made by koperek©

W okresie rozpadu Cesarstwa Zachodniorzymskiego tereny północnej Galii zamieszkane były głównie
przez plemiona frankooskie. Zjednoczyły się one i utworzyły w 481 r. paostwo, którego królem

został

(ok. 481–511) syn Childeryka, rzymskiego naczelnika, z rodu

.

Chlodwig I

Merowingów

Za jego czasów paostwo Franków sięgało od Renu po Pireneje i było uważane za jedno ze
stabilniejszych i potężniejszych paostw w Cesarstwie Zachodniorzymskim.

W ciągu VI w. paostwo te kierowane przez Merowingów znacznie powiększyło swoje terytorium

przyłączając takie ważne prowincje jak

. Frankowie

Turyngię, Burgundię czy Prowansję

podporządkowali sobie też paostwo Bawarów, czyniąc tamtejszych władców lokalnych swoimi

urzędnikami. W momencie apogeum swojej chwały paostwo frankooskie sięgało

od Łaby,

środkowego Dunaju po Pireneje.

Słabością Franków ciągle była tradycja podziału ziemi po śmierci władcy. Kiedy umarł Chlodwig
paostwo zostało podzielone między jego czterech synów na prowincje:

Neustrię

(zachodnia częśd);

*

Austrazję

(południowo – wschodnia częśd);

*

Burgundia

(centralna częśd);

*

Akwitania

.

*

Krótkotrwałe zjednoczenie ziem frankooskich miało miejsce w 558r. za czasów panowania Chlotara I,
oraz później nieco dłuższe, kiedy królem był jego syn – Dagobert I. Czas jego panowania nazywany

jest

złotym okresem królestwa.

W

, po śmierci Teuderyka IV władzę objął nie jego syn Childeryk III,

737r. nastąpił przełom

ale sprawujący obowiązki majordomusa (niegdyś – doradca militarny króla)

Karol Młot

(fr. Charles Martel). Odniósł on też słynne zwycięstwo nad Muzułmanami

w 732r. w bitwie

pod Poitiers.

Po jego śmierci władzę w paostwie przejęli Pepin i Karloman.

Pepin, zwany krótkim

w 751r. zdetronizował Childeryka I i wysłał go do klasztoru (tam kazano go ostrzyc,

(Pepin le Bref)

co było symbolem odebrania wszelkiej władzy). Pepin w porozumieniu z papieżem Stefanem II

w 754r. ogłosił się królem.

Po śmierci Pepina ponownie dochodzi do podziału paostwa, ale na krótko, bo jegy syn

Karol Wielki

szybko odsuwa swojego brata od władzy i sam przejmuje paznowanie.

(fr. Charlemagne)

Wkrótce na skutek wielu podbojów udaje mu się poszerzyd paośtwo o tereny dzisiejszych Włoch
północnych i Niemiec (np. Saksonia, Bawaria).

made by koperek©

W dniu 25.12.800r. (Boże Narodzenie) Karol Wielki przyjął z rąk papieża diadem cesarski i

ogłasza się

Ów monarcha przeszedł do historii jako

kontunuatorem Cesarstwa Zachodniorzymskiego.

twórca paostwa doskonale zorganizowanego pod względem administracyjnym oraz który
doprowadził do renesansu kulturalnego we Francji.

Według

na poziomie centralnym władał cesarz,

struktury administracyjnej ówczesnej Francji

któremu towarzyszyli liczni doradcy

(le palais).

Pałac bez przerwy przenosił się po całym terytorium,

gdyż tak wielka ilośd ludzi, jaką stanowili Frankowie, potrzebowała sporego zaopatrzenia, które cesarz
wraz z doradcami wymagała od lokalnych władów. Poza tym w ten sposób Karol Wielki był w stanie
w większym stopniu kontrolowad funkcjonowanie paostwa i lojalnośd lokalnych przywódców.

Karol nie dysponował jako taką stolicą, ale będąc pod wrażeniem dawnej stolicy cesarskiej

w Rawenie, w 794r. zbudował sobie swoją

siedzibę w Akwizgranie

.

