Język i komunikacja
Język i komunikacja
Język
Język
Ukształtowany społecznie system przekazywania
Ukształtowany społecznie system przekazywania
informacji, u\
ywany w procesie komunikowania
informacji, u\
ywany w procesie komunikowania
się.
się.
Na język składają się otwarty zbiór znaków oraz
Na język składają się otwarty zbiór znaków oraz
reguły łączenia i tworzenia znaków.
reguły łączenia i tworzenia znaków.
Psycholingwistyka  teoria rozwoju
Psycholingwistyka  teoria rozwoju
językowego
językowego
Noam Chomsky
Noam Chomsky
Struktura powierzchniowa  sposób w jaki tworzy się
Struktura powierzchniowa  sposób w jaki tworzy się
słowa i frazy
słowa i frazy
Struktura głęboka  biologicznie uwarunkowana
Struktura głęboka  biologicznie uwarunkowana
wrodzona zdolność przyswajania języka
wrodzona zdolność przyswajania języka
Mechanizm przyswajania języka (Language Acquisition
Mechanizm przyswajania języka (Language Acquisition
Device LAD)  biologicznie ukształtowane struktury
Device LAD)  biologicznie ukształtowane struktury
umysłowe wspomagające rozumienie i wytwarzanie mowy
umysłowe wspomagające rozumienie i wytwarzanie mowy
Struktura języka - poziomy analizy
Struktura języka - poziomy analizy
lingwistycznej
lingwistycznej
Fonologiczny
Fonologiczny
Gramatyczny
Gramatyczny
Semantyczny
Semantyczny
Pragmatyczny
Pragmatyczny
Na poziomie fonologicznym analizuje się
Na poziomie fonologicznym analizuje się
podstawowe jednostki dz
więkowe, które
podstawowe jednostki dz
więkowe, które
tworzą mowę.
tworzą mowę.
Fonologia  badania nad łączeniem dz
więków w
Fonologia  badania nad łączeniem dz
więków w
słowa
słowa
Fonem  najmniejsza jednostka języka, która
Fonem  najmniejsza jednostka języka, która
umo\
liwia rozró\
nienie dwóch wyra\
eń. /p-b;
umo\
liwia rozró\
nienie dwóch wyra\
eń. /p-b;
pić-bić/
pić-bić/
Fonetyka  badania i klasyfikacja dz
więków
Fonetyka  badania i klasyfikacja dz
więków
mowy
mowy
Poziom gramatyczny - strukturalny
Poziom gramatyczny - strukturalny
Gramatyka  dziedzina opisująca sposób
Gramatyka  dziedzina opisująca sposób
organizacji i u\
ywania języka
organizacji i u\
ywania języka
Morfem  najmniejsza jednostka gramatyczna,
Morfem  najmniejsza jednostka gramatyczna,
której nie mo\
na podzielić bez utraty znaczenia.
której nie mo\
na podzielić bez utraty znaczenia.
Mo\
e to być słowo, lub te\
nie /dwa morfemy:
Mo\
e to być słowo, lub te\
nie /dwa morfemy:
tygrysy  tygrys i  y /
tygrysy  tygrys i  y /
Składnia  sposób, w jaki słowa są łączone w
Składnia  sposób, w jaki słowa są łączone w
ciągi tworzące zdania. Np. podmiot /ja/ +
ciągi tworzące zdania. Np. podmiot /ja/ +
orzeczenie /lubię/ + dopełnienie /Ciebie/
orzeczenie /lubię/ + dopełnienie /Ciebie/
Semantyka  badania nad znaczeniami słów
Semantyka  badania nad znaczeniami słów
oraz ich zmianą w czasie.
oraz ich zmianą w czasie.
Znacznie leksykalne to znaczenie słownikowe
Znacznie leksykalne to znaczenie słownikowe
wyrazu.
wyrazu.
Znaczenie jest często określane przez kontekst
Znaczenie jest często określane przez kontekst
w jaki słowo występuje w zdaniu lub przez
w jaki słowo występuje w zdaniu lub przez
modulację głosu.
modulację głosu.
Pragmatyka  reguły uczestniczenia w
Pragmatyka  reguły uczestniczenia w
konwersacji, społeczne konwencje
konwersacji, społeczne konwencje
komunikowania się, układania zdań w ciągi
komunikowania się, układania zdań w ciągi
oraz opowiadania w stosowny sposób innym.
oraz opowiadania w stosowny sposób innym.
Komunikacja
Komunikacja
Wymiana informacji pomiędzy jej uczestnikami :&
Wymiana informacji pomiędzy jej uczestnikami :&
Części mózgu odpowiadające za
Części mózgu odpowiadające za
mowę
mowę
Ośrodek Wernickiego  kieruje i inicjuje procesy
Ośrodek Wernickiego  kieruje i inicjuje procesy
rozpoznawania głosek, wyrazów i zdań.
rozpoznawania głosek, wyrazów i zdań.
