Studia Regionalne i Lokalne
Nr 1(23)/2006
ISSN 1509 4995
i i i
Lokalny Rozwój Gospodarczy
a zarzÄ…dzanie projektami
R m m j l k
kr j r m l k A k r k
r Å‚ j m j m j l m r k k m l
Å‚ m Å‚ j j j r j k k r j r k
r j m j r j j j r j -
l r m A m j lk
m m r m r
r r j Å‚ j r j r m Å‚ :
k r m r k k j m l l k l r j r j
i Å‚ j rk r j Å‚ i i i l
i O k i
i m Ä„r m j l r k
r kr j j m l r l k r Å‚ -
k l R j •k m R• Å‚ R j r k
k r m r l kr k j r k -
k l k l j r r m m l
m k l j m r m l l
Å‚ m j lk r r k k
r r kr m Å‚ rk r k r l
r r j r r j j r r Å‚ l k l
1
O m Å‚ j k Å‚ j r i i l r j
r k k l l k l j Ä„ r k m k j m r m Å‚ r
r Å‚ Å‚ m r k r k r l k l r j -
r k m m m r kł r r k k
j k m r k r r l Ä„r r k r
r k l R j r R k r j r j -
r r j k m m r j r r j rm j r r Å‚
k r k r r Ä„ m m r
r j r l k j rk O r k Å‚ r m r -
l m j j r k j r k m r j r m
r m r r k k r k k r r l r j
j j l kr j r rm j r j j
kł r ł j ń r m r k
1
r r r j r kr l m r l m m k
r r r r j j Å‚ r r m r
r l 2
12 AR A Ä„ R •
Wpro dze?ie
m l r r r k kr
l k l r j k m R• j i
R 2 Ä„ Å‚ j k r k r 1
r k Ä„r j k Ä„r m i i O m l Å‚
j k m r Å‚ Å‚ j m m r l k l r r j
k m r j m Å‚ l k r R j
j m m R r j m m Å‚ m r -
r m k Å‚ k m Å‚ l k l j m l l k l
r j k m j k m l j r k k r j k r l
r k Å‚ j k l j l
r r l l k l r j k m Å‚
k k l m r kr j r -
j j r r rm j j k kr j • Am r k
Ä„ Å‚ j r l 2 1
Ą l r r kł r r k m
r m r r R j r m j j
k l j j r k r j : i i
i i i i l m j k k
r l k r r
Ä„ l k j kr rm j j -
m r m r m j k r m
l m k m j R r m rm j
m k m l O r m l R
r kł O r lk l k r k l j r k l
l l k l r j jm j m lk k
m r rm j l r k r m
rm j l m k j j
k r k m r i
i 2 1 1 : D r r r Å‚
r r r j k  k
Å‚ l Å‚ rm l r k R
r r l k r l -
j R j r r r l r r j m
k j
2
r r 2 i
i i i i D k m j r r k
j r l m r Ä„r m
r Å‚ l k r : k r k A k k
•l A r j k •m l Å‚ r m l r r  Å‚ k r r k  l
k k r k r j j Å‚ -•k m k r k m r
 r Å‚ r k j r m k r l r l r
i i 2 1 1
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 121
e?ez i cele L E
l m k l R j •k m R• j r k m-
j k m m r l k l m l r j r -
Å‚ k m j j k k m k
L E e t to proce k r m r r k r l
r j r r j l r r l
r k r r r m j r 4
Tab. 1. Ewolucja Lokalnego Rozwoju Ekonomicznego (Lokalny..., s. 8)
Badany okres Narzędzia
Lata 60. do poczÄ…tku lat 80.
 MobilnoS
ć produkcji, przyciąganie inwestycji  Duże dotacje, korzyS
ci podatkowe,
spoza obszaru lokalnego dofinansowanie do kredytów dla inwestujących
w produkcjÄ™
 PrzyciÄ…ganie bezpoS
rednich inwestycji
zagranicznych  Dofinansowanie inwestycji w twardÄ…
infrastrukturę4
 Tworzenie twardych inwestycji
infrastrukturalnych  Niższe koszty produkcji poprzez zastosowanie
technik takich jak zatrudnianie taniej siły roboczej
(tylko sektor publiczny)
Lata 80. do połowy lat 90.
