1. Co to jest organizacja w ujęciu systemowym i jakie zbiory elementów potrafisz w niej
wyróżnić?
Organizacja:
 wyodrębniony z otoczenia zbiór elementów
 ich sposób uporządkowania i powiązania określa jej strukturę, dzięki której może ona
funkcjonować jako spójna całość, czyli system
 jej funkcjonowanie skierowane jest na osiągnięcia jakiegoś celu
Zbiory elementów:
 struktura
 zadania
 ludzie (podsystem społeczny)
 technika  maszyny i urządzenia (podsystem techniczny)
RYSUNKI
2. Dlaczego organizację możemy uznać jako system otwarty i adaptujący się?
Otwarty  ściśle powiązana z otoczeniem
 pobiera: ludzi, urządzenia, surowce, informacje, energię, pieniądze
 oddaje: produkty
Adaptujący się  musi nieustannie obserwować otoczenie i dostosowywać się do zachodzących
w nim zmian, gdyż otoczenie jest jednocześnie szansą dla jej rozwoju i zagrożeniem dla trwania.
3. Scharakteryzuj pojęcia: misja, cele i zadania organizacji
Cel
 określony przedmiotowo i podmiotowo
 przyszły stan lub rezultat działania organizacji
 możliwy i przewidziany do osiągnięcia w czasie objętym krótko- lub długoterminowym
planem działania
Zadanie
 część celu
 określony przedmiotowo, podmiotowo, przestrzennie, czasowo i na ogół też proceduralnie
 przewidziany do osiągnięcia w czasie objętym czasem przewidzianym dla danego celu
Misja
 przedmiot aspiracji, trwałych dążeń organizacji
 zapisana w statucie
 obejmuje zakres społeczenie pożądanej działalności
4. Przedstaw typową budowę wewnętrzną wiązki celów organizacji komercyjnej
 jest zmienna w czasie i składa się ze wszystkich celów, do których w danym momencie dąży
organizacja
 są to cele, które zapewniają możliwie najlepszą dla organizacji korelację zbieżności
interesów organizacji i otoczenia
 wielkość wiązki, jej struktura i skład zależą głównie od misji organizacji
 cele podzielone są na rzędy ważności:
 rząd 1: ekonomiczno-finansowe (minimalizacja kosztów / maksymalizacja zysku /
poprawa efektywności)
 rząd 2: produkcyjno-marketingowe, społeczne
 rząd 3: cele związane z komórkami organizacyjnymi
5. Scharakteryzuj zjawiska efektu synergii i efektu organizacyjnego w przedsiębiorstwie
Efekt synergii  uzyskiwanie zawsze większych korzyści dzięki współpracy części składowych
organizacji w stosunku do sumarycznych korzyści, gdyby te składowe ze sobą nie współpracowały
Efekt organizacyjny  pozwala uzyskiwać jeszcze większe korzyści niż w przypadku efektu
synergii; pojawia się, gdy w organizacji wyodrębnimy człon kierowniczy i wprowadzimy podział
prac i specjalizacje
6. Zdefiniuj pojęcia: sterowanie i kierowanie oraz przedstaw istotę współczesnego zarządzania
organizacją
Sterowanie  wszelkie celowe oddziaływania systemu sterującego na sterowany w celu otrzymania
takiego rezultatu działania lub stanu systemu sterowanego, który jest pożądany przez system
sterujący. Taki proces decyzyjny opiera się na informacji początkowej oraz na informacji roboczej
uzyskiwanej w trakcie procesu sterowania
Kierowanie  oddziaływanie informacyjno-decyzyjne aparatu zarządzającego przekazywane
kanałami informacyjnymi, ukształtowanymi przez reguły organizacyjne, na komórki organizacyjne
sfery realnej. W efekcie emitowane przez te komórki oddziaływania materialno-energetyczne
zmierzają do osiągnięcia celów organizacji.
