Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe

Warsztaty Szkolne

Montaż elektryczny

Zajęcia nr 1

Temat:

Rodzaje i oznaczenia przewodów elektrycznych

Do wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach używamy przewodów izolowanych.
Przewody instalacyjne możemy podzielić na jedno i wielożyłowe.
Przewód jednożyłowy zawiera żyłę metalową przeznaczoną do przewodzenia prądu oraz
izolację która spełnia zarazem rolę izolacji roboczej (ochrona przed zwarciami) jak i
podstawowej (ochrona przed porażeniem). na izolację mogą być nałożone dodatkowe
warstwy ochronne.
Przewód wielożyłowy uzyskujemy łącząc większą liczbę przewodów jednożyłowych we
wspólnej warstwie ochronnej (powłoce). Najbardziej popularne są przewody 2, 3 , 4 i 5-
ż

yłowe, choć w wykonaniach specjalnych można znaleźć i inne rozwiązania.

ś

yły przewodów wykonuje się głównie z miedzi i aluminium. Przewody miedziane są

preferowane jako najlepsze ze względu na lepszą wytrzymałość mechaniczną, lepszą
konduktywność właściwą i łatwiejsze łączenie. Jednak aluminium stosuje się nadal ze
względu na niższą wagę i cenę przewodów przeznaczonych do przesyłu takiego samego
prądu.

Rys. A.1. Przewody kabelkowe

Rys. A.2. Przewody wtynkowe

Przekroje przewodów są znormalizowane i wynoszą w mm

2

:

0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 95;
120; 150; 185; 240; 300; 400; 500; 625; 800; 1000 mm

2

Przewody ze względu na konstrukcję żyły możemy podzielić na drut i linki (wielodrutowe).
Drut nadaje się do instalacji, które nie muszą być giętkie, np. instalacji podtynkowych.
Linki stosujemy zawsze wtedy, gdy zasilamy odbiorniki ruchome.
Na izolację przewodów mogą być nałożone dodatkowe warstwy ochronne:

• Powłoka, czyli szczelna warstwa zapobiegająca wnikaniu wilgoci do przewodu.
• Pancerz wykonany przez owinięcie metalowymi taśmami lub drutami dla ochrony od

uszkodzeń mechanicznych.

• Odzież, czyli oplot z materiału włóknistego na izolacji dla ochrony od czynników

atmosferycznych.

Typ przewodu określa też jego napięcie znamionowe, podawane w postaci U

o

/U gdzie

U

o

oznacza napięcie żyła-ziemia, a U - napięcie żyła-żyła. Zwykle wartości te wynoszą:

300/300; 300/500; 450/750 oraz 600/1000 V
Typy przewodów oznacza się oznaczeniami literowymi:

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe

Warsztaty Szkolne

Montaż elektryczny

Y Yn N A D L Lg S O On M W P G Gs Y Y d c b u y n t p pp

polwinit
polwinit o ograniczonym
rozprzestrzenianiu płomienia

tworzywo sztuczne bezhalogenowe

miedź
aluminium

drut
linka
linka o zwiększonej giętkości

sznur
oponowy
oponowy z oponą
o ograniczonym
rozprzestrzenianiu
płomienia

mieszkaniowy
warsztatowy
przemysłowy

polwinit

guma silikonowa

guma naturalna

izolacja i opona gumowa
izolacja i opona polwinitowa
izolacja o zwiększonej grubości
izolacja ciepłoodporna
oplot z włókna szklanego

uzbrojenie
osłona polwinitowa
przewód samonośny
przewód wtynkowy
przewód płaski
przewód płaski
do przyklejania

przewody bez powłoki

przewody kabelkowe

przewody oponowe i sznury

Materiał powłoki:

Materiał żył:

Budowa żył:

Typ przewodu ruchomego:

Materiał izolacji:

Informacje uzupełniające:

Oznaczenia literowe określające budowę przewodów elektroenergetycznych

- składnik symbolu
literowego
- brak symbolu literowego

Pisownia znaków symboli
obowiązuje z podanej
kolejności

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe

Warsztaty Szkolne

Montaż elektryczny

OZNACZENIE TYPU PRZEWODU

Rodzaj oznaczenia

Znaczenie symboli literowych

Przykłady

Oznaczenie konstrukcji
ż

yły

D
L
L...g

- drut
- linka
- linka giętka

D, DY, DG
LY
LYg

Oznaczenie materiału
ż

yły innego niż miedź

(przed literą oznaczającą
konstrukcję żyły)