 Zatrzymanie i rozwój istniejących lokalnych  BezpoS
rednie płatnoS
ci dla poszczególnych
podmiotów gospodarczych podmiotów gospodarczych
 Dalszy nacisk na przyciąganie inwestycji  Inkubatory przedsiębiorczoS
ci/miejsc pracy
wewnętrznych, lecz ograniczone do
 Doradztwo i szkolenie dla małych i S
rednich firm
konkretnych sektorów lub lokalizacji
 Wsparcie techniczne
geograficznych
 Wsparcie w rozpoczęciu działalnoS
ci
(stymulowane przez sektor publiczny)
 Inwestycje w twardą i miękką infrastrukturę5
Koniec lat 90. i póx
niej
 Tworzenie atrakcyjnoS
ci całego S
rodowiska  Kompleksowa strategia polegajÄ…ca na stworzeniu
dla prowadzenia działalnoS
ci gospodarczej lokalnego S
rodowiska pomocnego dla podmiotów
gospodarczych
 Inwestycje w ,,miękką infrastrukturę (np.
rozwój zasobów ludzkich, racjonalizacja  Skupienie się na stymulowaniu wzrostu lokalnych
regulacji) firm
 Spółki publiczno-prywatne  Sieć powiązań i współpraca pomiędzy
społecznoS
ciami
 Wykorzystanie mnożników inwestycji
prywatnych dla dobra społecznego  Nacisk na rozwinięcie powiązań gospodarczych
polegających na współpracy
 Poprawienie jakoS
ci życia i bezpieczeństwa
dla społecznoS
ci i dla potencjalnych  Rozwój kadry oraz zapewnienie miękkiej
inwestorów infrastruktury
 Przyciąganie dokładnie wybranych inwestycji  Wspieranie poprawy jakoS
ci życia
wewnętrznych, rozbudowanie przewagi  Skupienie się na sektorze usługowym oraz
konkurencyjnej lokalnego obszaru
produkcyjnym
(zazwyczaj sterowane przez sektor publiczny)  Ułatwianie powstawania grup podmiotów
gospodarczych powiÄ…zanych ekonomicznie
4
r r k r r jm j k r r k r ł kł -
rk m k j k r r k r r r r k l j r l k k
r m Å‚ l k l j r r k r l k m k j r
l 2
r r k r m kk m j m r l k R• k j k k j
k l r r k r j k j rk k r kr j l k
k m k l r l r j m Å‚
r l 2 8
122 AR A Ä„ R •
l R m Å‚ j k Å‚ rm l r l
2 8 12 k r Å‚ Å‚ r l j r l m
r l j R• 1 r Å‚ k r r k
kr j l r k l k kr k r m
kr j r k r m j Å‚
l r r m l r r Å‚
k Å‚ r k m l rk k r m -
rk r Å‚ rm l Å„ l r j m m
j k r j l Ä„ r Å‚ m l 8 m r l k l
r l k l r l r r Å‚ m l
k Å‚ k Å‚ Å‚ m r m j k m m -
r j m m r r Å‚ r j k m
k r l Å‚ m k r k l
r r r m l r r m r j k
m j l r k Å‚ j r l
2 2
D j r r j k k m k j
l l j m j k m l k l l l r l j
k l r m Å‚ j k j l
: m r kr j r l m j k m r -
l l r l j m r l j
Wyz ?i to ce przed o z r i lo l?y i : r l 2
1 1 :
Miedzy? rodo e l l j k r m l j k kr k -
k r j l k l j O r j l k l m rm m k
r k l j r l
m r m rm m r k l k l m r k r r j r
k j r l j l j r j k k m j
k r m Å‚ l Å„ m j r k j r k j
j l k l j j j m l k r m j
m Å‚ m j j r j k m kr Å‚ r j
k m k l l kr j m r j l k l
m r
Kr o e l kr j m j Å‚ l k l r k m j l k
l k l kl m j : r rm m kr k m k l l k
r l kr j r k r k j k r rm k r l -
j r k l k m k j j r r r k
Å‚ Å‚ m l m r l r k j k k-
j rk Å‚ m Å‚ - r j m Å‚
k j Å‚ j Å‚ k r k m -
Å‚ j j k j lk r m k Å‚ j l
j k kr r j r m k l Å‚ Å‚
jm j j : m j j k rm j j k k l r
j k j k kr j k r k m l m
r j m
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 12
egio? l?e m k k r j j r l k l r j
r m m m r rm Å‚ r m m m r -
j r r j r r j k r
k k l k l Å‚ r : j r r k r l l
r r k
Mie ie i etropolit l?e r r m j l -
l m r j k m l r k m r r k r Å‚ r rm -
j m m rm m j j r j l k l j r m j k Al
k m l r m j k l j m r j k
Å‚ m k r r r l l k m j
Å‚ l r k r r k r r j r r j l k m -
k j j r j r r l j D k m j Å‚
r k Å‚ r j r l k l j l j k
m k Å‚ m r k j k l k j
m l k l r r l ń kł k r r k r r j
m kk j j r l r j l k l j j k j
l k l j rk
Ä„r j r m r l l m r k k r
k j l m r j k m j R j k k r -
j m j l Å‚ l m r k
r j r A j k r j R• k r jm j Å‚ r
