Co to jest ciąża mnoga?

Ciąża mnoga jest przez lekarzy ginekologów traktowana jako ciąża wysokiego ryzyka, ponieważ niesie ze sobą ryzyko wystąpienia problemów medycznych. Kobieta w ciąży spodziewająca się więcej niż jednego dziecka otoczona jest szczególną opieką w czasie ciąży i po porodzie.

Z ciążą mnogą mamy do czynienia wówczas, gdy w jamie macicy kobiety rozwija się więcej niż jeden zarodek. Najczęstszym przypadkiem ciąży mnogiej jest ciąża bliźniacza. Urodzenie trojaczków czy nawet większej liczby dzieci naraz nie należy już do rzadkości, chociaż nadal wzbudza wielkie emocje. Prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży mnogiej zwiększa się, gdy kobieta hormonalnie reguluje swój cykl miesięczny. Samoistne występowanie ciąż mnogich jest nieco zdeterminowane przez demografię. Azjatki znacznie rzadziej niż kobiety rasy białej rodzą więcej niż jedno dziecko za jednym razem, natomiast kobiety rasy czarnej najczęściej donoszą ciąże mnogie.

Według tzw. reguła Hellina częstotliwość występowania ciąż bliźniaczych wynosi 1:85 porodów, trojaczych 1:7225, a czworaczych 1: 614125. Jednak w rzeczywistości ciąże mnogie są znacznie częstsze, gdyż reguła ta nie dotyczy przypadków farmakologicznego stymulowania jajeczkowania.

Bliźniacza czyli mnoga

Ciąża bliźniacza jest najczęściej występującą odmianą ciąży mnogiej. Z kolei wśród ciąż bliźniaczych większość stanowią ciąże dwuzygotyczne, czyli dwujajowe.

Bliźnięta dwujajowe powstają wtedy, gdy dwa plemniki zapładniają dwie komórki jajowe, dzieci mogą być wtedy tej samej lub różnej płci, rodzeństwo jest do siebie podobne jedynie w takim stopniu, w jakim by było, pochodząc z dwóch różnych ciąż. Bliźniaki jednojajowe (monozygotyczne) powstają, gdy jeden plemnik zapłodni jedną komórkę jajową, a później nastąpi podział na dwa zarodki. Dzieci jednojajowe mają zawsze tę samą płeć i identyczny kod genetyczny.

Ciąża szczególnej troski

W przypadku ciąży mnogiej bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie. Przyszła mama i dzieci powinny jak najszybciej znaleźć się pod fachową opieką, a prawidłowe prowadzenie ciąży może pomóc uniknąć problemów czy powikłań, na które są bardziej narażeni. Nieinwazyjne objawy mogące świadczyć o ciąży mnogiej to obwód brzucha niewspółmiernie duży w stosunku do wieku ciąży, wyższe położenie dna macicy, ruchy płodu wyczuwalne w kilku różnych miejscach macicy, a także wysłuchiwanie tonów serca więcej niż jednego płodu.

Blisko stuprocentową pewność rozpoznania ciąży mnogiej daje badanie ultrasonograficzne. Pozwala ono też określić czas trwania ciąży, wykryć wrodzone nieprawidłowości anatomiczne płodów oraz ocenić ich wzrastanie.

Kobieta w ciąży mnogiej znacznie intensywniej odczuwa wszelki dyskomfort i dolegliwości ciążowe. Na skutek wyżej uniesionej przypony częściej dokucza jej płytki oddech, częściej też skarży się na żylaki nóg. Znacznie większy brzuch utrudnia swobodne poruszanie się, a także spokojny sen. Ciągła obawa o zdrowie i prawidłowy rozwój dzieci, znacznie częstsze wizyty u lekarza oraz liczne badania mogą ją męczyć  i odbierać radość oczekiwania.

Zagrożenia i powikłania

Ze względu na duże obciążenie dla organizmu matki oraz dzieci ryzyko wystąpienia powikłań czy patologii jest niestety większe niż w przypadku ciąży pojedynczej. Kobieta w ciąży mnogiej jest trzykrotnie bardziej narażona na gestozę (zatrucie ciążowe) oraz stan przedrzucawkowy. W trzech czwartych przypadków ciąże mnogie kończą się porodem przedwczesnym, a czynność skurczowa macicy jest słaba i nieskoordynowana. Może pojawić się także przedwczesne odklejenie łożyska oraz łożysko przodujące.

Wśród problemów, które mogą dotyczyć płodu częściej niż w przypadku ciąży pojedynczej, są powikłania przedporodowe, będące następstwem uciśnięcia pępowiny lub zaburzeń w odżywianiu, oraz porodowe spowodowane zaburzeniami czynności skurczowej macicy.

Sam poród, mimo iż rozpoczyna się wcześniej niż w ciążach pojedynczych, w połowie przypadków przebiega bez powikłań, a w przypadku ułożenia główkowego płodów, możliwy jest nawet poród naturalny. Na ogół jednak ciąża mnoga kończona jest poprzez cesarskie cięcie.

Kiedy przyszła mama przejdzie szczęśliwie przez trudy ciąży mnogiej i poród i wraz z dziećmi znajdzie się już w domu, czeka ją równie ciężki okres połogu również obciążony pewnymi komplikacjami związanymi z nadmiernym rozciągnięciem macicy oraz ogromnym wysiłkiem. Ale chyba największy sprawdzian jej wytrzymałości to opieka nad dwójką maluszków, które w pierwszych miesiącach życia wymagają szczególnej opieki. Nieodzowna będzie wówczas pomoc rodziny i silne wsparcie ze strony partnera, aby szybko ochłonąć i móc w pełni cieszyć się podwójnym szczęściem.