Nigga please

Wykład 8 Embriologia Pępowina i łożysko

Koło 20 dnia ciąży rozwoju zarodek znajduje się między pęcherzykiem owodni a pęcherzykiem żółtkowym i poprzez szypułę łączy się z płytą kosmówki.

Całość zawieszona jest swobodnie w jamie kosmówki, a powierzchnię zarodka opływa płyn owodniowy.

Szypuła łącząca:

-mezoderma pozazarodkowa,

-przewód żółtkowy,

-naczynia żółtkowe,

-omocznia,

-naczynia omoczniowo-pępowinowe,

W procesie fałdowania się zarodka wszystkie struktury szypuły przesuwają się w kierunku brzusznym i zbliżają się do siebie.

Następnie zostają one wciśnięte w tworzący się sznur pępowinowy.

Sznur pępowinowy (umbilical cord) – rozciąga się od pierwotnego pierścienia pępowinowego na powierzchni brzusznej zarodka (płodu) do łożyska.

Po porodzie sznur ma 50- długości, średnicę1- i zawiera specyficzną tkankę łączną (galaretkę Whartona) w której zatopione są dwa naczynia tętnicze i jedno żylne.

Węzły rzekome – powstają wskutek rozrostu tkanki łącznej oraz pofałdowań (skręceń) naczyń krwionośnych tworzących uwypuklenia na powierzchni sznura.

W 1% ciąż przy zbyt długiej pępowinie wokół płodu (szyi, kończyn) tworzą się węzły prawdziwe, co może doprowadzić do obumarcia płodu lub zahamowania rozwoju wskutek ucisku.

20% noworodków rodzi się ze sznurem pępowinowym okręconym wokół szyi.

Pępowina za krótka może być przyczyną przedwczesnego odklejania się łożyska.

U 1 na 200 noworodków rozpoznaje się występowanie w sznurze zamiast dwóch tętnic tylko jednej (u 20% takich dzieci wady układu sercowo-naczyniowego).

Łożysko (placenta) – bogato naczyniony narząd przejściowy, w którym poprzez ścianę kosmka (błonę łożyskową) odbywa się wymiana składników gazowych (tlen, dwutlenek węgla), metabolitów, hormonów, leków, przeciwciał między ustrojem matki a płodem.

Łożysko rozwija się z dwóch zespalających się w całość części:

- matczynej (pochodzącej z doczesnej podstawowej),

- płodowej (trofoblastu).

Trofoblat wnikając w czasie zagnieżdżania się w ciążową błonę śluzową macicy (błonę doczesnową), różnicuje się na dwie warstwy: wewnętrzną – cytotrofoblast i zewnętrzną – syncytiotrofoblast.

Warstwy te szybko się rozrastają i wkrótce wnika do nich mezenchyma, z której powstają naczynia krwionośne.

Poprzez stadia kosmka pierwotnego, wtórnego i ostatecznego (trzeciorzędowego) dookoła zarodka tworzy się bogato rozgałęziona kosmówka kosmata.

W następnym etapie rozwoju na biegunie przeciwległym do miejsca zagnieżdżenia ulega ona wygładzeniu i tworzy kosmówkę gładką, a w okolicy zagnieżdżenia rozrasta się, zespala z doczesną podstawową i przekształca się w łożysko.

W końcu 3 miesiąca ciąży łożysko jest w pełni rozwiniętym narządem płodowym.

Wzrost jego masy jest wynikiem rozrostu i wydłużania się kosmków.

Jednostką morfologiczno-czynnościową łożyska jest liścień – przestrzeń ograniczona od strony zarodka przez płytę kosmówki, od strony matki przez płytę doczesnową, a po bokach przez przegrody łożyskowe.

Liczba liścieni wynosi od 10 do 40. Wnętrze liścieni wypełnia rozgałęziona sieć kosmków oraz opływająca je krew matczyna.

Krew z tętnic macicznych dostaje się do przestrzeni międzykosmówkowych wskutek uszkodzenia tych naczyń przez enzymy proteolityczne trofoblastu.

Krew płodu oddzielona jest od krwi matki błoną łożyskową (dawniej nazywaną barierą).

W skład błony łożyskowej wchodzą: komórki ściany kosmka (syncytiotrofoblast i cytotrofoblast) oraz komórki tkanki łącznej i śródbłonka naczyń włosowatych wewnątrzkosmkowych.

Łożysko jest gruczołem dokrewnym, w którym wydzielane są następujące hormony:

• Gonadotropina kosmówkowa

• Hormon somatomammotropowy,

• Estrogeny,

• Progesteron,

• Tyreotropina,

Dojrzałe łożysko po urodzeniu ma kształt dysku, średnicę Ok. , grubość Ok. i masę Ok. .

Powierzchnia płodowa jest gładka i błyszcząca, co odpowiada owodni. Pod powierzchnią błony owodniowej widać naczynia krwionośne i sznur pępowinowy.

Na powierzchni matczynej występują bruzdy odpowiadające liścieniom.

Krążenie łożyskowe – we własnym zakresie dopracować.