Zagadnienia:

Zagadnienia:

• Objawy ciąży,

• Czynność łożyska,

• Przebieg ciąży,

• poród

Objawy ciąży

Objawy ciąży

1.

1.

Możliwe objawy ciąży,

Możliwe objawy ciąży,

2.

2.

Prawdopodobne

Prawdopodobne oznaki

ciąży,

ciąży,

3.

3.

Pewne objawy ciąży.

Pewne objawy ciąży.

Możliwe objawy ciąży

Możliwe objawy ciąży

• Poranne nudności
• Częste oddawanie moczu
• Wzmożony apetyt
• Zawroty głowy
• Zaparcia
• U kobiet palących – niechęć do

palenia

Prawdopodobne oznaki

Prawdopodobne oznaki

ciąży

ciąży

• Brak miesiączki,
• Rozpulchnienie macicy i szyjki ,

(2-8 tygodni po zapłodnieniu)

• Powiększenie macicy i brzucha,

(8-12 tydzień)

• Powiększenie, mrowienie i przeczulica w

piersiach,

(Kilka dni po zapłodnieniu)

• Zmiany zabarwienia błony śluzowej

pochwy,

(Pierwszy trymestr)

Prawdopodobne oznaki

Prawdopodobne oznaki

ciąży

ciąży

• Niebieskie i różowe linie (rozstępy) na

piersiach i na brzuchu,

(Pierwszy trymestr)

• Zaciemnienie aureoli (obszar wokół sutka),

(Pierwszy trymestr)

• Zaciemnienie linii białej od pępka do

wzgórka, łonowego

(4 lub 5 miesiąc)

• Występujące z przerwami bezbolesne

skurcze.

(Wczesna ciąża)

Pewne objawy ciąży

Pewne objawy ciąży

• Wizualizacja embrionu lub pęcherzyka

poprzez USG -

4-6 tygodni po

zapłodnieniu,

• Czynność serca płodu -

w 10-20 tygodniu

w zależności od aparatu,

• Ruchy płodu wyczuwalne poprzez powłoki

brzuszne -

po 16 tygodniach.

Przebieg ciąży

1. Zapłodnienie –

połączenie się

dwu wysoce zróżnicowanych
komórek: plemnika i komórki
jajowej. W jego wyniku powstaje
zygota, która zaczyna się dzielić,
tworząc zarodek.

2.

Bruzdkowanie

–

mitotyczne

podziały zarodka na blastomery,
i kolejne podziały prowadzące

do

powstania moruli.

MORULA

40 h

2-5
dzień

3. Tworzenie się blastocysty i

powstaje jama blastocysty

od 5
dnia

4. Gastrulacja

-

proces

przekształcania się zarodka ze stadium
blastuli w gastrulę, wyodrębniają się 3
listki zarodkowe:

• Ektoderma
• Endoderma
• Mezoderma

6-18 dzień

EKTODERMA

MEZODERMA

ENDODERMA

•

ukł. nerwowy

:

ośrodkowy,
obwodowy,

narządy zmysłów
•

wytwory

naskórka

Np. Włosy,

paznokcie.
•

nabłonki

okrywające ciało

z zew. oraz
wyściełające

przedni i
końcowy ukł.

pokarmowy.

•

nabłonki

wyściełające

wtórna jamę
ciała

• tkanki łączne

•

ukł. krążenia

krwionośny –
serce, naczynie;

limfatyczny

• ukł.
mięśniowy
• ukł.
rozrodczy
• nerki
• skóra
właściwa

•

nabłonki

środkowej

części
przewodu

pokarmowego
oraz gruczoły

trawienne
•

nabłonek

płuc

5. Organogeneza

-

tworzenie się i

rozwój narządów w okresie życia

zarodkowego. Ciąża dzieli się na 3

trymestry:

• I trymestr

- trwa od pierwszego dnia

ostatniej miesiączki do 13 tygodnia ciąży -

1, 2 i 3 miesiąc ciąży.