Ośrodek Brocka  odpowiada za łączenie głosek
Ośrodek Brocka  odpowiada za łączenie głosek
w wyrazy i zdania oraz formułowanie płynnych
w wyrazy i zdania oraz formułowanie płynnych
wypowiedzi
wypowiedzi
Ośrodki mowy
Ośrodki mowy
Części mózgu odpowiadające za
Części mózgu odpowiadające za
mowę
mowę
Schemat procesu komunikowania się
Schemat procesu komunikowania się
Nadawca  koder (kanał) dekoder  odbiorca
Nadawca  koder (kanał) dekoder  odbiorca
szum
szum
Rodzaje komunikowania się
Rodzaje komunikowania się
Werbalna  słowna
Werbalna  słowna
Niewerbalna - pozasłowna
Niewerbalna - pozasłowna
Komunikacja
informacje
tembr,
7%
barwa głosu
38%
komunikaty
niewerbalne
55%
Emocje rozpoznawalne
Emocje rozpoznawalne
międzykulturowo
międzykulturowo
Gniew
Gniew
Strach
Strach
Niesmak
Niesmak
Zaskoczenie
Zaskoczenie
Szczęście
Szczęście
Smutek
Smutek
BA

DY POZNAWCZE W
BA

DY POZNAWCZE W
KOMUNIKACJI
KOMUNIKACJI
Nadmierne generalizacje i błędne wnioski
Nadmierne generalizacje i błędne wnioski
(kto) Np. wszyscy są tacy , Nikt mnie nie lubi, (co) nic mi się
(kto) Np. wszyscy są tacy , Nikt mnie nie lubi, (co) nic mi się
nie udaje, gdzie - wszędzie to się zdarza, (kiedy) zawsze się
nie udaje, gdzie - wszędzie to się zdarza, (kiedy) zawsze się
tak mi przydarza
tak mi przydarza
zakładanie, \
e inni podzielają nasze uczucia, myśli,
zakładanie, \
e inni podzielają nasze uczucia, myśli,
spostrze\
enia
spostrze\
enia
jak mo\
e podobać ci się Big Brother, dlaczego nie robisz tego tak
jak mo\
e podobać ci się Big Brother, dlaczego nie robisz tego tak
jak trzeba, to jasne, \
e on tego chce
jak trzeba, to jasne, \
e on tego chce
zakładanie \
e wł. spostrze\
enia, obserwacje są pełne
zakładanie \
e wł. spostrze\
enia, obserwacje są pełne
tak, ju\
wcześniej o tym wiedziałem
tak, ju\
wcześniej o tym wiedziałem
zakładanie, \
e to co się postrzega lub ocenia nie zmieni
zakładanie, \
e to co się postrzega lub ocenia nie zmieni
się zawsze taki był, takie jest \
ycie
się zawsze taki był, takie jest \
ycie
BA

DY POZNAWCZE W
BA

DY POZNAWCZE W
KOMUNIKACJI c.d.
KOMUNIKACJI c.d.
zakładanie, \
e przy ocenie spostrze\
eń, sądów są tylko 2
zakładanie, \
e przy ocenie spostrze\
eń, sądów są tylko 2
mo\
liwości
mo\
liwości
albo mnie kocha albo nie, to go wzmocni, albo zrujnuje
albo mnie kocha albo nie, to go wzmocni, albo zrujnuje
zakładanie, \
e cechy, które przypisuje się rzeczom lub ludziom
zakładanie, \
e cechy, które przypisuje się rzeczom lub ludziom
są ich częścią
są ich częścią
ta sukienka jest brzydka, on jest egoistyczny, ona nieprzyjazna
ta sukienka jest brzydka, on jest egoistyczny, ona nieprzyjazna
zakładanie, \
e mo\
e się zajrzeć do głowy drugiego czł. jakby się
zakładanie, \
e mo\
e się zajrzeć do głowy drugiego czł. jakby się
miało kryształową kulę, czytanie w myślach
miało kryształową kulę, czytanie w myślach
wiem co myślisz, ona naprawdę czuła to, czy tamto, naprawdę to chodzi jej o ;
wiem co myślisz, ona naprawdę czuła to, czy tamto, naprawdę to chodzi jej o ;
zakładanie, \
e inni mogą zajrzeć do jego głowy ona dobrze wie, co
zakładanie, \
e inni mogą zajrzeć do jego głowy ona dobrze wie, co
myślę, wiesz co naprawdę chciałem przez to powiedzieć
myślę, wiesz co naprawdę chciałem przez to powiedzieć
Dlaczego ludzie nie słuchają
Dlaczego ludzie nie słuchają
Poziom zainteresowania
Poziom zainteresowania
Czynnik rozpraszające uwagę
Czynnik rozpraszające uwagę
Dialog wewnętrzny
Dialog wewnętrzny
Sposób przekazywania wiadomości
Sposób przekazywania wiadomości
Mowa ciała
Mowa ciała
kontakt wzrokowy
kontakt wzrokowy
Oczekiwanie na zabranie głosu
Oczekiwanie na zabranie głosu
Zwyczaj niesłuchania
Zwyczaj niesłuchania
Obronna
Obronna
Typy złego słuchania
Typy złego słuchania
Słuchanie agresywne: musimy słuchać wbrew
Słuchanie agresywne: musimy słuchać wbrew
woli- efekt, usztywnienie- bariera dla inf.
