background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
       

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
Elżbieta Flizikowska 
Beata Kozińska 
 
 
 
 
 
 
 

Sporządzanie  oraz  ekspedycja  potraw  z  jaj,  mleka  i  jego 
przetworów 321[11].Z2.06

 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
dr inż. Magdalena Człapka-Matyasik 
mgr inż. Magdalena Krystowska 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Ewa Superczyńska 
 
 
 
Konsultacja: 
dr hab. inż. Henryk Budzeń 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  321[11].Z2.06 
„Sporządzanie  oraz  ekspedycja  potraw  z  jaj,  mleka  i  jego  przetworów”,  zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu dietetyk.  

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 

 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI                    
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.  Ćwiczenia 

13 

5.1. Sporządzanie oraz ekspedycja potraw z mleka i jego przetworów 

13 

5.1.1.  Ćwiczenia 

13 

5.2. Sporządzanie oraz ekspedycja potraw z jaj 

19 

5.2.1.  Ćwiczenia 

19 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

25 

7.  Literatura 

39 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 
 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie dietetyk. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien opanować podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

pokazu z objaśnieniem, 

 

ćwiczeń praktycznych. 

 

tekstu przewodniego, 

 

metody projektów. 
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 

posłużyć  się  zamieszczonymi  w  rozdziale  6  zestawami  zadań  testowych  wielokrotnego 
wyboru. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plany testów w formie tabelarycznej, 

 

punktację zadań, 

 

propozycję norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

karty odpowiedzi, 

 

zestawy zadań testowych. 

 
Bezpieczeństwo i higiena pracy 

W  czasie  pobytu  w  pracowni  należy  bezwzględnie  zwrócić  uwagę  na  przestrzeganie 

regulaminów,  przepisów  bhp  oraz  instrukcji  przeciwpożarowych,  wynikających  z rodzaju 
wykonywanych  prac.  Z  przepisami  tymi  należy  zapoznawać  uczniów  od  początku  trwania 
nauki i należy je bezwzględnie stosować. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 

312[11].Z2 

Produkcja i ekspedycja potraw 

dietetycznych 

321[11].Z2.01 

Zapewnianie jakości zdrowotnej 

żywności i żywienia 

321[11].Z2.02 

Prowadzenie gospodarki 

produktami żywnościowymi 

321[11].Z2.03 

Organizowanie procesów 

technologicznych  

321[11].Z2.04 

Sporządzanie oraz ekspedycja 

potraw z owoców i warzyw 

 

321[11].Z2.05 

Sporządzanie i ekspedycja zup 

oraz sosów  

 

321[11].Z2.06 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw z jaj, 

mleka i jego  

przetworów  

 

321[11].Z2.07 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw z kasz 

oraz mąki  

 

321[11].Z2.08 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw z mięsa 

zwierząt rzeźnych  

 

321[11].Z2.09 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw  

z  drobiu oraz ryb  

321[11].Z2.10 

Sporządzanie i ekspedycja napojów

,

 

deserów oraz dietetycznych wyrobów 

ciastkarskich i kulinarnych z ciast   

 

321[11].Z2.11 

Wykorzystanie żywności specjalnego 

przeznaczenia  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

 

zabezpieczać żywność przed zakażeniem mikrobiologicznym, 

 

określać zasady przechowywania żywności, 

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

 

utrzymywać czystość i porządek na stanowisku pracy, 

 

dokonywać oceny organoleptycznej surowców i potraw, 

 

stosować zasady zabezpieczania odpadów pokonsumpcyjnych i poprodukcyjnych, 

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  sanitarno-epidemiologiczne,  ochrony 
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

klasyfikować produkty spożywcze według pochodzenia i wartości odżywczej, 

 

dokonywać oceny jakości surowców, półproduktów oraz innych wyrobów kulinarnych, 

 

określać  właściwości  przypraw  oraz  ich  zastosowanie  w  procesie  produkcji  potraw 
dietetycznych, 

 

charakteryzować  zmiany  zachodzące  w  produktach  spożywczych  podczas  ich 
przechowywania, 

 

dobierać warunki przechowywania surowców, półproduktów i gotowych wyrobów, 

 

charakteryzować etapy procesu technologicznego, 

 

sporządzać zapotrzebowanie na surowce spożywcze, 

 

przygotowywać  surowce  i  półprodukty  do  prowadzenia  procesów  technologicznych 
zgodnie z recepturą,  

 

dobierać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju i wielkości produkcji, 

 

obsługiwać podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w gastronomii, 

 

przeprowadzać obróbkę wstępną i termiczną surowców oraz półproduktów, 

 

określać 

wpływ 

procesu 

technologicznego 

na 

wartość 

odżywczą  

i organoleptyczną produktów, 

 

charakteryzować  zmiany  fizykochemiczne  podstawowych  składników  pokarmowych 
podczas obróbki cieplnej surowców,  

  dobierać tłuszcze do metody obróbki cieplnej i rodzaju surowców. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

−  określić skład chemiczny i wartość odżywczą jaj, mleka i jego przetworów, 

−  scharakteryzować mikroflorę mleka i określić jej wpływ na organizm człowieka, 

−  scharakteryzować mikroflorę jaj, 

−  scharakteryzować cechy organoleptyczne jaj, mleka i jego przetworów, 

−  określić zastosowanie mleka i jego przetworów w codziennej diecie, 

−  wyjaśnić znaczenie żywności probiotycznej, 

−  określić warunki i zastosować zasady przechowywania jaj, mleka i jego przetworów, 

−  wyjaśnić zmiany fizykochemiczne zachodzące w jajach i mleku w czasie obróbki cieplnej, 

−  rozróżnić asortyment potraw z jaj, mleka i jego przetworów, 

−  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

−  zaplanować przebieg procesu technologicznego, 

−  sporządzić zapotrzebowanie na surowce i półprodukty do produkcji wyrobów kulinarnych 

z jaj i mleka, 

−  dobrać surowce i sprzęt do sporządzania potraw z jaj, mleka i przetworów mlecznych, 

−  obsłużyć i dokonać bieżącej konserwacji maszyn oraz urządzeń do sporządzania potraw, 

−  posłużyć się sprzętem kuchennym,  

−  zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym, 

−  ocenić świeżość jaj, 

−  przeprowadzić wstępną obróbkę jaj, 

−  rozróżnić napoje fermentowane, 

−  przeprowadzić proces fermentacji mleka,  

−  dokonać  klasyfikacji  serów  w  zależności  od  rodzaju  zastosowanego  mleka,  rodzaju 

skrzepu mleka i zawartości tłuszczu, 

−  sporządzić podstawowe potrawy z jaj, mleka i jego przetworów,  

−  zastosować techniki porcjowania i podawania potraw z jaj, mleka i jego przetworów, 

