodawcy rozpoczynającego działalność zawiadomienia na piśmie, w ciągu 14
dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz
o przewidywanej liczbie pracowników.

Pieczątka

Chociaż nie stanowią o tym żadne przepisy, to gdy mamy załatwione wszystkie

poprzednie formalności warto postarać się o pieczątkę naszej firmy. Ułatwi ona kontakty
z innymi przedsiębiorcami i urzędami. Na pieczątce bowiem oprócz danych dotyczących
firmy i jej siedziby umieszcza się również NIP i REGON.

Kto może być właścicielem, a kto kierownikiem?

Każdy może być właścicielem zakładu leczniczego. Jego kierownikiem, a więc osobą

ponoszącą prawną odpowiedzialność za wszelkie nieprawidłowości związane ze
ś

wiadczeniem usług i działaniem zakładu, mogą być jednak wyłącznie osoby o określonych

kwalifikacjach. Najmniejsze wymagania są w przypadku gabinetów – wystarczy, że
prowadzący go lekarz weterynarii posiada prawo wykonywania zawodu. W przypadku
przychodni, oprócz prawa wykonywania zawodu, potrzebny jest również co najmniej roczny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

staż w zawodzie lekarza weterynarii. W przypadku lecznicy długość niezbędnego stażu
wydłuża się do 2 lat, a w przypadku klinik lub laboratorium – aż do 5. Co ważne − lekarz
weterynarii może kierować tylko jednym zakładem leczniczym dla zwierząt. Nie może
również jednocześnie wykonywać swojego zawodu w zakładzie leczniczym i w hurtowni
farmaceutycznej prowadzącej obrót produktami leczniczymi, paszami leczniczymi i wyrobami
medycznymi stosowanymi wyłącznie u zwierząt. Warto pamiętać, że zarówno świadczenie
usług weterynaryjnych, jak i kierowanie zakładem bez odpowiednich kwalifikacji
w najlepszym przypadku może zakończyć się grzywną, a w najgorszym aresztem lub karą
ograniczenia wolności.

Zasady prowadzenia rachunkowości

Dokumentem regulującym zagadnienia związane z prowadzeniem rachunkowości

reguluje Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. ( Dz. U. Nr 121 poz. 591 z późn.
zm.). Ustawa ta określa
1)

zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych,

2)

zasady przeprowadzania inwentaryzacji,

3)

zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego,

4)

zasady sporządzania sprawozdań finansowych.

Jednostki zobowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie
i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zdarzenia,
w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje
w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Rachunkowość jednostki
obejmuje:
1)

przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,

2)

prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących
zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

3)

okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów
i pasywów,

4)

wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,

5)

gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji
przewidzianej ustawą,

6)

poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych
ustawą.

Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie

rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy
określone obowiązki w zakresie rachunkowości − z wyłączeniem odpowiedzialności za
przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury − zostaną powierzone innej osobie za
jej zgodą. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę powinno być stwierdzone w formie
pisemnej. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została
wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego
organu. Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły,
dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych,
wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub
umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych tak,
aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne. Wykazane w księgach
rachunkowych na dzień ich zamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej
wysokości. Przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się
założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości
działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Ustalając zdolność
jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie
informacje dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się
przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.
W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej
rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku
obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Dla zapewnienia współmierności
przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu
sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz
przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na
ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności.
W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość,
uwzględnić:
1)

zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również
dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,

2)

wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,

3)

wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,

4)

rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
Określając

zasady

(politykę)

rachunkowości

należy

zapewnić

wyodrębnienie

w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej
oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności. W celu rzetelnego
i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może, ze skutkiem od pierwszego dnia roku
obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane
rozwiązania na inne, przewidziane ustawą. Zmiana dotychczas stosowanych rozwiązań
wymaga również określenia w informacji dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdania
finansowe wymagane innymi przepisami prawa, jeżeli zostały one sporządzone za okres,
w którym powyższe rozwiązania uległy zmianie. W przypadku takim należy w sprawozdaniu
finansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych
zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność
danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy,
w którym dokonano zmian

.

4.2.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, swoje przygotowanie do wykonania ćwiczeń.

1.

Jaki akt prawny reguluje zagadnienia związane z rejestracją działalności gospodarczej?

2.

Jaki akt prawny reguluje problem podatku dochodowego?

3.

