„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Mieczysław Janik

Posługiwanie się dokumentacją techniczną
321[04].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Urszula Malinowska
mgr inż. Ewa Walasek


Opracowanie redakcyjne:
mgr Edyta Kozieł



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 321[04]01.04,

„Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

”, zawartego w modułowym programie nauczania

dla zawodu technik pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Podstawowe zasady wykonywania rysunku technicznego

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Materiały stosowane w technice rolniczej

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np. pokaz z objaśnieniem,
pokaz z instruktażem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych oraz metody projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].O1.06

Stosowanie technik kierowania

ciągnikiem rolniczym i wykonywanie

czynności kontrolno-obsługowych

321[04].O1

Podstawy zawodu

321[04].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

321[04].O1.02

Charakteryzowanie produkcji roślinnej i zwierzęcej

321[04].O1.05

Stosowanie przepisów ruchu

drogowego

321[04].O1.03

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji

roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej

321[04].O1.04

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu statyki, dynamiki i kinematyki, takimi
jak: masa, siła, prędkość, energia,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posiadać podstawowe wiadomości z geometrii,

−

użytkować komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

sporządzić schematy i proste rysunki techniczne,

−

odczytywać schematy i rysunki techniczne,

−

korzystać z dokumentacji technicznej,

−

identyfikować symbole literowe znajdujące się na sprzęcie rolniczym i pasiecznym,

−

rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice,

−

określić właściwości stali, żeliwa, aluminium, miedzi, ołowiu, drewna, gumy, skóry
i tworzyw sztucznych,

−

określić zastosowanie materiałów w konstrukcji narzędzi, maszyn oraz urządzeń
rolniczych i pasiecznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć dydaktycznych 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Podstawy zawodu 321[04].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 321[04].O1.04

Temat: Wykonywanie rysunku technicznego.

Cel ogólny: Charakterystyka i wykonanie rysunków technicznych

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

omówić rodzaje rysunków,

−

określić znaczenie i zastosowanie rysunku w technice,

−

wykonywać podstawowe rysunki,

−

znać ich zastosowanie wykorzystanie w technice.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w 3–4-osobowych grupach,

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy omawiające zasady wykonywania rysunków,

−

ś

rodki i materiały rysunkowe,

−

podstawowy sprzęt do wykonywania rysunków,

−

film szkoleniowy.

Przebieg zajęć:
1. Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć.

2. Faza właściwa
1. wykład nauczyciela na temat rodzajów rysunków,
2. szczegółowe omówienie zasad wykonywania rysunku,
3. prezentacja plansz, foliogramów przedstawiających sposoby wykonywania rysunków,
4. omówienie sposobów wykonywania rysunków,
5. wykonywanie rysunków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

3. Realizacja ćwiczenia – Temat: Wykonywanie rysunku technicznego.
Praca w grupach 2–4-osobowych, indywidualnie

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

przydzielenie poszczególnym grupom zadania do wykonania,

−

nauczyciel dokonuje pokaz z instruktażem z jednoczesnym objaśnianiem wszystkich
elementów wykonywanego zadania,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania,

−

uczniowie zapisują w zeszytach obserwacje i spostrzeżenia.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów zwracając uwagę na to czy uczniowie prawidłowo
wykonują ćwiczenia, zachowują zasady bhp.
Udziela rad i wskazówek.

4. Podsumowanie zajęć

−

uczniowie przedstawiają i omawiają wykonane ćwiczenia,

−

uczniowie prezentują swoje wnioski,

−

dyskutują na forum klasy na temat swoich uwag i zgłoszonych wniosków,

−

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy oraz indywidualnie.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas
dyskusji i podczas wykonywania ćwiczenia. Ocenia także aktywność i zaangażowanie
ucznia w wykonywane prace.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Podstawy zawodu 321[04].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 321[04].O1.04

Temat: Rodzaje i zastosowanie metali w technice.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z rodzajami metali i ich zastosowaniem.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

omówić poszczególne rodzaje metali,

−

określić znaczenie i zastosowanie metali w technice,

−

rozróżniać podstawowe metale,

−

znać ich zastosowanie wykorzystanie w technice.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

pokaz z instruktażem,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

metoda projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupy 3–4-osobowe.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy omawiające zasady wydobywania metali,

−

przeróbka metali,

−

ś

rodki i materiały metalowe,

−

podstawowy sprzęt z zastosowaniem metali,

−

film szkoleniowy.