woli- efekt, usztywnienie- bariera dla inf.
Bierne słuchanie;myśli gdzie indziej, mały
Bierne słuchanie;myśli gdzie indziej, mały
kontakt wzrokowy
kontakt wzrokowy
Przerywane słuchanie
Przerywane słuchanie
Słuchanie logiczne-reagowanie tylko na słowa
Słuchanie logiczne-reagowanie tylko na słowa
Aroganckie
Aroganckie
Nerwowe-w niedogodnej sytuacji,
Nerwowe-w niedogodnej sytuacji,
zaabsorbowanie emocjami
zaabsorbowanie emocjami
Komunikat Ja
Komunikat Ja
Składa się z 4 elementów:
Składa się z 4 elementów:
Opisu tego, co czuję
Opisu tego, co czuję
opisu sytuacji w trakcie której doświadczam
opisu sytuacji w trakcie której doświadczam
tych uczuć
tych uczuć
opisu skutku jaki niesie ta sytuacja
opisu skutku jaki niesie ta sytuacja
opisu oczekiwań odnośnie zmiany zachowań
opisu oczekiwań odnośnie zmiany zachowań
naszego rozmówcy
naszego rozmówcy
Kolejność nie musi być ściśle taka sama.
Kolejność nie musi być ściśle taka sama.
 Przykład:
Przykład:
Czuję Gdy Poniewa\
Oczekuję
Czuję Gdy Poniewa\
Oczekuję
Jestem zdezorientowany - Z powodu zmiany
Jestem zdezorientowany - Z powodu zmiany
państwa stanowiska - Były ustalone inne
państwa stanowiska - Były ustalone inne
warunki i nie rozumiem nowych zasad - Ze
warunki i nie rozumiem nowych zasad - Ze
zmiany będziemy dokonywać na zasadzie
zmiany będziemy dokonywać na zasadzie
wspólnych ustaleń
wspólnych ustaleń
AKTYWNE SA
UCHANIE
AKTYWNE SA
UCHANIE
Motywacja
Motywacja
Kontakt wzrokowy
Kontakt wzrokowy
Unikanie czynności rozpraszających
Unikanie czynności rozpraszających
Zadawanie pytań
Zadawanie pytań
Parafrazowanie
Parafrazowanie
Klaryfikacja
Klaryfikacja
wykorzystywanie nadmiaru mo\
liwości słuchania
wykorzystywanie nadmiaru mo\
liwości słuchania
nie postępowanie pochopnie
nie postępowanie pochopnie
AKTYWNE SA
UCHANIE
AKTYWNE SA
UCHANIE
kontakt wzrokowy - okazywanie
kontakt wzrokowy - okazywanie
zainteresowania nadawcy, czyli pokazywanie w
zainteresowania nadawcy, czyli pokazywanie w
sposób werbalny i niewerbalny, \
e się śledzi
sposób werbalny i niewerbalny, \
e się śledzi
uwa\
nie jego wypowiedzi. Unikanie tego
uwa\
nie jego wypowiedzi. Unikanie tego
kontaktu jest znakiem lekcewa\
enia, znudzenia i
kontaktu jest znakiem lekcewa\
enia, znudzenia i
braku zainteresowania. Z kolei przesada w
braku zainteresowania. Z kolei przesada w
patrzeniu mówiącemu w oczy skutkuje tym, \
e z
patrzeniu mówiącemu w oczy skutkuje tym, \
e z
treści zainteresowanie słuchacza przenosi się na
treści zainteresowanie słuchacza przenosi się na
osobę nadawcy. Kontakt wzrokowy powinno się
osobę nadawcy. Kontakt wzrokowy powinno się
utrzymywać ok. 30  60% czasu rozmowy.
utrzymywać ok. 30  60% czasu rozmowy.