−  sporządzić podstawowy asortyment zakąsek z jaj, 

−  dokonać oceny organoleptycznej sporządzonych potraw, 

−  zastosować  właściwości  spulchniające,  wiążące,  zagęszczające  i  emulgujące  jaj  podczas 

sporządzania potraw, 

−  zastosować śmietankę, śmietanę i masło do sporządzania potraw dietetycznych,  

−  zastosować potrawy z jaj, mleka i przetworów mlecznych w żywieniu dietetycznym,  

−  zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony 

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,  

−  skorzystać z różnych źródeł informacji. 
 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1

 

 
Osoba prowadząca 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Dietetyk 321[11]  
Moduł: 

Produkcja i ekspedycja potraw dietetycznych 321[11].Z2  

Jednostka modułowa: 

Sporządzanie  oraz  ekspedycja  potraw  z  jaj,  mleka  i  jego 
przetworów 321[11].Z2.06 

Temat:   Badanie właściwości spulchniających białka jaj. 

Cel ogólny:  Kształtowanie umiejętności oceny właściwości spulchniających jaj.

 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować prawidłowo stanowisko pracy, 

 

określić właściwości spulchniające białka jaj, 

 

wymienić czynniki utrwalające i zmniejszające właściwości spulchniające jaj, 
 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

dyskusja dydaktyczna. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w parach. 
 

Czas:  4 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

produkty spożywcze (jaja, cukier, sok z cytryny), 

 

sprzęt: mikser elektryczny, łaźnia wodna, szklane lejki (5 szt.), cylindry (5 szt.), 

 

materiały piśmiennicze (kartki formatu A4, A1, pisaki), 

 

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką, 

 

rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, foliogramy, folie. 
 

Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu i omówienie celów zajęć. 
3.  Realizacja zajęć: 

 

przypomnienie wiadomości o budowie jaja

 

i jego składzie chemicznym,  

 

podanie  treści  ćwiczenia:  Zbadaj  właściwości  spulchniające  białka  jaja  oraz  wpływ 
substancji dodawanych na trwałość piany, 

 

omówienie przez nauczyciela sposobu wykonania ćwiczenia, wskazanie na możliwość 
korzystania  z  różnych  źródeł  informacji  oraz  form  prezentacji;  nauczyciel  powinien 
zwrócić  uwagę  na  to,  by  prezentacja  zwierała  pełne  formy  wypowiedzi  (wstęp, 
rozwinięcie, zakończenie), 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

sposób realizacji ćwiczenia: 

1)  uczniowie  w  parach  przygotowują  równe  wagowo  (po  50  g)  porcje  białka jaja  i  dodatki 

postępując według schematu: 

 

białko 50 g 

 

białko 50 g 

 

białko 50 g 

białko 50 g 

białko 50 g 

 

 

 

 

 

 

+ 6 kropli 

ubijać w połowie czasu 

 

 

 

żółtka 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dodać 5 g 

cukru 

dodać 5 g 

soku cytryny 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dodać 5 g 

cukru 

i ubijać dalej 

nad łaźnią 

wodną  

 

 

 

 

 

ubić próbki do momentu uzyskania sztywnej piany i zanotować czas potrzebny do ubicia 

poszczególnych próbek 

 

ubitą pianę przenieść na szklane lejki i w czasie 1,5 godziny kontrolować co 10 minut 

wyciekanie półpłynnego białka do cylindrów; zmierzyć jego objętość 

 
2)  wyniki  dotyczące  trwałości  piany  z  poszczególnych  próbek  przedstawiają  graficznie, 

odkładając czas na osi odciętych, a ilość wyciekającego białka w cm

3

 – na osi rzędnych, 

3)  na  wykresie  zaznaczają  również  czas  w  minutach  konieczny  do  ubicia  poszczególnych 

próbek białka, 

4)  formułują  wnioski  dotyczące  trwałości  i  przydatności  technologicznej  badanych  próbek 

piany oraz wpływu substancji dodawanych na trwałość, 

5)  na forum grupy prezentują wnioski. 

 

Zakończenie zajęć 

 

uczniowie  oceniają  poszczególne  prezentacje  za  pomocą  kwestionariusza  ewaluacyjnego 
(Załącznik 1), 

 

nauczyciel  podsumowuje  wyniki  ankiety  oraz  przebieg  całych  zajęć,  wskazując  na 
zaangażowanie uczniów i uzyskane efekty. 

 

Praca domowa 

 

wyszukaj  w  literaturze  lub  Internecie  receptury  potraw,  w  których  wykorzystano 
właściwości  spulchniające  białka  jaj  w  żywieniu  ludzi  zdrowych  i  dietach;  sporządź 
notatkę w zeszycie. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

uczniowie przyklejają cztery karteczki w odpowiednich miejscach na „tarczy strzeleckiej” 
– plakacie, podzielonej na cztery części (Załącznik 2).  

 
 
 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Załączniki do scenariusza 1 

 

Załącznik 1. 

Kwestionariusz – ocena prezentacji 

 

1. Czy prezentacja miała wstęp, rozwinięcie i zakończenie? 

 

tak                                                              nie 

6         5         4         3         2        1 

 

2. Czy prezentacja była zrozumiała? 

 

tak                                                              nie 

6         5         4         3         2        1 

 

3. Czy prezentacja była ciekawa? 

 

tak                                                              nie 

6         5         4         3         2        1 

 

4. Czy prezentacja była poprawna? 

 

tak                                                              nie 

6         5         4         3         2        1 

 

5. Czy prezenterzy swobodnie korzystali z przygotowanych przez siebie pomocy? 

 

tak                                                              nie 

6         5         4         3         2        1 

 

Ogólna liczba punktów ……………………… 

 
Załącznik 2. 

 

 

stopień 

zaangażowania 

uczestników 

współpraca  

w  

grupie 

 

 metody  

 

 

prowadzący  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2  

 
Osoba prowadząca …………………………………….…………. 
Modułowy program nauczania:   Dietetyk 321[11]  
Moduł: 

Produkcja i ekspedycja potraw dietetycznych 321[11].Z2  

Jednostka modułowa: 

Sporządzanie  oraz  ekspedycja  potraw  z  jaj,  mleka  i  jego 
przetworów 321[11].Z2.06 

Temat:   Sporządzanie potraw dietetycznych gotowanych z sera twarogowego. 