Zadanie dla ucznia:

Przebieg zajęć:
Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć.

Faza właściwa
1. wykład nauczyciela z elementami pogadanki na temat zasad BHP,
2. szczegółowe omówienie poszczególnych rodzajów metali,
3. prezentacja plansz, foliogramów przedstawiających poszczególne metale,
4. omówienie sposobu otrzymywania metali,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. określenie rodzajów metali na podstawie ich właściwości,
6. zastosowanie metali.

Realizacja ćwiczenia – Temat: Rodzaje i zastosowanie metali w technice
Praca w grupach 2–4-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

przydzielenie poszczególnym grupom zadania do wykonania,

−

nauczyciel wykonuje pokaz z instruktażem z jednoczesnym objaśnianiem wszystkich
elementów wykonywanego zadania,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania,

−

uczniowie zapisują w zeszytach obserwacje i spostrzeżenia.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów zwracając uwagę na to czy uczniowie prawidłowo
wykonują ćwiczenia, zachowują zasady bhp.
Udziela rad i wskazówek.

Podsumowanie zajęć

−

uczniowie przedstawiają i omawiają wykonane ćwiczenia,

−

uczniowie prezentują swoje wnioski,

−

dyskutują na forum klasy na temat swoich uwag i zgłoszonych wniosków,

−

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy oraz indywidualnie.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas
dyskusji i podczas wykonywania ćwiczenia. Ocenia także aktywność i zaangażowanie
ucznia w wykonywane prace.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1.

Podstawowe zasady wykonywania rysunku technicznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wskazany przez nauczyciela przedmiot odwzorować w trzech rzutach i zwymiarować.

Układu osi nie zaznaczać. Linii odnoszących nie rysować.

Podczas wykonywania ćwiczenia zwrócić uwagę na:

1. taki dobór podziałki i rozmieszczenia rzutów, by wykorzystać w możliwie największym

stopniu powierzchnię użytkową arkusza,

2. dobór grubości linii, zwłaszcza wymiarowych i pomocniczych linii wymiarowych,
3. właściwe długości grotów i poprawność ich kształtu,
4. umieszczenie wymiarów na tych rzutach, na których wymiarowane wielkości występują

najwyraźniej,

5. unikanie wymiarowania niewidocznych powierzchni przedmiotu,
6. umieszczenie wymiarów wzajemnie ze sobą związanych – na jednym rzucie,
7. zakaz wykorzystywania linii rysunkowych przedmiotu, linii pomocniczych oraz ich

przedłużenia – jako linii wymiarowych,

8. prowadzenie linii wymiarowych równolegle do kierunku odpowiadających im wymiarów,
9. poprawne rozmieszczenie linii wymiarowych w równoległych rzędach; zachowanie

jednakowych odległości (minimum 5 mm) i umieszczanie linii wymiarowych tym dalej
od rzutu przedmiotu im są dłuższe,

10. unikanie linii wymiarowych i pomocniczych linii wymiarowych przecinających linie

rysunkowe przedmiotu lub przecinających linie wymiarowe i pomocnicze linie
wymiarowe innych wymiarów,

11. zakończenie linii wymiarowej promienia łuku strzałką tylko po stronie łuku,
12. obowiązek przeciągania pomocniczych linii wymiarowych poza odpowiadające im linie

wymiarowe o ok. 2 mm,

13. przerywanie linii rysunkowych przedmiotu w przypadku braku miejsca na groty strzałek

lub liczby wymiarowe,

14. pomijanie po liczbach wymiarowych oznaczenia „mm", natomiast umieszczanie

wszelkich innych, dopuszczalnych w rysunku maszynowym, jednostek długości oraz
kątów,

15. zachowanie wysokości cyfr liczb wymiarowych w ustalonych granicach 2–4 mm,

niezależnie od wielkości rzutu i samego wymiaru,

16. przestrzeganie zasady pisania liczb wymiarowych w kierunku linii wymiarowych

i umieszczanie ich nad liniami wymiarowymi w pobliżu środka długości tych linii.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów,
5) wykonać szkic i schemat połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

model przedstawiający dany przedmiot,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do rysowania,

−

rysunek techniczny maszynowy,

−

papier: blok techniczny, format A4.

