System polityczny Wegier

System polityczny Węgier

- demokracja parlamentarna
- Konstytucja z 1949r. - uchwalenie 18 października 1989 roku ustawy XXXI „O zmianie konstytucji”
- Republika Węgierska jest niezawisłym, demokratycznym państwem prawnym
- Suwerenem jest lud
- Republika Węgierska odrzuca wojnę, jako środek rozstrzygania sporów między narodami i powstrzymuje się
od stosowania przemocy wobec niepodległości i integralności terytorialnej innych państw, jak również od
gróźb użycia przemocy
- Republika Węgierska poczuwa się do odpowiedzialności za los Węgrów, żyjących poza jej granicami i popiera
kultywowanie ich więzi z krajem węgierskim

Władza ustawodawcza:

1) Zgromadzenie Krajowe (Orszaggyules) – jednoizbowe
Najwyższy organ władzy państwowej i przedstawicielstwa ludu. Zapewnia konstytucyjny ustrój społeczny,
określa organizację, kierunki i warunki rządzenia.
- składa się z 386 deputowanych

- wybory (razem 386posłów, wybór w systemie proporcjonalnym, większościowym)

- wybory powszechne
- kadencja: 4 lata w oparciu o mieszaną ordynację wyborczą.
-176 deputowanych w okręgach jednomandatowych, większośc absolutna
-152 – w wielomandatowych (terytorialnych), tutaj rozdzielane systemem Hagenbacha- Bischoffa
- kolejnych 58 z listy krajowej wg. Systemu d’Honda
-klauzula zaporowa: 5%
- czynne prawo wyborcze przysługuje osobą które ukończyły 18 lat
-  Wyborca  oddaje  dwa  głosy:  jeden  na  kandydata  w  okręgu  jednomandatowym,  drugi  na  listę  partyjną  w
okręgu  wielomandatowym.  Do  wystartowania  w  wyborach  konieczne  jest  by  kandydat  startujący  w  okręgu
jednomandatowym  uzyskał  rekomendację  750  wyborców.  W  przypadku  wielomandatowych  okręgów
wyborczych  kandydaci  zgłaszani  są  przez  partie,  które  wysunęły  kandydatów  w  co  najmniej  dwóch
indywidualnych okręgach wyborczych. Lista krajowa może być zgłoszona przez partię jeżeli ta zgłosił listy w co
najmniej 7 wielomandatowych okręgach wyborczych[8].

Przewidziane są dwie tury głosowania:
-  w  okręgach  jednomandatowych  kandydat  zostaje  wybrany  w  pierwszej  turze  w  przypadku  uzyskania
bezwzględnej większości, ponad 50 % głosów przy frekwencji wyborczej przekraczającej połowę uprawnionych
do głosowania, w przypadku jej braku…->
- do II tury przechodzą kandydaci, którzy uzyskali ponad 15 proc. głosów, wybór następuje zwykłą większością.
W okręgach wielomandatowych II tura występuje w przypadku frekwencji w I turze poniżej 50 proc.
Terytorialna  lista  partyjna  może  być  zarejestrowana,  jeśli  partia  wystawi  kandydatów  w  ¼  okręgów
jednomandatowych; lista krajowa – gdy partia zgłosi co najmniej 7 list terytorialnych. Wprowadzono również
próg 4 proc. głosów w skali kraju przy podziale mandatów z listy terytorialnej i krajowej. [9]

Kadencja  Zgromadzenia  Krajowego  rozpoczyna  się  od  powiedzenia  konstytucyjnego,  a  działalność  trwa  do
posiedzenia konstytucyjnego nowego Zgromadzenia.