• II trymestr

- trwa od 14 do 26 tygodnia

ciąży - 4, 5 i 6 miesiąc ciąży.

• III trymestr

- od 27 tygodnia ciąży do

czasu porodu czyli 40 tygodnia ciąży – 7,

8 i 9 miesiąc ciąży.

Funkcje łożyska

• Odżywcza,

• Oddechowa,

• Wydzielnicza,

• Ochronna,

I trymestr ciąży

5 tydzień

I trymestr ciąży

7 tydzień

I trymestr ciąży

12 tydzień

I trymestr ciąży

Jest początkiem okresu zarodkowego.
Zarodek rośnie od 0,5 cm (długość
ciemieniowo - siedzeniowa) do ok. 6 cm. i
waży ok. 14 g. W tym okresie rozwojowym
zarodek jest szczególnie wrażliwy na
działanie czynników zew, ponieważ tworzą
się i rozwijają najważniejsze jego narządy:
mózg, serce, jelita, wątroba, żołądek i łuki
skrzelowe. Głowa jest stosunkowo dużo
większa od reszty ciała.

I trymestr ciąży

Ma dużą głowę i mały tułów, a na nim zgrubienia -

zawiązki ramion oraz nóg, gdzie w późniejszych

tygodniach będą one się wydłużać a na ich końcach

powstaną dłonie i stopy. W 7 tyg. zarodek zawiera coraz

więcej ludzkich cech: oczy przesuwają się na przód twarzy,

ma już górną wargę, uwydatnia się dolna szczęka. Uszy

przesuwają się na boki głowy, pojawiły się zawiązki zębów

mlecznych, powstają przewody nosowe W 8 tygodniu ciąży

palce u rąk będą już rozdzielone lecz nadal u stóp będą

złączone. Zarodek zawiera również ogonek, który później

zanika poprzez grubienie i skracanie. Podczas tego

trymestru skóra zaczyna nabierać barwnika, ale nadal jest

tak cienka, że prześwitują przez nią naczynia krwionośne.

W 10 tygodniu pojawiają się zawiązki cebulek włosowych,

paznokci, zębów mlecznych a później stałe. W 11 tyg. ma

już bowiem ukształtowane kości, stawy (torebki stawowe

wypełnione są mazią stawową) i mięśnie.

I trymestr

• Układ nerwowy:

Od 3 tygodnia rozpoczyna się rozwój układu

nerwowego. Intensywnie rozwija się mózgowie.

Mózg ulega dalszym podziałom w skutek których

powstaje kresomózgowie, międzymózgowie,

móżdżek i rdzeń przedłużony. Pojawiają się i

rozwijają zarodki narządów zmysłów. „wędrują na

swoje miejsca”. W 8 tygodniu zarodek już ma

oczy zamknięte i dopiero może je otwierać w 27

tygodniu ciąży. W 11 tyg. płód ruszając się,

trenuje całe ciało, układ nerwowy oraz zmysł

równowagi. Czasem przytrafia mu się czkawka.

I trymestr ciąży

• Ukł. Mięśniowy

Już 7 tygodniu ciąży r

ozwijające się m.

zaczynają się kurczyć i rozkurczać – można
zaobserwować pierwsze ruchy dziecka
(lecz niewyczuwalne dla mamy). W 11 tyg.
dziecko specjalizuje się w demonstrowaniu
mimiki. Ziewa, marszczy czoło, stroi minki
- to świetny trening mięśni twarzy.

I trymestr ciąży

• Układ krążenia płodu.

Czynność serca płodu pojawia się około 22 dnia

po zapłodnieniu. W 7- 8 tygodniu ciąży można

badać serce ultrasonograficznie. U zarodka

czynność serca wynosi około 65 uderzeń na

minutę. W 10 tygodniu ciąży wynosi maksymalnie

175 uderzeń na minutę. Niekiedy silne napięcie

emocjonalne matki wpływa na pracę serca płodu.