Ćwiczenie 2

Na podstawie otrzymanego modelu lub wskazanego odwzorowania przedmiotu –

wykonać rysunek w trzech rzutach uwzględniających przedstawienie zarysów wewnętrznych
przedmiotu przy wykorzystaniu najbardziej celowych przekrojów. Układu osi i linii
odnoszących nie rysować. Rysunek zwymiarować. Podziałka: znormalizowana.

Podczas wykonywania ćwiczenia zwrócić uwagę na:

1. dobór podziałki rysunku,
2. możliwie największe wykorzystanie powierzchni arkusza,
3. wybór najbardziej uzasadnionych przebiegów płaszczyzn przekrojów,
4. wrysowanie wszystkich widocznych zarysów i krawędzi przedmiotu leżących poza

płaszczyzną przekroju,

5. rysowanie zarysów i krawędzi niewidocznych tylko w przypadku, gdy nie zmniejsza to

czytelności rysunku,

6. zaznaczenie położenia każdej płaszczyzny przekroju na odpowiednim rzucie i we

właściwy sposób,

7. poprawne rozmieszczenie linii wymiarowych i wpisanie wymiarów.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów,
5) wykonać szkic i schemat połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

model przedstawiający dany przedmiot,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do rysowania,

−

rysunek techniczny maszynowy,

−

papier: blok techniczny, format A4.

Ćwiczenie 3

Na podstawie otrzymanego modelu składającego się z 3–8 części lub tematu wskazanego

na arkuszu – sporządzić rysunek złożeniowy (zespołowy, częściowy) danego urządzenia
(przyrządu, uchwytu).

Na rysunku zamieścić tabliczkę rysunkową: złożeniową, z wykazem części

dostosowanym do ich liczby.

W przypadku korzystania z modelu, podczas wykonywania ćwiczenia zwrócić uwagę na:

1) położenie urządzenia podczas pracy,
2) liczbę rzutów,
3) przedstawienie w widoku wszystkich tych części, których kształt nie budzi wątpliwości

(przedmioty obrotowe pełne i drążone, śruby, kliny, nakrętki, wpusty, itp.),

4) kreskowanie przekrojów tego samego przedmiotu w różnych rzutach – zgodnie co do

podziałki i kierunku,

5) właściwą numerację części,
6) rozmieszczenie i układ linii odniesienia numeracji części, możliwość zastosowania

wspólnych linii odnoszących dla grup części,

7) dobór grubości linii i wysokości cyfr występujących w numeracji,
8) poprawne wypełnienie wykazu części (nazwy części, ich wielkości oraz rodzaj materiału

– podawać zgodnie z aktualnie obowiązującymi PN),

9) umieszczenie ewentualnych wymiarów i wskazówek dodatkowych (uwag).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów,
5) wykonać szkic i schemat połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

model przedstawiający dany przedmiot,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do rysowania,

−

rysunek techniczny maszynowy,

−

papier: blok techniczny, format A4,

−

oznaczanie części składowych na rysunkach złożeniowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2.

Materiały stosowane w technice rolniczej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozróżnij przedstawione metale kolorowe i określ ich właściwości.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie próbek,
5) wykonać opis próbek z opisem właściwości.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

opis właściwości,

−

próbki metali,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Porównaj przedstawione gatunki drewna, rozróżnij je, określ właściwości i zastosowanie.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment materiałów na zadany temat,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

poradnik dla ucznia,

−

ś

rodki ochrony,

−

próbki drewna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczną”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22

są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 8, 10, 12, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. b, 10. a, 11. b,

12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b,
21. c, 22. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Znać rodzaje i zawartość czystego żelaza
w minerałach kopalnych-rudach.