Prezydent rozwiązuje Zgromadzenie rozpisując nowe wybory, gdy :

-podczas tej samej kadencji ZK w ciągu 12 miesięcy w  co najmniej 4 przypadkach uchwali wotum nieufności
wobec rządu
-  w  wypadku  ustania  pełnomocnictw  rządu  w  ciągu  40dni  (licząc  od  przedstawienia  pierwszego  wniosku
osobowego), nie dokona wyboru na premiera osoby proponowanej na przez Prezydenta .
Przed rozwiązaniem ZK Prezydent musi zasięgnąć opinii Premiera, przewodniczącego ZK i przywódców frakcji
partii reprezentowanych w ZK.

Zgromadzenie może też się samo rozwiązać przed upływem kadencji, mocą własnej uchwały.

W ciągu 3 miesięcy od upływu kadencji ZK, jego rozwiązania-dokonuje się nowego wyboru ZK.

ZK nie można rozwiązać:
-podczas stanu wyjątkowego lub krytycznego, jeśli kadencja upływa podczas trwania stanu wyjątkowego czy
krytycznego, to przedłuża się ją do czasu zakończenia stanu.
- w razie stanu wojny, stanu groźby wojny lub stanu krytycznego, prezydent może ponownie zwołać ZK, które
się rozwiązało lub zostało rozwiązane.
Deputowani ZK:
-prowadzą swą działalność w interesie publicznym,
-nie  mogą  nimi  być:  prezydent,  członek  Trybunału  Konstytucyjnego,  parlamentarny  rzecznik  praw
obywatelskich,  prezes,  wiceprezes,  rachmistrz  Izby  Obrachunkowej,  sędzia  prokurator,  pracownik  organu
admin.  Państwowej  (z  wyjątkiem  członka  zarządu  i  politycznego  sekretarza  stanu),  zawodowy  członek  SZ,
Policji i organów porządkowych,
-mają immunitet.
Tryb pracy:
- 2 sesje zwyczajne
- posiedzenie zwołuje prezydent (miesiąc po wyborach) , w innych przypadkach robi to przewodniczący ZK
- sesja nadzwyczajna: na pisemny wniosek prezydenta, rządu lub 1/5 deputowanych

Komitet Izby
- W jego skład wchodzą przewodniczący i wiceprzewodniczący Zgromadzenia  oraz liderzy wszystkich klubów
parlamentarnych.
kompetencje:
- przygotowanie stanowiska w przedmiocie sesji Zgromadzenia i projektu porządku dziennego posiedzenia
- przedkładanie Zgromadzeniu wniosków w sprawie liczby komisji stałych.

· Konferencja Przewodniczących Komisji Zgromadzenia
- Jej pracami kieruje przewodniczący parlamentu.
- Poza nim w skład Konferencji wchodzą również przewodniczący stałych komisji, a w razie ich nieobecności
wyznaczeni przez nich wiceprzewodniczący.
- Zasadniczym obowiązkiem Konferencji jest przedkładanie, w zakresie ustalonym przez regulamin, propozycji
przewodniczącemu parlamentu oraz Komitetowi Izby.

· Przewodniczący, wiceprzewodniczący, sekretarze
- Wybierani są podczas konstytuującego posiedzenia izby.
-  Kandydatury  zgłaszają  kluby  parlamentarne  oraz  tymczasowy  przewodniczący  (najstarszy  wiekiem
deputowany).
-obowiązki przewodniczącego:

- realizacja praw Zgromadzenia,
- organizacja pracy oraz ochrona powagi i troska o zachowanie porządku i bezpieczeństwa pracy izby
- ustala kiedy i w jakim zakresie zastąpią go wiceprzewodniczący.
- Obowiązki sekretarzy:
- współpraca z przewodniczącym i wiceprzewodniczącymi podczas posiedzeń izby.

· komisje stałe, komisja śledcza.
- Regulamin przewiduje powołanie następujących komisji stałych:

- ds. praworządności, budżetu,

- spraw zagranicznych,

- obrony narodowej oraz immunitetu,

- zachowania zasady incompatibilitas kontroli mandatów.

