1. Co to są monitory?
Wywodzące się z kanonierek okręty, spełniające przede wszystkim działania obrone (poprzez trzymanie
przeciwnika zdala od linii brzegowej, aby nie mógł prowadzić ostrzału obiektów naziemnych).
2. Co to jest pocisk podkalibrowy?

Pocisk przeciwczołgowy zbudowany z osłony, która odpada po opuszczeniu lufy oraz z
rakietokształtnego rdzenia. Pociski podkalibrowe najczęściej używane są przez czołgi do niszczenia
pojazdów pancernych. Zgromadzona energia kinetyczna pozwala na przebicie pancerza rdzeniem
pocisku. Wewnątrz kadłuba pocisk rozpryskuje się rażąc załogę atakowanego pojazdu.
3. Co to jest taraśnica?
Rodzaj prymitywnej armaty, używanej w średniowieczu do obrony zamków. Była to broń defensywna,
nie mobilna. Jako amunicję wykorzystywano kule ołowiane. Zasięg taraśnicy wynosił około 300 metrów.
4. Co to jest trebusz?
Barobalistyczna machina miotająca, wykorzystująca zasadę dźwigni, miotająca pociski stromotorowo i
charakteryzujące się niemal stuprocentową celnością.
5. Co to jest i kto pierwszy użył minę wytykową.

1863 rok, USA wojna secesyjna, konfederacki kuter CSS "David".

6. Co to jest mina wytykowa?
Jest to rodzaj miny mocowanej na długim palu na części dziobowej statku (najczęściej kutra) pod
powierzchnią wody. Statek musiał podpłynąć blisko do jednostki wroga i uderzyć w część zanurzoną
wrogiego statku. Wyparte zostały przez torpedy.
7. Co to jest pocisk zespolony?
Rodzaj amunicji do broni palnej, w której pocisk, ładunek miotający (prochowy) i spłonka połączone są
w całość za pomocą łuski.
8. Co to jest galeon?
Żaglowy okręt wojenny lub statek handlowy, cechujący się wysoką zwężającą się ku górze nadbudówką
rufową oraz galionem – figurą na dziobie okrętu, XVI – XVII wiek.
9. Co to jest szrapnel?
Pocisk do rażenia ludzi odłamkami. Zapalnik czasowy rozrywający pocisk w środku pozwala na
wystrzelenie go dalej niż przy użyciu kartaczy.
10. Co to jest diera?
Galera fenicka, starogrecka, rzymska, początkowo wiosłowa, a następnie żaglowo-wiosłowa, z dwoma
rzędami wioseł, budowana od ok. VII w. p.n.e.
11. Co to jest kirys?
Część zbroi płytowej, ochraniająca korpus, składa się z dwóch części: osłaniającej pierś (napierśnik) oraz
plecy (naplecznik).

12. Co to są moriony?
Rodzaje hełmu stosowanego w XVI - XVII wieku.
13. Co to jest karacena?
Zbroja składająca się z kaftana skórzanego, pokrytego metalowymi płytkami w kształcie łusek
nachodzących na siebie.
14. Co to jest brandera?
Statek wypełniony łatwopalnymi materiałami, podpalany i puszczany np. w stronę zakotwiczonych
okrętów wroga.
15. Co to jest i do czego służy mina kotwiczna?
Mina pływająca, ustawiana na pewnej głębokości (za pomocą kotwicy, z powodu dużej wyporności),
wybuchała podczas kontaktu z okrętem.
16. Co to są pawęże?
Duże, ciężkie tarcze, z możliwością ich postawienia, do osłony kuszników podczas oblężenia. Często

używana przez konnicę na ziemiach słowiańskich.
17. Co to jest serpentyna?



Niezdobiona szabla ubogiego szlachcica, silnie zakrzywiona.



Działo małokalibrowe z XVI wieku.

18. Co to jest kartacz?
Rodzaj amunicji. Kilka mniejszych kul w cienkim worku, który rozpadał się podczas wylotu, zadając
lepsze obrażenia sile żywej.
19. Co to są dromony?
Starożytne okręty wiosłowo-żaglowe. Uzbrojone w taran, balisty i katapulty.
20. Co to jest haubica?
Działo kalibru od około 75 mm wzwyż, o krótkiej lufie i małej prędkości początkowej pocisku.
21.

Jak działa foglerz?

