Ekonomia ekosystemu i
różnorodności biologicznej
Usługi ekosystemów
Co kryje się pod tym hasłem?
" Pomysł na badanie i usystematyzowanie wiedzy o znaczeniu i wartości
ekosystemów i ich elementów dla ludzi.
" Pozwala na wyszczególnienie zasobów naturalnych i funkcji elementów
ekosystemów, które są ważne dla ludzi  pośrednio lub bezpośrednio
wpływają na bezpieczeństwo, jakość i standard życia.
" Szereg nowych argumentów dla poparcia konieczności ochrony przyrody i
różnorodności biologicznej
4 typy usług
" Zaopatrzeniowe (provisioning)  opisują produkty bezpośrednio czerpane z
ekosystemów
Żywność (produkty zwierzęce i roślinne, miód, zioła)
Woda
Leki
Trwałe materiały (drewno, włókna)
Paliwa
Produkty przemysłowe (tłuszcze, oleje, wosk, guma, perfumy, barwniki)
Wzór do stworzenia analogicznych substancji syntetycznych
Zasoby genetyczne
" Wspomagające/podstawowe (supporting)  są niezbędne do funkcjonowania
innych usług
Tworzenie gleby
Fotosynteza i produkcja pierwotna
Cykl biogeochemiczny (obieg azotu, węgla, siarki, fosforu i in.)
Cykl hydrologiczny
4 typy usług
" Regulacyjne (regulating)  generują korzyści płynące z regulacji procesów w
środowisku
Regulacja klimatu
Neutralizacja i rozkład odpadów
Oczyszczanie gleb, powietrza i wody
Kontrola erozji
Procesy przenoszenia (np. zapylanie roślin)
Ochrona przed promieniowaniem UV
A
agodzenie ekstremów pogodowych
Kontrola rozprzestrzeniania się zarazków
" Kulturowe (cultural)  generują korzyści niematerialne, duchowe, estetyczne,
religijne
Rekreacja, turystyka, funkcja estetyczna i edukacyjna
Inspiracja kulturowa, intelektualna, duchowa
Spokój, wyciszenie, relaksacja
Relacje społeczne, powiązanie z miejscem
Jak powiązać różnorodność biologiczną, usługi
ekosystemów i jakość życia?
gleba
Proces
oczyszczania
wody
Czysta
woda
niższe koszty
oczyszczania
wody lub ich
brak
las
utrzymywanie
struktury
korzeni i
podszytu
leśnego
przeciwdziałanie
i kontrola erozji
redukcja
zagrożeń i
kosztów
napraw
Jak powiązać różnorodność biologiczną, usługi
ekosystemów i jakość życia?
Wycena usług ekosystemów
usługi ekosystemów  dobra środowiskowe, charakter dóbr publicznych
(a więc nierynkowych)
W przypadku dóbr nierynkowych trudno zaobserwować kurs ich wymiany.
Dlatego, badając ich wartość, korzysta się z metod opartych na:
" Preferencjach ujawnionych - opierają się na analizie danych z rynków
powiązanych z danym dobrem, na których ceny są znane, by oszacować
wartość dobra;
" Preferencjach deklarowanych - opierają się na stawianiu konsumentów
przed hipotetycznymi sytuacjami wyboru, by ocenić ich preferencje i na tej
podstawie określić wartość dobra.
 Metoda produktywności - polega na określeniu w jaki sposób dobro środowiskowe
przyczynia się do produkcji dóbr rynkowych, ze względu na jego jakość czy dostępność.
Przykład: wartością poprawy jakości wody w rzece może być zmniejszenie kosztów
oczyszczania, jeśli stosowana jest do produkcji napojów (czysta woda = mniejsze koszty
oczyszczania)
Metody kosztu substytutów, kosztu odtworzenia, unikniętych szkód - polegają na
oszacowaniu, ile kosztowałoby odtworzenie lub zastąpienie dobra, gdyby uległo ono
zniszczeniu.
Przykład: koszt budowy wałów przeciwpowodziowych i zbiorników retencyjnych w
miejsce zlikwidowanych mokradeł, stanowiących naturalną ochronę przed powodzią.
Metoda kosztu podróży - polega na określeniu kosztu dotarcia (cena benzyny lub biletu,
poświęcony czas) do miejsca takiego jak np. park krajobrazowy, jezioro, aby korzystać z
potencjału rekreacyjnego.
Metoda ceny hedonicznej - polega na określeniu, jak obecność danego dobra
przyczynia się do zwiększenia wartości tych dóbr.
Przykład: cena domów może zależeć od tego, czy w ich pobliżu znajduje się czyste
jezioro, las.
Metoda wyceny warunkowej - polega na przedstawieniu konsumentowi odpowiednio
zestawionych wariantów/scenariuszy dotyczących danego dobra, a następnie pytaniu o
decyzję "za" czy "przeciw" konkretnemu wariantowi.
Metoda wyboru warunkowego - odmiana metody wyceny warunkowej, polegająca na
prezentowaniu zestawu wariantów i pytaniu, który z nich jest dla konsumenta
najkorzystniejszy.
W ramach tych metod często stosuje się także pytania o chęć zapłaty  tzw. Willingness To
Pay (bardzo szeroka grupa metod!)
OCENA WYKA
ADOWCY
Dlaczego mi zależy żebyście mnie Państwo ocenili?
" Chcę wiedzieć w czym jestem dobra w czym kiepska, a jaka w porównaniu z
innymi pracownikami,
" Czy jestem sprawiedliwa?
" Czy to co mówię ma sens merytorycznie dla Państwa?
" Czy jakość techniczna moich wykładów jest OK?
" Chcę poprawiać zajęcia z roku na rok i merytorycznie i technicznie,
" Jestem oceniana przez Rektora UJ jako pracownik, możliwość nagród/nagan
(wymóg formalny zależny od ilości Państwa ocen)
" Proszę wejść do systemu USO http://www.usosweb.uj.edu.pl
" I ocenić osobno prowadzącego wykłady i ćwiczenia