-  W  pracach  komisji  stałych  mogą  uczestniczyć  deputowani  z  każdego  klubu,  w  takiej  proporcji,  jaka
odpowiada liczebności w Zgromadzeniu.
- w każdej komisji stałej powinien się znaleźć co najmniej jeden przedstawiciel każdego klubu.
- Komisja śledcza może być powołana z inicjatywy  1/5 deputowanych. Jeżeli komisja bada działalność rządu,
organu  rządowego  lub  ministerstwa,  jej  przewodniczącym  z  mocy  prawa  jest  deputowany  spośród  opozycji
parlamentarnej.

· Państwowa Izba Obrachunkowa.
- prezes i wiceprezesi wybierani przez Zgromadzenie Krajowe w głosowaniu tajnym większością 2/3 głosów.
- kontrola zasadności projektu budżetu państwa, niezbędność i celowość jego wykorzystania.
-  Nadzoruje  ona    końcowe  rozliczenia  z  wykonania  budżetu  państwa,  administrowanie  majątkiem  państwa
oraz  działalność  przedsiębiorstw,  stanowiących  własność  państwa  w  zakresie  utrzymania  i  pomnażania
majątku.
-  O  dokonanych  kontrolach  izba  informuje  parlament  w  formie  sprawozdania,  które  powinno  być
opublikowane.
Marszałek:
-kieruje pracą izby
-zwołuje sesje i posiedzenia, przewodniczy im
-zwołuje  i  przewodniczy  spotkaniom  przewodniczących  komisji  i  posiedzeniom  liderów  klubów
parlamentarnych,
-kieruje wykonaniem budżetu parlamentu,
-okresla strukturę i zadania kancelarii, powołuje jej kierownictwo,
-zastępowany przez 3 wicemarszałków,
-obok marszałka funkcjonuje 8 sekretarzy

Funkcje Zgromadzenia Krajowego

- ustawodawcza
- kreacyjna
- polityczno-kierownicza
Kompetencje ZK:
-uchwala konstytucję Republiki Węgierskiej
-uchwala ustawy
-ustala plan społeczno-gospodarczy państwa
-ustala bilans gospodarki państwa, zatwierdza budżet i jego wykonanie

-decyduje o programie rządu
-zawiera umowy międzynarodowe
-decyduje w sprawie ogłoszenia stanu wojny i zawarcie pokoju
-ogłasza stan wyjątkowy i powołuje Radę Obrony (jeśli jest stan wojny lub groźby zbrojnej agresji)
-ogłasza stan krytyczny
-decysuje o użyciu Sił Zbrojnych za granicą czy wewnątrz państwa
- wybiera prezydenta, członków TK,
-decyduje  o  terytorium,  nazwie  i  siedzibie  województw,  nadaniu  prawa  województwa,  tworzeniu  dzielnic
stołecznych
-ogłasza amnestię powszechną.

INICJATYWA USTAWODAWCZA:
- prezydent
-rząd
-komisie ZK
-deputowani do ZK.

POSTĘPOWANIE USTAWODAWCZE:
-projekty ustaw składane na ręce marszałka i są przedmiotem prac właściwych komisji.
-po dyskusji komisja izby przedstawia projekt do porządku obrac ZK
-I  czytanie  na  sesji  plenarnej  dotyczy  ogólnych  założeń  projektu  Członkowie  parlamentu  mogą  proponować
poprawki do projektu.
-po  debacie  odpowiednia  komisja  odbywa  kolejne  posiedzenie,  aby  przedyskutować  poprawki  i
przeredagować projekt.
-II czytanie na plenum całej izby. Debatuje się po przyjętych wcześniej poprawkach.
-większośc aktów może być uchwalona zwykłą większością
-ważne projekty uchwala się większością 2/3 obecnych na posiedzeniu, a zmiany w konstytucji- 2/3 większości
wszystkich członków parlamentu.
-zanim prezydent podpisze ustawę, najpierw robi to marszałek
-prezydent gwarantuje ogłoszenie ustawy w ciągu 15 dni od doręczenia, a w wypadkach pilnych (na wniosek
przewodniczącego ZK) w ciągu 5 dni.
-ustawę ogłasza w organie oficjalnym.
-gdy prezydent nie zgadza się na podpisanie przed upływem 5 lub 15 dni, zwraca ustawę wraz z uwagami do ZK
w celu rozpatrzenia
-znowu jest debata i decydowanie o przyjęciu.
-znowu wysyła się ją do prezydenta, aby podpisał.
-gdy prezydent znowu się nie zgodzi, to przesyła ją do zaopiniowania Trybunału Konstytucyjnemu.
-jeśli  TK  stwierdzi  sprzecznośc  z  konstytucją,  prezydent  zwraca  ustawę  ZK,  w  przeciwnym  razie  musi  ją
podpisać i ogłosić w ciągu 5dni.