m r l l j k m j m Å„ k r k m l j l
r r j r r m j r r k m m m r
m r l l m m r k r kl m r m r k m
Å„ k r j Å‚ r r Å‚ m j r m m l m
r k l m j l r r • r r r
j k r Ä„ Å‚ r k k
M rgi? lizo ?e grupy połecz?e i go pod r ?ie or l? l kr j
r k m r j lk r rk rm l j l l
k r r k lk k r l rk rm l j j l l j
j k rk rm l j l r k j m m
rk m Ä„ l r l r k -
r r R
Od iz i do pro e to
m r r r jm j l m r
l 2 1 l m k m l k r l r
2 j r r j l k l r j
k m m l r l Å‚ l k l j k r
j m Å‚ r r r r j l iz e
r Å‚ j m j j k m m m r -
r r j r Å‚ k m j j k Dr m m j
kr l celo ogol?ych l l r l
k r rm l Å‚ l kr k r rm l l l l
k m r j r r l 2 1
124 AR A Ä„ R •
r l k m r l rm Å‚ j
l j j k l l r j cele zczegoło e
l j l z d ?i Okr l j r r l j r
l Å‚ r l k l l l -
Å‚ m m r r l j r -
j k l j l k j k r m l -
r l r j l k m l r pro
gr Ä„r r m m m r r Ä„ m m
r r j r pro e to i pl ?o dzi Å‚ ?i
r j k kr k m r r m k r m
r r j k m k r l j O r
r m r l j k
r r r j k m r Å‚
Å‚ m r j k m l l m Å‚
l l m r l r
r j j r Å‚ R• m j r
r j k r r j l m
k Å‚ k Ä„r r r r r l 1 4
j Å‚ l Å‚ r j m rm m r j Å‚ j
r r l 2 2 k l j
r Å‚ j j k r l Å‚ m l
k r Å‚ j j
r l
Drog do udo ?i il?e go pod r i lo l?e
Å‚ m k l k l r k k r
l k j l m j j j Å‚ l k l r j k m -
8
Å„ Å‚ r k r r r Å‚ r -
j r k j r j l r -
r r m j Å‚ k m Å‚
j l k l j rm j k r k Å‚ r
r r r l k l r j k m
Ä„r l r l k l r j jm j 2
k j Ä„ l r k j k
m Å‚ 2 r R• r k j r m l m l
l k l r l kł j k m
k r k k k r r kł j j i
r r k m
k m m l m k j m j l m j k l
8
l r r l j k j l j
l j r r k r m m l r k r j k m m
k j k r m k l k j l k Å‚ l k l ie ie
i? r tru tury
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 12
Tab. 2. Pięć faz procesu planowania strategicznego lokalnego rozwoju ekonomicznego
(na podstawie: Swinburn et al. 2000, s. 16 21)
Fazy Etapy
Etap 1: Wybór lidera zespołu LRE i stworzenie zespołu roboczego (pracownicy
władz miasta)
Faza 1:
Etap 2: Zainicjowanie procesu politycznego w urzędzie miasta
Organizowanie
Etap 3: Stworzenie partnerskiej grupy interesariuszy
działań
Etap 4: Utworzenie struktur do współpracy z innymi szczeblami władz
Etap 5: OkreS
lenie organizacji rozwoju strategii i projektów LRE
Faza 2: Etap 1: Przegląd procedur urzędu miasta mających wpływ na podmioty
Ocena gospodarcze
gospodarki
Etap 2: Identyfikacja kategorii danych, które należy zebrać
lokalnej
Etap 3: Przeprowadzenie audytu, dostęp danych, analiza braków oraz gromadzenie
danych
Etap 4: Opracowanie planu uzupełnienia luk w danych
Etap 5: Analiza danych i przeprowadzenie oceny gospodarki lokalnej. (NajczęS
ciej
stosowaną tu metodą jest analiza SWOT. Optymalnie każdemu komponentowi
analizy SWOT powinno nadać się priorytety, nawet jeS
li priorytetyzacja miałaby
charakter nieformalny)
Faza 3: Etap 1: Sformułowanie wizji
Opracowanie
Etap 2: Wyznaczenie celów ogólnych
strategii
Etap 3: OkreS
lenie celów szczegółowych (cele zgodnie z modelem SMART, tj.
Specific  Specyficzne, Measurable  Wymierne, Attainable  OsiÄ…galne, Realistic
 Realistyczne, Time bound  OkreS
lone w czasie)
Etap 4: Opracowanie programów
Etap 5: Wybór projektów (Uwaga: zarządzanie poS
rednictwem realizacji wybranych
tu projektów nazywa się zarządzaniem projektami)
Faza 4: Etap 1: Przygotowanie planu wdrożenia dla wszystkich programów i projektów
Wdrożenie
Etap 2: Przygotowanie indywidualnych planów działania dla projektów
strategii
(Kluczowe elementy planu działania to: (1) cele szczegółowe projektu, (2) nakłady,
(3) liczba działań, (4) rezultaty projektu, (5) efekty projektu, (6) skutki projektu, (7)
zarzÄ…dzanie projektem).