Tworzenie elementów krwi odbywa się głównie w

pęcherzyku żółtkowym, grasicy, śledzionie,

wątrobie.

I trymestr ciąży

• Układ oddechowy.

Zalążek płuc pojawia się już w 3-4

milimetrowym zarodku. Powstaje z tzw.

uchyłku prajelita. Między 4 a 16 tygodniem

powstają drogi oddechowe prowadzące do

obwodowych oskrzelików. Ruchy oddechowe

pojawiają się u płodu wcześnie. Na początku

są one jednak płytkie i nierytmiczne. Ich

liczbę i rodzaj można określić w badaniu

ultrasonograficznym jako wyraz dobrostanu

płodu.

I trymestr ciąży

• Układ pokarmowy

.

Płód przez cały okres ciąży żywi się korzystając z

aminokwasów i cukrów matki. Początkowo

przewód pokarmowy, to tylko zakończona ślepo z

obydwu stron rura. Otwór odbytowy powstaje

dopiero w 3 miesiącu. Otwór jamy ustnej pojawia

się w 4 tygodniu życia płodowego. W 5 tygodniu

formuje się język. Łykając wody płodowe, dziecko

trenuje układ pokarmowy. W 10 tygodniu pojawił

się już odruch ssania. Płód czuje też smak,

ponieważ w jego jamie ustnej pojawiły się kubki

smakowe, otwiera buzię i połyka płyn owodniowy

I trymestr ciąży

• Ukł wydalniczy

W 12 tygodniu swoją pracę
rozpoczynają nerki ćwiczy nerki -
połyka wody płodowe, a z nich
produkowany jest mocz. Składniki
jego moczu są wydalane przez
łożysko do krwi matki, a następnie
filtrowane przez jej nerki.

I trymestr ciąży

• Ukł. Rozrodczy

W 7 tygodniu kształtują się narządy płciowe

co pozwala nam rozpoznać płeć dziecka. U

płodu męskiego wykształcają się jądra i

pęcherzyki nasienne, a u płodu żeńskiego

jajeczka lecz nadal jednak nie można ich

odróżnić ani zaobserwować podczas

badania USG, dopiero w 11 tygodniu ciąży.

14

tydzień

ciąży

16 tydzień
ciąży

II trymestr ciąży

Ciąża zaczyna być widoczna, płód
osiąga 30 cm długości i waży ok.
300g. Jest b. ruchliwy

II trymestr ciąży

Pod koniec 24 tygodnia życia płodu dobiega końca

drugi trymestr ciąży. „Maluszek” ma już około 15-18

cm długości i waży 110-120 g. Jego narządy są już

całkowicie ukształtowane i zaczynają funkcjonować,

ale dziecko nie może jeszcze żyć samodzielnie poza

matki organizmem. Jego ciało pokrywa delikatny

meszek; zaczynają rosnąć brwi, rzęsy i włosy na

głowie, formują się usta i język, struny głosowe,

gardło i kubki smakowe. W czwartym miesiącu

można już poczuć jego pierwsze ruchy. Płód staje się

coraz bardziej aktywny - porusza rączkami i nóżkami,

oddycha, przegina się, połyka wody płodowe,

reaguje na dźwięki z zewnątrz. Jego aktywność może

wzrastać po posiłku matki.

II trymestr ciąży

• Układ krążenia płodu.

Po 5 miesiącu, funkcje krwiotwórcze

przejmuje szpik płodu.

• Układ oddechowy.

Od 25 tygodnia życia płodowego powstają

pęcherzyki płucne. Proces kształtowania

układu oddechowego kończy się dopiero po

urodzeniu, gdy do płuc dziecka po raz

pierwszy dostaje się powietrze.

II trymestr ciąży

• Układ pokarmowy.