____________________________

-projekt budżetu musi być przedstawiony parlamentowi do 30 września. parlament może wprowadzić jedynie
poprawki do projektu.
-ustawa budżetowa musi być uchwalona do 31gdudnia i nie może być uchwalona w trybie pilnym.
INTERPELACJE I ZAPYTANIA POSELSKIE:

Członkowie  ZK  mogą  kierować  je  do  każdego  z  członków  rządu  oraz  prokuratora  generalnego.  Interpelacja
pisemna w ciągu 4 dni przed posiedzeniem parlamentu. Na posiedzeniu posłowie odczytują tekst interpelacji.
Nad odpowiedzą przeprowadza się głosowanie. Można też kierować pytania do parlamentarnych rzeczników
praw  obywatelskich  praw  mniejszości  narodowych  i  etnicznych,  prezesa  Państwowej  Izby  Obrachunkowej,
prezesa  Węgierskiego  Banku  Narodowego.  W  tych  przypadkach  nie  przeprowadza  się  głosowania  nad
udzieloną odpowiedzią.

2) Prezydent
- władza wykonawcza
- wybiera parlament na 5 lat z możliwością jednej reelekcji
- może zostać każdy posiadający prawo wyborcze obywatel węgierski, ukończone 35lat
- · prawo inicjatywy ustawodawczej,
· prawo wystąpienia z wnioskiem o rozpisanie referendum,
· uprawnienie do podpisania i odmowy podpisania ustawy
· uprawnienie do rozwiązania Zgromadzenia Krajowego w razie zaistnienia sytuacji opisanych w Konstytucji,
·  przedstawianie  parlamentowi  wniosków  o  powołanie:  prezesa  Sądu  Najwyższego  Republiki  Węgierskiej  i
prokuratora generalnego Republiki Węgierskiej oraz nominowanie wiceprezesów Sądu Najwyższego,
· piastowanie naczelnego dowództwa sił zbrojnych
WYBORY:
-Wybory Prezydenta Republiki poprzedza zgłaszanie kandydatów.

-Do ważności zgłoszenia wymagana jest pisemna rekomendacja ze strony co najmniej 50 członków ZK.
Zgłoszenie należy wnieść przed zarządzeniem głosowania przez przewodniczącego ZK.

-Każdy członek ZK może zarekomendować tylko jednego kandydata. Jeśli ktoś zarekomenduje kilku
kandydatów, wszystkie udzielone przezeń rekomendacje są nieważne.

-Wyboru Prezydenta Republiki należy dokonać co najmniej 30 dni przed upływem kadencji poprzedniego
prezydenta, jeśli zaś ta kadencja kończy się przed czasem, w ciągu 30 dni od jej ustania.

-Wybory prezydenckie zarządza przewodniczący Zgromadzenia Krajowego.

-Zgromadzenie Krajowe wybiera Prezydenta Republiki w głosowaniu tajnym.

-W miarę potrzeby odbywa się kilka tur głosowania. W pierwszej turze głosowania Prezydentem Republiki
zostaje wybrany ten, kto uzyskał głosy 2/3 deputowanych.