Etap 3: Stworzenie instytucjonalnych ram dla wdrożenia i monitorowania LRE
Etap 4: Zapewnienie dostępnoS
ci niezbędnych zasobów
Etap 5: Realizacja zadań przewidzianych w planach projektów
Faza 5: Etap 1: Co? Dlaczego? Kiedy?
PrzeglÄ…d
Etap 2: Monitorowanie
strategii
Etap 3: Ocena
Etap 4: Uwarunkowania instytucjonalne
Etap 5: PrzeglÄ…d strategii i proces planowania
Å‚ m l l 2 j l m
j k Å‚ Å‚ r j i
m j l m l k l r j k m
rm Å‚ r i i
k r j r l k l Å‚ r r k r
m r j k r k r r k r l k l j rk
r r r l m Å‚ r r
r k l 2 1 2
12 AR A Ä„ R •
Co oze u ?ic SWOT
O rk l k l j Å‚ m j m l m: -
k j l r r r
r l j l kr l
j k r r m r m l
r Å‚ l l m r
Lo l? oce? e o?o icz? oze ? przy Å‚ d zide?ty i o c
Sil?e tro?y: z lety lo l?e k k r j k r k l k Å‚
r j k j l r r r j
rm r k j l k r j l r l
SÅ‚ e tro?y: prze z ody zro tu r Å‚ r r m -
r j r r k r r kr k
r Å‚ j Å‚ r  /A D
Sz ? e: orzy t?e ru? i egzoge?icz?e m l r l
l r r j m kr k m / l k j r k
groze?i ?ie orzy t?e tre?dy egzoge?icz?e m m r l
Å‚ l r j k l l l j l r r k k k mk
l k l j r k
r Å‚ r l m Å‚ -
rk l k l j Å‚ r r j l k l-
r j k m 2 Å„ r r r -
l Å‚ l k l Å‚ r r r r
l k l r j k m l j r j r r
Å‚ r l k l r k r r k
Czy??i i z pe ?i ce po ?o c i tu l?o c
Ä„ r r j k m r j l
j r k l k l l m j -
r l 2 2 :
" i?tegro ?e pode cie m l k Å‚ r k -
r k m
" r r r r j r k p rt?ero
pol?e iz i
" j l go pod r i ?ie or l?e k r
r k m rk l k l j m
l rk rm l r m l
m m k
" Szero i z re pro e to kr k - r - Å‚ rm l
m r r k r r
" Wpły o i i utecz?i liderzy r j r
m j j r r
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 12
" Budo ?ie o pete?c i r r j Å‚ k Å‚
m kl l r l j r j k
" Å‚ l k l k r R• k
il? ole politycz? r j j
" j r l i??ych zcze li Å‚ dzy
" D r l j r j k l l Å‚ j r r j k m
r lk k Å‚ -
l m r l r m r k r k j z ?g zo ?ie
r r l r l k l r j
k m Å‚ r k l j r 2 4
Å„ Å‚ j r l r r l
r R j r m kl m l Å‚ m kr m
Ä„ r l j j j r l Å‚ j
k l j r r r j mr
r r r j k m m r k-
r i Å‚ - r m r j Å‚ r k
Å‚ l k j Å‚ j j k
m m l l k l r j r j l -
r m r l m r l k l
N rzedzie z re i? or c i
Å‚ k r Å‚ r j r m R j -
r m R r Å‚ r i i
2 1 1 : 1 j k r r m
2 j k m
r r r l k l j r r j r-
4 j k l k r l j
k k r m l r r r m r
r j m l l r m
Tab. 3. Pytania, na jakie powinien odpowiadać raport o stanie gminy (Monitoring... 2001,
s. 170 174)
Zakres informacji Pytania
Geografia gdzie lezy gmina i jaka jest jej charakterystyka przyrodnicza
jakie jest sa siedztwo gminy
jaka jest powierzchnia gminy
Demografia jaka jest liczba mieszkańców gminy
jakie jest zróznicowanie pod wzgledem wieku i płci
czy ludność gminy sie starzeje, czy młodnieje
k k m r k j r j j l m r m k m m
R k k m j r l m r l l k Å‚
r l k Ä„ r k j
l l k r l 2 11
128 AR A Ä„ R •
Tab. 3 cd.