Cel ogólny:   Kształtowanie  umiejętności  sporządzania  potraw  gotowanych  z  sera 

twarogowego. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

wymienić i scharakteryzować potrawy gotowane z sera twarogowego, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii, 

 

posłużyć się podręcznym sprzętem kuchennym przy sporządzaniu potraw, 

 

sporządzić potrawy gotowane dietetyczne z sera twarogowego, 

 

podać potrawy gotowane dietetyczne z sera twarogowego,  

 

ocenić jakość potraw dietetycznych z sera twarogowego, 

 

określić sposoby przechowywania potraw z sera twarogowego, 

 

zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pogadanka, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w parach. 

 
Czas:  4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury, 

 

surowce zgodne z recepturą, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw gotowanych z sera twarogowego, 

 

zastawa stołowa do podawania potraw gotowanych z sera twarogowego, 

 

karty oceny organoleptycznej, 

 

literatura dotycząca potraw z mleka i jego przetworów. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Realizacja zajęć: 

 

uczniowie  indywidualnie  zapoznają  się  z  materiałem  z  Poradnika  dla  ucznia 
dotyczącym potraw z sera twarogowego, 

 

podanie  treści  ćwiczenia:  Sporządź  potrawę  dietetyczną  gotowaną  z  sera 
twarogowego  według  receptury  wybranej  z  literatury,  wybór  uzasadnij.  
Do wykonania ćwiczenia przystąp po uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

 

ogłoszenie konkursu na najatrakcyjniejszy sposób podania potrawy, 

 

uczniowie  w  parach  wyszukują  recepturę  do  sporządzenia  potrawy  dietetycznej 
gotowanej z sera twarogowego,  

 

uczniowie uzasadniają wybór i uzyskują akceptację nauczyciela, 

 

uczniowie przygotowują stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii, 

 

uczniowie odważają surowce, 

 

nauczyciel  zwraca  uwagę  na  zachowanie  higieny  i  zasad  bhp,  nadzoruje  pracę 
uczniów, pomaga w realizacji ćwiczenia,  

 

uczniowie  przeprowadzają  obróbkę  wstępną  surowców  ze szczególnym  zwróceniem 
uwagi na prawidłową obróbkę wstępną jaj, 

 

uczniowie sporządzają potrawę według receptury, 

 

uczniowie odpowiednio przechowują potrawę do momentu podania, 

 

uczniowie proponują sposób dekoracji i podania potrawy, 

 

uczniowie porządkują stanowiska pracy, 

 

uczniowie dokonują oceny organoleptycznej sporządzonej przez siebie potrawy, 

 

uczniowie prezentują potrawy na forum grupy. 

 
Zakończenie zajęć 

 

uczniowie  oceniają  potrawy  przyznając  punkty  za  atrakcyjność  przez  przyklejenie 
kolorowych  karteczek  (kolory  odpowiadają  punktacji  od  1  do  3)  na  specjalnym  arkuszu 
z numerami zespołów, 

 

nauczyciel  podsumowuje  ilość  punktów,  ogłasza  wynik  konkursu  oraz  wskazuje  na 
zaangażowanie uczniów i uzyskane efekty. 

 
Praca domowa 

Wyszukać  5  receptur  potraw  z  serów,  które  mają  zastosowanie  w  diecie  lekkostrawnej. 

Receptury zapisz w zeszycie. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

zaznaczając na skali punktowej uczeń dokonuje oceny zajęć (Załącznik 1). 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Załącznik do scenariusza 
 
Załącznik 1 
 
Zaznacz na skali: 

 

1. Atrakcyjność zajęć 

 

atrakcyjne                                                              nieatrakcyjne 

6         5         4         3         2        1 

 

2. Trudność wykonania ćwiczenia 

 

trudne                                                              łatwe 

6         5         4         3         2        1 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Sporządzanie  oraz  ekspedycja  potraw  z  mleka  i  jego 

przetworów  

 

5.1.1.  Ćwiczenia  

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź  wykaz  potraw  dietetycznych  z  mleka  i  jego  przetworów.  Wybierz  potrawę 

gotowaną  z  mleka  z  dodatkiem  (według  receptur  wybranych  z literatury),  wybór 
uzasadnij i wykonaj  ją.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu  akceptacji  wyboru 
przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 lub 3 osobowych. Nauczyciel 
powinien  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze  instruktażowym  oraz 
wykonać pokaz z instruktażem. Do wykonania ćwiczenia uczeń przystępuje po uzasadnieniu i 
uzyskaniu akceptacji wyboru receptur przez nauczyciela. Wykonanie ćwiczenia przez uczniów 
powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  sporządzić wykaz potraw dietetycznych z mleka i jego przetworów, 
2)  wybrać odpowiednią recepturę potrawy wraz z dodatkiem, 
3)  zorganizować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  zaprezentować potrawę i wyniki oceny organoleptycznej na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia,  

 

materiały piśmiennicze, 

 

receptury potraw z mleka, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy gotowanej z mleka, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 2 

Sporządź  koktajl  na  bazie  napoju  mlecznego  fermentowanego otrzymanego samodzielnie 

(według  receptur  wybranych  z  literatury).  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po  uzyskaniu 
akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 lub 3 osobowych. Nauczyciel 
powinien  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze  instruktażowym  oraz 
wykonać pokaz z instruktażem. Do wykonania ćwiczenia uczeń przystępuje po uzasadnieniu i 
uzyskaniu akceptacji wyboru receptur przez nauczyciela. Wykonanie ćwiczenia przez uczniów 
powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać  materiał  nauczania  dotyczący  zasad  prowadzenia  fermentacji  mlekowej  oraz 

receptur na koktajle mleczne, 

2)  wybrać  odpowiednie  receptury  produkcji  napojów  mlecznych  fermentowanych 

w warunkach domowych i receptury koktajli mlecznych, 

3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  dodać do mleka pasteryzowanego niewielką ilość śmietany, 
7)  umieścić  naczynie  z  tak  przygotowanym  mlekiem  w  pomieszczeniu  o  temperaturze  20  – 