-Wybrany Prezydent Republiki obejmuje swój urząd z chwilą upływu kadencji poprzedniego prezydenta, zaś w
wypadku ustania tej kadencji przed czasem, w 8 dniu od ogłoszenia wyników wyborów;

-przed objęciem urzędu składa przysięgę przed Zgromadzeniem Krajowym.

KTO ZASTĘPUJE PREZYDENTA? REZYGNACJA Z PEŁNIENIA FUNKCJI

W przypadku gdy Prezydent Republiki ma przejściowe przeszkody w pełnieniu swego urzędu lub jeśli kadencja
Prezydenta Republiki z jakichkolwiek przyczyn ustaje przed czasem, wówczas do chwili objęcia urzędu przez
nowego Prezydenta Republiki obowiązki pełni przewodniczący Zgromadzenia Krajowego. Nie może on jednak

przesyłać ustaw Zgromadzeniu Krajowemu do ponownego rozważenia ani Trybunałowi Konstytucyjnemu do
zbadania; nie może rozwiązać Zgromadzenia Krajowego, zaś z prawa łaski może korzystać jedynie w stosunku
do skazanych prawomocnym wyrokiem. W czasie zastępowania Prezydenta Republiki przewodniczący
Zgromadzenia Krajowego nie może korzystać ze swych praw deputowanego, zaś zadania przewodniczącego
Zgromadzenia Krajowego pełni zamiast niego wyłoniony przez Zgromadzenie Krajowe wiceprzewodniczący.

Kadencja prezydenta ustaje wskutek: upływu kadencji, śmierci, stanu uniemożliwiającego pełnienie
obowiązków przez czas dłuższy niż 90 dni, orzeczenia o niedopuszczalnym połączeniu funkcji, rezygnacji oraz
złożenia go z urzędu.

Prezydent Republiki może zrezygnować ze swego urzędu, składając oświadczenie Zgromadzeniu Krajowemu.
Do ważności rezygnacji wymagane jest przyjęcie jej przez Zgromadzenie Krajowe. W terminie 15 dni może ono
poprosić prezydenta, by ponownie rozważył swoją decyzję. Jeśli Prezydent Republiki pozostanie przy swej
decyzji, Zgromadzenie Krajowe nie może uchylić się od przyjęcia rezygnacji do wiadomości.

Osoba Prezydenta Republiki jest nietykalna; jego ochronę z punktu widzenia prawa karnego zapewnia odrębna
ustawa.

Prezydent nie jest odpowiedzialny politycznie.»Jeśli w toku sprawowania swego urzędu naruszy konstytucję
lub jakąkolwiek inną ustawę, wówczas l/5 deputowanych do Zgromadzenia Krajowego może wystąpić z
wnioskiem o pociągnięcie go do odpowiedzialności. Do wszczęcia postępowania w sprawie pociągnięcia do
odpowiedzialności wymagana jest liczba głosów 2/3 deputowanych do Zgromadzenia Krajowego. Głosowanie
jest tajne.

Kompetencje:

- reprezentuje państwo węgierskie i w imieniu Republiki Węgierskiej

- zawiera umowy międzynarodowe(Jeśli przedmiot umowy leży w zakresie kompetencji władzy
ustawodawczej, do zawarcia umowy wymagana jest uprzednia zgoda Zgromadzenia Krajowego)

- mianuje i przyjmuje ambasadorów i posłów, zarządza wybory powszechne do Zgromadzenia Krajowego i
samorządów lokalnych

- brać udział w posiedzeniach Zgromadzenia Krajowego i komisji Zgromadzenia Krajowego oraz zabierać na
nich głos

- stawiać wnioski w sprawie wydania zarządzeń przez Zgromadzenie Krajowe, a także inicjować referendum
ludowe.

- mianuje i odwołuje sekretarzy stanu i pełnomocników Republiki, a także prezesa i wiceprezesów
Węgierskiego Banku Narodowego oraz profesorów uniwersytetu;

- mianuje i awansuje generałów; zatwierdza na urzędzie prezesa Węgierskiej Akademii Nauk

- Nadaje on także tytuły, ordery i odznaczenia oraz zezwala na ich noszenie

- stosuje indywidualne prawo łaski i decyduje w sprawach obywatelstwa.