Jaki akt prawny reguluje zagadnienia dotyczące ubezpieczeń społecznych?

4.

Jaki akt prawny reguluje zagadnienia dotyczące prowadzenia rachunkowości?

5.

Jaki akt prawny reguluje zagadnienia dotyczące ochrony środowiska?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

4.2.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj plan dokonania rejestracji przykładowego zakładu leczniczego dla zwierząt

zgodnie z przepisami prawa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych,

3)

opracować plan wykonania poszczególnych czynności związanych z rejestracją zakładu
leczniczego,

4)

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet

−

papier i przybory do pisania

−

wzory druków urzędowych

Ćwiczenie 2

Odszukaj odpowiednie przepisy ochrony środowiska i dokonaj ich analizy w odniesieniu

do prowadzenia zakładu leczniczego dla zwierząt.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych,

3)

opracować zasady właściwe dla zakładów leczniczych dla zwierząt,

4)

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Wypełnij wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej zgodnie

z obowiązującymi przepisami prawa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych,

3)

dokonać analizy wzoru druku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej,

4)

wypełnić wniosek o wpis do ewidencji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,

5)

zaprezentować sposób wypełnienia wniosku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Wyposażenie stanowiska pracy

−

komputer z dostępem do sieci Internet

−

papier i przybory do pisania

−

wzór druku wniosku

4.2.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

Tak

Nie

1)

zastosować przepisy dotyczące rejestracji działalności gospodarczej?

2)

zastosować przepisy dotyczące podatku dochodowego?

3)

zastosować przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych?

4)

zastosować przepisy dotyczące prowadzenia rachunkowości?

5)

zastosować przepisy związane z ochroną środowiska?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

4.3.

Prawo pracy i prawo cywilne

4.3.1.

Materiał nauczania

Wybrane przepisy Kodeksu pracy

Zagadnienia związane z utrzymaniem pracowników reguluje Ustawa z dnia 26 czerwca

1974 roku z późniejszymi zmianami Kodeks pracy ( Dz. U. Nr 24 poz. 141 z 1974 r.).
W zakresie prowadzenia takiej działalności jak świadczenie usług weterynaryjnych
odpowiednie jest stosowanie następujących zagadnień regulowanych przez Kodeks pracy:

−−−−

podstawowe zasady prawa pracy,

−−−−

równe traktowanie w zatrudnieniu,

−−−−

nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy,

−−−−

wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia,

−−−−

obowiązki pracodawcy i pracownika,

−−−−

odpowiedzialność materialna pracowników,

−−−−

czas pracy,

−−−−

urlopy pracownicze,

−−−−

bezpieczeństwo i higiena pracy.

Ogólne zasady prawa pracy

Każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Państwo określa minimalną wysokość

wynagrodzenia za pracę oraz prowadzi politykę zmierzającą do pełnego produktywnego
zatrudnienia. Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu
na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy
i pracownika. Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste
pracownika. Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych
obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet
w zatrudnieniu. Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia,
w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość,
przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie,
orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony
albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy − jest niedopuszczalna. Pracownik
ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę oraz ma prawo do wypoczynku, który
zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach
wypoczynkowych. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne
i higieniczne warunki pracy. Stosownie do możliwości i warunków, powinien zapewnić
zaspokojenie potrzeb bytowych, socjalnych i kulturalnych pracowników. Ponadto pracodawca
jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Pracownicy
i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów, mają prawo tworzyć
organizacje i przystępować do tych organizacji.

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku

pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia
kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność,
rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie
etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas
określony lub równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek
sposób, bezpośrednio lub pośrednio.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku

przyczyn był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż
inni pracownicy. Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie
neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują
dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby
pracowników. Przejawem dyskryminowania w rozumieniu jest także:
1)

działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszania zasady równego
traktowania w zatrudnieniu,

2)

zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżenie lub
upokorzenie pracownika (molestowanie).
Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde nieakceptowane zachowanie

o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem
jest naruszenie godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika; na zachowanie to mogą
się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne).

Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy

Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa

i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy natomiast Nadzór i kontrolę
przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy sprawuje
Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Wynagrodzenie za pracę

Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności

rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także
uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Wynagrodzenie przysługuje za pracę
wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Pracownikowi za czas
niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn
dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego
zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik
wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania − 60 proc.
wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych
przepisów. Za wadliwe wykonanie z winy pracownika produktów lub usług wynagrodzenie
nie przysługuje. Jeżeli wskutek wadliwie wykonanej pracy z winy pracownika nastąpiło
obniżenie jakości produktu lub usługi, wynagrodzenie ulega odpowiedniemu zmniejszeniu.