25 

°

C na jedną dobę, 

8)  ocenić po 24 godzinach jakość otrzymanego skrzepu mleka oraz jego zapach i smak, 
9)  sporządzić koktajl mleczny na podstawie wybranej receptury, 
10)  zaproponować sposób podania potrawy, 
11)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
12)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną napoju,  
13)  na  forum  grupy  zaprezentować  koktajl,  uzasadnić  dobór  dodatków  oraz  przedstawić 

wyniki oceny organoleptycznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia, 

 

receptury potraw i napojów dietetycznych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia,  sprzęt  i  urządzenia  do  prowadzenia  fermentacji  mlekowej  i  sporządzania 
koktajli mlecznych, 

 

zastawa szklana do podania napoju, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 3 

Sporządź ser twarogowy z mleka ukwaszonego (według receptur wybranych z literatury), 

wybór uzasadnij. Do wykonania ćwiczenia przystąp po uzyskaniu akceptacji przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 lub 3 osobowych. Nauczyciel 
powinien  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze  instruktażowym  oraz 
wykonać pokaz z instruktażem. Do wykonania ćwiczenia uczeń przystępuje po uzasadnieniu i 
uzyskaniu akceptacji wyboru receptur przez nauczyciela. Wykonanie ćwiczenia przez uczniów 
powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  zapoznać się z recepturą produkcji sera twarogowego, 
2)  wybrać odpowiednie receptury dietetycznej potrawy z sera twarogowego i dodatków, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić  proces  łagodnego  ogrzewania  mleka  zsiadłego  do  momentu  uzyskania 

skrzepu, 

7)  odcedzić skrzep na sicie wyłożonym gazą, 
8)  zaproponować sposób podania otrzymanego sera twarogowego, 
9)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
10)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną sera twarogowego,  
11)  na  forum  grupy  zaprezentować  potrawę,  uzasadnić  sposób  podania  oraz  przedstawić 

wyniki oceny organoleptycznej potrawy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury potraw dietetycznych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw dietetycznych, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny jakości potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 4 

Sporządź  dietetyczną  potrawę  z  sera  twarogowego,  zaplanuj  dodatki  (według  receptur 

wybranych  z literatury),  zaproponuj  sposób  dekoracji  i  podania.  Do  wykonania  ćwiczenia 
przystąp po uzasadnieniu wyboru i uzyskaniu akceptacji przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 lub 3 osobowych. Nauczyciel 
powinien  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze  instruktażowym  oraz 
wykonać pokaz z instruktażem. Do wykonania ćwiczenia uczeń przystępuje po uzasadnieniu i 
uzyskaniu akceptacji wyboru receptur przez nauczyciela. Wykonanie ćwiczenia przez uczniów 
powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać  materiał  nauczania  dotyczący  sposobów  podawania  potraw  oraz zapoznać  się 

z recepturami potraw dietetycznych z sera twarogowego, 

2)  wybrać odpowiednie receptury dietetycznej potrawy z sera twarogowego i dodatków, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  zabezpieczyć surowce łatwo psujące się umieszczając w odpowiednich warunkach, 
7)  przeprowadzić ocenę towaroznawczą oraz ocenę jakości sera twarogowego, 
8)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
9)  sporządzić dietetyczną potrawę z sera twarogowego i dodatki według receptur, 
10)  zaproponować sposób podania potrawy, 
11)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
12)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
13)  na  forum  grupy  zaprezentować  potrawę,  uzasadnić  dobór  dodatków  oraz  przedstawić 

wyniki oceny organoleptycznej potrawy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury potraw dietetycznych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw dietetycznych, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny jakości potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 5 

Sporządź  dietetyczną  potrawę  gotowaną  z  sera  twarogowego,  zaplanuj  dodatki  (według 

receptur  wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po 
uzasadnieniu wyboru i uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 

Wskazówki do realizacji  
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 lub 3 osobowych. Nauczyciel 
powinien  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze  instruktażowym  oraz 
wykonać pokaz z instruktażem. Do wykonania ćwiczenia uczeń przystępuje po uzasadnieniu i 
uzyskaniu akceptacji wyboru receptur przez nauczyciela. Wykonanie ćwiczenia przez uczniów 
powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania dotyczący sposobów podawania potraw oraz zapoznać się z 

recepturami potraw dietetycznych gotowanych z sera twarogowego, 

2)  wybrać odpowiednią recepturę dietetycznej gotowanej potrawy z sera twarogowego wraz 

z dodatkiem, 

3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną surowców, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną półproduktów, 
8)  przygotować dodatek do potrawy, 
9)  zaproponować sposób podania potrawy, 
10)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy,  
12)  na  forum  grupy  zaprezentować  potrawę,  uzasadnić  dobór  dodatków  oraz  przedstawić 

wyniki oceny organoleptycznej potrawy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury potraw z sera twarogowego, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potrawy dietetycznej z sera twarogowego, 

 

zastawa stołowa do podawania potrawy, 

 

karty oceny jakości potrawy, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

5.2.  Sporządzanie oraz ekspedycja potraw z jaj 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sporządź  potrawy  gotowane  z  jaj  (na  miękko,  mollét,  poszetowe,  na  twardo,  po 

wiedeńsku)  z  dodatkami  (według  receptur  wybranych  z literatury),  wybór  uzasadnij.  Do 
wykonania ćwiczenia przystąp po uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  grupach  2  lub  3  osobowych.  
Nauczyciel  powinien  dodatkowo  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze 
instruktażowym  oraz  wykonać  pokaz  z instruktażem.  Do  wykonania  ćwiczenia  uczeń 
przystępuje  po  uzasadnieniu  i  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  receptur  przez  nauczyciela. 
Wykonanie ćwiczeń przez uczniów powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  zapoznać się z recepturami potraw z jaj, 
2)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj, ocenić ich świeżość, 
7)  przeprowadzić obróbkę cieplną jaj, 
8)  przygotować dodatki do potraw, 
9)  zaproponować sposób podania potraw, 
10)  uporządkować stanowisko pracy, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
12)  zaprezentować na forum grupy potrawy i wyniki oceny organoleptycznej. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury potraw dietetycznych z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw gotowanych z jaj, 

 

zastawa stołowa do podawania potraw, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Ćwiczenie 2   

Zbadaj  właściwości  spulchniające  białka  jaja  oraz  wpływ  substancji  dodawanych  na 

trwałość  piany.  Następnie  wykonaj  potrawy  dietetyczne  z  jaj  z  wykorzystaniem  ich 
właściwości  spulchniających(według  receptury  wybranej  z  literatury),  wybór  uzasadnij.  Do 
wykonania ćwiczenia przystąp po uzyskaniu akceptacji przez nauczyciela.

