Wykład 15 Embriologia, Ciąża mnoga
Ciąża mnoga (3ielopłodowa) - równoczesny rozwój dwóch lub większej liczby zarodków (płodów).
, że prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży mnogiej określa wzór:
1:85 (x-l)
Gdzie x-oznacza liczbę płodów.
Z powyższego wzoru wynika, że:
Częstość ciąż mnogich wynosi 1:85 porodów, trojaczych 1:7225, czworaczych 1:614125.
Reguła Hellina nie dotyczy ciąż, które powstały w wyniku farmakologicznego wzniecania jajeczkowania.
W obecnych czasach, ciąża wielopłodowa występuje częściej, niż przedstawiona powyżej reguła.
Wynika to z faktu stosowania intensywnej terapii hormonalnej oraz zapłodnienia pozaustrojowego u kobiet leczących
W ostatnich 25 latach liczba ciąż bliźniaczych zwiększyła się o 50-60%.
Bliźnięta mogą powstawać z dwóch zygot (bliźnięta dwyzygotyczne, bizygotyczne, dwujajowe) lub z jednej podzielonej zygoty (bliźnięta jednozygotyczne, monozygotyczne, jednojajowe).
W 30% rodzą się bliźnięta jednojajowe, a w 70% dwujajowe.
W USA i Europie na 100 porodów bliźniaczych przypadają 72 porody dwuzygotyczne i 28 monozygotycznych.
Liczba bliźniąt dwuzygotycznych zwiększa się do 35 roku życia kobiety, a następnie zmniejsza. Częstość występowania bliźniąt monozygotycznych nie zależy od wieku kobiety.
Bliźnięta dwuzygotyczne
Powstają z dwóch komórek jajowych zapłodnionych przez dwa plemniki.
Mogą być tej samej lub odmiennej płci.
Mają połowę genów wspólnych, są więc genetycznie do siebie podobni, jak bracia i siostry urodzeni w różnym okresie.
W przypadku gdy dwie blastocysty zagnieżdżają sięoddzielnie, powstają dwie owodnie i kosmówi oraz dwa łożyska.
Jeżeli blastocysty zagnieżdżają się w jednym miejscu, dochodzi do połączenia kosmówek i wytworzenia jednego łożyska, ale powstają dwie owodnie.
U bliźniąt dwuzygotycznych, dwuowodniowych, ale jednokosmówkowych łożyska się łączą i zrastają w jedno. Dochodzi wtedy do zespołu przetaczania krwi między płodami.
W zespole tym jeden płód jest intensywniej odżywiany kosztem drugiego, u którego mogą powstawać wady wrodzone.
Może także dojść do śmierci wewnątrzmacicznej lub urodzenia płodu z niższą masą urodzeniową.
Bliźnięta dwuzygotyczne mogą pochodzić od dwóch ojców.
Bliźnięta jednozygotyczne powstają z jednej zygoty, która rozdziela się albo bardzo wcześnie np. w stadium dwóch blastomerów – w takim przypadku powstają podwójne owodnie, kosmówki i łożyska, albo później kiedy podział dotyczy węzła zarodkowego lub tarczy zarodkowej – powstaje wtedy jedna kosmówka i łożysko, a nawet jedna owodnia.
Do rozdzielenia zarodka dochodzi najczęściej między 3 a 8 dniem rozwoju.
W ciąży monozygotycznej, jednoowodniowej i jednokosmówkowej może dojść do zespołu podkradania, w którym jeden zarodek obumiera.
Jeżeli do podziału tarczy zarodkowej dojdzie między 13-15 dniem mogą powstać bliźniaki syjamskie (zroślaki).
Jeżeli podział zarodka następuje po 14 dniu ciąży, jest on z reguły niecałkowity i wówczas dochodzi do rozwoju bliźniąt zrośniętych.
Płody mogą być zrośnięte różnymi częściami ciała, często mają wspólne narządy wewnętrzne i z reguły rodzą się martwe albo niezdolne do samodzielnego życia.
Bliźnięta zrośnięte występują na 1 na 50000 do 1 na 1000000 porodów.