Istota współczesnego zarządzania organizacją:
 zestaw działań (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie) skierowanych
na zasoby organizacji (finansowe, rzeczowe, ludzkie, informacyjne)
 osiąganie celów organizacji sprawnie (efektywnie wykorzystując zasoby) i skutecznie
(podejmując właściwe decyzje)
 działanie skuteczne (a nie optymalne), bo wobec zmienności otoczenia musimy utrzymywać
możliwie dużo wyjść z każdej sytuacji
7. Co rozumiesz pod pojęciem proces zarządzania organizacją?
Jednolity, zintegrowany proces, będący syntezą wzajemnie się uzupełniających i oddziałujących na
siebie funkcji zarządzania: planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania,
skierowanych na zasoby organizacji (finansowe, rzeczowe, ludzkie, informacyjne).
 osiąganie celów organizacji sprawnie (efektywnie wykorzystując zasoby) i skutecznie
(podejmując właściwe decyzje)
 działanie skuteczne (a nie optymalne), bo wobec zmienności otoczenia musimy utrzymywać
możliwie dużo wyjść z każdej sytuacji
8. Wymień podstawowe funkcje zarządzania i omów relacje występujące między nimi w
trakcie realizacji procesu zarządzania
Planowanie
 jest funkcją najistotniejszą
 w postaci planu specyfikuje cele i sposoby ich osiągania, przy wykorzystaniu dostępnych
środków i zasobów
Organizowanie
 podstawą dla niego jest plan
 zapewnia środki do realizacji celów zawartych w planie tworzy strutkturę organizacyjną,
rozdziela prace i zasoby
Planowanie + Organizowanie = Potencjał organizacji.
Motywowanie
 powoduje, że pracownicy uznają cele organizacji zawarte w planie za własne
Kontrolowanie
 kontroluje plan (kontrola prospektywna)  przed procesem
 kontroluje procesy organizowania i motywowania (kontrola bieżąca)  w trakcie procesu
 kontroluje zgodność osiągniętych rezultatów z założonymi w planie celami (kontrola
retrospektywna)  po zakończeniu procesu
Planowanie, Organizowanie  wykorzystywane głównie na wyższych szczeblach hierarchii
kierowniczej
Motywowanie, Kontrolowanie  wykorzystywane głównie na niższych szczeblach hierarchii
kierowniczej
RYSUNEK
9. Co stanowi istotę treści funkcji planowania w procesie zarządzania?
 jest funkcją najistotniejszą
 w postaci planu specyfikuje cele i sposoby ich osiągania, przy wykorzystaniu dostępnych
środków i zasobów
 wyznaczając cele bierze się pod uwagę interesy grup społecznych występujących
w organizacji
 cele są dekomponowane na zadania
10. Co stanowi istotę treści funkcji organizowania w procesie zarządzania?
 podstawą dla niej jest plan
 zapewnia środki do realizacji celów zawartych w planie tworzy strutkturę organizacyjną,
rozdziela prace i zasoby
 ustala procedury i wprowadza regulaminy zgodnie z Zasadą Substytuacji Gutenberga
 organizuje linię produkcyjną
 wykorzystanie najlepszej dostępnej (a nie istniejącej) technologii
 zapewnienie ciągłości produkcji i sprzedaży (utrzymywanie zapasów na odpowiednim
poziomie)
11. Co stanowi istotę treści funkcji motywowania (przewodzenia) w procesie zarządzania?
 powoduje, że pracownicy uznają cele organizacji zawarte w planie za własne
 wykorzystuje oddziaływania administracyjne, ekonomiczne i psychologiczne
(najważniejsze) oraz systemy kafeteryjne
 rozpowszechnianie idei misji organizacji wśród pracowników
12. Omów istotę i treść działań w ramach funkcji kontroli kierowniczej w procesie
zarządzania
 posiada 3 aspekty
 kontrola prospektywna  kontrola planu
 kontrola bieżąca  kontrola procesów organizowania i motywowania
 kontrola retrospektywna  kontrola zgodności osiągniętych rezultatów z założonymi
w planie celami
 składa się z 3 elementów
 określenie mierników efektywności
 pomiar bieżącej efektywności i porównanie z określonymi miernikami
 podjęcie działań korygujących w razie odchyleń od mierników (zmiana funkcji
motywowania, organizowania, ew. wykorzystanie sprzężednia zwrotnego z funkcją