Zakres informacji Pytania
jakie sa ruchy ludności
jaki jest potencjał rozwojowy mieszkańców (wykształcenie, skłonność
do nauki)
jakie sa zagrozenia prawidłowego rozwoju (alkoholizm, narkomania)
jaka jest charakterystyka ludności pod wzgledem wyznania i naro-
dowości
Przestepczość jaka jest liczba przestepstw i wykroczeń w gminie na tle średniej
w kraju
jaka jest przestepczość nieletnich w gminie na tle średniej w kraju
ile osób znajduje sie pod nadzorem kuratora
jak liczba przestepstw i wykroczeń zmienia sie w czasie
czy i jakie zakłady karne i wychowawcze funkcjonuja na terenie gminy
Rynek pracy jak wygla da zatrudnienie i bezrobocie w gminie na tle kraju i woje-
wództwa
jaka jest stopa bezrobocia w gminie i jak sie ona zmienia w czasie
jaka jest struktura i charakterystyka bezrobotnych
Mozliwości lokalnej jakie wazne i znane osoby mieszkaja w gminie lub pochodza z terenu
populacji gminy
 mapa talentów jaka jest liczba dzieci i ludzi młodych szczególnie uzdolnionych
jakie inne osoby szczególnie uzdolnione lub zasługuja ce na uwage
(np. o rzadkich zawodach) mieszkaja w gminie
Struktura zawodowa jak orientacyjnie wygla da struktura zawodowa pracuja cych
ludności
Środki finansowe jakie sa w gminie dochody osób fizycznych i prawnych w poszczegól-
społeczeństwa nych latach
jak sie te podatki zmieniaja w czasie
Przemysł jaka jest ogólna liczba podmiotów gospodarczych, w tym przedsie-
biorstw produkcyjnych w gminie
jaka jest globalna wielkość produkcji przedsiebiorstw produkcyjnych
w gminie
jak sie ta wielkość zmienia w czasie
Handel jaka jest ogólna liczba podmiotów gospodarczych, w tym przedsie-
biorstw handlowych w gminie
jaka jest globalna wielkość obrotów w handlu w gminie
jak sie ta wielkość zmienia w czasie
Usługi jaka jest ogólna liczba podmiotów gospodarczych, w tym przedsie-
biorstw usługowych w gminie
ewentualnie  jaka jest globalna wielkość sprzedazy usług w gminie
jak sie ta wielkość zmienia w czasie
Rolnictwo jaka jest powierzchnia gruntów rolnych w gminie, w tym poszczegól-
nych klas gruntów
jaka jest struktura własnościowa gruntów i ewentualnie struktura
upraw
jak orientacyjnie przedstawia sie inwentarz zywy w gminie
Leśnictwo jaka jest powierzchnia i struktura własnościowa lasów
jakie lasy na terenie gminy podlegaja leśnictwom i nadleśnictwom
ile terenów leśnych było i jest skazonych i jakie sa zmiany skazenia
w czasie
ewentualnie  ile lasów komunalnych gmina posiada
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 12
Tab. 3 cd.
Zakres informacji Pytania
Mieszkalnictwo jak duzo i czyich zasobów mieszkaniowych było i jest w gminie
jakie sa cechy (w tym stan) tych zasobów
jak duzo, czyich i jakich zasobów mieszkalnych było i jest w gminie
oraz jaka ich cześcia gmina zarza dza
jakie sa koszty utrzymania róznych typów zasobów mieszkaniowych
w poszczególnych latach
jak zmienia sie wartość odtworzenia oraz cena 1 m2 powierzchni
uzytkowej mieszkań
jakie sa rozmiary i struktura budownictwa mieszkaniowego i jak sie
ona zmienia w czasie
ewentualnie  jak wygla daja zaległości w opłatach za mieszkanie
Miejscowe zasoby czy i jakie zasoby gmina posiada
czy i jakie zasoby gmina wydobywa i ewentualnie jakie sa koszty
wydobycia na tle kraju
jakie odpady sa produkowane na terenie gminy i ewentualnie jaki
jest koszt ich utylizacji lub wykorzystania
jakie przedsiebiorstwa wydobywcze funkcjonuja na terenie gminy i jak
wygla da ich działalność
Środowisko naturalne jakie jest skazenie środowiska (gleby, wody, powietrza) i stosunek
do normy najwazniejszych czynników skazeń
jaki jest rozkład przestrzenny skazeń
jakie wysypiska odpadów sa na terenie gminy i jaki jest ich obszar
jaki ewentualnie był obszar wysypisk w poprzednich latach
jakie sa niezbedne nakłady na wysypiska odpadów w gminie
jak wygla da przemysłowa utylizacja odpadów w gminie
jakie sa w gminie obszary prawnie chronione
jakie były w przeszłości i sa obecnie nakłady na ochrone środowiska