Decyzje, podejmowane przez pałac były ogłaszane w trakcie dorocznych zgromadzeo arystokracji
i rycerstwa frankooskiego. Zwykle odbywało się to z wyprzedzeniem corocznych eskpedycji
wojskowych.

Karol Wielki posiadał

, czyli tzw. wysłannicy cesarza. Ich zadaniem było przekazywanie

missi dominici

władcy ustaleo Zgromadzenia Wielkich Książąt oraz

szpiegowanie

w różnych zakątkach kraju w celu

zapobieżenia różnego rodzaju spiskom czy intrygom.

Aby zabezpieczyd paostwo przed rozpadem Karol wprowadził kilka zasad. Jedną z nich było,
że wszyscy wolni ludzie w paostwie musieli złożyd przysięgę wierności cesarzowi. Wykorzystał także
dla potrzeb administracji duchowieostwo, w szczególności najwyższych hierarchów. W ten sposób
na przykład najczęściej funkcje hrabiego obejmował biskup. Cesarz podporządkował też sobie system
niezależnych klasztoró, głównie dzięki przywilejom finansowym.

to okres rozwoju kultury zachodnioeuropejskiej, w którym nastąpiła ponowna

Renesans karolioski

recepcja kultury starożytnej. Termin renesans karoliński ma charakter pozytywnie wartościujący
i wskazuje (podobnie jak termin renesans XII wieku czy renesans ottoński) na pewne podobieostwa
do renesansu wieku XV i XVI. Program kulturowy podjęty przez otoczenie cesarza Karola Wielkiego
na przełomie VIII i IX wieku miał na celu powrót do wzorców kultury antycznej. Odnowiono
też klasyczną łacinę, która w ten sposób ostatecznie oderwała się od języków romaoskich.
Dzięki mecenatowi cesarskiemu i zdolnościom organizacyjnym

Alkuina

znacznie rozwinęła się sied

szkół ( dla dorosłych); rozkwitły – odnowione – literatura i malarstwo. Powstało wiele
monumentalnych budowli, nawiązujących stylem do budowli starożytnego Rzymu (architektura
karolioska, np. katedra w Akwizgranie). Największą ze szkoł Karol przekazał właśnie Alcuinowi
i to za jego namową wprowadził wiele reform, m.in. liturgiczną (ujednolicenie systemu rytualnego),

klasztorów (wspólne zasady działania), piśmiennictwa (wprowadził tzw.

).

minuskuła karolioska

Cesarz uczestniczył w wielu debatach teologicznych, był też inspiratorem wielu zgromadzeo
duchownych i poczynao kulturalnych. W historii funkcjonuje jako monarcha wykształcony,
który znał łacinę, rozumiał grekę, chciał nauczyd się pisad.

Renesans artystyczny

polegał na

made by koperek©

powrocie do sztuki starożytnego Rzymu (dekoracje, rzeźba, budowle – zwłaszcza kościoły, krypty,
kaplice).

W

. Karol Wielki wskazał jako swojego przyszłego następce

813r

Ludwika Pobożnego (Louis de

). Usiłował on kontynuowad linię rządzenia Karola, ale napotykał wiele trudności, w

Rieux

szczególności z powodu zacofania ekonomicznego, który prowadzi do wielu buntów.

Po

między jego trzema synami dochodzi do kolejnej wojny domowej, która

jego śmierci w 840r.

kooczy się słynnym

na którego mocy paostwo zostaje podzielone na

traktatem w Verdun (843r.),

trzy części:

najstarszy Lottard dostał południowo – zachodnią częśd;



Ludwik Niemiecki otrzymał ziemię północno – wschodnią;



Karol Łysy – centralną częśd.



W 841r. powstał pierwszy tekst z języku francuskim. Był nim tekst

, które

Przysięgi Strasburskie

wojska Karola Łysego składały wojskom Ludwika Niemieckiego.

Innym problemem, z którym borykali się władcy po Karolu Wielkim to

najazdy Normanów w IX w.,

dotyczący głównie terenów północnej Francji.