C

PP

c

2

Określić przebieg oraz procesy przebiegające
w wielkim piecu.

B

P

d

3

Znać zawartość węgla w różnych stopach żelaza
z węglem.

B

P

c

4

Znać zawartość węgla w różnych stopach żelaza
z węglem.

B

P

c

5

Określić rodzaje obróbki, jakim są poddawane
wyroby hutnicze.

B

P

b

6

Określić rodzaje, zastosowanie oraz właściwości
stopów żelaza.

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

7

Określić rodzaje, zastosowanie oraz właściwości
metali kolorowych.

B

P

c

8

Określić rodzaje, zastosowanie, właściwości
metali oraz sposoby ich zabezpieczania.

C

PP

c

9

Określić rodzaje, właściwości oraz skład tworzyw
sztucznych.

B

P

b

10

Określić rodzaje, właściwości, skład chemiczny
oraz metody otrzymywania tworzyw sztucznych.

C

PP

a

11

Określić rodzaje obróbki, jakim są poddawane
wyroby hutnicze.

B

P

b

12

Ocenić przydatność poszczególnych rodzajów
energii i ich wykorzystanie w technice.

C

PP

b

13

Zastosować materiały i przybory do wykonywania
rysunku technicznego.

A

P

a

14

Zastosować zasady opisywania i wykonywania
rysunków technicznych.

C

PP

a

15

Zastosować materiały i przybory do wykonywania
rysunku technicznego.

A

P

d

16

Zastosować zasady i sposoby wykonywania
rysunków technicznych.

B

P

c

17

Zastosować materiały i przybory do wykonywania
rysunku technicznego.

A

P

a

18

Zastosować zasady opisywania i wykonywania
rysunków technicznych.

C

PP

b

19

Zastosować zasady i sposoby wykonywania
rysunków technicznych.

B

P

d

20

Zastosować zasady i sposoby wykonywania
rysunków technicznych.

B

P

b

21

Wykonywać i czytać rysunki złożeniowe maszyn
i mechanizmów.

A

P

c

22

Wykonywać i czytać rysunki złożeniowe maszyn
i mechanizmów.

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przewidzianego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do rudy żelaza nie należy

a) hematyt.
b) magnetyt.
c) antracyty.
d) syderyt.

2. W wielkim piecu otrzymuje się

a) staliwo.
b) żeliwo.
c) stal.
d) surówkę wielkopiecową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

3. Stal zawiera węgiel w ilości

a) powyżej 2%.
b) powyżej 5%.
c) do 2 %.
d) nie zawiera.

4. śeliwo to stop żelaza z węglem o zawartości węgla

a) powyżej 3,6%.
b) 1–2%.
c) 2–3,6%.
d) do 1%.

5. Do obróbki plastycznej nie należy

a) walcowanie.
b) spawanie.
c) kucie.
d) tłoczenie.

6. Metal o barwie złocisto czerwonej

a) nikiel.
b) miedź.
c) wolfram.
d) cynk.

7. Głównym składnikiem mosiądzów i brązów jest

a) nikiel.
b) cyna.
c) miedź.
d) aluminium.

8. Metal ulegający korozji to

a) ołów.
b) cynk.
c) żelazo.
d) cyna.

9. Głównym składnikiem tworzyw sztucznych jest pierwiastek

a) N.
b) C.
c) O.
d) H.

10. Główną wadą tworzyw sztucznych jest

a) długi czas rozkładu.
b) mała przewodność cieplna.
c) dobra plastyczność.
d) właściwości mechaniczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

11. Celem stosowania obróbki plastycznej jest

a) zmiana struktury.
b) zmiana kształtu.
c) zmiana składu.
d) zmiana właściwości.

12. Rysunek techniczny służy do

a) wyrażania myśli.
b) przedstawiania przedmiotów.
c) opisywania kształtów.
d) wyrażania myśli.