A
F

- aluminium
- stal miękka

ADY, ADG, ALY
FDYt

Oznaczenie materiału
izolacji (po literze
oznaczającej konstrukcję
ż

yły)

Y
G
X

- izolacja polwinitowa
- izolacja gumowa
- izolacja polietylenowa

DY, LY
DG, LG
LX

Oznaczenie powłoki
(przed literą oznaczającą
materiał żyły)

Y

- powłoka polwinitowa

YADY

Oznaczenie cech budowy
przewodu

a
b
c
d
p
u
n

- powłoka pokryta przędzą bawełnianą
- izolacja odporna na podwyższoną temperaturę
- odzież niepalna
- o zwiększonej grubości izolacji polwinitowej
- płaski
- uzbrojony
- przewód z linką nośną

DGa
LGbc

DYd
YDYp
ADGu
YADYn

Oznaczenie
przeznaczenia przewodu

ak
t
w
jo
jp

- przewód akumulatorowy
- przewód wtynkowy
- przewód wysokiego napięcia
- przewód jezdny okrągły
- przewód jezdny profilowy

LGak
DYt
DGw
Djo
Djp

Oznaczenia dodatkowe
przewodów
płaszczowych i
kablowych

P
K
a

o
t
N

- płaszcz metalowy
- powłoka ołowiana
- oplot nasycony, odporny na wpływy

chemiczne i atmosferyczne

- okrągły
- opancerzony taśmą stalową
- do instalacji rur jarzeniowych, reklamowych

PY
KG
KGao

KGo
KGato
LYN

Oznaczenia dodatkowe
przewodów do
odbiorników

S
O
M.
W
P
D
S
G
GŁ
On
ek

- sznur
- przewód
- mieszkaniowy
- warsztatowy
- przemysłowy
- dźwigowy
- spawalniczy
- górniczy
- do silników głębinowych
- opona z gumy trudno palnej
- ekran z gumy przewodzącej

OM, OMY
OW, OWY
OP
OD, OuD
OS
OG
OGŁ
OnG
OnGek

Oznaczenia dodatkowe
przewodów
samochodowych i
lotniczych

S
Z
L
l
ek

- samochodowy
- zapłonowy
- lotniczy
- oplot lakierowany
- ekran w postaci oplotów z drutów miedzianych

LY-S
FGI-ZS
LGI-L
GLI-l
Fyek-ZS

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe

Warsztaty Szkolne

Montaż elektryczny

Przykłady:
DY750 1x2,5 mm

2

– przewód z żyłą miedzianą jednodrutową (D) o izolacji polwinitowej (Y) na napięcie

750V, o przekroju znamionowym żyły 2,5 mm

2

YADYp 3x4 mm

2

-

przewód z żyłami aluminiowymi (A), jednodrutowymi (D) o izolacji polwinitowej (Y po
symbolu D), z powłoką polwinitową (Y przed symbolem A), płaski trzyżyłowy, o
przekroju żył 4 mm

2

KGao 4x6 mm

2

-

przewód kabelkowy z powłoką ołowianą, o izolacji gumowej (G), pokryty oplotem
włóknistym nasyconym (a), okrągły (o), czterożyłowy, o przekroju znamionowym żył
jednodrutowych miedzianych 6 mm

2

SMY 2x0,5 mm

2

- sznur (S) mieszkaniowy (M), z żyłami miedzianymi o izolacji polwinityowej (Y),

dwużyłowy, o przektoju znamionowym żył 0,5 mm

2

Warto zauważyć, że w przypadku zastosowania żył miedzianych w oznaczeniu przewodu nie
umieszcza się litery oznaczającej materiał żyły.

Dodatkową rolę w przewodach wielożyłowych pełnią kolory żył:

• Dla przewodów fazowych stosujemy kolory:

czarny,

brązowy

i

czerwony

• Dla przewodów neutralnych stosujemy kolor:

niebieski

• Dla przewodów ochronnych stosujemy kolor:

ż

ó

ł

t

o

-

z

i

e

l

o

n

y

Materiały dydaktyczne wyłącznie do użytku uczniów klas elektrycznych i elektronicznych
Ś

ląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach.

Niniejsze materiały stanowią ilustrację do wprowadzeń teoretycznych przeprowadzonych na
warsztatach szkolnych według podręcznika podanego w literaturze.

Zamieszczone ilustracje są chronione prawami autorskimi autorów podręcznika.



Literatura:
E.Musiał „Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne” WSiP Warszawa 1998
G.Bartodziej, E.Kałuża „Aparaty i urządzenia elektryczne” WSiP Warszawa 1997