1

J

ERZY

A

NDRZEJEWSKI

Jerzy Andrzejewski urodził się 19 VIII 1909 r. w Warszawie, tam też zmarł 19 IV 1983 r. Wybitny polski
prozaik i publicysta. Studiował filologię polską na UW. W 1932 r. miał miejsce jego debiut literacki na
łamach dziennika „ABC”, z którym nawiązał współpracę. W latach 30-tych prowadził dział literacki w piśmie
„Prosto z mostu”. Podczas wojny i okupacji aktywny uczestnik konspiracyjnego życia kulturalnego. Po
wojnie zajmował wysokie stanowiska w Związku Literatów Polskich. W latach 50-tych zasiadał w redakcji
wielu opiniotwórczych czasopism, jak „Przegląd kulturalny”, „Twórczość”. W latach 1950-57 członek PZPR.
W 1968 wystosował list otwarty, w którym zaprotestował przeciw udziałowi Polski w agresji na
Czechosłowację. Skutkowało to zakazem publikowania jego dzieł. Laureat licznych nagród i odznaczeń, nie
tylko literackich. Jeden z najwybitniejszych polskich moralistów XX wieku.


D

O JEGO NAJWAŻNIEJSZYCH DZIEŁ NALEŻĄ

:

Ład serca – powieść, której akcja skupia się wokół rozterek moralnych proboszcza parafii na Białorusi.
Opowieść o poszukiwaniu drogi do „ładu serca” przez nieugiętą wiarę, czynienie dobra w dwuznacznej
moralnie rzeczywistości. Próba stworzenia polskiego modelu powieści katolickiej w powiązaniu z
zagadnieniami etycznymi.

http://selkar.pl/aff/dolfijn/lad_serca_jerzy_andrzejewski_p_152631.html

Popiół i diament – najważniejsze dzieło Andrzejewskiego. Powieść ukazująca dylematy moralne młodego
pokolenia po 1945 r. Bohater utworu Maciek Chełmicki związany konspiracyjną przysięgą otrzymuje rozkaz
zabicia dygnitarza partyjnego. Pragnie zerwać z podziemiem i konspiracyjnym życiem (głównie za sprawą
miłości do nowo poznanej dziewczyny), ale wykonuje rozkaz. W czasie ucieczki ginie zastrzelony przez
przypadkowy patrol. Jego postać obrazuje niechęć pokolenia powojennego do nowego porządku w Polsce,
a zarazem chęć odcięcia się od konspiracyjnych zobowiązań. Popularność dzieła ugruntowała wspaniała
ekranizacja w reż. A. Wajdy z niezapomnianą kreacją Zbigniewa Cybulskiego w roli głównej.

http://selkar.pl/aff/dolfijn/popiol_i_diament_andrzejewski_jerzy_p_26400.html

Bramy raju – powieść historyczna z wyraźnym przesłaniem moralnym. Tematem dzieła jest krucjata
dziecięca udająca się do Ziemi Świętej. Pisarz ukazuje motywacje bohaterów do uczestnictwa w tej
wyprawie. Mają one różny, zwykle pozareligijny charakter. Bardzo oryginalna konstrukcja formalna i
narracyjna – powieść składa się w zasadzie z jednego długiego zdania. Posępna i mroczna atmosfera.
Paraboliczna wizja skutków postępującego fanatyzmu (politycznego i religijnego).

http://selkar.pl/aff/dolfijn/bramy_raju_andrzejewski_jerzy_p_26268.html

Ciemności kryją ziemię – paraboliczna powieść historyczna. Ukazanie targanego wątpliwościami moralnymi
młodego mnicha i jego relacji z najsłynniejszym inkwizytorem Torquemadą. Analiza systemu totalitarnego
oraz psychiki ludzi, którzy go tworzą. Pod przykryciem XV-wiecznej Hiszpanii wyłania się paraboliczny obraz
Polski zniewolonej przez stalinizm.

http://selkar.pl/aff/dolfijn/ciemnosci_kryja_ziemie_andrzejewski_jerzy_p_26267.html

Idzie skacząc po górach – tytuł dzieła nawiązuje do biblijnej Księgi Psalmów. Opowieść o starym artyście,
zaduma nad sztuką i jej wpływie na życie człowieka. Interesujący obraz paryskiej bohemy, interesujący
portret głównego bohatera (wzorowany na osobie Picassa), przekonanego, że artysty nie krępują żadne
konwencje – estetyczne czy moralne. Ukazanie wysokich ambicji i chęci przewodzenia innym oraz
wytyczania nowych prądów artystycznych oraz ich związku z życiem twórcy.