Wszystkie środki i zarządzenia Prezydenta Republiki - z wyjątkiem reprezentowania państwa na zewnątrz,
zarządzania wyborów, udziału w obradach Zgromadzenia, inicjatywy ustawodawczej i zarządzania referendum
- wymagają kontrasygnaty premiera lub właściwego ministra.

3) Rząd
- składa się z premiera oraz ministrów
- władza wykonawcza
-  odpowiedzialność za pracę RM - ponosi premier
-  Ministrowie  kierują  należącymi  do  ich  zakresu  kompetencji  działami  administracji  państwowej  oraz
działalnością podległych im organów.
- Rząd współdziała z prezydentem w ustalaniu polityki zagranicznej (zawieranie umów międzynarodowych)
Premier
- przewodniczy posiedzeniom rządu i troszczy się o wykonywanie jego rozporządzeń i uchwał
- odpisuje rozporządzenia i uchwały rządu oraz troszczy się o ich wykonanie
- może wydawać rozporządzenia, których moc normatywna jest równa mocy rozporządzeń wydawanych przez
ministrów
- premiera wybiera ZK (na wniosek prezydenta republiki) większością głosów swych członków.
-ministrów powołuje i odwołuje prezydent (na wniosek premiera)
-ministrowie kierują działami administracji państwowej oraz działalnością podległych sobie organów stosownie
do postanowień przepisów prawnych oraz uchwał rządu
- Ministrowie bez teki wypełniają zadania ustalone przez rząd
-  Urząd  ministra  resortowego  tworzy  się  i  znosi  na  podstawie  ustawy.  Rząd  może,  w  celu  wykonania
określonego zakresu zadań, tworzyć komisje rządowe.
Rząd formuje się z chwilą powołania ministrów. Po sformowaniu się rządu, członkowie rządu składają
przysięgę przed Zgromadzeniem Krajowym. Podobnie jak w klasycznym systemie parlamentarnym,
pełnomocnictwa rządu ustają z chwilą: ukonstytuowania się nowo wybranego Zgromadzenia Krajowego,
ustąpienia premiera lub rządu, albo śmierci premiera. Pełnomocnictwa te wygasają również, jeżeli
Zgromadzenie Krajowe uchwali wobec premiera wotum nieufności i wybierze nowego premiera. Jeśli
pełnomocnictwa rządu ustają, sprawuje on urząd do czasu sformowania się nowego rządu i posiada wszelkie
prawa przysługujące rządowi; nie może jednak zawierać umów międzynarodowych, a rozporządzenia może
wydawać jedynie w wypadkach niecierpiących zwłoki, na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie.

KOMPETENCJE/ZAKRES DZIAŁALNOŚCI:

-chroni ustrój konstytucyjny,

-chroni i zapewnia prawa obywatelskie,

-zapewnia wykonanie ustaw,

-kieruje pracą ministerstw i innych organów podległych mu bezpośrednio oraz koordynuje ich działalność.

-przy współpracy ministra spraw wewnętrznych, za pośrednictwem pełnomocników Republiki, rząd zapewnia
kontrolę praworządności samorządów lokalnych.

-kompetencje do zlecania opracowywania planów społeczno-gospodarczych i czuwa nad ich wykonaniem

-ustala zadania państwa w zakresie rozwoju naukowego i kulturalnego, a także zapewnia warunki jego
realizacji.

-ustala państwowy system opieki społecznej i zdrowotnej oraz troszczy się o środki materialne na te cele,

-kieruje działalnością Sił Zbrojnych, Policji i organów porządkowych

-podejmuje środki potrzebne w celu zapobieżenia klęskom żywiołowym lub ich następstwom, zagrażającym
życiu i mieniu obywateli oraz w celu ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego.

