Trzy standardy
zarzÄ…dzania
projektami w trzech
punktach (PMBOK,
IPMA, PRINCE2)
materiały PR
W trzech krótkich punktach postanowiliśmy spisać podstawowe różnice
między trzema najpowszechniejszymi certyfikatami na rynku PMP,
IPMA­C i PRINCE2 Foundation oraz stojÄ…cymi za nimi standardami
zarzÄ…dzania projektami.
Już jest nowy raport! "Nowoczesny dyrektor finansowy."
Czy chcesz go otrzymać bezpłatnie?
Tak Nie
Poniżej opisano:
Co oferujÄ… trzy standardy?
Jakie sÄ… rodzaje certyfikacji?
Jak zdobyć te certyfikaty?
Co oferujÄ… trzy standardy?
PMI (Project Management Institute, www.pmi.org) to amerykańskie stowarzyszenie zajmujące
się tworzeniem i promowaniem standardów zarządzania projektami. Udziela ona praw do
tworzenia oddziałów na całym świecie, między innymi w Polsce (www.pmi.org.pl).
PMI jest właścicielem zbioru dobrych praktyk PMBOK Guide (Project Management Body of
Knowledge Guide), aktualna wersja to 5. Ów zbiór dobrych praktyk jest rozwijany od
kilkudziesięciu lat przez woluntariuszy z różnych krajów. Według niego wiedza o prowadzeniu
projektów dzieli się na ponad 40 procesów zarządzania projektami. Procesy te korzystają z
dziesiątków technik i narzędzi. Procesy te zdaniem PMBOK Guide można, a nawet trzeba,
konfigurować w zależności od potrzeb organizacji. Dopiero ich odpowiednie dobranie tworzy tzw.
metodykę prowadzenia projektów. Ponieważ PMBOK Guide jest adaptowalny do bardzo małych i
bardzo dużych projektów i zbiera dobre praktyki z całego świata, to niestety ta książka stała się
niezwykle gruba  ok. 600 stron. Zatem ów standard swoją genezę ma w projektach
komercyjnych ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy kierownika projektów.
IPMA (International Project Management Association, www.ipma.org) to zrzeszenie
stowarzyszeń zarządzania projektami działających w dziesiątkach krajów, w Polsce działa przez
IPMA Polska (www.ipma.org.pl).
IPMA jest właścicielem zbioru 46 kompetencji, które powinny cechować kierownika projektów,
tzw. NCB (National Competence Baseline). można go za darmo pobrać z witryny IPMA. W
przeciwieństwie do poprzedniego standardu NCB nie opisuje procesów ani technik zarządzania
projektami. Jedynie wymienia, co kierownik projekt powinien znać. Na przykład, o ile
PMBOK Guide opisze działanie metody wartości wypracowanej oraz powie, że to jest technika
należąca do procesu kontroli kosztów, to NCB powie, że kierownik projektu powinien znać
metodę wartości wypracowanej nie opisując zasad jej działania. NCB też nie powie, jak zbudować
metodykę zarządzania projektami w firmie, bowiem skupia się tylko na wyliczeniu umiejętności
kierowników projektów, a nie zasadach współpracy i komunikacji w zespołach projektowych.
OGC (Office for Government Commerce) to agenda rzÄ…du brytyjskiego wspierajÄ…ca proces
zakupowy w sektorze publicznym Wielkiej Brytanii. W celu poprawy efektywności zakupów w tym
sektorze opracowała szereg standardów, w tym PRINCE2 (Project in Controlled Environment).
Zatem PRINCE2 swoją genezę ma w projektach sektora publicznego ze szczególnym
uwzględnieniem perspektywy zamawiającego.
PRINCE2 to metodyka prowadzenia projektów składająca się z 7 procesów, kilkudziesięciu
dokumentów, technik i ról. Jest to przykład konkretnego scenariusza postępowania w trakcie
prowadzenia projektu. Ze wszystkim powyższych standardów PRINCE2 zawiera najmniejszy
bagaż wiedzy i najprzyjemniej się go czyta. Jest to po prostu podręcznik pokazujący, jak
prowadzić projekt zgodnie z PRINCE2. W porównaniu do PMBOK Guide można by powiedzieć, że
PRINCE2 to konkretny schemat prowadzenia projektów, podczas, gdy PMBOK Guide to zbiór
dziesiątków klocków, z których dopiero trzeba zbudować standard, jaki jest potrzebny w firmie.
Rodzaje certyfikacji
PMI oferuje przede wszystkim certyfikat PMP (Project Management Professional), po polsku to
fachowiec w zarządzaniu projektami (niekoniecznie kierownik projektów, bo np. również
pracownik biura projektów!). Niższym certyfikatem jest CAPM (Certified Associate in Project
Management), a wyższym PgMP (Program Management Professional). PMP jest najbardziej
rozpowszechniony (ponad 0,5 mln posiadaczy na świecie), więc tylko o nim tutaj napiszemy. PMP
potwierdza, że posiadacz dogłębnie opanować PMBOK Guide, rozumie, jak stosować procesy
zarządzania projektami, adaptować je do konkretnych potrzeb oraz zna kilkadziesiąt technik
projektowych. Egzamin na PMP jest najtrudniejszy w porównaniu do IPMA­C, czy PRINCE2,
składa się z 200 pytań, trwa 4 godziny. Natomiast z uwagi na to, że egzamin jest testem
elektronicznym, to możliwe jest sprawdzenie głównie wiedzy, ale już nie umiejętności społecznych
i doświadczenia kandydata.