planowania i zmiana wiązki celów)
13. Wyjaśnij potrzebę i istotę rozwarstwienia procesu zarządzania przedsiębiorstwem w
zmiennym otoczeniu na poziom strategiczny i operacyjny
 wobec zmiennych warunków otoczenia musi nastąpić rozdzielenie zarządzania rozwojem
długoterminowym, skupiającego się na przyszłości organizacji od zarządzania bieżącym
funkcjonowaniem organizacji
 poziom strategiczny  precyzuje misję, plan strategiczny, główne cele, wyroby, rynki
 poziom operacyjny  zapewnia ciągłe warunki bytu skupiając się na bieżącym
funkcjonowaniu, nie ujętym w planie strategicznym
14. Objaśnij cele i istotę funkcji planowania i kontroli na strategicznym poziomie zarządzania
przedsiębiorstwem
Cel: Wybór najlepszej i możliwie najmniej ryzykownej opcji strategicznej
Planowanie strategiczne
 analiza SWOT (szans i zagrożeń oraz słabych i silnych stron)
 określenie przewidywanych zmian w otoczeniu
 ocena opcji strategicznych i wybór tej zapewniającej największe prawdopodobieństwo
osiągnięcia głównych celów
Kontrolowanie strategiczne
 przez cały okres planowania zapewnia kompensację ryzyka
 na bieżąco weryfikuje wybraną opcję strategiczną
15. Objaśnij cele i istotę funkcji planowania i kontroli na operacyjnym poziomie zarządzania
przedsiębiorstwem
Cel: Zapewnienie rentowności i zdolności płatniczych (podstawowych warunków bytu)
Planowanie operacyjne
 uszczegóławia planowanie strategiczne w postaci planów działania w przestrzeni i czasie
 plany procesów rzeczowych (produkcja, sprzedaż, zaopatrzenia, zatrudnienia, badania
i rozwój)
 plany procesów finansowych (koszty, przychody, bilanse, zdolności płatnicze)
Kontrolowanie operacyjne
 przez cały okres planowania weryfikuje rentowność i zdolności płatnicze przedsiębiorstwa
16. Zdefiniuj istotę pojęć formalna i rzeczywista struktura organizacyjna
Formalna  zbiór możliwych, potencjalnych stosunków organizacyjnych (opisanych
w regulaminach i schematach, ale jeszcze nie rzeczywistych), określonych na zbiorze komórek
organizacyjnych sfery realnej i aparacie zarządzającym.
Rzeczywista (dynamiczna)  zbiór faktycznie występujących stosunków organizacyjnych,
określony na zbiorze komórek organizacyjnych sfery realnej i aparacie zarządzającym.
17. Zdefiniuj pojęcie: komórka organizacyjna i wymień jej atrybuty
Elementarna jednostka z wyodrębionym członem kierowniczym. Komórki mogą być łączone
w zespoły referaty wydziały zakłady oraz grupowane według grup wyrobów, rynków
zbytu, itp.
Atrybuty:
 przydzielone zadanie
 liczebność
18. Co rozumiesz pod pojęciem: aparat zarządzający organizacją i jaka jest rola tego aparatu
w organizacji komercyjnej?
Zbiór członów kierowniczych nadbudowanych wielopoziomowo nad sferą realną organizacji, czyli
nad członami kierowniczymi, które zawierają komórki pomocniczo-usługowe, sztabowe oraz
decydentów i nad najniżej położonym poziomem wykonawczym.
Rola:
 podejmuje decyzje dotyczące:
 celów
 planu
 ilości i rodzaju potrzebnych zasobów rzeczowych i ludzkich
19. Omów podstawowe składniki regulaminu organizacyjnego i rolę schematu
organizacyjnego w tym regulaminie
 Schemat organizacyjny  graficzny obraz struktury organizacyjnej z zaznaczonymi
najważniejszymi komórkami organizacyjnymi i ich funkcjami, hierarchicznym układem
zależności między nimi i schematem przepływu informacji
 Księga służb  określa
 zakresy działań komórek organizacyjnych
 uprawnienia i odpowiedzialność stanowisk kierowniczych i samodzielnych
 powiązania i zasady współpracy w organizacji
 Podstawowe instrukcje  przepisy narzucające sposób realizacji celów i zadań (etapy, czas
trwania, narzędzia, materiały)
 Ramowe procedury i inne ważne zarządzenia dyrektora
20. W jakim celu i jak kierownicy wykorzystują zasadę delegowania uprawnień decyzyjnych?
Jest to przekazywanie uprawnień decyzyjnych w dół hierarchicznej struktury organizacyjnej
przedsiębiorstwa.