oraz potrzeby w tym zakresie przyszłości
jakie sa dochody i wydatki gminnego funduszu ochrony środowiska
jakie przedsiewziecia sa lub były z tego funduszu finansowane
Nieruchomości jakie sa zasoby nieruchomości w gminie i jak wygla da ich wykorzys-
tanie
Infrastruktura i transport jakie były i sa zasoby infrastruktury technicznej w gminie (wg rodza-
jów) i jaka jest ich wydajność
Turystyka, jakie obiekty przyjmuja ce turystów znajduja sie na terenie gminy i jaka
wypoczynek, sport liczba miejsc dysponuja
jaka jest długość i charakterystyka sezonu turystycznego oraz jakie
sa formy wypoczynku
ewentualnie  jakie sa najczestsze powody przejazdu turystów
jakie sa wazne obiekty przycia gaja ce turystów
jaka jest baza zywieniowa i rozrywkowa na terenie gminy
czy i jakie znakowane trasy turystyczne znajduja sie w gminie
czy i jakie pozalekcyjne zajecia sportowe prowadzone sa w szkołach
gminnych
Podmioty gospodarcze czy i jakie podmioty gospodarcze zarejestrowane sa na terenie gminy
Oświata i wychowanie ile i jakich placówek oświatowych działa w gminie oraz ilu kształca
uczniów
ewentualnie  jaki jest wzrost liczby absolwentów w badanym okresie
jaki jest całkowity koszt funkcjonowania placówek oświatowych
w gminie i koszt na 1 ucznia
ewentualnie  jaki jest koszt wzrostu kosztu kształcenia w badanym
okresie
1 AR A Ä„ R •
Tab. 3 cd.
Zakres informacji Pytania
Nauka i technika ile i jakich szkół wyzszych funkcjonuje na terenie gminy
ile i jakich innych placówek naukowo-badawczych funkcjonuje
na terenie gminy
jakie były nakłady na nauke w gminie w kolejnych latach
ewentualnie  jakimi osia gnieciami naukowymi moga sie pochwalić
placówki lub naukowcy z terenu gminy
Opieka zdrowia jak wygla da ochrona zdrowia na terenie gminy
Opieka czy i jakie ośrodki pomocy społecznej, domy opieki, hospicja funk-
i pomoc społeczna cjonuja na terenie gminy oraz jak wygla da ich działalność
Kultura jakie placówki kultury funkcjonuja na terenie gminy i jak wygla da ich
działalność
czy i jakie sieci telewizji kablowej istnieja na terenie gminy
jakie zespoły działaja na terenie gminy i jaka działalność prowadza
czy i jakie imprezy kulturalne o zasiegu ponadgminnym realizowane
sa na terenie gminy
Historia jakie sa najwazniejsze fakty z dziejów gminy
i ochrona zabytków jakie sa i czym sie charakteryzuja najwazniejsze zabytki gminy
i ewentualnie w jakim sa stanie
czy i jakie sa szczególne warunki dotycza ce obszarów chronionych
czy i jakie archiwa działaja na terenie gminy
Instytucje jakie urzedy i instytucje państwowe i samorza dowe (nie gminne)
działaja na terenie gminy
Organizacje jakie organizacje działaja na terenie gminy, jaka działalność prowadza
i czym sie charakteryzuja
Kościoły jakie parafie i jakich wyznań funkcjonuja na terenie gminy oraz ilu
skupiaja parafian
jakie biskupstwa maja siedzibe na terenie gminy oraz na terenie
działania jakich biskupstw gmina lezy
ewentualnie  jakie placówki prowadzone sa przez Kościoły i jak
wygla da ich działalność
Powia zania do jakich organizacji zakładanych wspólnie z innymi gminami lub
zewnetrzne gminy innych gmina nalezy i jaka jest ich działalność
Potrzeby i kryteria warto-
ści mieszkańców gminy
i rady gminy
Strategia gminy czy i jaka gmina posiada strategie rozwoju lub strategie rozwoju
gospodarczego
Polityka gospodarcza jakie programy gospodarcze gmina realizuje i czym sie one charak-
gminy teryzuja
Polityka społeczna czy i jakie programy społeczne realizowane sa w gminie i na czym
gminy one polegaja
Organizacja gminy jak wygla da rada gminy, urza d gminy i jak zorganizowana jest ich
praca
ewentualnie  jak wygla daja okregi i obwody wyborcze w gminie
Gromadzenie, przepływ jak wygla da obsługa inwestorów przez gmine
i analiza informacji jak przekazywane sa informacje przez organy i urza d gminy i jakie
sa tego koszty
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 1 1
Tab. 3 cd.