13. Ołówek najtwardszy jest oznaczony symbolem

a) 4H.
b) H.
c) HB.
d) B.

14. Pismo techniczne służy do opisywania rysunków, wykonywane jest

a) odręcznie.
b) szablonem.
c) kredką.
d) dużymi literami.

15. Do formatu A4 należy wymiar

a) 420 x 594.
b) 297 x 420.
c) 148 x 210.
d) 210 x 297.

16. Kontury przedmiotu wykonuje się linią

a) punktową.
b) kreskową.
c) grubą.
d) cienką.

17. Do wykonywania rysunków technicznych nie używa się

a) papieru kancelaryjnego.
b) kalki technicznej.
c) papieru milimetrowego.
d) bloku technicznego.

18. Przy wykonywaniu rysunku technicznego nie może być stosowana zasada

a) dokładności.
b) dowolności.
c) przejrzystości.
d) estetyki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

19. Przekrój na rysunku oznacza się przez

a) linię przerywaną.
b) nie oznacza się.
c) zaciemnianie.
d) kreskowanie.

20. Przekrój wykonuje się poprzez

a) rzut.
b) przecięcie płaszczyzną.
c) przecięcie prostą.
d) widok.

21. Rysunek złożeniowy przedstawia

a) szczegóły.
b) dokładne wymiary.
c) współpracujące części.
d) szkic.

22. Na rysunkach w uproszczeniu wykonywane są przedmioty

a) małe.
b) znormalizowane.
c) duże.
d) schematyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2
Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczną”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 8, 10, 12, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. b, 10. a, 11. b,

12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b,
21. c, 22. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Znać rodzaje i zawartość czystego żelaza
w minerałach kopalnych-rudach.

C

PP

c

2

Określić przebieg oraz procesy przebiegające
w wielkim piecu.

B

P

d

3

Znać zawartość węgla w różnych stopach żelaza
z węglem.

A

P

c

4

Znać nazwy różnych stopów żelaza z węglem.

A

P

c

5

Określać rodzaje obróbki, jakim są poddawane
wyroby hutnicze.

B

P

b

6

Określać właściwości metali kolorowych.

B

P

b

7

Określać zastosowanie metali kolorowych.

B

P

c

8

Określać rodzaje, zastosowanie, właściwości
metali oraz sposoby ich zabezpieczania.

C

PP

c

9

Określać rodzaje, właściwości oraz skład
tworzyw sztucznych i drewna.

B

P

b

10 Określać rodzaje, właściwości, skład chemiczny

oraz metody otrzymywania tworzyw sztucznych.

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

11 Określać rodzaje obróbki, jakim są poddawane

wyroby hutnicze.

B

P

b

12 Ocenić przydatność poszczególnych rodzajów

energii i ich wykorzystanie w technice.

C

PP

b

13 Stosować materiały i przybory do wykonywania

rysunku technicznego.

B

P

a

14 Znać i stosować zasady opisywania

i wykonywania rysunków technicznych.

C

PP

a

15 Stosować materiały i przybory do wykonywania

rysunku technicznego.

A

P

d

16 Znać i stosować zasady i sposoby wykonywania

rysunków technicznych.

A

P

c

17 Stosować materiały i przybory do wykonywania

rysunku technicznego.

A

P

a

18 Znać i stosować zasady opisywania

i wykonywania rysunków technicznych.

C

PP

b

19 Znać i stosować zasady i sposoby wykonywania

rysunków technicznych.

A

P

d

20 Znać i stosować zasady i sposoby wykonywania

rysunków technicznych.

A

P

b

21 Umieć wykonywać i czytać rysunki złożeniowe

maszyn i mechanizmów.

A

P

c

22 Umieć wykonywać i czytać rysunki złożeniowe

maszyn i mechanizmów.

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przewidzianego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Niektóre zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed

wskazaniem poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez
uzasadnienia, nie będzie uznawane.