 łatwiejsza kontrola poszczególnych pionów (jedna osoba nie jest w stanie kontrolować
całego pionu)
 skrócenie czasu podejmowania decyzji (decyzja nie przechodzi przez całą hierarchię)
 kierownik, który przekazał uprawnienia, nadal ponosi odpowiedzialność za decyzje
podejmowane w jego imieniu, ale może poświęcić czas na inne działania
21. Scharakteryzuj warunki stosowania i zasady budowy funkcjonalnej struktury
organizacyjnej w przedsiębiorstwie
Warunki stosowania:
 dobra dla nowych organizacji oraz produkujących jeden wyrób lub jednorodny asortyment
wyrobów
 specjalizacja pionów funkcjonalnych zapewnia wysoce profesjonalny styl zarządzania i
ścisłą kontrolę kierowniczą
 problemy z lokalizacją przyczyn ew. niepowodzeń przedsiębiorstwa i trudności w
uzgadnianiu stanowisk między pionami funkcjonalnymi
 dyrektor nie ma możliwości kontrolowania poszczególnych pionów na podstawie wyników
finansowych
 mała elastyczność (zmiany w otoczeniu determinują konieczność przebudowy każdego
pionu) wolna reakcja na zmiany
Zasady budowy:
 na drugim szczeblu hierachii zarządzania wystepuje podział według funkcji (pion ds.
produkcji, marketingu, finansów, itp.)
 na niższych szczeblach (zwłaszcza w zarządzaniu produkcją) nadal występuje podział
według wykonywanych prac (wydział obróbki mechanicznej, montażu, powłok
galwanicznych, itp.)
RYSUNEK
22. Scharakteryzuj warunki stosowania i zasady kształtowania struktury organizacyjnej
zorientowanej obiektowo według grup wyrobów lub geograficznej lokalizacji zakładów
produkcyjnych lub rynków zbytu przedsiębiorstwa
Warunki stosowania:
 dobra dla przedsiębiorstw rozwiniętych, różnicujących wyroby, międzynarodowych
 dyrektor łatwo może kontrolować poszczególne piony na podstawie wyników finansowych
 podejście bardzo elastyczne (zmiany w otoczeniu, np. brak zbytu na produkt zmiany
tylko w jednym pionie, np. zamknięcie go) szybka reakcja na zmiany
Zasady kształtowania:
 na drugim poziomie zarządzania występuje podział według grup wyrobów (np. tytoniowe,
alkoholowe, spożywcze), geograficznie lub według rynków zbytu
 decentralizacja decyzji
RYSUNEK
23. Scharakteryzuj strukturę dywizjonalną (oddziałową) przedsiębiorstwa i możliwości
przekształcenia jej w holding, przedstaw zalety tego rozwiązania
Charakterystyka:
 struktura obiektowa, w której każdy pion (dywizja) jest samodzielny co do produkcji i
inwestycji
 dywizje oddają część zysków na badania i rozwój organizacji jako całości
 często firmy międzynarodowe
Przekształcanie w holding:
 centrala ( firma-matka ) posiada większościowe pakiety akcji każdej podległej spółki,
jednak są one nadal samodzielne gospodarczo
Zalety:
 brak problemów z kontrolą poszczególnych zakładów
 decentralizacja uprawnień decyzyjnych i lokalizacja ich w miejscach, gdzie jest najwięcej
informacji do podjęcia właściwej decyzji
 duża koncentracja kapitału przy zachowaniu zdolności szybkiego reagowania na zmiany
rynkowe
24. Co uzyskujemy przez stosowanie struktur sieciowych i jak budowane są struktury
macierzowe i tensorowe?
Zyski:
 decentralizacja władzy kierowniczej
 rozdzielenie zapewniania terminowości od funkcjonalności
Macierzowe  nałożenie struktury funkcjonalnej na strukturę zorientowaną obiektowo (podział
według funkcji oraz według wyrobów lub rynków zbytu).
Tensorowe  macierzowe z dodanym trzecim podziałem rozproszenia geograficznego i
rozbudowaną komunikacją.