Obowiązki pracodawcy

Pracodawca jest obowiązany w szczególności:

1)

zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem
wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi
uprawnieniami,

2)

organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również
osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej
wydajności i należytej jakości pracy,

3)

zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne
szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

4)

terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie,

5)

ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

6)

stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej
kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do
należytego wykonywania pracy,

7)

zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników,

8)

stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich
pracy,

9)

prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe
pracowników,

10)

wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego

.

Obowiązki pracownika

Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do

poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub
umową o pracę. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
1)

przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,

2)

przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,

3)

przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów

przeciwpożarowych,

4)

dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje,

których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,

5)

przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach

6)

przestrzegać w zakładzie.

Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy

Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego
sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności
w pracy, pracodawca może stosować:
1)

karę upomnienia,

2)

karę nagany.

Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub

przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do
pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy − pracodawca może
również stosować karę pieniężną.

Czas pracy

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy

w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Urlopy wypoczynkowe
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu
wypoczynkowego. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu. Pracownik podejmujący
pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do
urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego
mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym

następnym roku kalendarzowym

.

Bezpieczeństwo i higiena pracy
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie
pracy. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu
osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1)

organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

2)

zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować
wykonanie tych poleceń,

3)

zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez
organy nadzoru nad warunkami pracy,

4)

zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Wybrane przepisy Kodeksu cywilnego

Zagadnienia związane z odpowiedzialnością cywilną reguluje Ustawa z dnia 23 kwietnia

1964 z późn. zm. Kodeks cywilny ( Dz. U. Nr 16 poz. 93 z 1964 r.). Kodeks cywilny jest to
usystematyzowany według określonych reguł zbiór przepisów prawnych z zakresu prawa
cywilnego obejmujący przynajmniej podstawowy zestaw instytucji z tej dziedziny.
Charakteryzuje się staranną redakcją językową, syntetycznymi sformułowaniami oraz brakiem
zbędnej kazuistyki. Znowelizowany Kodeks cywilny zrównuje z prowadzeniem działalności
gospodarczej prowadzenie działalności zawodowej, jako element definicji przedsiębiorcy.
Należy się zatem odnieść do problematyki tzw. wolnych zawodów.

Istota wolnych zawodów

Na kształt pojęcia „wolnych zawodów” w znacznym stopniu wpływa tradycja, albowiem

pewne rodzaje zawodów − adwokaci, lekarze, malarze, architekci i inne − zawsze były
odmiennie traktowane od zawodów kupca, rzemieślnika czy podobnych. Podstawę do
odmiennego traktowania wolnych zawodów stanowi z jednej strony konieczność posiadania
przez osoby je wykonujące szczególnego fachowego przygotowania „o charakterze
naukowym”, z drugiej − przewaga swobodnej działalności umysłowej w tych czynnościach,
które składają się na wykonywanie zawodu. Co wynika z powyższych uwag, pojęcie
„wolnych zawodów” siłą tradycji używane jest w ujęciu odróżniającym je od innych profesji.
Osoby wykonujące wolne zawody należą do szczególnej kategorii zawodowej. Ich
predyspozycje, wiedza i kwalifikacje, a także sposób świadczenia usług, stan zorganizowania
i odpowiedzialność wyraźnie odróżniają ich pozycję od innych grup zawodowych. Wyrazem
tego jest także nazwa (zawody „wolne”, co stanowi odniesienie do innych zawodów jako
„niewolnych”, „zależnych”, „podporządkowanych”). Zważyć należy, iż katalog wolnych
zawodów podlega ewolucji. Niektóre z nich gasną bezpowrotnie, tracą swoje gospodarcze
i prawne znaczenie, jednocześnie zaś pojawiają się, w ich miejsce lub obok, inne, będące
wytworem współczesnych potrzeb gospodarczych, nowych technik i technologii,
wykształcania się nowatorskich usług i świadczenia profesjonalnych form prowadzenia
działalności gospodarczej. Pojęcie wolnego zawodu odnosi się raczej do pewnej filozofii
prowadzenia działalności aniżeli do konkretnych czynności (zawodów).