Komunikacja niewerbalna
Komunikacja niewerbalna
Język ludzkiego ciała to najstarszy, najbardziej
Język ludzkiego ciała to najstarszy, najbardziej
wiarygodny i uniwersalny język na świecie
wiarygodny i uniwersalny język na świecie
Język ciała prawie zawsze odsłania autentyczne intencje
Język ciała prawie zawsze odsłania autentyczne intencje
Komunikacja niewerbalna dotyczy wszelkich poza
Komunikacja niewerbalna dotyczy wszelkich poza
słownych komunikatów wyra\
anych przez ludzi.
słownych komunikatów wyra\
anych przez ludzi.
Umiejętności związane komunikacją niewerbalną
Umiejętności związane komunikacją niewerbalną
dotyczą zarówno uświadomienia sobie tego, co my
dotyczą zarówno uświadomienia sobie tego, co my
komunikujemy innym bez słów, jak równie\
wra\
liwość
komunikujemy innym bez słów, jak równie\
wra\
liwość
na sygnały niewerbalna pochodzące od innych osób.
na sygnały niewerbalna pochodzące od innych osób.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikaty niewerbalne przekazują przede wszystkim
Komunikaty niewerbalne przekazują przede wszystkim
informacje dotyczące emocji, jakie prze\
ywamy i
informacje dotyczące emocji, jakie prze\
ywamy i
postaw, jakie mamy wobec innych ludzi i rzeczy.
postaw, jakie mamy wobec innych ludzi i rzeczy.
Komunikaty niewerbalne wspomagają równie\
to, co
Komunikaty niewerbalne wspomagają równie\
to, co
przekazujemy słowami.
przekazujemy słowami.
Komunikacja niewerbalna jest wieloznaczna i ma
Komunikacja niewerbalna jest wieloznaczna i ma
odmienna postać w ró\
nych kulturach grupach
odmienna postać w ró\
nych kulturach grupach
społecznych.
społecznych.
Niezgodność komunikacji werbalnej i niewerbalnej
Niezgodność komunikacji werbalnej i niewerbalnej
wywołuje u rozmówcy niepokój (mówienie komuś, \
e
wywołuje u rozmówcy niepokój (mówienie komuś, \
e
się mu ufa i jednoczesne nie patrzenie w oczy)
się mu ufa i jednoczesne nie patrzenie w oczy)
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Gestykulacja  ruchy rąk, dłoni, stóp, głowy,
Gestykulacja  ruchy rąk, dłoni, stóp, głowy,
korpusu ciała.
korpusu ciała.
Dotyk  podanie ręki, poklepywanie, pocałunek
Dotyk  podanie ręki, poklepywanie, pocałunek
Mimika  marszczenie brwi, grymas, uśmiech,
Mimika  marszczenie brwi, grymas, uśmiech,
wydęcie warg, itp.
wydęcie warg, itp.
Kontakt wzrokowy  patrzenie prosto w oczy
Kontakt wzrokowy  patrzenie prosto w oczy
lub unikanie wzroku;
lub unikanie wzroku;
Dystans fizyczny między rozmówcami
Dystans fizyczny między rozmówcami
Zachowania przestrzenne
Zachowania przestrzenne
Komunikacja niewerbalna c.d.
Komunikacja niewerbalna c.d.
Pozycja ciała  sposób, w jaki siedzimy, stoimy lub
Pozycja ciała  sposób, w jaki siedzimy, stoimy lub
chodzimy; napięcie lub rozluz
nienie. dr\
enie kończyn;
chodzimy; napięcie lub rozluz
nienie. dr\
enie kończyn;
Dz
więki paralingwistyczne  chrząknięcia, płacz,
Dz
więki paralingwistyczne  chrząknięcia, płacz,
śmiech, posapywanie, pogwizdywanie, mlaskanie,
śmiech, posapywanie, pogwizdywanie, mlaskanie,
westchnienia, itp.
westchnienia, itp.
Sposób mówienia  intonacja głosu
Sposób mówienia  intonacja głosu
Wygląd zewnętrzny  twarz, włosy, ciało, odzie\
i jej
Wygląd zewnętrzny  twarz, włosy, ciało, odzie\
i jej
kolor, męskość, kobiecość
kolor, męskość, kobiecość
Otoczenie  dom, rodzaj, pracy, samochód, rodzina,
Otoczenie  dom, rodzaj, pracy, samochód, rodzina,
przyjaciele
przyjaciele
Czynniki wpływające na zdolność
Czynniki wpływające na zdolność
komunikowania się
komunikowania się
Płeć
Płeć
Wykształcenie
Wykształcenie
Ró\
nice kulturowe
Ró\
nice kulturowe
Utrudnienia percepcyjne
Utrudnienia percepcyjne
Stereotypy
Stereotypy