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  grupach  2  lub  3  osobowych.  
Nauczyciel  powinien  dodatkowo  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze 
instruktażowym  oraz  wykonać  pokaz  z instruktażem.  Do  wykonania  ćwiczenia  uczeń 
przystępuje  po  uzasadnieniu  i  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  receptur  przez  nauczyciela. 
Wykonanie ćwiczeń przez uczniów powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien:  

1)  przygotować stanowisko pracy, 
2)  przygotować odpowiedni sprzęt kuchenny, 
3)  przygotować  wagowo  równe  (po  50g)  porcje  białka  jaja  i  dodatki  postępując  według 

schematu: 

 

białko 50g 

 

białko 50g 

 

białko 50g 

białko 50g 

białko 50g 

 

 

 

 

 

 

+ 6 kropli 

ubijać w połowie czasu 

 

 

 

żółtka 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dodać 5g 

cukru 

dodać 5g 

soku cytryny 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dodać 5g 

cukru 

i ubijać dalej 

nad łaźnią 

wodną  

 

 

 

 

 

ubić próbki do momentu uzyskania sztywnej piany i zanotować czas potrzebny do ubicia 

poszczególnych próbek 

 

ubitą pianę przenieść na szklane lejki i w czasie 1,5 godziny kontrolować co 10 minut 

wyciekanie półpłynnego białka do cylindrów; zmierzyć jego objętość 

 
4)  wyniki  dotyczące  trwałości  piany  z  poszczególnych  próbek  przedstawić  graficznie, 

odkładając czas na osi odciętych, a ilość wyciekającego białka w cm

3

 – na osi rzędnych, 

5)  na  wykresie  zaznaczyć  również  czas  w  minutach  konieczny  do  ubicia  poszczególnych 

próbek białka, 

6)  sformułować wnioski dotyczące trwałości i przydatności technologicznej badanych próbek 

piany oraz wpływu substancji dodawanych na trwałość, 

7)  zaprezentować wnioski na forum grupy, 
8)  wybrać odpowiednie receptury z literatury, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

9)  przygotować stanowisko pracy do wykonania odpowiednich potraw, 
10)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny, 
11)  dobrać i odważyć surowce, 
12)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj i pozostałych surowców, 
13)  sporządzić potrawy według receptur, 
14)  zaproponować sposób podania, 
15)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
16)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw, 
17)  zaprezentować na forum grupy potrawy i wyniki oceny organoleptycznej. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

surowce (białko 250 g, żółtko – 6 kropli, cukier 10 g, sok z cytryny 5 g), 

 

mikser elektryczny, 

 

łaźnia wodna, 

 

szklane lejki (5 szt.), 

 

cylindry (5 szt.), 

 

materiały piśmiennicze(kartki papieru format A4 i A1, pisaki), 

 

komputer z oprogramowaniem (arkusz kalkulacyjny) i drukarka, 

 

rzutnik multimedialny lub rzutnik pisma i folie, 

 

receptury potraw dietetycznych z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia  i  sprzęt  niezbędne  do  wykonania  potraw  z  wykorzystaniem  właściwości 
spulchniających jaj, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia niezbędne do sporządzenia potrawy, 

 

zastawa stołowa do podania potraw, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 3   

Sporządź  zapotrzebowanie  na  surowce  niezbędne  do  wykonania  omletu  naturalnego 

i omletu  biszkoptowego  z  dodatkami  dla  2  osób  (według  receptur  wybranych  z literatury), 
wybór uzasadnij. Usmaż jedną porcję omletu na patelni, a drugą sporządź na parze. Porównaj 
cechy  organoleptyczne  sporządzonych  omletów.  Do  wykonania  ćwiczenia  przystąp  po 
uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  grupach  2  lub  3  osobowych.  
Nauczyciel  powinien  dodatkowo  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze 
instruktażowym  oraz  wykonać  pokaz  z instruktażem.  Do  wykonania  ćwiczenia  uczeń 
przystępuje  po  uzasadnieniu  i  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  receptur  przez  nauczyciela. 
Wykonanie ćwiczeń przez uczniów powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  wybrać odpowiednie receptury potraw wraz z dodatkami, 
2)  sporządzić  zapotrzebowanie  na  surowce  niezbędne  do  wykonania  2  porcji  omletu 

naturalnego i 2 porcji omletu biszkoptowego, 

3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny,  
5)  dobrać i odważyć surowce zgodnie ze sporządzonym zapotrzebowaniem, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj i pozostałych surowców,  
7)  sporządzić omlety, 
8)  przygotować dodatki do potraw, 
9)  zaproponować sposób podania potraw, 
10)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady,  
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw,  
12)  zaprezentować na forum grupy potrawy i wyniki oceny organoleptycznej. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury potraw z jaj, 

 

receptury potraw dietetycznych z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania omletów, 

 

zastawa stołowa do podawania omletów, 

 

karty oceny organoleptycznej. 

 
Ćwiczenie 4 

Sporządź  wykaz  potraw  dietetycznych  z  jaj.  Wybierz  potrawy,  w  których  wykorzystano 

właściwości  zagęszczające  i  wiążące  jaj  (według  receptur  wybranych  z  literatury),  wybór 
uzasadnij i wykonaj je. Dokonaj ich oceny organoleptycznej. Do wykonania ćwiczenia przystąp 
po uzyskaniu akceptacji wyboru przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  grupach  2  lub  3  osobowych.  
Nauczyciel  powinien  dodatkowo  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze 
instruktażowym  oraz  wykonać  pokaz  z instruktażem.  Do  wykonania  ćwiczenia  uczeń 
przystępuje  po  uzasadnieniu  i  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  receptur  przez  nauczyciela. 
Wykonanie ćwiczeń przez uczniów powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z recepturami potraw dietetycznych z jaj, 
2)  wybrać odpowiednie receptury potraw z dodatkami, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny, 
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj i pozostałych surowców, 
7)  sporządzić potrawy według wybranych receptur, 
8)  przygotować dodatki do potraw, 
9)  zaproponować sposób podania potraw, 
10)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw, 
12)  zaprezentować na forum grupy potrawy i wyniki oceny organoleptycznej. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

receptury potraw z jaj, 

 

receptury potraw dietetycznych z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania omletów, 

 

zastawa stołowa do podawania omletów, 

 

karty oceny organoleptycznej. 
 