Cechy wolnych zawodów

Pojęcie wolnego zawodu jest jednak wysoce nieprecyzyjne. W doktrynie krajowej

i zagranicznej formułuje się jedynie cechy charakterystyczne dla wolnych zawodów, korzysta
się przy tym z różnych kryteriów i metod identyfikujących wolne zawody wśród innych
profesji. Katalog cech typowych dla osób wykonujących wolne zawody ma charakter otwarty.
Niektóre z nich mają postać normatywną, w tym też gwarancji ustawowych (np. niezależności
struktur samorządu), inne przybierają postać reguł moralnych, zwyczajowych, powszechnie
uznawanych i szanowanych w obrocie prawnym. Kryteria te nie zawsze są ostre, wyraziste
i jednoznaczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Jedną z podstawowych cech wolnych zawodów jest osobiste świadczenie czynności
zawodowych. Wynika to bowiem ze specyfiki czynności faktycznych lub prawnych
związanych z wykonywaniem tych zawodów. Z wykonywaniem wolnego zawodu ma się do
czynienia zawsze dopóty, dopóki występuje osobiste i samodzielne wykonywanie zawodu
(świadczenie usług), czyli na własny rachunek i bez zatrudniania pracowników w tym samym
zawodzie. Jeżeli zaś wykonywanie usług (i osiąganie zarobków) przez osobę należącą do
kategorii wolnych zawodów odbywa się w istotnej części przy pomocy najemnych sił
fachowych − reprezentujących ten sam zawód − przestaje ono być wykonywaniem wolnego
zawodu, a staje się działalnością gospodarczą.

4.3.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie zagadnienia reguluje Kodeks Pracy?

2.

Jakie zagadnienia reguluje Kodeks Cywilny?

3.

Jakie cechy charakteryzują „wolny zawód”?

4.3.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź umowę o pracę nowo przyjętego pracownika zgodnie z przepisami.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych,

3)

wypełnić wzór umowy o pracę z uwzględnieniem przepisów prawa,

4)

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania,

−

wzory druków umów o pracę.

Ćwiczenie 2

Określ cechy tzw. „wolnego zawodu”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

2)

dokonać analizy wybranych aktów prawnych,

3)

wymienić i scharakteryzować cechy „wolnego zawodu”,

4)

wskazać mocne i słabe strony wykonywania takiego zawodu,

5)

przedstawić wyniki swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Ćwiczenie 3

Przygotuj opracowanie na temat praw i obowiązków pracownika zgodnie z przepisami

prawa pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odszukać informacje w aktach prawnych,

2)

dokonać analizy Kodeksu Pracy,

3)

wymienić prawa i obowiązki pracownika i krótko je scharakteryzować,

4)

przedstawić wyniki swojej pracy w formie prezentacji.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do sieci Internet,

−

papier i przybory do pisania.

4.3.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

zastosować wybrane przepisy kodeksu pracy?

2)

zastosować wybrane przepisy kodeksu cywilnego?

3)

wnioskować na podstawie znajomości przepisów kodeksu pracy?

4)

scharakteryzować cechy wolnych zawodów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

5.

SPRAWDZIAN

OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki, błędną odpowiedź należy zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie.

7.

Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Zakładem leczniczym dla zwierząt jest

a)

przychodnia rodzinna.

b)

przychodnia weterynaryjna.

c)

zakład opieki zdrowotnej.

d)

schronisko dla zwierząt.

2.

Prawo wykonywania zawodu lekarza przyznaje
a)

państwowa inspekcja sanitarna.

b)

minister rolnictwa.

c)

okręgowa rada lekarsko – weterynaryjna.

d)

okręgowa rada adwokacka.

3.

Najwyższą władzą Okręgowej Izby Lekarsko – Weterynaryjnej jest

a)

okręgowy zjazd lekarzy weterynarii.

b)

okręgowa komisja rewizyjna.

c)

okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej.

d)

okręgowa komisja egzaminacyjna.

4.

Do monitorowania ilości podmiotów objętych nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej służy

a)

program spiwet.

b)

program lecznica.

c)

program nero.

d)

program clonecd.

5.

Działalności związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące określa

a)

ustawa prawo farmaceutyczne.

b)

ustawa i przeciwdziałaniu narkomanii.

c)

ustawa prawo atomowe.

d)

ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

6.

Sposób prowadzenia książki leczenia zwierząt określa
a)

kodeks cywilny.

b)

rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia
zwierząt i dokumentacji lekarsko –weterynaryjnej.

c)

ustawa prawo atomowe.

d)

ustawa o zakładach leczniczych dla zwierząt.