-współdziała również w ustalaniu polityki zagranicznej oraz zawiera umowy międzynarodowe w imieniu rządu
Republiki Węgierskiej.

-może on wziąć pod swój bezpośredni nadzór każdą dziedzinę administracji państwowej i utworzyć w tym celu
odrębne organy.

rząd wydaje rozporządzenia i podejmuje uchwały. Akty te są podpisywane przez premiera.

-w sytuacji zagrożenia może, na podstawie upoważnienia Zgromadzenia Krajowego, wydawać rozporządzenia i
podejmować środki odbiegające od postanowień niektórych ustaw. Do przyjęcia ustawy o przepisach, które mogą być
stosowane w sytuacji zagrożenia, wymagana jest liczba 2/3 głosów obecnych deputowanych do Zgromadzenia
Krajowego.

-może uchylić wszelkie ( z wyjątkiem przepisów prawnych) sprzeczne z ustawą decyzje podjęte przez podległe sobie
organy

-premier i członkowie rządu mogą wydawać rozporządzenia, które nie mogą być sprzeczne z ustawami lub
rozporządzeniami i uchwałami rządu.

-za swoją działalnośc odpowiada przez ZK, składa mu regularne sprawozdania z własnej działalności .

WOTUM NIEUFNOŚCI:

Może go zgłosić w formie w pisemnej co najmniej l/5 deputowanych, wysuwając kandydaturę osoby proponowanej na
urząd premiera. Wniosek o wotum nieufności w stosunku do premiera należy uważać za zgłoszenie wniosku o wotum
nieufności w stosunku do rządu. Jeżeli na podstawie tego wniosku większość deputowanych do Zgromadzenia
Krajowego uchwali wotum nieufności, wówczas osobę proponowaną na nowego premiera należy uznać za wybraną.
Dyskusję i głosowanie nad wnioskiem można przeprowadzić najwcześniej po upływie 3 dni od zgłoszenia wotum,
najpóźniej zaś w ciągu 8 dni od tego zgłoszenia. Wniosek o głosowanie nad wotum zaufania może wnieść - za
pośrednictwem premiera - również rząd.

4) Władza sądownicza

Sądy powszechne: Sąd Najwyższy Republiki Węgierskiej, Sąd Stołeczny, sądy komitackie, sądy miejscowe i sądy
pracy.
Sądy szczególne: powoływane ustawą do rozpatrzenia specyficznych przypadków przewidzianych prawem
Trybynł Konstytucyjny
- kontrola zgodności przepisów prawnych z konstytucją,
· uchylanie aktów prawnych w przypadku stwierdzenia ich niezgodności z konstytucją

Parlamentarny  Rzecznik  praw  obywatelskich,  Parlamentarny  Rzecznik  Praw  Mniejszości  Narodowych  i
Etnicznych,  oraz  Parlamentarny  Rzecznik  ds.  Ochrony  Danych  osobowych  i  Prawa  do  Informacji.  Rzecznicy
powoływani  są  na  sześcioletnią  kadencję  na  wniosek  Prezydenta  Republiki  przez  Zgromadzenie  Narodowe.
Wybór  dokonywany  jest  większością  2/3  liczby  obecnych  deputowanych.  Rzecznicy  informują  o  swojej
działalności składając coroczne raporty

Sąd Najwyższy Republiki Węgierskiej sprawuje główny nadzór nad działalnością sędziowską i orzecznictwem wszystkich
sądów.
Prezesa Sądu Najwyższego wybiera Zgromadzenie Krajowe na wniosek Prezydenta Republiki. Do jego wyboru wymagana
jest liczba 2/3 głosów deputowanych do Zgromadzenia Krajowego, wiceprezesów mianuje natomiast Prezydent
Republiki na wniosek prezesa Sądu Najwyższego. Sędziów mianuje prezydent. Sędziów można usunąć ze stanowiska
jedynie z przyczyn określonych w ustawie i w ramach określonego w ustawie postępowania.