Ćwiczenie 5 

Sporządź  po  dwie  porcje  zakąsek  z  jaj  (jaja  faszerowane,  jaja  w  sosie  zimnym,  sałatka 

z jaj)  z  dodatkami  (według  receptur  wybranych  z  literatury),  wybór  uzasadnij.  Sporządź 
również  wykaz  narzędzi  i  sprzętu  kuchennego  niezbędnych  do  wykonania  wybranych  przez 
ciebie potraw. Do wykonania ćwiczeń przystąp po uzyskaniu akceptacji przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

wykonania.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  pracowali  w  grupach  2  lub  3  osobowych.  
Nauczyciel  powinien  dodatkowo  zaprezentować  i  omówić  film  dydaktyczny  o  charakterze 
instruktażowym  oraz  wykonać  pokaz  z instruktażem.  Do  wykonania  ćwiczenia  uczeń 
przystępuje  po  uzasadnieniu  i  uzyskaniu  akceptacji  wyboru  receptur  przez  nauczyciela. 
Wykonanie ćwiczeń przez uczniów powinno być zakończone pogadanką podsumowującą. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Przed i w trakcie wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien przypominać zasady bhp oraz 

zwracać  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  higieny  i  zasad  użytkowania  narzędzi  i  sprzętu 
dostępnego w pracowni. 

 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać odpowiednie receptury potraw z dodatkami, 
2)  sporządzić na papierze wykaz sprzętu i narzędzi niezbędnych do wykonania potraw, 
3)  przygotować stanowisko pracy, 
4)  przygotować odpowiednie narzędzia i sprzęt kuchenny, 
5)  dobrać i odważyć surowce, 
6)  przeprowadzić obróbkę wstępną jaj i pozostałych surowców, 
7)  sporządzić wybrane zakąski z jaj, 
8)  przygotować dodatki do tych zakąsek, 
9)  zaproponować sposób podania potraw, 
10)  uporządkować stanowisko pracy i zagospodarować odpady, 
11)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną potraw, 
12)  zaprezentować na forum grupy potrawy i wyniki oceny organoleptycznej. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

receptury zakąsek z jaj, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

narzędzia i sprzęt kuchenny do sporządzenia wybranych zakąsek, 

 

zastawa stołowa do podania zakąsek, 

 

karty oceny organoleptycznej, 

 

materiały piśmiennicze. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

6.   EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 
 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Sporządzanie  oraz ekspedycja 
potraw z jaj, mleka i jego przetworów” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:  

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 9, 15, 17, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów.  
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  2  z  poziomu 
ponadpodstawowego.

 

 
Klucz  odpowiedzi:  1.  b,  2.  d,  3.  b,  4. c, 5. c, 6. c, 7. b, 8. a, 9. b, 10. c, 11. a, 
12. a, 13. d, 14. a, 15. d, 16. a, 17. a, 18. b, 19. c, 20. c.  
 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić skład chemiczny mleka  

Scharakteryzować mikroflorę mleka i określić jej 
wpływ na organizm człowieka 

Zaplanować przebieg procesu technologicznego 

Wyjaśnić zmiany fizykochemiczne zachodzące 
w mleku w czasie obróbki cieplnej 

Sporządzić podstawowe potrawy z jaj 

Rozróżnić asortyment potraw z jaj 

Scharakteryzować mikroflorę jaj 

Dobrać surowce do sporządzania potraw z jaj  

Wyjaśnić zmiany fizykochemiczne zachodzące 
w jajach 

PP 

10 

Określić skład i wartość odżywczą mleka i jego 
przetworów 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

11 

Określić warunki przechowywania mleka i jego 
przetworów 

12  Zastosować potrawy z jaj w żywieniu dietetycznym 

13  Rozróżnić asortyment potraw z jaj 

14 

Dokonać oceny organoleptycznej sporządzonych 
potraw 

15 

Zastosować właściwości spulchniające, wiążące, 
zagęszczające i emulgujące jaj podczas sporządzania 
potraw   

PP 

16 

Scharakteryzować mikroflorę mleka i określić jej 
wpływ na organizm 

17  Określić znaczenie żywności probiotycznej 

PP

 

18 

Określić warunki przechowywania mleka i jego 
przetworów 

19  Przeprowadzić proces fermentacji mleka 

PP 

20  Ocenić świeżość jaj 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu,  z  co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  sporządzania  oraz  ekspedycji  potraw  z  jaj,  mleka  i 

jego  przetworów.

 

Wszystkie

 

zadania  w  teście  są  wielokrotnego  wyboru  i  tylko  jedna 

odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej Karcie odpowiedzi. 
6.  Zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź 

zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 

 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

  instrukcja, 

  zestaw zadań testowych, 

  karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

 

1.  Najważniejszym cukrem występującym w mleku jest 

a)  glukoza. 
b)  laktoza. 
c)  maltoza. 
d)  galaktoza. 

 

2.  Do mikroflory pożytecznej w mleku należą 

a)  bakterie saprofityczne. 
b)  wirusy. 
c)  riketsje. 
d)  bakterie kwasu mlekowego. 

 

3.  Jaja można poddać procesowi 

a)  gotowania i duszenia. 
b)  gotowania i smażenia. 
c)  smażenia i pieczenia. 
d)  duszenia i pieczenia. 
 

4.  Podczas gotowania mleka na ściankach naczynia tworzy się 

a)  przewarka. 
b)  kożuch. 
c)  przywarka. 
d)  pasterka. 
 

 

5.  Czas gotowania jaj na twardo wynosi 

a)  4–5 minut od momentu zagotowania. 
b)  6–8 minut od momentu włożenia do wody. 
c)  8–10 minut od momentu zagotowania. 
d)  8–10 minut od momentu włożenia do wody. 
 

6.  Suflet to potrawa  

a)  smażona.  
b)  gotowana. 
c)  pieczona. 
d)  duszona. 

 

7.  Do mikroorganizmów niebezpiecznych dla człowieka w jajach zalicza się 

a)  drożdże. 
b)  Salmonellę. 
c)  Lactobacillus. 
d)  E. Coli. 

 

8.  Do produkcji potraw z jaj należy używać jaj oznaczonych w klasyfikacji literą 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

9.  Koagulacja białka jaj rozpoczyna się w temperaturze 

a)  25–30˚C. 
b)  50–55˚C. 
c)  70–85˚C. 
d)  powyżej 90˚C. 