Zakres informacji Pytania
Inwestycje gminy jak wygla dały inwestycje dokonywane przez gmine w latach poprzed-
nich i jak wygla daja obecnie
Gospodarka jakie sa i jak funkcjonuja jednostki organizacyjne gminy nieposiada-
pozabudzetowa gminy ja ce osobowości prawnej
Usługi komunalne jakie usługi i w jaki sposób świadczone sa przez gmine i gminne
jednostki organizacyjne oraz jakie sa ich koszty i ocena
Nieruchomości ile, jakich i jak wykorzystanych nieruchomości gmina posiada
komunalne
Obsługa komunikacji jak wygla da transport publiczny na terenie gminy (jakie sa poła czenia
autobusowe i kolejowe, kto i jak je obsługuje)
Drogi jaki jest stan obecny dróg i ewentualnie potrzeby oraz plany inwes-
tycyjne na lata nastepne
Infrastruktura techniczna jaki jest stan obecny całej infrastruktury (wg rodzajów)
Placówki oświatowe jakie sa poszczególne placówki oświatowe i jak wygla da ich działal-
i wychowawcze ność
 publiczne i niepubliczne
Wskaz
niki jak wygla daja podstawowe wskaz
niki charakteryzuja ce stan i działal-
ność gminy w róznych dziedzinach
Dochody gminy ewentualnie  jak wygla daja przychody i dochody gminy wg działów
i rodzajów klasyfikacji budzetowej w kolejnych latach
Wydatki gminy ewentualnie  jak wygla daja wydatki gminy wg działów i rodzajów
klasyfikacji budzetowej w kolejnych latach
Wskaz
niki dodatkowe ewentualnie  jak wygla daja niektóre dodatkowe wskaz
niki charak-
teryzuja ce stan i działalność gminy w róznych dziedzinach, waznych
z punktu widzenia danej gminy
Tab. 4. Pytania, na jakie powinna odpowiadać diagnoza stanu gminy przygotowana na
potrzeby opracowania lokalnej strategii rozwoju gospodarczego (wycinek tabeli zamiesz-
czonej w: Monitoring... 2001, s. 175 198)
Zakres informacji
zawartych w narzedziu Pytania
Sprawna Gmina
Geografia gdzie lezy gmina i jaka jest jej charakterystyka przyrodnicza
jakie jest sa siedztwo gminy
jaka jest powierzchnia gminy
czym rózni sie charakterystyka przyrodnicza gminy od innych gmin
które elementy środowiska naturalnego sa wykorzystywane
w rozwoju lokalnym i w jaki sposób
czy sa jakieś elementy środowiska, które mogłyby być
wykorzystywane w rozwoju lokalnym, ale nie sa  dlaczego; czego
brakuje; zeby te walory wykorzystać, co trzeba zrobić
czy istnieja takie kierunki rozwoju lokalnego, które wpływaja c na
środowisko, równocześnie moga utrudniać rozwój w innych sferach
1 2 AR A Ä„ R •
Tab. 4 cd.
Geografia jakie sa główne ograniczenia rozwoju lokalnego spowodowane
warunkami naturalnymi
jakie sa podstawowe konflikty wystepuja ce w zwia zku
z wykorzystaniem środowiska naturalnego (np. ochrona przyrody
a eksploatacja lasów)
Demografia jaka jest liczba mieszkańców gminy
jakie jest zróznicowanie mieszkańców pod wzgledem wieku i płci
czy ludność gminy sie starzeje, czy młodnieje
czy liczba mieszkańców rośnie, czy maleje
czy i jak zmiany liczebności mieszkańców w gminie róznia sie od
średnich w kraju i województwie
jakie sa ruchy ludności
jaki jest potencjał rozwojowy mieszkańców (wykształcenie, skłonność
do nauki)
jakie sa zagrozenia prawidłowego rozwoju (alkoholizm, narkomania)
jaka jest charakterystyka ludności pod wzgledem wyznania
i narodowości
jaka jest charakterystyka gospodarstw domowych
czy i jak charakterystyka mieszkańców gminy rózni sie od przecietnej
dla kraju lub województwa
jakie sa tendencje zmian charakterystyki ludności gminy
czy kierunek zmian jest korzystny czy niekorzystny dla rozwoju gminy
czy struktura wyznaniowa znacza co odbiega od średniej spotykanej
w kraju; a jeśli odbiega, jakie to ma konsekwencje dla gminy oraz
czy zróznicowanie wyznaniowe jest postrzegane jako atut czy jako
zagrozenie
czy istnieja kontakty mniejszości narodowych z krajem ojczystym
i jakie sa mozliwości wykorzystania mniejszości narodowych jako
potencjalnego atutu w rozwoju gminy
jakie sa lub moga wysta pić podstawowe konflikty i jakie jest ich
znaczenie
jakie sa główne trendy migracji i ich przyczyny; jaki wpływ maja
obserwowane trendy na mozliwości rozwoju gminy (migracja do
miast, do innych wsi i miasteczek, za granice; migracja do naszej
gminy; ska d) oraz czy trendy te sa trwałe i czy mozna je zmieniać
 w jaki sposób
Usługi jaka jest ogólna liczba podmiotów gospodarczych, w tym
przedsiebiorstw usługowych w gminie
jakie jest nasycenie podstawowymi usługami
bariery dla rozwoju poszczególnych usług
jaka jest dostepność usług (przestrzenna, ceny)
UWAGA: pierwsza kolumna oryginalnej tabeli zawiera 48 pozycji i wszystkie one maja
rozwiniecie w drugiej kolumnie.
