Wykład 12 Embriologia 11.12.2012 r

Rozwój układu oddechowego

Rozwój układu moczowego

Układ oddechowy:

Rozwój krtani, tchawicy, oskrzeli i płuc rozpoczyna się w 4. tygodniu ciąży.

Endoderma tworzy nabłonek oraz gruczoły układu oddechowego, a chrząstki i mięśnie rozwijają się z mezenchymy trzewnej.

W ścianie pierwotnego gardła pojawia się podłużna bruzda, nazywana rowkiem lub zachyłkiem krtaniowo-tchawiczym.

Zachyłek krtaniowo-tchawiczy rośnie w kierunku ogonowym, rozszerza się w części obwodowej i powstaje pączek płucny.

Zachyłek krtaniowo-tchawiczy oddziela się od gardła, a w osi długiej pojawia się przegroda tchawiczo-przełykowa.

Jelito przednie zostaje podzielone na:

• Część brzuszną zachyłek krtaniowo-tchawiczy będący zawiązkiem dla krtani, tchawicy, oskrzeli i płuc,

• Część grzbietową – zawiązek przełyku,

Na początku 5. tygodnia pączek płucny dzieli się na dwa pączki oskrzelowe.

Wnikają one do kanałów osierdziowo-opłucnowych, które są zawiązkiem jam opłucnych.

Prawy pączek oskrzelowy dzieli się na 3 oskrzela główne, a lewy na 2 oskrzela główne, z których powstają odpowiednio 3 płaty płuca prawego i 2 lewego.

Oskrzela główne dzielą się dychotonicznie i powstają oskrzela segmentowe, które podlegają dalszemu podziałowi.

Do 24. tygodnia dokonuje się 17 podziałów, a po urodzeniu dochodzi do 7 dalszych i drzewo oskrzelikowo-oskrzelowe uzyskuje ostateczny kształt.

W histogenezie płuc wyróżnia się 4 stadia:

• Rzekomogruczołowe,

• Kanalikowe,

• Woreczków pęcherzykowych końcowych,

• Pęcherzykowe

W stadium rzekomogruczołowym (5-17. tydzień rozwoju) płuca mają utkanie gruczołowe.

W 17. tygodniu ciąży wszystkie struktury narządu są wykształcone, z wyjątkiem tych części, w których następuje wymiana gazowa.

Płód urodzony w tym czasie nie jest zdolny do życia.

Stadium kanalikowe (16-25. tydzień rozwoju) – cechuje się poszerzeniem światła oskrzeli i oskrzelików.

W stadium woreczków pęcherzykowych końcowych powstają woreczki pęcherzykowe końcowe.

Wysłane są one pneumocytami typu I, pomiędzy którymi pojawiają się pneumocyty typu II.

Pneumocyty typu II około 27-28 tygodnia ciąży zaczynają wydzielać surfaktant.

Wzrasta liczba naczyń włosowatych, które zbliżają Siudo woreczków pęcherzykowych końcowych i tworzy się morfologiczna bariera wymiany krew – powietrze.

Między 26-28 tygodniem rozwoju płód waży Ok. i ma dostatecznie rozwinięte woreczki pęcherzyków końcowych i wystarczającą ilość surfaktantu, by mógł żyć urodzony przedwcześnie

Stadium pęcherzykowe obejmuje czas od późnego okresu płodowego do 8 roku życia.

Końcowym odcinkiem dróg oddechowych w życiu płodowym jest zapadnięty woreczek pęcherzyków końcowy. Z chwilą pierwszego wdechu, po porodzie, woreczek rozpręża się, wypełnia powietrzem i staje się pęcherzykiem płucnym.

Noworodek ma od 1/6 do 1/8 ogólnej liczby pęcherzyków. Do 8 roku życia ich liczba zwiększa Siudo Ok. 300 milionów i jest to wartość ostateczna dla człowieka.

Rozwój układu moczowego.