 

10.  Mleko i przetwory mleczne dostarczają 

a)  łatwoprzyswajalnego tłuszczu i witaminy C. 
b)  ciężkostrawnego tłuszczu i witaminy A. 
c)  białka pełnowartościowego i wapnia. 
d)  białka niepełnowartościowego i żelaza. 

 
11.  Napoje mleczne należy przechowywać w temperaturze 

a)  1–5

°

C. 

b)  5–10

°

C. 

c)  10–15

°

C. 

d)  15–20

°

C. 

 

12.  W żywieniu dietetycznym można zastosować 

a)  jaja gotowane na miękko. 
b)  jaja gotowane na twardo. 
c)  jajecznicę na bekonie. 
d)  jaja sadzone. 

 
13.  Jaja poszetowe, to jaja 

a)  gotowane w szklance. 
b)  gotowane na twardo. 
c)  sadzone. 
d)  gotowane bez skorupki, w lekko zakwaszonej i osolonej wodzie. 

 

14.  Prawidłowo sporządzone jaja po wiedeńsku powinny mieć 

a)  białko lekko ścięte, żółtko płynne. 
b)  białko ścięte, żółtko płynne. 
c)  białko lekko ścięte, żółtko półpłynne. 
d)  białko ścięte, żółtko ścięte. 

 

15.  Przy sporządzaniu omletu biszkoptowego wykorzystywane są właściwości jaj 

a)  wiążące. 
b)  emulgujące. 
c)  zagęszczające. 
d)  spulchniające. 

 

16.  Do mikroorganizmów mleka wpływających korzystnie na organizm należą 

a)  Lactobacillus acidophilus. 
b)  Escherichia coli. 
c)  Streptococcus aureus. 
d)  Aspergillus flavus. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

17.  Probiotyki 

a)  podwyższają naturalna odporność organizmu. 
b)  obniżają odporność organizmu. 
c)  są dla organizmu obojętne. 
d)  pogarszają cechy organoleptyczne mleka. 

 

18.  Sery podpuszczkowe najlepiej przechowywać w temperaturze 

a)  0˚C. 
b)  ok. 2˚C. 
c)  ok. 15˚C. 
d)  ok. 20˚C. 

 

19.  Mleko przeznaczone na zsiadłe powinno być umieszczone w temperaturze 

a)  10–15˚C. 
b)  0–15˚C. 
c)  5–20˚C. 
d)  0–30˚C. 

 

20.  Jajo świeże podczas próby wodnej 

a)  unosi się na powierzchni. 
b)  unosi się ostrym końcem do góry. 
c)  leży płasko na dnie. 
d)  wydziela pęcherzyki powietrza. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

KARTA  ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 
 

Sporządzanie oraz ekspedycja  potraw z jaj, mleka i jego przetworów. 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1   

 

2   

 

3   

 

4   

 

5   

 

6   

 

7   

 

8   

 

9   

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem: 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

TEST 2 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Sporządzanie  oraz ekspedycja 
potraw z jaj, mleka i jego przetworów” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:  

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 9, 15, 17, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów.  

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego.

 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  b,  2.  a,  3.  c,  4.  b,  5.  a, 6. b, 7. b, 8. a, 9. c, 10. c, 11. a, 
12. c, 13. a, 14. b, 15. a, 16. a, 17. c, 18. b, 19. b, 20. c.  
 
Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić skład chemiczny mleka i jego przetworów 

Scharakteryzować mikroflorę mleka i określić jej 
wpływ na organizm człowieka 

Rozróżnić asortyment potraw z jaj 

Określić zmiany fizykochemiczne zachodzące mleku 
w czasie obróbki cieplnej 

Sporządzić podstawowe potrawy z jaj 

Zastosować właściwości spulchniające, wiążące, 
zagęszczające i emulgujące jaj podczas sporządzania 
potraw  

 

Zastosować zasady higieny w procesie 
produkcyjnym 

Dobrać surowce i sprzęt do sporządzania potraw 
z jaj 

Wyjaśnić zmiany fizykochemiczne zachodzące 
w jajach 

PP 

10 

Określić skład chemiczny i wartość odżywczą jaj 

11 

Określić warunki przechowywania mleka i jego 
przetworów 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

12 

Zastosować potrawy z jaj w żywieniu dietetycznym 

13 

Rozróżnić asortyment potraw z jaj 

14 

Dokonać oceny organoleptycznej sporządzonych 
potraw 

15 

Zastosować właściwości spulchniające, wiążące, 
zagęszczające i emulgujące jaj podczas sporządzania 
potraw   

PP 

16 

Rozróżniać napoje mleczne fermentowane 

17 

Wyjaśnić znaczenie żywności probiotycznej 

PP

 

18 

Określić warunki przechowywania mleka i jego 
przetworów 

19 

Przeprowadzić proces fermentacji mleka 

PP 

20 

Zastosować zasady higieny w procesie 
produkcyjnym 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu,  z  co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  sporządzania  oraz  ekspedycji  potraw  z  jaj,  mleka 

i jego  przetworów.

 

Wszystkie

 

pytania są wielokrotnego  wyboru  i  tylko jedna odpowiedź 

jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej Karcie odpowiedzi. 
6.  Zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź 

zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 

 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

  instrukcja, 

  zestaw zadań testowych, 

  karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

 

1.  Najważniejszym białkiem mleka jest 

a)  glukoza. 
b)  kazeina. 
c)  gluten. 
d)  owoalbumina. 
 

2.  Do mikroflory niebezpiecznej w mleku należą 

a)  bakterie saprofityczne, wirusy. 
b)  wszystkie pleśnie. 
c)  wszystkie drożdże. 
d)  bakterie kwasu mlekowego. 
 

3.  Omlet należy do potraw 

a)  gotowanych. 
b)  pieczonych. 
c)  smażonych. 
d)  duszonych. 
 

4.  Podczas gotowania mleka na powierzchni tworzy się 

a)  przewarka. 
b)  kożuch. 
c)  przywarka. 
d)  płaszcz. 

 
5.  Czas gotowania jaj na miękko wynosi 

a)  4–5 minut od momentu zagotowania. 
b)  6–8 minut od momentu włożenia do wody. 
c)  8–10 minut od momentu zagotowania. 
d)  8–10 minut od momentu włożenia do wody. 

 

6.  Przy sporządzaniu sufletu wykorzystuje się właściwości jaj 

a)  sklejające.  
b)  spulchniające. 
c)  zagęszczające. 
d)  emulgujące. 
 

