wit Rafa
Wojtczak Pawe
Gr. - M3
LABORATORIUM METROLOGII
SPRAWOZDANIE Z W. Nr 1
Temat: Pomiary wak�w i otwor�w.
wiczenie nasze polegao na kilkukrotnym pomiarze rednicy danego waka oraz kilkukrotnym pomiarze wewntrznej rednicy tulei pasowanej na waku. Pomiar rednicy waka dokonywalimy suwmiark oraz rednic�wk mikrometryczn. Natomiast pomiary wewntrznej rednicy tulei za pomoc mikrometru i rednic�wk.
Przebieg wiczenia i wyniki pomiar�w:
W pomiarach przyrzdami suwmiarkowymi warunki temperaturowe nie maj istotnego wpywu . Zaleca si take , aby mierzony przedmiot umieszcza moliwie blisko prowadnicy .
Bdy graniczne u suwmiarek o zakresie pomiarowym od 0 do 150 wynosz :
-
0,03 mm dla suwmiarek z cyfrowym urzdzeniem wskazujcym .
-
0,1 mm dla suwmiarek z noniuszem .
Pomiary wstpne :
Pomiar waka suwmiark
1 |
36,08 |
|
|
7 |
36,14 |
|
|
|
2 |
36,14 |
|
|
8 |
36,12 |
|
|
|
3 |
36,14 |
|
|
9 |
36,14 |
|
|
|
4 |
36,10 |
|
|
10 |
36,10 |
|
|
|
5 |
36,12 |
|
|
11 |
36,12 |
|
|
|
6 |
36,10 |
|
|
12 |
36,14 |
|
|
|
Bd suwmiarki wynosi
0,02 mm .
D-wymiar nominalny 36 mm .
A-warto min 36,08
B-warto max 36,14
Warto rednia 36,12
Obliczam tolerancj waka T=B-A
B=36,14
A=36,08
D=36 T=36,14-36,08=0,06 mm=60
m
Obliczam odchyki :
a) g�rna es=B-D
es=36,14-36=0,14 mm
b) doln ei=A-D
ei=36,08-36=0,08 mm
Na podstawie tabel wyznaczam 9 klas dokadnoci waka dla tolerancji 60
m .
1 |
36,072 |
|
7 |
36,080 |
|
|
2 |
36,076 |
|
8 |
36,076 |
|
|
3 |
36,076 |
|
9 |
36,080 |
|
|
4 |
36,060 |
|
10 |
36,084 |
|
|
5 |
36,076 |
|
11 |
36,076 |
|
|
6 |
36,072 |
|
12 |
36,068 |
|
|
D-wymiar nominalny 36 mm
A-wymiar min 36,060 mm
B-wymiar max 36,084 mm
Obliczam tolerancj T=B-A
T=36,084-36,060=0,024 mm=24
m.
B=36,084 mm
A=36,060 mm
D=36 mm
Obliczam odchyki :
es=B-D=36,084-36=0,084 mm
ei=A-D=36,060-36=0,060 mm
Na podstawie tabel wyznaczam 7 klas dokadnoci dla tolerancji 24
m ..
Na podstawie tabel wyznaczam tolerancj f36u7 .
f36u7-f36
Pomiary rednicy wewntrznej tulei przeprowadzalimy mikrometrem . Wz�r na bdy graniczne pomiaru dla zakresu pomiarowego 0-1000 mm ma posta :
u=
gdzie :
L-mierzona dugo w mm .
Dla naszego przypadku u=4,9
m .
Natomiast pomiar rednic�wk mikrometryczn wymaga umiejtnego ustawienia przyrzdu prostopadle do osi otworu . Dla wymiaru f36 bd graniczny wynosi
0,01 mm .
Pomiary tulei mikrometrem
0,01 mm .
1 |
36,10 |
|
|
7 |
36,13 |
|
|
|
2 |
36,05 |
|
|
8 |
36,12 |
|
|
|
3 |
36,15 |
|
|
9 |
36,14 |
|
|
|
4 |
36,18 |
|
|
10 |
36,13 |
|
|
|
5 |
36,12 |
|
|
11 |
36,14 |
|
|
|
6 |
36,08 |
|
|
12 |
36,12 |
|
|
|
D-warto nominalna 36 mm
A-warto min 36,05 mm
B-warto max 36,18 mm
Obliczam tolerancj T=B-A
T=0,13 mm=130
m
Obliczam odchyki :
ES=B-D
ES=36,18-36=0,18 mm
EI=A-D
EI=36,05-36=0,05 mm
Na podstawie tabel okrelam 11 klas dokadnoci dla tolerancji 130
m .