Do przyjęcia ustawy o sądownictwie wymagana jest 2/3 głosów obecnych posłów ZK.

Prokurator Generalny Republiki Węgierskiej i Prokuratura
-zapewniają ochronę praw obywateli oraz konsekwentne ściganie wszelkich przestępstw, które naruszają ustrój
konstytucyjny, bezpieczeństwo i niezawisłość kraju albo im zagrażają.

-prowadzą one śledztwo w sprawach określonych w ustawie, sprawują nadzór nad praworządnością śledztwa,

-reprezentują oskarżenie w postępowaniu sądowym oraz sprawują nadzór nad praworządnością wykonywania kar.

-współdziałają też przy zapewnianiu przestrzegania ustaw przez wszelkie organizacje społeczne, wszystkie organy
państwowe oraz obywateli.

-w razie naruszenia ustawy występują w obronie praworządności w wypadkach i w trybie określonych w ustawie.

Prokuratora Generalnego Republiki Węgierskiej wybiera również Zgromadzenie Krajowe, na wniosek Prezydenta
Republiki. Jest on odpowiedzialny także przed Zgromadzeniem Krajowym i obowiązany składać mu sprawozdanie ze swej
działalności. Zastępców prokuratora generalnego mianuje Prezydent Republiki, na wniosek prokuratora generalnego.

5) Wybory prezydenckie.

2maja 2012r. Parlament Węgier wybrał w tajnym głosowaniu prawicowo-konserwatywnego polityka Janosa Adera na
prezydenta państwa.

Kandydaturę Adera poparło 262/ na 386 deputowanych do Zgromadzenia Narodowego, a 40 głosowało przeciw.

Urząd sprawuje od 10 maja 2012.

6) Wybory parlamentarne

11(I) i 25(II) kwietnia 2010r.

W pierwszej turze z 11 kwietnia 2010 mandaty w Zgromadzeniu Narodowym uzyskały Fidesz z koalicyjną

Chrześcijańsko-

Demokratyczną Partią Ludową

(53%),

Węgierska Partia Socjalistyczna

(19%),

Ruch na rzecz Lepszych Węgier

(16%) i

Polityka Może Być Inna

(7,5%). Centroprawica otrzymała w I turze większość bezwzględną 206 mandatów, socjaliści – 28

mandatów,  nacjonaliści  –  26,  a  zieloni  –  5.  W  okręgach  jednomandatowych  Fidesz  uzyskał  119  mandatów  (pozostałe
ugrupowania  –  0).  Zarazem  centroprawica  wygrała  wybory  w  pierwszej  rundzie  w  174  z  176  okręgów
jednomandatowych (poza dwoma w Budapeszcie, gdzie prowadzili socjaliści). W 57 okręgach odbyła się II tura w dniu 25
kwietnia oraz zostały rozdzielone mandaty z listy krajowej. Ostatecznie Fidesz uzyskał w Zgromadzeniu Narodowym 263
mandatów  (konstytucyjna  większość  2/3  wynosi  258),  wygrywając  we  wszystkich  okręgach  jednomandatowych  w
pierwszej i w drugiej turze, Węgierska Partia Socjalistyczna – 59, Jobbik – 47, a LMP – 16.

Premier - Viktor Orbán

Wynik

Wybory parlamentarne na Węgrzech

[10]

Partia

Liczba
głosów

Procent

głosów

Okręgi

jednomandatowe

Lista

krajowa

Okręgi

wielomandatowe

Suma

Fidesz - Węgierska Unia
Obywatelska

3 326 524 52,73%

173

263

Węgierska Partia
Socjalistyczna

1 316 789 19,30%

Jobbik

996 851

16,67%

LMP

427 313

7,48%

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wybory_parlamentarne_na_W%C4%99grzech_w_2010_roku

cite_note-

9h ttp://pl.wikipedia.org/wiki/Wybory_parlamentarne_na_W%C4%99grzech_w_2010_roku - cite_note-7

Document Outline