25. Omów różnicę w podejściu diagnostycznym i prognostycznym (systemowym) przy
usprawnianiu struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa
Diagnostyczne
 porównanie stanu bieżącego z pożądanym; określenie odchyleń i ustalenie ich przyczyn;
opracowanie planu zmian
 lepsza dla rozwiniętych organizacji
 metoda japońska
 zawsze jest skuteczna jeśli jest stosowana regularnie i przy odpowiednim wsparciu
pracowników
Prognostyczne
 porównanie stanu pożądanego z idealnym; odrzucenie elementów niemożliwych do
realizacji; opracowanie planu zmian na podstawie elementów możliwych do realizacji
 lepsza dla nowych i rozwijających się organizacji oraz do budowy struktury
organizacyjnej
 podejście wybiega daleko w przyszłość opierając się na długoterminowych prognozach i
tendencjach
 metoda amerykańska, radykalna
 nie ma pewności co do efektów i nie można liczyć na wsparcie pracowników, gdyż
zakłada się możliwość redukcji miejsc pracy i reorganizacji pionów
26. Na czym polega benchmarking jako uniwersalna metoda usprawniania organizacji
  uczenie się od najlepszych
 jest to poszukiwanie najefektywniejszych metod dla danej działalności aby osiągnąć
przewagę konkurencyjną
 porównuje się rozwiązania i metody stosowane przez własne przedsiębiorstwo ze
stosowanymi przez przedsiębiorstwa uważane za najlepsze w analizowanej dziedzinie
 nacisk kładzie się nie na same metody, ale na sposoby dochodzenia do nich i próbuje się
w podobny sposób wprowadzić je we własnym przedsiębiorstwie
27. Przedstaw istotę radykalnego usprawnienia organizacji metodą reengineeringu
i scharakteryzuj okoliczności stosowania tej metody
 reorganizacja procesów
 wprowadzanie radykalnych zmian w procesach biznesowych w celu osiągnięcia
maksymalnej wydajności i redukcji kosztów
 metoda kosztowna
 nie ma gotowych recept postępowania
 rozpoczyna się od analizy potrzeb klienta maksymalne spłaszczenie struktury
organizacyjnej nacisk na pracę zespołową i motywowanie
28. Zdefiniuj istotę pojęć: decyzja menedżerska, sytuacja decyzyjna i problem decyzyjny
Decyzja menedżerska  wybór jednego z możliwych w danej sytuacji wariantów działania.
Sytuacja decyzyjna  niezależna od nas sytuacja, w której mamy wiele możliwych sposobów
działania i musimy wybrać dokładnie jeden z nich.
Problem decyzyjny  percepcja i rozeznanie sytuacji decyzyjnej (porównanie stanu bieżącego z
oczekiwanym, pomiar odchyleń) prowadzi do powstania problemu decyzyjnego rozwiązywanego w
4 fazach: zbieranie informacji, generowanie możliwych wariantów rozwiązania, przewidywanie
skutków wdrożenia każdego z nich i wybór najlepszego, wdrożenie najlepszego rozwiązania.
29. Omów podstawowe cechy różniące decyzje na poziomie strategicznym od decyzji na
poziomie operacyjnym
Decyzje na poziomie strategicznym:
 planowanie strategiczne
 rozwój przedsiębiorstwa w okresie długoterminowym
 dotyczą misji, planu strategicznego, głównych celów, wyrobów, rynków, taktyki
Decyzje na poziomie operacyjnym:
 planowanie opearcyjne
 bieżące funkcjonowanie przedsiębiorstwa w okresie krótkoterminowym
 zapewnienie ciągłości warunków bytu (rentowność, zdolności płatnicze)
 plany procesów rzeczowych (produkcja, sprzedaż, zaopatrzenie, zatrudnienie, badania i
rozwój) i plany procesów finansowych (wydatki, przychody, bilanse, zdolności płatnicze)
30. Scharakteryzuj podstawowe fazy racjonalnego modelu decyzji menedżerskich, zgodne
z pierwszym postulatem ogólnej teorii decyzji
Postulat modelowania procesów decyzyjnych  każda decyzja musi mieć 4 podstawowe etapy:
 zdefiniuj problem, znajdz
przyczyny, określ cele
 wyszukaj możliwe rozwiązania (szukaj twórzczych rozwiązań i na razie ich nie oceniaj)
 oceń możliwe rozwiązania i wybierz najlepsze
