GROMADA: RHYNIOPHYTA

RZĄD: Rhyniales

• bezlistne

• niewielkie rozmiary

• dychotomiczne (górny sylur) lub monopodialne (dolny dewon) rozgałęzienia

• zarodnie umieszczone na końcach odgałęzień

• obecna epiderma ze szparkami (wczesny dewon)

• kora pierwotna pełniąca funkcje asymilacyjne (luźne ułożenie komórek)

• protosteliczna (haplostela) budowa rdzenia

• wiązka przewodząca zbudowana z hydroidów bądź cewek o pierścieniowatych lub spiralnych zgrubieniach otoczonych cylindrem łyka (brak sit w komórkach)

• ksylem endarchiczny (protoksylem w środku wiązki drewna)

• brak mechanizmów otwierających zarodnie (sylur) lub mechanizmy obecne (dolny dewon; Horneophyton lignierii - szczyt zarodni zbudowany z cienkościennych, merystematycznych komórek rozpadających się po dojrzeniu zarodni, które mogły dać początek mechanizmom otwierającym)

• zdolność zarodni do rozgałęziania się (dzięki obesności merystemów apikalnych)

• pełzające kłącze

• brak korzeni

• kolumienka (u Rhynia gwynne-vaughanii, Horneophyton lignierii)

• izomorficzna przemiana pokoleń

• Lyonophyton rhyniensis:

• gametofit

• epiderma ze szparkami

• wiązka przewodząca zbudowana z hydroidów otoczonych cylindrem floemu

• lejkowato rozszerzone końce osi zawierały plemniostany (na peryferiach) i rodniostany (w środku)

• Cooksonia - górny sylur - dolny dewon

RZĄD: Trimerophytales

• Bezlistne

• większe rozmiary (~ 1 m)

• Rozgałęzienia dychotomiczne i monopodialne

• Łodyga pełniąca funkcje asymilacyjne

• Na łodydze obecne epidermalne wyrostki (zwiększają powierzchnię asymilacyjną)

• Skracanie dychotomicznych odgałęzień w miarę oddalania się od osi głównej (skupienie końcowych odcinków w pęczki)

• Specjalizacja bocznych odgałęzień (płonne dają ewolucyjnie początek makrofilom, natomiast zarodnionośne - sporofilom)

• Zarodnie umieszczone wyłącznie na końcach odgałęzień bocznych (niezahamowany wzrost na długość)

• Protosteliczna budowa rdzenia

• Ksylem endarchiczny

RZĄD: Zosterophyllales

• Bezlistne

• Niewielkie rozmiary

• Rozgałęzienia dychotomiczne i monopodialne

• Młode pędy zwinięte pastorałowato

• Na łodydze obecne epidermalne wyrostki (zwiększają powierzchnię asymilacyjną)

• Zarodnie zebrane w grona na końcach pędów

• Pojedyncze zarodnie umieszczone na grzbiecie krótkich trzoneczków

• Obecny mechanizm otwierający zarodnie - podłużna szczelina na górnej krawędzi

• Protosteliczna budowa rdzenia

• Ksylem egzarchiczny (protoksylem w obwodowych partiach wiązki drewna)

• Wiązka przewodząca otoczona warstwą korową (kora zewnętrzna grubościenna, zewnętrzna - cienkościenna, parenchymatyczna)

• Epiderma ze szparkami

• Izomorficzna przemiana pokoleń

• Sciadophyton laxum:

• Gametofit sporofitu Zosterophyllum rhenanum

• pokrój rozetkowy

• łodyżki rozkładające się promieniście

• łodyżki zakończone tarczowatym rozszerzeniem z gametangiami na górnej stronie

---