7. Pracuj samodzielnie, bo wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Z rudy żelaza w wielkim piecu otrzymuje się

a) staliwo.
b) żeliwo.
c) surówkę.
d) stal.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

2. W procesie wielkopiecowym oprócz rudy żelaza potrzebne są

a) staliwo.
b) żeliwo.
c) stal.
d) topniki.

3. Zawartość węgla w żeliwie wynosi

a) poniżej 2%.
b) powyżej 5%,
c) do 3,6%.
d) nie zawiera.

4. Stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2% nazywa się

a) surówka.
b) żeliwo.
c) stal.
d) żelazo.

5. Do obróbki plastycznej metali należy

a) klejenie.
b) walcowanie.
c) spawanie.
d) lutowanie.

6. Do barwy szaro-zielonej utlenia się

a) nikiel.
b) miedź.
c) wolfram.
d) cynk.

7. Głównym składnikiem mosiądzów i brązów jest

a) nikiel.
b) cyna.
c) miedź.
d) aluminium.

8. Korozji ulega

a) ołów.
b) cynk.
c) żelazo.
d) cyna.

9. Do drewna twardego należy

a) sosna.
b) dąb.
c) olcha.
d) lipa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

10. Główną wadą tworzyw sztucznych jest

a) długi czas rozkładu.
b) mała przewodność cieplna.
c) dobra plastyczność.
d) właściwości mechaniczne.

11. Głównym celem stosowania obróbki plastycznej jest

a) zmiana struktury.
b) zmiana kształtu.
c) zmiana składu.
d) zmiana właściwości.

12. Do odtwarzalnych rodzajów energii należy

a) ropa naftowa.
b) rośliny energetyczne.
c) węgiel.
d) gaz ziemny.

13. Ołówek miękki jest oznaczony symbolem

a) B.
b) H.
c) HB.
d) 4H.

14. Pismo techniczne służy do

a) opisywania rysunków technicznych.
b) wykonywania rysunków.
c) pisania.
d) kreślenia.

15. Do formatu A4 należy wymiar

a) 420 x 594.
b) 297 x 420.
c) 148 x 210.
d) 210 x 297.

16. Kontury przedmiotu wykonuje się linią

a) punktową.
b) kreskową.
c) grubą.
d) cienką.

17. Do wykonywania rysunków technicznych nie używa się

a) papieru kancelaryjnego.
b) kalki technicznej.
c) papieru milimetrowego.
d) bloku technicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

18. Przy wykonywaniu rysunku technicznego nie może być stosowana zasada

a) dokładności.
b) dowolności.
c) przejrzystości.
d) estetyki.

19. Przekrój na rysunku oznacza się

a) linią przerywaną.
b) nie oznacza się.
c) poprzez zaciemnianie.
d) przez kreskowanie.

20. Przekrój wykonuje się poprzez

a) rzut na płaszczyznę.
b) przecięcie płaszczyzną.
c) przecięcie prostą.
d) widok.

21. Rysunek złożeniowy przedstawia

a) szczegóły.
b) dokładne wymiary.
c) współpracujące części.
d) szkic.

22. Na rysunkach w uproszczeniu wykonywane są przedmioty

a) małe.
b) znormalizowane.
c) duże.
d) schematyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1. Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996
2. Dąbrowski A.: Podstawy techniki w przemyśle spożywczym. WSiP, Warszawa 1999
3. Dobrzański T. Rysunek techniczny maszynowy. Warszawa 1996
4. Kozłowska D. Podstawy mechanizacji. Warszawa 1998
5. Kozłowska D. Mechanizacja rolnictwa cz. 1, cz. 2. Warszawa 1996
6. Majewski Z., Kuczewski J.: Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa

1995

7. Skrobacki A.: Pojazdy rolnicze. Warszawa 1996
8. Waszkiewicz Cz., Kuczewski J.: Maszyny rolnicze. Cz. 1. Maszyny i urządzenia do

produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998

Czasopisma:

−

Agrotechnika,

−

Farmer,

−

Plon,

−

Pasieka,

−

Pszczelarstwo,

−

Pszczelarz Polski,

−

Top Agrar Polska.