 wdróż najlepsze rozwiązanie i sprawdz
wyniki (ew. wprowadzaj korekty)
RYSUNEK (cykl zamknięty 1234)
31. Omów podstawowe problemy z przygotowaniem informacji we współczesnych systemach
informacyjno-decyzyjnych przedsiębiorstwa w zmiennym otoczeniu
 długi czas zbierania oraz przygotowania potrzebnych informacji (zmienność, dynamika i
stopień skomplikowania otoczenia, ilość informacji)
 często wysoki koszt gromadzenia i weryfikacji informacji
 dezaktualizacja informacji i odchylenia decyzji od stanu faktycznego (otoczenie się zmienia)
32. Scharakteryzuj budowę i warunki sprawnego funkcjonowania systemów informowania
kierownictwa (SIK) we współczesnym przedsiębiorstwie
 SIK dostarcza kierownikom wszystkich szczebli zarządzania formalnych informacji
potrzebnych im do skutecznego wykonywania swoich zadań decyzyjnych
 rozbudowane systemy zapytań oraz personalizacja raportów i narzędzi
 potrzeby kierowników na różnych szczeblach różnią się:
 kierownicy naczelni  informacje dotyczące planowania i kontroli strategicznej (głównie
ze z
ródeł zewnętrznych)
 kierownicy średniego szczebla  informacje zarówno ze z
ródeł zewnętrznych jak i
wewnętrznych
 kierownicy najniższych szczebli  częste informacje ze z
ródeł wewnętrznych
 poprawne zaprojektowanie i skuteczne wdrożenie SIK wymaga:
 włączenia użytkowników do zespoły projektowego
 wyselekcjonowania najważniejszych informacji
 szczegółowych testów systemu przed wdrożeniem
 analizy kosztów systemu
33. Scharakteryzuj istotę budowy i możliwości stosowania systemów wspomagania decyzji
(SWD) i grupowych systemów wspomagania decyzji (GSWD) we współczesnych
organizacjach
SWD
 użytkownik ma bezpośredni dostęp do informacji, może manipulować danymi i tworzyć
modele (w przeciwieństwie do SIK)
 ułatwia podejmowanie nieustrukturalizowanych decyzji
GSWD
 pozwala kierownikom na manipulowanie danymi i wzajemną interakcję podczas narady w
celu uzyskania grupowej decyzji (systemy konsultacyjne)
 możliwość komunikacji sieciowej oraz wewnętrznej i zewnętrznej wymiany danych
34. Omów budowę i możliwości wykorzystywania w procesach decyzyjnych systemów
ekspertowych (SE)
 cel: dostarczenie wyselekcjonowanej wiedzy na poszczególne stanowiska
 możliwość dwustronnego dialogu użytkownik-system (w przeciwieństwie do SWD)
(użytkownik zadaje pytanie ogólne, system zadaje pytania szczegółowe aby móc rozwiązać
problem ogólny, użytkownik odowiada na pytania szczegółowe, system odpowiada na
zapytanie ogólne rozwiązaniem lub grupą rozwiązań o zbliżonym efekcie zastosowania)
 baza wiedzy jest budowana na podstawie wiedzy ekspertów oraz ew. w trakcie działania
systemu (systemy samouczące się)
 w praktyce są stosowane tylko wąsko specjalizowane SE
 jedna z form sztucznej inteligencji
 dobre w warunkach niepełności i niepewności wiedzy
35. Omów różnice w zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym a jednoosobową spółką
skarbu państwa
Przedsiębiorstwo państwowe:
 dyrektor przedsiębiorstwa  podejmuje samodzielne decyzje na zewnątrz przedsiębiorstwa
 rada pracownicza  kompetencje stanowiące (np. odwołanie dyrektora, likwidacja
przedsiębiorstwa), opiniodawcze i kontrolne
 ogólne zebrania pracowników  mogą wyrażać swoje zdanie, mają pewne kompetencje w
ważniejszych sprawach (uchwalanie statutu, podział zysku dla załogi)
Jednoosobowa spółka skarbu państwa
 z reguły zarządzają nią zawodowi kierownicy, którym oddaje się do dyspozycji część
majątku narodowego
 największy wpływ na podejmowane decyzje ma skarb państwa (może on nabywać pakiety
akcji takich spółek)
36. Scharakteryzuj najistotniejsze różnice w organach spółki cywilnej, spółdzielni oraz spółki
prawa handlowego (akcyjnej lub z o.o.)