Na podstawie tabel okrelam tolerancj f36E11 .
f36E11-f36
Pomiary tulei rednic�wk mikrometryczn o dokadnoci
0,01 mm .
1 |
35,92 |
|
|
7 |
35,94 |
|
|
|
2 |
35,93 |
|
|
8 |
35,92 |
|
|
|
3 |
35,93 |
|
|
9 |
35,96 |
|
|
|
4 |
35,94 |
|
|
10 |
35,94 |
|
|
|
5 |
35,93 |
|
|
11 |
35,93 |
|
|
|
6 |
35,92 |
|
|
12 |
35,95 |
|
|
|
D-warto nominalna 36 mm
A-warto min 35,92 mm
B-warto max 35,96 mm
Obliczam tolerancj T=B-A
T=0,04 mm = 40
m
Obliczam odchyki
g�rn ES=B-D
ES=35,96-36=-0,04 mm
doln EI=A-D
EI=35,92-36=-0,08 mm
Na podstawie tabel dobieram 8 klas dokadnoci dla tolerancji 40
m .
Na podstawie tabel wyznaczam tolerancj f36U8
f36U8-f36
Rodzaj pasowania waek-otw�r obliczam dla pomiar�w waka czujnikiem i dla pomiaru otworu rednic�wk mikrometryczn .
Dla waka:
Bw=36,035mm
Aw=36,060 mm
Dla otworu
Bo=35.940 mm
Ao=35.901 mm
Luz min
Lmin=Ao-Bw
Lmin=35.901-36.035=-0.134 mm
Luz max
Lmax=Bo-Aw
Lmax=35.940-36,060=-0.120 mm
Luz redni
Lr=
Lr=-0.127 mm
Tolerancja pasowania
Tp=Lmax-Lmin=To-Tw
Tp=0,014 mm
W naszym przypadku :
0 > Lmax >Lmin
czyli pasowanie wtaczane f36U8/u7 .
Na podstawie otrzymanego pasowania wtaczanego ustalam pasowanie wedug staego otworu :
f36U8/u7
f36U8-f36
Bo=35.940 mm
Ao=35.901 mm
T =0.039 mm
Dla otworu f36 , dla tolerancji 39
m. dobieram pole tolerancji H8 (T=0.039 mm)
f36u7-f36
Bw=36,035 mm
Aw=36,060 mm
T = 0.025 mm
Dla waka f36 , dobieram pole tolerancji zb8 (T=0.025) .
f36 H8/zb8
Wnioski!
W wiczeniu przeprowadzilimy pomiary pasowanego waka i otworu kilkoma metodami:
-waek suwmiark (
0,02 ),
czujnikiem pomiarowym (
0,002 )
-otw�r mikrometrem (
0,01 )
rednic�wk (
0,01 )
Kady z pomiar�w by dokonywany z pewn dokadnoci wynikajc z tolerancji skali na przyrzdzie pomiarowym .
rednie wymiary waka wynosz :
-dla suwmiarki 36,12
0,02 mm
-dla czujnika 36,076
0,002 mm
rednie wymiary otworu wynosz:
-dla mikrometru 36,12
0,01 mm
-dla rednic�wki 35,94
0,01 mm
W przypadku waka dokadniejszym okazuje si wymiar czujnikiem pomiarowym i dla tego pomiaru uzyskaem warto 7 klasy dokadnoci z polem tolerancji u7 .
W przypadku otworu obydwie metody posiaday jednakow dokadno lecz otrzymaem inne klasy dokadnoci otworu i tolerancji . Dlatego te dla otworu przyjmuj 11 klas dokadnoci i pole tolerancji E10 . Waek natomiast bdzie w 7 klasie dokadnoci a jego pole tolerancji u7 .
Otrzymane pasowanie f36 U8/u7 jest pasowaniem wtaczanym gdy m. 0 > Lmax >Lmin .
R�nice w wymiarach otworu mog by spowodowane zuyciem przyrzd�w pomiarowych .
Najblisze pasowanie uprzywilejowane wedug staego otworu to f36 H8/u8 .