Politechnika Białostocka
Wydział Mechaniczny
Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
Temat ćwiczenia: Realizacja pneumatycznych układów
sterowania z licznikiem zdarzeń
Numer ćwiczenia: 6
Laboratorium z przedmiotu:
Napędy płynowe
Kod:
Opracował: mgr inż. Tomasz Huścio
mgr inż. Tomasz Kuz
mierowski
Białystok 2004
Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i działaniem pneumatycznych układów
sterowania z licznikami zdarzeń.
Zakres ćwiczenia:
1. Zapoznanie się z budową i zasadą działania poszczególnych elementów pneumatycznych
wykorzystywanych do budowy układów napędu i sterowania pneumatycznego będących
przedmiotem ćwiczenia.
2. Wykonanie połączeń i praktyczne sprawdzenie poprawności działania pneumatycznych
układów sterowania zamieszczonych w instrukcji.
3. Opracowanie schematów pneumatycznych układów sterowania dla podanych zadań.
4. Wykonanie połączeń i praktyczne sprawdzenie poprawności działania pneumatycznych
układów sterowania dla samodzielnie opracowanych schematów.
5. Sporządzenie sprawozdania z ćwiczenia.
6. Wykonanie sprawozdania z ćwiczenia.
Sprawozdanie powinno zawierać:
1. Imiona, nazwiska, kierunek i rok studiów członków zespołu.
2. Temat ćwiczenia.
3. Datę wykonania ćwiczenia.
4. Treść zadania.
5. Schematy pneumatycznych układów sterowania dla podanych zadań kontrolnych.
6. Opis działania + cyklogram pracy samodzielnie opracowanych schematów,
7. Uwagi i spostrzeżenia.
Wymagania BHP pracy przy stanowiskach z tablicami montażowymi
Nie przekraczać wartoÅ›ci ciÅ›nienia zasilajÄ…cego pz = 0,4 ÷ 0,6 MPa .
Zabronione jest jakiekolwiek manipulowanie pokrętłem zaworu redukcyjnego
umiejscowionego w zespole przygotowania powietrza.
W przypadku samoczynnego odłączenia przewodu z gniazda dowolnego elementu układu
należy natychmiast odłączyć dopływ sprężonego powietrza do układu.
1. Wprowadzenie
W trakcie realizacji pracy elementów wykonawczych (siłowników), często występuje
konieczność wykonania ściśle określonej liczby powtarzających się ruchów. W celu realizacji
tego typu zadań w układach pneumatycznych stosowane są pneumatyczne liczniki impulsów
ciśnienia. W praktyce stosowane są dwie odmiany liczników:
- sumujÄ…ce  dochodzÄ…ce do licznika impulsy sÄ… dodawane,
- preselekcyjne  kolejno dochodzÄ…ce do licznika impulsy sÄ… odejmowane od
nastawionej na liczniku liczby.
Preselekcyjny pneumatyczny licznik, którego symbol graficzny przedstawiono na
rysunku 1, umożliwia nastawę liczb czterocyfrowych w zakresie od 0000 do 9999. Nastawa
liczb odbywa się ręcznie za pomocą przycisków umieszczonych na obudowie licznika.
Każdorazowo pojawiający się pneumatyczny impuls w gniez
dzie Z powoduje zmniejszenie
stanu licznika o 1. Gdy licznik osiągnie stan 0000, zawór 3/2 zostaje przesterowany i na
wyjściu A pojawia się sygnał ciśnienia. Sygnał ten trwa do momentu skasowania, co może
być zrealizowane przyciskiem ręcznym lub sygnałem pneumatycznym podanym na wejście
kasujÄ…ce Y. Po skasowaniu na liczniku ukazuje siÄ™ uprzednio nastawiona liczba.
Rys. 1. Symbol graficzny licznika
2. Wybrane układy sterowania
A. Z magazynu opadowego powinny być podawane paczki do kontenera. W kontenerze
powinno znajdować się 12 paczek. Kiedy zostaną odliczone osoba obsługująca musi
uruchomić przycisk aby można było spowodować odliczanie następnych paczek.
Warunki startu:
- wycofany siłownik,
- sygnał załączający.
Wymagania:
- stanu licznika nie można skasować w trakcie pakowania.
Rys. 2. Schemat układu pneumatycznego urządzenia do podawania paczek
W układzie blokadę przed skasowaniem licznika rozwiązano w taki sposób, iż do
skasowania licznika potrzebny jest sygnał zakończenia odliczania ilości sztuk. Jeżeli
odliczanie nie skończyło się to przycisk kasujący nie zadziała. Aby wyłączyć układ awaryjnie
wystarczy wcisnąć przełącznik zaworu 1.4 co spowoduje to że na wyjściu z koniunkcji jest
zawsze wartość zero i układ jest zatrzymany. Stan taki nie powoduje skasowania licznika po
ponownym uruchomieniu układu. Licznik startuje od wartości przy której został zatrzymany.
B. Układ sterowania sekwencyjnego pracą siłowników dwustronnego działania
Cyklogram pracy
Rys. 3. Schemat układu sterowania sekwencyjnego pracą siłowników dwustronnego działania
1.0 i 2.0 według przedstawionego cyklogramu pracy
Wciśnięcie przycisku zaworu (1.2) powoduje wysuw trzpienia tłoka (1.0), po
najechaniu trzpienia tłoka (1.0) na krańcówkę (2.2) i spełnieniu warunku położenia trzpienia
tłoka (2.0) w położeniu cofniętym (sygnalizowanym krańcówką (2.4)) następuje
automatyczny wysuw trzpienia tłoka (2.0). Po najechaniu trzpienia tłoka (2.0) na krańcówkę
(2.3) następuje automatyczny powrót trzpienia tłoka (2.0). Po wykonaniu przez tłok (2.0)
określonej na liczniku (1.3) liczby powtórzeń (dwa w układzie z rysunku 28) układ wraca do
stanu wyjściowego. Ponowne powtórzenie cyklu pracy po naciśnięciu przycisku kasującego
zaworu (1.5) (reset), który wysyła sygnał pneumatyczny na wejście kasujące Y licznika (1.3).
3. Zadania do wykonania
Zad.1. Dla przedstawionych na rysunku 4 cyklogramów pracy opracuj schematy układów
sterowania półautomatycznego i automatycznego. Oznacz wszystkie elementy.
a) b) c)
Rys. 4. Cyklogramy pracy