wosdlaciebie@gmail.com
wosdlaciebie@gmail.com
Kalendarium najważniejszych wydarzeń na świecie
Lata 40.
4 – 11 II 1945 - konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie na Krymie.
5 IV 1945 - ZSRR wypowiada Japonii pakt o nieagresji.
26 VI 1945 – podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych na konferencji założycielskiej ONZ w San
Francisco.
17 VII – 2 VIII 1945 - konferencja Wielkiej Trójki w Poczdamie.
6 VIII 1945 - zrzucenie amerykańskiej bomby atomowej na Hiroszimę, 9 VIII na Nagasaki.
9 VIII 1945 - ZSRR wypowiada wojnę Japonii.
2 IX 1945 - Japonia podpisuje akt bezwarunkowej kapitulacji.
1946 - wojska francuskie opuściły Syrię – kraj ten stał się suwerenną republiką.
22 II 1946 - w Argentynie w wolnych wyborach zwyciężył generał Juan Domingo Peron. Oficjalnie urząd
prezydenta objął 4 czerwca 1946 roku.
22V1946 - Wielka Brytania uznała niepodległość Jordanii.
2 IX 1946 - Wielka Brytania upoważnia Jawaharlala Nehru do utworzenia indyjskiego rządu tymczasowego.
3 XI 1946 - Japonia otrzymała nowa konstytucję.
21 I 1947 - amerykańskim sekretarzem stanu zostaje generał Georges C. Marshall.
15 VIII 1947 - Wielka Brytania uznała niepodległość Indii.
29 XI 1947 - Zgromadzenie Ogólne ONZ zatwierdziło projekt podziału Palestyny na dwie niepodległe
państwa: arabskie i żydowskie, połączone unią gospodarczą oraz przedstawiono projekt utworzenia z
Jerozolimy strefy międzynarodowej.
10 I 1948 - w Indiach zamordowano Mahatme Ghandiego – przywódcę ruchu niepodległościowego.
12 XI 1948 - wyrok Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Tokio – w procesie głównych japońskich
przestępców wojennych.
1 I 1949 - po zbrojnych starciach Indii i Pakistanu o prawo do Kaszmiru ustalona została prowizoryczna
granica oddzielająca oba państwa w spornej prowincji.
1949 wiosna – ofensywa wojsk komunistycznych w Chinach - opanowanie przez komunistów większości
Chin południowych i środkowych.
4 IV 1949 - w Waszyngtonie dochodzi do powstania NATO
1 X 1949 – proklamowanie powstania Chińskiej Republiki Ludowej.
wosdlaciebie@gmail.com
2
Lata 50.
6 I 1950 - Wielka Brytania nawiązała stosunki z ChRL jako pierwszy kraj zachodni.
23 I 1950 - Izrael ogłosił Jerozolimę swoja stolicą gwałtowna reakcja krajów arabskich.
14 II 1950 - umowa o przyjaźni między ZSRR a ChRL.
1 III 1950 - Czang Kai Szek – prezydentem Tajwanu.
24 IV 1950 - po zajęciu wschodniej Palestyny, król Transjordanii Abdullah proklamował powstanie
Królestwa Jordanii.
25 VI 1950 - atak Korei Północnej na Południową; Rada Bezpieczeństwa ONZ przegłosowała wniosek o
udzielenie pomocy Korei Południowej.
X 1950 - przekroczenie przez siły zbrojne ONZ 38 równoleżnika w Korei – interwencja armii chińskiej.
29 III 1950 - małżeństwo Rosenbergów skazane w USA na karę śmierci pod zarzutem szpiegostwa na
rzecz ZSRR.
11 IV 1950 - amerykański generał Douglas MacArtur został odwołany ze stanowiska dowódcy sił ONZ w
Korei.
23 V 1951 - wkroczenie wojsk chińskich do Tybetu i włączenie tego terytorium do Chin.
9 – 13 VII 1951 - koniec stanu wojny. Wielka Brytania Francja i USA (19 X) ogłosiły zakończenie stanu
wojny z Niemcami.