Spółka cywilna
 udziałowcy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania firmy całym majątkiem prywatnym
i z reguły sami nią zarządzają
Spółdzielnia
 grupowa forma własności
 każda udziałowiec wnosi indywidualny wkład finansowy lub w postaci majątku trwałego
i bez względu na wielkość wkładu dysponuje 1 głosem
 rada nadzorcza (powoływana przez zgromadzenie spółdzielców)
 zawodowi kierownicy, którzy nie muszą być udziałowcami
Spółka prawa handlowego
 akcyjna
 wpływ udziałowca zależy od liczby posiadanych akcji
 udziałowcami są pracownicy i kierownicy przedsiębiorstwa
 najwięksi udziałowcy tworzą radę nadzorczą (wybierana przez udziałowców)
 z o.o.
 Udziałowcy ponoszą wspólnie odpowiedzialność za zobowiązania firmy do wysokości
swojego wkładu
37. Omów istotę kryzysowej koncepcji przekształceń organizacyjnych w trakcie rozwoju
organizacji od małej spółki cywilnej do korporacji globalnej, zaproponowaną przez Greinera
 organizacje na drodze swojego rozwoju pokonują kolejne kryzysy
 między tymi kryzysami występują różne siły nośne podtrzymujące rozwój organizacji
 kryzys przywództwa struktura funkcjonalna
 kryzys autonomii pionów struktura zorientowana obiektowo
 kryzys kontroli holding
 kryzys porozumienia poprawa współpracy
 kryzys nieznanej przyszłości borykają się z nim wielkie przedsiębiorstwa...
38. Scharakteryzuj czterofazowy zintegrowany model cyklu życia organizacji opracowany
przez Quinn'a i Cameron'a
1. Przedsiębiorczość:
 jest dużo pomysłów
 porządkuje się zasoby
 podejmuje się działania przedsiębiorcze
 zajmuje się własne miejsce
 niewielka potrzeba planowania i koordynacji
2. Zespołowość:
 zaangażowanie pracowników
 poczucie misji wśród pracowników
 poczucie kolektywu jako całości
 duża ilość godzin pracy
 struktura i komunikacja mają charakter nieformalny
3. Formalizacja i kontrola:
 formalizacja reguł
 struktura jest stabilna
 nacisk na sprawność i utrzymanie
 większa konserwatywność organizacji
4. Dopracowanie struktury:
 decentralizacja
 rozszerza się domenę działalności
 organizacja odnawia się
39. Co należy analizować w otoczeniu bliższym przedsiębiorstwa przy budowie koncepcji
strategicznych?
 dostawców i odbiorców
 konkurencyjnych i potencjalnych oferentów
 producentów towarów substytucyjnych
 politykę rządu wobec konkurencji rynkowej
dostawców, odbiorców, konkurencyjnych i potencjalnych oferentów, producentów towarów
substytucyjnych oraz politykę rządu wobec konkurencji rynkowej.
40. Kiedy przy budowie koncepcji strategicznej należy objąć analizą sektory otoczenia
dalszego przedsiębiorstwa i jakie sektory przy tej analizie są najistotniejsze?
 przedsiębiorstwa zarządzane strategicznie działają zwykle w kilku domenach lub na kilku
rynkach, więc analiza strategiczna dla całego przedsiębiorstwa musi mieć szerszy zakres niż
dla pojedynczej domeny czy rynku
 różne domeny i rynki wymagają opracowania różnych strategii, które powinny być ze sobą
w pewien sposób skorelowane
Sektory najistotniejsze:
 makroekonomiczny (perspektywy rozwoju gospodarczego)
 technologiczny (określenie zmian globalnych w technice i możliwych skoków
technologicznych w stosunku do stosowanej przez nas technologii)
 polityczno-prawny (cła w imporcie/eksporcie, prawa konsumenta i tendencje rynkowe 
wszystko w rozpatrywanym państwie lub państwach)
 socjokulturowy (cechy demograficzne i systemy wartości w społeczeństwie)
41. Na czym polega analiza SWOT i jak oceniasz przydatność współczesnego stosowania tej
metody?
 Polega na pogrupowaniu posiadanych informacji do 4 pul:
 analiza wewnętrzna  silne i słabe strony przedsiębiorstwa (Strength, Weakness)
 analiza zewnętrzna  szanse i zagrożenia w otoczeniu (Opportunities, Threats)
 informacje, które nie da się zakwalifikować do żadnej z tych 4 pul, są pomijane jako
nieistotne strategicznie
Ocena: dobra metoda w zmiennym i burzliwym otoczeniu, pomaga w planowaniu strategicznym.