W 843r. Normanowie (Wikingowie) wpłynęli

i udało im się

. Było to jedno z ważniejszych

potężną flotą w górę rzeki Loara

zdobyd Nantes

wydarzeo, między innymi dlatego, że zamordowali oni wtedy biskupa w czasie prowadzenia mszy, w
momensie podniesienia. Dwa lata później zdobyli Paryż i rozzuchwaleni zaczęli eksplorowad tereny
odalone od rzek.

Organizacja wojsk normanckich odbiegała od wszystkiego, co Frankowie znali, poza tym

ich

strategia walki sprowadzała się w zasadzie tylko do ofensywy

, nigdy defensywy. Normanowie

zaś charakteryzowali się dużą mobilnością, głównie na rzekach, ale później zaczęli dokonywad
kradzieży koni, co pozwoliło im na szybkie przemieszczanie się z dala od rzek.

Karol Łysy podjął kilka działao, mających na celu zapobieżenie dalszym najazdom Wikingów. W 845
zapłacił im 7 tys. funtów srebra, a w 860r. wypłacił im żołd (ponad 200 statków) i kolejne 300 funtów
srebra za wycofanie się znad Sekwany. Później król rozkazał, aby wzdłuż rzek powstały fortyfikacje.

W 911r., aby ostatecznie rozwiązad problem Wikingów Karol Łysy

zaproponował ich przywódcy

(dziś Normandia) i utworzenie w miarę niezależnego i paostwa. Z

osiedlenie się na północy Francji

czasem przejęli oni nie tylko styl życia Franków, ale też religię chrześcijaoską.

Ostatni władcy karolioscy doprowadzili (pod koniec IX i na początku X w.) do tzw.

(fr.

ciemnogrodu

les temps obscures), czego przyczyną był spadek produkcji i handlu ze względu na zdominowanie
dróg morskich przez muzułman. Spadła siła nabywcza pieniądza – zamiana złotej monety na

made by koperek©

srebrnego denara. Dochodzi też do całkowitego zaniku kulturalnego. Jeszcze w czasach Karola Łysego
można mówid o rozwoju niektórych dziedzin kultury (złotnictwa, malarstwa, zwłaszcza związanego z
dekoracją ksiąg), ale po jego śmierci zanikły szkoły, prowadzone przez duchowieostwo, które samo
przestało byd elitą kulturalną kraju. Zanika nauka, wśród ludzi tej epoki nie było żadnego wybitnego
historyka czy teologa.

Sytuacja zmieniła się w momencie

, który zostaje

przejęcia władzy przez Capetów – Hugon Capet

wybrany królem Francji i po raz pierwszy zostaje koronowanym władcą. Począwszy od Capeta
terytorium Franków zaczęło byd w całości przekazywane wskazanemu jeszcze za życia króla

dziedzicowi. W latach panowania pierwszego z Capetów dochodzi do pewnego

ożywienia

– zatrzymano eskapady Wikingów, nastąpił rozwój budownictwa niezwiązanego z

gospodarczego

kultem religijnym, tzn. zaczęto budowad zamki i fortece.

– głównie głodu, ale

W latach 1025 – 1030 na terenie całej Francji miało miejsce wiele plag

też powodzi, susz. Stało się to dowodem dla kaznodziejów, że nadchodzi koniec świata. W związku z
tym zaczęto nawoływad do różnego umartwiania oraz oczyszczania się, zarówno duchowego jak i
pozbycia się gmin żydowskich i palenia na stosie osób, uważanych za heretyków. Był to moment
pojawienia się ruchów pielgrzymkowych (do grobu św. Piotra w Rzymie, św. Jakuba w Compostelii,
świętych w Jerozolimie). Korzystały na tym oczywiście głównie klasztory.

W 910r. powstał klasztor w Clurt.

Dzięki sprzedaży odpustów wpływy i zasoby finansowe znacznie zwiększyły się. Rozwinął się w tym

okresie też

, np. św. Marcina (w Tours).

kult relikwii