8 IX 1951 - podpisanie traktatu pokojowego miedzy USA a Japonią i układu o przyjaźni miedzy tymi
państwami.
1953 – 1961 - prezydentura Dwighta Eisenhowera w USA.
26 VII 1953 - generał Mahomet Nagib proklamował powstanie Republiki Egipskiej.
27 VII 1953 - porozumienie rozejmowe w Panmundżon kończy działania zbrojne w wojnie koreańskiej, 38
równoleżnik został ogłoszony granicą miedzy Koreą Północną i Koreą Południową
7 V 1954 - upadek Dien Bien Phu – kapitulacja wojsk francuskich, bitwa decydująca o klęsce Francji w
wojnie w Indochinach.
16 VI 1954 - cesarz Wietnamu powołał Ngo Dinh Diema na premiera kraju.
20 VII 1954 - na podstawie uchwały genewskiej i konferencji w sprawie Indochin obiecano państwową
suwerenność Kambodży i Laosowi. Obydwa państwa otrzymują ustrój monarchiczny - władcą Kambodży
został Norodom Sihanouk, zaś Laosu – Sisavong Vong.
8 IX 1954 - Australia, Francja, Wielka Brytania, Pakistan, Filipiny, Tajlandia, Stany Zjednoczone zawarły
Pakt Południowo – Wschodniej Azji (South East Treaty Organization) SEATO.
1 XI 1954 - w Algierii wybucha powstanie przeciwko Francji, pod kierownictwem Ahmeda Ben – Belli.
14 XI 1954 - generał Gamal Adb El Naser przejmuje władze w Egipcie.
24 IV 1955 - Irak i Turcja zawarły antyradziecki sojusz tzw. pakt bagdadzki, do którego przystąpiły Wielka
Brytania i Pakistan i Iran.
19 IX 1955 - pucz wojskowy w Argentynie – obalenie prezydenta Perona.
1 I 1956 - Sudan ogłosił niezależność od Wielkiej Brytanii i od Egiptu.
wosdlaciebie@gmail.com
3
2 III 1956 - po zniesieniu protektoratu Francji i Hiszpanii nad Marokiem kraj ten stał się niezależnym
sułtanatem.
20 III 1956 - Francja uznała Tunezję jako niezależna monarchię.
25 V 1956 - w Chinach zapowiedziano liberalizację życia intelektualnego – tzw. polityka „stu kwiatów”.
26 VII 1956 - Egipt ogłosił upaństwowienie Kanału Sueskiego. W dniu 29 października 1956 Izrael
rozpoczął wojnę sueską przeciwko Egiptowi. Po porażce wojsk egipskich (do konfliktu przyłączyły się
Francja i Wielka Brytania). Egipt zgodził się na obecność wojsk ONZ nad Kanałem Sueskim.
V 1957 - kierownictwo Komunistycznej Partii Chin ogłosiło program „Wielkiego Skoku” który w ciągu 15 lat
miał doprowadzić Chiny do czołówki mocarstw światowych.
23 V 1957 - pucz francuskich ultrasów w Algierii.
25 VII 1957 - parlament Tunezji odsunął od władzy beja Muhammada VIII, Tunezja republiką - premierem
został Habiba Burgiba.
31 I 1958 - USA wystrzeliły swego pierwszego satelitę – Explorer 1. Dogoniły w ten sposób ZSRR w
przestrzeni kosmicznej.
1 I 1959 - kubański dyktator Batista uciekł za granicę – 16 II 1959 urząd premiera objął Fidel Castro.
28 III 1959 - w okupowanym przez Chiny Tybecie wybuchło powstanie, które Chińczycy krwawo stłumili.
27 IV 1959 - w Chinach ustępuje ze stanowiska prezydenta państwa Mao Zedong, prezydentem zostaje Liu
Shao-chi.
