Przepływomierze 

 

Przepływomierz  to  takie  sprytne  urządzenie,  które  przekształca  informację  o  ilości 

zasysanego powietrza przez silnik na informację zrozumiałą dla komputera wtryskowego. 
Komputer  potrzebuje  tę  informację  aby  skalkulować  ilość  paliwa  wtryskiwanego  do 
cylindrów  i  moment  zapłonu  tak  aby  proces  spalania  przebiegał  prawidłowo. 
Przepływomierz jest zamocowany na drodze zasysanego powietrza, zaraz za filtrem. Jest 
kilka typów stosowanych przepływomierzy. Opiszę tutaj dwa najczęściej stosowane, w tym 
obydwa w silnikach BMW. 

 

 

 

 

Jest to najstarszy chyba stosowany przepływomierz. Przepływomierz ten mierzy objętość 
zasysanego powietrza za pomocą klapy oraz temperaturę powietrza za pomocą 
termistora. Z tych dwóch wartości komputer kalkuluje masę

 

powietrza zasysanego do 

silnika i dobiera masę paliwa. Gęstość powietrza zależy od jego temperatury a ponieważ 
klapa mierzy objętość, która jest stała trzeba wykonać dodatkowy pomiar temperatury.  
 
 

 
Przepływomierz składa się z: 
-  Klapy pomiarowej,  
-  Tłumika,  
-  Sprężyny kontrującej,  
-  Potencjometru, 
-   Kanału bocznikowego 
-  Śruby regulacji wolnych obrotów,  
-   Styku pompy paliwa(nie zawsze), 
-  - Termistora 
 

 
Podczas  pracy  powietrze  oddziałuje  na  klapę  pomiarową  odchylając  ją  oraz 

sprężynę  proporcjonalnie  do  objętości  zasysanego  powietrza.  Druga  klapa  zwana 
tłumikiem  spręża  powietrze  w  komorze  tłumiącej  i  działa  jak  amortyzator,  co  hamuje 
gwałtowne  ruchy  oraz  wibracje  klapy.  Ponieważ  klapa  ma  pewną  masę  i  przez  to 
bezwładność  to  gwałtowne  dodanie  gazu  powoduje  przerzut  klapy  i  chwilowe 
wzbogacenie mieszanki, tak jak w przypadku pompki wzbogacającej w gaźniku. 

 

 

 

Informacja  o  kącie  wychylenia  klapy  jest  przekazywana  poprzez  oś  na  ślizgacz 

potencjometru zamocowanego w szczelnym pudełku. Sygnał ze ślizgacza potencjometru 
wędruje do komputera wtryskowego. Potencjometr r1 wychyla się tak samo jak klapa, czyli 
proporcjonalnie  do  objętości  powietrza.  Ta  proporcja  jest  trochę  dziwna,  ale  jest  to 
skompensowane  poprzez  odpowiednie  wartości  rezystorów  bocznikujących  potencjometr 
r2  tak,  ab

y  faktycznie  była  to  zależność  proporcjonalna  do  objętości  powietrza. 

W niektórych wykonaniach potencjometr uruchamia styk włączający pompę paliwa. Trzeba 
przyznać, że to mądry pomysł. Śruba przepuszczająca powietrze przez kanał bocznikowy 
niezależny  od  ustawienia  klapy  pomaga  kontrolować  wolne  obroty.  Jest  ustawiana 
fabrycznie i nie zaleca się jej przestawiać. 