7.  Czynnikami sprzyjającymi zakażeniom mikrobiologicznym jaj są 

a)  czyste naczynia. 
b)  wysoka temperatura, wilgotność. 
c)  niektóre środki dezynfekujące. 
d)  woda. 
 

8.  Do prześwietlania jaj służy 

a)  owoskop. 
b)  mikroskop. 
c)  kalejdoskop. 
d)  stetoskop. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

9.  Koagulacja żółtka jaj rozpoczyna się w temperaturze 

a)  25–30˚C. 
b)  50–55˚C. 
c)  65–70˚C. 
d)  powyżej 80˚C. 
 

10.  Jaja dostarczają 

a)  łatwoprzyswajalnego tłuszczu i witaminy C. 
b)  ciężkostrawnego tłuszczu i witaminy A. 
c)  białka pełnowartościowego i żelaza. 
d)  białka niepełnowartościowego i witamin B. 

 
11.  Napoje mleczne należy przechowywać w temperaturze 

a)  1–5

°

C. 

b)  5–10

°

C. 

c)  10–15

°

C. 

d)  15–20

°

C. 

 

12.  W żywieniu dietetycznym nie należy stosować 

a)  jaj gotowanych na miękko. 
b)  jaj poszetowych. 
c)  jajecznicy na bekonie. 
d)  jaj mollét. 
 

13.  Gotowanie jaj bez skorupki, w szklance stosuje się do sporządzania 

a)  jaj po wiedeńsku. 
b)  jaj na miękko. 
c)  jaj mollét. 
d)  jaj poszetowych. 
 

14.  Prawidłowo sporządzone jaja poszetowe powinny mieć 

a)  białko mocno ścięte, żółtko półpłynne. 
b)  białko ścięte, żółtko płynne. 
c)  białko lekko ścięte, żółtko twarde. 
d)  białko ścięte, żółtko ścięte. 
 

15.  Przy sporządzaniu masy mielonej wykorzystywane są właściwości jaj 

a)  wiążące. 
b)  emulgujące. 
c)  zagęszczające. 
d)  płynne. 
 

16.  Napoje mleczne nowej generacji otrzymują przedrostek 

a)  bio

.

 

b)  new

.

 

c)  lacid. 
d)  acid. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

17.  Probiotyki w organizmie chronią mikroflorę w 

a)  jelicie cienkim. 
b)  wątrobie. 
c)  jelicie grubym. 
d)  dwunastnicy. 
 

18.  Sery twarogowe najlepiej przechowywać w temperaturze 

a)  0˚C. 
b)  1–8˚C. 
c)  1–15˚C. 
d)  1–20˚C. 

 
19.  Podczas produkcji kefiru zachodzi fermentacja 

a)  propionowa. 
b)  alkoholowo-kwasowa. 
c)  octowa. 
d)  drożdżowa. 

 
20.  Przy dezynfekcji jaj przez wyparzanie należy je zanurzyć we wrzątku na 

a)  2–3 sekundy. 
b)  5 sekund. 
c)  10 sekund. 
d)  1 minutę. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 
 

Sporządzanie oraz ekspedycja potraw z jaj, mleka i jego przetworów 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

 

7.  LITERATURA 
 

1.  Arens – Azêvedo U.,  Grimpe E.  i  inni:  Technologia  gastronomiczna.  Część  1–2.  Rea, 

Warszawa 2002 

2.  Bailey A.,  Lambert Ortiz E.,  Radecka H.:  Wielka  księga  ingrediencji.  Wiedza  i  Życie, 

Warszawa 1992 

3.  Biller E. i inni: Kucharz & Gastronom: vademecum. Rea, Warszawa 2001 
4.  Burbianka  M.,  Pliszka  A.,  Murzyńska  H.:  Mikrobiologia  żywności.  PZWL, 

Warszawa 2004 

5.  Flis K., Procner A.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. Część 2 i 3. WSiP, 

Warszawa 2003 

6.  Gawęcki  J.,  Hryniewiecki  L.  (red.):  Żywienie  człowieka.  Podstawy  nauki  o  żywieniu. 

PWN, Warszawa 1998 

7.  Gawęcki J., Libudzin Z.: Mikroorganizmy w żywności i żywieniu. Wyd. AR, Poznań 2006 
8.  Górecka D.,  Limanówka H.,  Superczyńska E.,  Żylińska-Kaczmarek M.:  Technologia 

gastronomiczna z obsługą konsumenta cz.2 i 3. Format AB, Warszawa 2006 

9.  Gromadzka – Ostrowska J.: Higiena i ochrona zdrowia. Format – AB, Warszawa 2001 
10.  Jargoń R.: Obsługa konsumenta. Część 1 i 2. WSiP, Warszawa 2000 
11.  Kołożyn-Krajewska D., Sikora T.: Towaroznawstwo żywności. WSiP, Warszawa 2004 
12.  Kunachowicz  H.,  Nadolna  I.:  Wartość  odżywcza  wybranych  produktów  spożywczych 

i typowych potraw. PZWL, Warszawa 2001 

13.  Procner A.:  Technologia  gastronomiczna  z  towaroznawstwem.  Część  1.  WSiP, 

Warszawa 2003 

14.  Superczyńska E., Żylińska – Kaczmarek M.: Zasady żywienia. Rea, Warszawa 2004 
15.  Szewczyński J., Skrodzka Z.: Higiena żywienia. PZWL, Warszawa 2004 
16.  Włodarek D.: Dietetyka. Format-AB, Warszawa 2005 
17.  www.swiat-serow.pl 
18.  www.znakowanie.welin.pl  
 

Literatura metodyczna:  

1.  Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym, 

Wyd. ITeE, Radom 2001 

2.  Kupisiewicz C.: Dydaktyka ogólna. OW Graf-Punkt, Warszawa 2000 
3.  Kupisiewicz C.: Podstawy dydaktyki. WSiP, Warszawa 2005 
4.  Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002 
5.  Okoń W.:  Wprowadzenie  do  dydaktyki  ogólnej.  Wydawnictwo  Akademickie  „Żak”, 

Warszawa 2003 

6.  Plewka Cz.:  Metodyka  nauczania  teoretycznych  przedmiotów  zawodowych.  cz.  I  i  II. 

Wyd. ITeE, Radom 1999 

7.  Symela K.(red.):  Skuteczność  kształcenia  modułowego  w  Polsce  w  systemie  szkolnej 

i pozaszkolnej edukacji zawodowej. Wyd. ITeE, Radom 2003