Prymitywne, małe działo odtylcowe, służące do obrony murów/zamków. Większa szybkostrzelność niż
standardowego działa (można było na raz przygotować 5 'paczek' nabojowych i po kolei ładować do
lufy). Nie potrafiono dobrze uszczelnić, co wydatnie zmniejszało zasięg pocisku.
22. Jak działa działo bezodrzutowe?
Część gazów prochowych, powstałych przy strzale, wylatuje do tyłu, poprzez specjalnie dobrane dysze
lub otwory.

23. Jak działa kartaczownica?
Strzelec poruszał korbą lub czymś podobnym nadając kartaczownicy strzelność, pociski opadały z
pionowo ustawionego magazynku do lufy pod wpływem siły grawitacji.
24. Jak działał moździerz?
Pocisk wrzuca się do lufy, a następnie iglica znajdująca się na spodzie moździerza zbija spłonkę pocisku,
co powoduje wybuch i wyrzucenie pocisku z lufy. Kąt podniesienia lufy, około 60-80°

25. Na jakiej zasadzie działa ładunek kumulacyjny i do czego się go używa?
Ładunek, którego fala uderzeniowa kierowana była w jedno miejsce (np. przez konstrukcję stożkową
obudowy). Służyły do przebijania grubych pancerzy.
26. Kiedy powstała i jak działa torpeda?
1866 rok. Jak rakieta, tylko w wodzie: własny napęd, stateczniki, czasem z możliwością sterowania.
27. Do czego służył kontrtorpedowiec?
Do zwalczania torpedowców, jako eskorta (przeciw łodziom podwodnym), jako statki zwiadowcze.
28. Jakie może być militarne użycie balonów?
Obserwacja, ochrona ważnych celów, zrzut bomb, kierowanie ogniem artylerii, stacje przekaźnikowe.
29. Różnica między katapultą a frondibolą.



Katapulta wykorzystuje energię sprężystości materiału, z jakiego była zrobiona (maszyna
neurobalistyczna)



Frondibola (trebusz) wykorzystuje przeciwwagę wyniesioną na jakąś wysokość. (barobalistyczna)

30. Różnica miedzy muszkietem a karabinem Mausera.



Muszkiet ładowany był odprzodowo, pociski były nie-zintegrowane (osobno proch, osobno
pocisk). Kaliber 17-25 mm. Używany pod koniec XV w.



Karabin Mausera był ładowany odtylcowo, naboje scalone kalibru 11 mm. Zamek czterotaktowy
(otwórz, wyrzuć łuskę, wsadź pocisk, zamknij). Karabin nadal jednostrzałowy (bez magazynka),
jednak szybszy niż muszkiet.

31. Różnice między moździerzem a armatą.

Moździerz strzela lobem (kąt 60-80 stopni) a armata prawie płasko. Moździerz ma bardzo krótką lufę,
natomiast armata bardzo długą. Inny jest sposób strzału.

32. Różnice miedzy balistą a katapultą.

Katapulta wykorzystuje energię sprężystości materiału z jakiego jest zrobiona w celu miotania
pocisków ogniem stromotorowym, a balista strzela po płaskiej trajektorii wykorzystując sprężystość
ścięgien zwierzęcych.

33. Różnice w systemach Maxima i Gatlinga.

Karabin Gatlinga to pierwsza tego typu konstrukcja, posiadał korbę do obracania i jednoczesnego
ładowania luf karabinu. Szybkostrzelność dochodziła do 400/min.
Karabin Maxima przewyższał Karabin Gatlinga wykorzystując odrzut lufy do automatyzacji obsługi
karabinu(zamiast korby). Dzięki temu można było uzyskać wyższą szybkostrzelność (do 600/min).

34. Rodzaje broni miotającej?

Broń palna, łuki, kusze, machiny miotające.

35. Rodzaje maszyn miotających.



neurobalistyczna - wykorzystanie sprężystości materiału użytego do budowy urządzeń

miotających;



barobalistyczna - wykorzystanie dźwigni i siły odśrodkowej;



palna - wykorzystanie siły wybuchu gazów prochowych;



pneumatyczna - wykorzystanie energii sprężonych gazów.

36. Rodzaje broni artyleryjskiej.

Artyleria polowa, lekka, ciężka, najcięższa, dalekonośna, przeciwlotnicza, przeciwpancerna, nadbrzeżna,
forteczna.

37. Rodzaje pojazdów bojowych.
Słonie bojowe, tarany, wieże oblężnicze, rydwany, pojazdy pancerne.
38. Rodzaje pojazdów pancernych.