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 1
Tab. 5. Pytania, na jakie należy odpowiadać, kontrolując dane i wskax
niki gromadzone na
potrzeby opracowania raportu o stanie gminy i strategii rozwoju gminy w celu lepszego,
bieżącego zarządzania gminą (wycinek tabeli zamieszczonej w: Monitoring... 2001, s. 199 204)
Zakres informacji
zawartych w narzędziu Pytania
Sprawna Gmina
czy w liczebnoS
ci i charakterystyce mieszkańców zachodzą zmiany,
którym należy przeciwdziałać
czy zmiany te powodujÄ… koniecznoS
ć weryfikacji polityki i bieżących
działań gminy
Demografia czego zmiany te dotyczÄ…
czy migracja lub zmiany liczebnoS
ci i składu gospodarstw domowych
wymagają zmiany polityki społecznej i mieszkaniowej gminy
czy inne zmiany charakterystyki populacji powodujÄ… koniecznoS
ć
weryfikacji polityki i bieżących działań gminy
czy zmiany liczby i struktury firm usługowych lub zmiany sieci placówek
Usługi
usługowych wymagają nadzwyczajnych działań ze strony gminy
UWAGA: pierwsza kolumna oryginalnej tabeli zawiera 42 pozycji i wszystkie one mają rozwinięcie
w drugiej kolumnie.
od u o ?ie
m j r l 4 m j r k m l
Å‚ r r k k m m r k r j l j m -
r rm j j r r r m rm j l
m l j r j Å‚ m r r k j
r k l m j j k r -
k j k jm r l k l r j k m
r j k k l k Å‚ l m k j
l r r l m k r m r k k k k r
Å‚ r m Å‚
l m r l j k m r k l Å‚
m l l k r l l
r k r j Å‚ r l m Å‚ k m -
r m l k l m m r r m r r r
r m m m r Å‚ k l r l r
m l k r j r m k m r m
r Å‚ Ä„ l Å‚ r k k r r -
j r Å‚ r m m j m
r r k k m
Ä„ m j l Å‚ r m Å‚ j j -
j l l r Å‚ k kr
Å‚ m r j m l
m j k m k k k r Å‚ l r-
m Å‚ R kl 2 m j kr Å‚ r
l 4 r r j m Å‚
j Å‚ l r r r r k
1 4 AR A Ä„ R •
kr Å‚ r l l Å‚ m m l -
k j r j k l m 4 m m r k r r j
Ä„ j l k r r j k l m l 4 k r j r
j r j r j k l m m l k
r l m k r k r m j r Å‚ - r-
j k r ii k i r r -
l k l j m k m m k -
r j r k r j r j k l m l kr m j
r Ä„r k j r r k k -
k k i i r m r Ä„ l k
k r r 1 m r 2 4 r r ll k m
Å‚ r r Å‚ k j
r l m m j r j j Å‚ kr j m j
r r l j l r r l m
Ä„ m r l m m r j r k -
r l k m r -m -
l r j k Å‚ Ä„ m r m r -
j j j r r j r r r m
r r r m m l l r r-
m j r j rm j k j j j l -
l k k 2 4 1 1 1 2 l j r
l j r m k Å‚ r r m m j
m r m r m r l l Ä„ l Å‚
r k m r Å‚ kr lk r -
kr j m r k j r
l r k k m k j Å‚ r m Å‚
r r j rm l r r l lk
r l r r k r
Liter tur
r r Ä„ r r ll r  1 4 i  rm -
r : Ä„
A 2 2 i i Å‚
i i r : k Ä„
k k A 2 4 i i
i r k : r rk Ä„r r j
i i 2 k
k j R j / l / kr r -
/Q kR r Ä„ l
i i i i i i 2 1
Ä„ l k j r r k r D O Å„ j
j Å‚ - r r
 O A RO O O Ä„ODAR A AR AD A • Ä„RO • Å„A 1
R k l 2 i i
i i i Å‚ ii i i i
ii r m Å‚ l Ä„ kr k :// r l/ -
/m k 2 2 /1
r r 2 i
i i i i /
l / l / •DÄ„r m r Ä„
Local Economic Development
and Project Management
Å„ r r r r r l • m
D l m •D r r mm l r l rm
r l m l m r r mm Å„ r m
r r •D r r r r
r r l •D r Å„ r
r r l r ll m m l r
r r r