7.

Oznakowanie, tryb i sposób wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty
lecznicze określa
a)

ustawa o państwowej inspekcji sanitarnej.

b)

rozporządzenie w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty
lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane
u zwierząt.

c)

ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

d)

ustawa prawo ochrony środowiska.

8.

Lekarz weterynarii w celu ratowania życia lub zdrowia zwierząt, a w szczególności
ograniczenia cierpienia zwierząt stosuje
a)

produkty lecznicze weterynaryjne.

b)

produkty pochodzenia zwierzęcego.

c)

ś

rodki ziołowe.

d)

ś

rodki odurzające.

9.

Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej reguluje
a)

kodeks cywilny.

b)

kodeks pracy.

c)

ustawa o rachunkowości.

d)

ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

10.

Koszty uzyskania przychodów są uregulowane w

a)

ustawie o rachunkowości.

b)

kodeksie cywilnym.

c)

ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

d)

kodeksie pracy.

11.

Zagadnienia dotyczące równego traktowania pracowników znajdują się w
a)

kodeksie pracy.

b)

ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

c)

ustawie prawo wodne.

d)

kodeksie cywilnym.

12.

Osoba wykonująca „wolny zawód” to

a)

fryzjer.

b)

lekarz.

c)

kominiarz.

d)

kierowca.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

13.

Ubezpieczenia jakie obowiązują osobę rozpoczynającą działalność gospodarczą określa
a)

ustawa o rachunkowości.

b)

ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

c)

kodeks pracy.

d)

kodeks cywilny.

14.

Preparaty zawierające środki odurzające, które zostały dopuszczone do obrotu jako
produkty lecznicze może posiadać w celach medycznych

a)

technik weterynarii.

b)

nauczyciel.

c)

księgowy.

d)

lekarz weterynarii.

15.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych określa

a)

ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

b)

ustawa o rachunkowości.

c)

ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

d)

ustawa prawo farmaceutyczne.

16.

Zasady zapobiegania powstawaniu odpadów reguluje
a)

ustawa o odpadach.

b)

ustawa prawo atomowe.

c)

ustawa o inspekcji weterynaryjnej.

d)

ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego.

17.

Przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego należy
a)

założyć specjalne przedsiębiorstwo.

b)

spełnić wymagania sanitarne.

c)

zarejestrować firmę usługową.

d)

zamontować specjalną aparaturę.

18.

Udział społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska reguluje
a)

ustawa prawo wodne.

b)

ustawa prawo ochrony środowiska.

c)

ustawa prawo farmaceutyczne.

d)

kodeks pracy.

19.

Utrata prawa wykonywania zawodu lekarza weterynarii następuje w przypadku

a)

utraty przez lekarza praw publicznych.

b)

nieziszczenia składki członkowskiej przez okres dłuższy niż 3 –miesiące.

c)

przestrzegania zasad etyki weterynaryjnej.

d)

integrowania środowiska weterynaryjnego

20.

Sposób ustalenia wynagrodzenia za pracę reguluje
a)

ustawa o rachunkowości.

b)

kodeks pracy.

c)

ustawa prawo farmaceutyczne.

d)

ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie przepisów prawa w działalności usługowej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

6.

LITERATURA

1.

Ustawa z dnia 21 grudnia 1990 roku (Dz. U. Nr 8 poz. 27 z 1990 r. z późn. zm.)
o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych

2.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. 2004 r. Nr 53, poz. 533
z późn. zm.)

3.

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179 poz. 1485
z późn. zm.)

4.

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 69 poz. 625 z późn. zm)

5.

Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. na 137
z późn. zm)

6.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku z późniejszymi zmianami Kodeks pracy (Dz. U.
Nr 24 poz. 141 z 1974 r.)

7.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 z późn. zm. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93
z 1964 r.)

8.

Rozporządzenie Ministra i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu
i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-
weterynaryjnej

(Dz. U. z dnia 1 maja 2004 r.)

9.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

z dnia 9 maja 2003 r. w sprawie wystawiania przez

lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla
ludzi, które będą stosowane u zwierząt (Dz. U. z dnia 30 maja 2003 r.)

10.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 sierpnia 2004 roku
w sprawie wysokości opłaty za wpis do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt.
(Dz. U. Nr 194 z 2004 r. poz. 1996)