Odruch połykania i ruchy perystaltyczne
(ruchy przełyku i jelit przesuwające strawiony
pokarm) pojawiają się u płodu w drugiej
połowie ciąży. Ze złuszczonych komórek
nabłonkowych przewodu pokarmowego płodu
i z elementów płynu owodniowego, powstaje
w jelitach płodu smółka. Jeśli płód wydala
smółkę przed porodem, wody płodowe
zabarwione są na zielono.

II trymestr ciąży

• Układ moczowy płodu.

Nerki płodu podejmują czynność w 14 tygodniu ciąży.

Obecność moczu w pęcherzu moczowym jest łatwo

zauważalna w ocenie ultrasonograficznej.

• Układ nerwowy.

Układ nerwowy płodu dojrzewa. Od 6 miesiąca ciąży

drogi nerwowe ochrania tzw. osłonka mielinowa.

Proces mielinizacji trwa jeszcze u noworodka.

Mielinizacja polega na pokrywaniu nerwów otoczką

zbudowaną z substancji nie przewodzącej

elektryczności. Przyspiesza to przewodzenie impulsów

elektrycznych przepływających nerwami płodu.

III trymestr ciąży

III trymestr ciąży

• Układ krążenia płodu:

• Warunki w których żyje płód, można porównać do warunków

na dużych wysokościach. U dorosłego człowieka wysycenie

tlenem krwi wynosi w warunkach normalnych 95%. Krew w

żyle pępowinowej płodu jest wysycona tlenem w 50 - 60%.

Do płodu dociera mało tlenu. Płód „ratuje się” większą

ilością hemoglobiny o dużej zdolności wychwytu tlenu

(HbF). Krwinki zawierające hemoglobinę HbF mają większe

powinowactwo do tlenu i obumierają szybciej. Płód

donoszony ma około 300 ml krwi, co stanowi około 8 - 10 %

masy ciała. Liczbę erytrocytów płodu w ostatnich dniach

ciąży szacuje się na około 5 milionów na centymetr

sześcienny. Poziom HbF w 35 tygodniu ciąży wynosi 95%

hemoglobiny całkowitej płodu. Tuż przed porodem poziom

HbF spada do 60%. Krew płodu stopniowo uzupełniana jest

hemoglobiną dorosłych.

III trymestr ciąży

• Układ oddechowy.

Między 30 a 32 tygodniem ciąży powstają warunki

dla funkcjonowania wymiany gazowej. Płuca są

jednak małe, zapadnięte. Ruchy oddechowe

pojawiają się u płodu wcześnie lecz są płytkie i

nierytmiczne. Liczbę i rodzaj ruchów oddechowych

płodu można określić w badaniu

ultrasonograficznym. Wynik USG mówi o kondycji

płodu. Produkowany jest surfaktant niezbędny dla

prawidłowej pracy płuc.

• Układ pokarmowy.

Po 28 tygodniu ciąży zestaw enzymów trawiennych

jest wystarczający do trawienia pokarmu.

III trymestr ciąży

Dziecko czuje, że zbliża się poród, więc
układa się główką do dołu. Zachowuje
się spokojnie, ponieważ brakuje mu
miejsca. Mierzy ok. 50 cm i waży ok. 3
kg. Jest całkowicie ukształtowaną
osobą, której płeć jest zdeterminowana

nie tylko genetycznie
ale także psychicznie.

Poród

• I okres rozwierania (1 - 24 h),

skurcze macicy powodują powolne przesuwanie się płodu w dół

macicy, następnie rozwieranie się i skracanie szyjki macicy,
pęknięcie pęcherza płodowego, odejście wód płodowych

• II okres wypierania (15 min – 2 h),

pełne rozwarcie szyjki macicy do urodzenia noworodka.

• III okres łożyskowy (15 – 20 min)

usuwanie łożyska i błon płodowych.

Dziękuje za

uwagę ;)