42. Scharakteryzuj systemy motywacji stosowane przez szkołę naukowej organizacji pracy
Taylora oraz póz
niejszych podejść Eltona Mayo i współczesnych zasobów ludzkich
Taylor  pobudki finansowe
 pieniądze najważniejszym środkiem motywacji
 produktywność pracownika wzrośnie jeśli więcej mu zapłacimy
 wydajniejsza praca potrzebujemy mniej pracowników zwolnienia robotnicy zaczęli
bardziej cenić sobie stałość pracy niż podwyżki motywacja przestała być stosowana
Elton Mayo  pobudki społeczne
 pracownik wydajniej pracuje jeśli jest zadowolony ze swojej sytuacji w pracy
 okazywanie życzliwego zainteresowania sprawami podwładnych
współcześnie
 oddziaływania: administracyjne (awanse), ekonomiczne (podwyżki), psychologiczne
(najważniejsze)
 systemy kafeteryjne
 rozpowszechnianie idei misji przedsiębiorstwa wśród pracowników
43. Omów model hierarchii potrzeb według Maslowa
44. Przedstaw podstawowe umiejętności kierownicze wymagane na różnych poziomach
zarządzania organizacją
 techniczne  zdolność posługiwania się narzędziami, metodami, technologią w określonej
specjalności
 społeczne  zdolność współpracy z innymi ludz
mi, rozumienie ich motywacji, zarówno
pojedynczych osób jak i grup
 koncepcyjne  umysłowa zdolność koordynacji oraz integracji wszystkich interesów w
działalności organizacji
45. Omów podstawowe role pełnione przez kierowników w organizacji
 interpersonalna  likwidowanie konfliktów, łączność z otoczeniem i reprezentant wobec
władzy zwierzchniej i równoległych szczebli zarządzania
 informacyjna  gromadzenie informacji o kierowanej komórce i jej wykorzystywanie
w kontaktach z otoczeniem
 decyzyjna  zapewnianie inicjatywności i przedsiębiorczości danej komórki organizacyjnej,
rozdzielanie zasobów
46. Omów ciągłą skalę zachowań przywódczych kierowników i przedstaw wynikające z niej
wnioski praktyczne
 najskuteczniejsi są kierownicy elastyczni, potrafiący dobierać zachowanie przywódcze do
potrzeb czasu i miejsc, a zwłaszcza cech podwładnych
 styl demokratyczny preferowany jest gdy podwładni wykazują następujące cechy:
 pragną niezależności i swobody działania
 pragną odpowiedzialności za podejmowane decyzje
 mają dostateczną wiedzę i doświadczenie
 tam, gdzie te warunki nie są spełnione, kierownicy powinni skłaniać się do stylu
autokratycznego
47. Przedstaw etapy budowy i ważniejsze cechy efektywnych systemów kontroli kierowniczej
Etapy budowy:
 ustalenie norm i metod pomiaru wszystkich parametrów od sprzedaży i zadań
produkcyjnych do obecności pracowników w pracy
 cykliczny pomiar parametrów
 w przypadku stwierdzenia odchyleń od norm działania korygujące
Cechy:
 dokładność pomiarów
 aktualność danych
 zrozumiałość parametrów i norm dla pracowników
 koncentracja na strategicznych punktach rozwoju
 rentowność (koszt wdrożenia a zysk)
48. Omów podstawowe składniki systemów wynagradzania pracowników i omów tendencje
zmian w tych systemach
Składniki:
 płaca zasadnicza
 kwota miesięczna lub stawka za godzinę
 ograniczona wartość motywacyjna (płaca zasadnicza akordowa  wartość uzależniona
od ilości wykonanej pracy; często gorsza jakość pracy)
 premia
 zależna od uzyskiwanych wyników
 premie regulaminowe (proces przyznawania określany przez regulamin) i uznaniowe
(kierownicy przyznają wedle uznania)
 dodatek funkcyjny
 za pełnienie funkcji kierowniczej
 zależy od szczebla w hierarchii i trudności realizowanych zadań
 dodatek stażowy
 tym większy, im dłuższy staż pracownika w organizacji
Tendencje:
 wzrost udziału płacy zasadniczej (ale spadek akordowej, bo liczy się coraz bardziej jakość
pracy)
 niewielki wzrost premii