 
Są  2  typy  tych  przepływomierzy.  Pierwszy  z  nich,  wcześniej  stosowany,  używa 

napięcia  akumulatora  jako  zasilającego  i  podaje  napięcie  zmieniające  się  od  zera  do 
napięcia  akumulatora  wraz  z  rosnącym  kątem  wychylenia  klapy.  Używany  był  z 
komputerami  analogowymi  l-

jetronic  i  cyfrowymi  motronikami.  Ponieważ  napięcie 

zasilające zmienia się tak samo i na przepływomierzu jak i w komputerze tak samo nie ma 
t

o  wpływu  na  pomiar.  Drugi  typ  otrzymuje  +5V  z  komputera  i  wartość  ta  maleje  wraz  z 

kątem  wychylenia  klapy.  Usterki  są  powiązane  najczęściej  z  eksploatacją  a  paliwie 
gazowym.  Tzw.  płomień  zwrotny  czyli  strzał  powoduje  zamknięcie  klapy  do  oporu  i 
rozsadzenie 

obudowy  przepływomierza  bądź  uszkodzenie  samej  klapy.  Nieudolnie 

posklejane  silikonem  przepływomierze  nie  chcą  potem  już  spełniać  należycie  swojej 
funkcji. Ja je skutecznie naprawiam, rozbieram, prostuje, robię otwory, skręcam i dopiero 
uszczelniam.  Obecn

ie  używa  się  przepływomierzy  z  "gorącym  drutem".  Jest  to  rura  z 

zamontowanym w środku małym czujnikiem. 

 

 
 

Polega  to  na  tym,  że  prosty  obwód  elektroniczny  pilnuje  stałej  temperatury 

platynowego  drucika  który  jest  chłodzony  przez  opływające  go  powietrze.  Temperatura 
drucika  jest  utrzymywana  na  poziomie  około  120-130  stopni  powyżej  temperatury 
powietrza i jest mierzona przez termistor obok drucika. Przepływające powietrze powoduje 
szybsze tracenie ciepła przez drucik i elektronika zwiększenie natężenie prądu płynącego 
przez niego tak, aby skompensować ubytek temperatury. Napięcie, które zasila drucik jest 
jednocześnie napięciem wyjściowym dla komputera wtryskowego. Przepływomierz mierzy 
od razu masę powietrza. Im powietrze zimniejsze i gęstsze tym bardziej chłodzi drucik, im 
szybciej płynie  tez bardziej chłodzi. Genialne.  Przy  gwałtownym dodaniu  gazu następuje 
rozchwianie  mostka  elektronicznego  i  gwałtowny  wzrost  prądu,  drucik  się  natychmiast 
nagrzewa  i  prąd  maleje  do  wartości  potrzebnej  do  utrzymania  jego  temperatury.  Ten 
gwałtowny  skok  daje  nam  "przerzut"  taki  sam  jak  przy  normalnym  przepływomierzu  i 
gaźniku i chwilowe wzbogacenie mieszanki. 

 

 

 

 

Przepływomierz  zawiera  dodatkowy  termistor,  który  mierzy  temperaturę  powietrza 

zasysanego,  ale  tym  razem  ta  inform

acja  jest  potrzebna  do  skompensowania  wpływu 

temperatury  otoczenia  na  termistor  mierzący  temp.  drucika.  Najczęstszą  przyczyną 
niedomagań  tego  przepływomierza  jest  zabrudzenie  kanału  pomiarowego.  Silnik  da  się 
zapalić,  ale  nie  ma  mocy.  Przepływomierz  ten  ma  wiele  zalet  np.  nie  stawia  oporu 
powietrzu  i  jest  odporny  na  strzelenie  gazu,  ale  niestety  niską  trwałość  rzędu  60kkm, 
potem  zmienia  parametry  i  jeśli  komputer  nie  potrafi  tego  skompensować  to  mamy  do 
czynienia z utratą mocy silnika. Dlatego też większość silników z tym przepływomierzem 
ma moc wyższą po wyjeździe z fabryki niż deklarowaną, jest to moc na "zapas" tak, aby 
po utracie dalej mieścił się w normie.  

Jest jeszcze jeden typ stosowany przez japończyków, w wielkim uproszczeniu dział 

on na zasadzie  g

wizdka i mierzy częstotliwość oscylacji powietrza zależną od jego masy 

przepływającej  przez  "gwizdek". Wadą  jest  skomplikowana budowa,  zaletą  brak  oporów, 
duża trwałość i brak ograniczenia przepływu.