IPMA oferuje 4 poziomy certyfikacji A, B, C, D. A to poziom dyrektora projektów, B 
kierownika większych projektów, C  kierownika projektów, D  członka zespołu projektowego.
Odpowiednikiem PMP jest poziom C i o nim tu napiszemy. Poziom C potwierdza, że posiadacz nie
tylko zna kilkadziesiąt technik przydatnych w prowadzeniu projektów, ale również umie je
stosować w praktyce i ma odpowiednie doświadczenie. To jedyny certyfikat, w którym występuje
rozmowa bezpośrednia z asesorem. Zatem on najpełniej sprawdza kompetencje kierownika
projektu. Natomiast nie sprawdza znajomości metodyki, bowiem IPMA nie posiada metodyki.
W PRINCE2 proces certyfikacji jest nadzorowany przez firmę APM Group Ltd, która otrzymała
takie prawo od OGC. PRINCE2 oferuje dwa poziomy: Foundation, Practitioner i Professional. Z
wszystkich wymienionych wyżej PRINCE2 Foundation jest najbardziej popularny i jednocześnie
najprostszy. Traktowany bywa jako papier szybki do zdobycia. Jeżeli natomiast organizacja nie
stosuje dosłownie metodyki PRINCE2, to jego wartość j jest mocno ograniczona.
Droga dojścia do certyfikatu
Przed przystąpieniem do egzaminu PMP należy na stronie internetowej PMI wpisać swoje
projekty. Nauka do PMP zajmuje zwykle 1 do 3 miesięcy intensywnej pracy własnej, często
wzmocnionej szkoleniem przygotowującym do certyfikacji. Trudność wynika z tego, że nie tylko
trzeba znać techniki projektowe, ale i trzeba umieć zaadaptować ponad 40 procesów
projektowych do konkretnych potrzeb organizacji. Sprawdzana jest nie tyle literalna znajomość
metodyki, ile umiejętność jej stosowania w różnych przypadkach projektowych. Dodatkową
trudnością jest fakt, że test zdaje się po angielsku. Egzamin jest przeprowadzany przez niezależne
centrum testowe Prometric. Trwa 4 godziny i składa się z 200 pytań wyboru.
IPMA­C otrzymywane jest po 3­dniowym assessmencie. Najpierw oceniany jest życiorys
kandydata oraz projekty, które wykonał, następnie zdawany jest egzamin (3 godziny), kolejny
krok to warsztat projektowy, w trakcie którego kandydat jest obserwowany przez asesora, na
koniec następuje wywiad z asesorem. Zatem jest to najbardziej wszechstronna i bezpośrednia
ocena kandydata. Jednakże obejmuje jego wiedzę i umiejętności zarządcze, a nie dotyczy
znajomości procesów projektowych (NCB to nie metodyka tylko spis kompetencji).
W przypadku PRINCE2 Foundation typowa droga to pójÅ›cie na 3­dniowe szkolenie, nastÄ™pnie
czwartego dnia 1­godzinny test pisany przy trenerze. Zdawalność praktycznie 100%. Po zdaniu
Foundation można podejść do Practitioner, co oznacza zwykle kolejne 2 dni szkolenia i test.
Porównanie najpopularniejszych certyfikatów oferowanych przez trzy standardy
Certyfikat Warunki Koszt Typowy Forma Zakres wiedzy
wstępne czas egzaminu
nauki*
PMP 3 lata oraz 555 USD 1­3 Test 200 pytaÅ„ w PMBOK Guide (ok.
4500 godzin miesiÄ…ce centrum 600 stron), kodeks
uczestnictwa Prometric etyczny, kilkadziesiÄ…t
w zarzÄ…dzaniu technik projektowych
projektami, 35
godzin szkoleń
PRINCE2 Brak Ok. 1000 zÅ‚. 1­4 godzin Test 75 pytaÅ„ w PodrÄ™cznik Managing
Foundation (cenÄ™ ustala po kursie ramach Successful Projects
firma 3 szkolenia with PRINCE2 (341
szkoleniowa) dniowym stron)
IPMA­C 3 lata 7380 zÅ‚ 1­4 Wielowymiarowy KilkadziesiÄ…t technik
zarzÄ…dzania tygodnie assessment przez projektowych z
projektami 3 dni różnych książek i
szkoleń
*Typowy czas nauki dla został podany na podstawie osobistych doświadczeń i rozmów z
posiadaczami certyfikatów
Ocena
Ocena
Jeżeli organizacja zamierza stworzyć a następnie wdrożyć własny standard zarządzania
projektami oparty na uznanym wzorcu, to PMP jest naszym zdaniem najlepszą ścieżką.
Gdy organizacja, chce tylko potwierdzić wiedzę i umiejętności swoich kierowników projektów, a
jakiÅ› standard już posiada, to IPMA­C jest najlepszÄ… Å›cieżkÄ…, choć jest ona kosztowna.
Jeżeli zaś, organizacja zamierza stosować metodykę PRINCE2, to najlepiej wybrać certyfikację
Foundation plus ewentualnie Practitioner ze względu na łatwość zdobycia i cenę.