Samochody pancerne, tankietki (lekkie czołgi rozpoznawcze), czołgi, ciągniki artyleryjskie, transportery
opancerzone, działa samobieżne.
39. Rodzaje napędów statków (od starożytności).
Statki wiosłowe (wiosła), żaglowce (energia wiatru), statki o napędzie mechanicznym (silniki i turbiny;
napęd: łopatkowy, śrubowy, strumieniowy)
40. Rodzaje broni drzewcowej.
Widły, cepy, buzdygany, topory, berdysze, kosy, gizarmy, glewie, halabardy, oszczepy, dziryty, włócznie,
piki, rohatyny, kopie, lance.

41. Rodzaje broni strzeleckiej.

Pistolety, karabinki, karabiny, maszynowe, broń pomocnicza (granatniki nasadowe, rusznice).
Indywidualna / zespołowa.
42. Podział broni białej.



broń obuchowa, np. maczuga



broń sieczna, np. szabla



broń tnąca, np. miecz



broń kłująca, np. włócznia



broń tnąco-kłująca, np. halabarda

43. Podział broni palnej.



ze względu na kaliber;



ze względu na rodzaj lufy: gładkolufowe / bruzdowane / gwintowane / poligonalne / długolufowe
/ krótkolufowe;



ze względu na ciężar: ciężka / lekka.

44. Kto, gdzie i kiedy użył okrętów pancernych?

1862 rok, bitwa pod Hampton Roads, Amerykanie.

45. Kto, gdzie i kiedy po raz pierwszy bojowo użył samolotów?
1905 rok, podczas manewrów pod Toul, Francuzi.
1911 rok, Libia.

46. Kto, gdzie i kiedy użył po raz pierwszy pociągów pancernych?

1862 rok, USA, wojna secesyjna, Amerykanie. Pociąg Marrimac.

1846 rok, pod Wiedniem, Austriacy. Platforma opancerzona.

47. Kto, gdzie i kiedy użył po raz pierwszy okrętów podwodnych?

1776 rok, USA, Zatoka Nowojorska. David Bushnell - jednoosobowy okręt "Turtle" o napędzie
mięśniowym wykonał pierwszy atak na okręt wroga.
48. Kto, gdzie i kiedy pierwszy raz użył kuszy?
Sarakuzańczycy III wiek p.n.e
49. Kto, gdzie i kiedy użył po raz pierwszy czołgów.
1916 rok, bitwa pod Sommą, Brytyjczycy. Nazywały się Mark I. Nie szło Brytyjczykom najlepiej, więc
wprowadzili czołgi, Niemcy się przerazili, ale szybko zorientowali się, że czołg da się zniszczyć armatą.
Użyto 49 czołgów jako wsparcie piechoty a tylko 18 przydało się w walce. Reszta się zakopała albo
zepsuła.
50. Kto, gdzie i kiedy zapoczątkował komunikację radiową?

1901 rok, audycja przez Atlantyk, Guglielmo Marconi. W czasie pierwszej wojny światowej już na
masową skalę wszyscy.
51. Kto i kiedy pierwszy raz użył kuszy?
Kusza wykorzystywana jest od przynajmniej dwóch tysięcy lat. Stosowano ją w armii rzymskiej.

Inne definicje:
pięściak - kamień do bicia, trzymany w pięści
miecz - głowica, trzon, jelec, strudzina, głowica

zbroje - kolczugi, zbroje płytowe, zbroje łuskowe, teraz kevlarowe
broń miotająca - proce, atlatl (miotacz oszczepów), łuk, kusza
nagar - żarzy się po strzale

przodek artyleryjski - wóz ciągnięty z armatą, w środku, proch i lonty

efekt Shrapnela - pocisk rozrywa się na małe kawałeczki

radar - Wielka Brytania, 1939r.

bombardella - pierwsza broń strzelecka, na kulki kamienne

karakol - formacja strzelecka, 1 szereg strzela i idzie do tyłu

bandolier - pas z buteleczkami na proch

prochowica - służy do podsypywania panewki
kołowe mechanizmy zapłonowe - nakręcane na krzemień
garłacz (muszkieton) - na siekany ołów, można strzelać granatami
helepolis - wieża oblężnicza, 4000 osób

tabory husyckie - ruchome warowne obozy z wozów ułożonych w okrąg

kanonierki - małe okręty, mało dział i zapasów
trały - liny przyczepione do statku i 2 boi, do odminowywana
torpedy hiperkawitacyjne - bąbelek gazu przed torpedą, 400km/h