Temat ćwiczenia : Pomiar współczynnika rozszerzalności cieplnej metali.
Cel ćwiczenia : Zapoznanie się ze zjawiskiem rozszerzalności cieplnej i naprężeń termicznych metali, wykreślenie charakterystyki wydłużenia w funkcji temperatury.
1.Wprowadzenie:
Typowe zjawiska, które towarzyszą wzrostowi temperatury to zmiana rozmiaru i stanu skupienia ciała. W ćwiczeniu rozpatrywane jest zjawisko rozszerzania się ciała ze wzrostem temperatury. Dla ciał stałych o wyróżnionym kierunku
(np. długość lt pręta metalowego) mamy do czynienia ze zwiększaniem wymiarów liniowych proporcjonalnych do przyrostu temperatury. Dlatego wprowadzono pojęcie współczynnika rozszerzalności liniowej.
lt = l0 ( 1+ a Dt )
gdzie : l0 - długość początkowa ,
a - współczynnik rozszerzalności liniowej,
Dt - różnica temperatur.
Można przyjąć, że wartość współczynnika rozszerzalności liniowej a dla danego materiału jest wielkością stałą
(zależy w niewielkim stopniu dla stosunkowo wysokich temperatur). Jeżeli wydłużenie ciała zostanie w jakiś sposób ograniczone, powstaną wewnątrz niego naprężenia zwane termicznymi.
Porównując przyrost długości z prawa Hooke'a
do temperaturowego przyrostu długości Dl = l0 a Dt ,
otrzymujemy wzór na naprężenie p , któremu należy przeciwdziałać aby dla danego przyrostu temperatury Dt
nie dopuścić do wydłużenia ciała.
p = E a Dt
2.Przebieg ćwiczenia :
W układzie pomiarowym przedstawionym na rysunku, zwiększając stopniowo prąd grzałki, odczytujemy wydłużenie przy zmianach wartości siły termoelektrycznej termopary co 1mV do 23 mV. Wyniki umieszczamy w tabeli.
3.Układ pomiarowy :