20 VIII 1959 - po wystąpieniu Iraku z Paktu Bagdadzkiego, pozostałe państwa utworzyły organizacje
militarna Central Treaty Organization CENTO z siedziba w Ankarze.
wosdlaciebie@gmail.com
4
Lata 60.
4 I 1960 - Dania, Wielka Brytania, Irlandia, Norwegia, Austria, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, i
Lichtenstein podpisały układ w Sztokholmie tworzący Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA)
jako przeciwwaga dla EWG.
19 I 1960 - USA i Japonia podpisały traktat o wzajemnej pomocy i bezpieczeństwie.
13 II 1960 - Kuba i ZSRR zawarły układ handlowy – odpowiedź na embargo amerykańskie na towary z
Kuby.
13 II 1960 - Francja przeprowadziła na Saharze próby z bronią atomową.
27 IV 1960 - obalenie prezydenta Korei Południowej Syngmana Rhee.
1 V 1960 - zestrzelenia nad Uralem amerykańskiego samolotu zwiadowczego U2. Zaostrzenie sytuacji
międzynarodowej. Przerwanie rozmów ZSRR – USA na najwyższym szczeblu.
13 VI 1960 - Chiny oficjalnie odrzuciły tezę Nikity Chruszczowa „o pokojowej koegzystencji z kapitalistami”.
16 VIII 1960 - wybrany na prezydenta arcybiskup Makarios III oficjalnie proklamował niezależność
Republiki Cypru od Wielkiej Brytanii.
14 IX 1960 - w Bagdadzie państwa eksportujące ropę naftową – Irak, Iran, Kuwejt, Arabia Saudyjska, i
Wenezuela utworzyły organizację eksporterów ropy OPEC.
8 XI 1960 - John F. Kennedy wybrany na prezydenta USA.
20 XII 1960 - w Wietnamie powstaje Vietcong – Front Wyzwolenia Narodowego – partyzantka
komunistyczna.
1960 – niepodległość krajów Afryki – Francja – przyznała niepodległość Kamerunowi, Togo,
Madagaskarowi, Beninowi, Nigrowi, Górnej Wolcie, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Czadowi, Republice
Środkowoafrykańskiej, Kongu, Gabonowi, Senegalowi, Mali, Mauretanii, Wielka Brytania Somalii i Nigerii, a
Belgia – Zairowi.
3 I 1961 - rząd USA zerwał stosunki dyplomatyczne z rządem Kuby.
20 I 1961 - John F. Kennedy objął urząd prezydenta USA.
22 I 1961 - fiasko buntu generałów francuskich w Algierii przeciwko gen. Charlesa De Gaulle.
30 IX 1961 - proklamowano powstanie w Syrii Republiki Arabskiej.
20 II 1962 - John H. Glenn był pierwszym Amerykaninem, który odbył lot w Kosmosie.
18 III 1962 - Francja w układzie w Evian-les-Bain przyznała Algierii pełna niezawisłość.
2 X 1962 - w ramach Międzynarodowego Funduszu Walutowego powstała „grupa dziesięciu” złożona z
państw uprzemysłowionych. Jej celem było zapewnienie kredytów Funduszowi, gdyby nie był w stanie
obronić rezerw walutowych dolara USA i funta brytyjskiego.
22 X 1962 - kryzys kubański. Po zainstalowaniu na terenie Kuby wyrzutni rakietowych. Groził wówczas
wybuch wojny. W ostatnim momencie nastąpiło porozumienie Chruszczowa i prezydenta USA Kennedy’ego,
wyrzutnie zostały zdemontowane.
8 III 1963 - wojskowy zamach stanu w Syrii, do władzy dochodzi partia Baas.
27 IV 1963 - Fidel Castro przybył do Moskwy z wizytą – oświadczenie o przynależności Kuby do obozu
socjalistycznego.
wosdlaciebie@gmail.com
5
22 – 26 V 1963 - szefowie 30 państw afrykańskich przyjęli Kartę Jedności Afrykańskiej.
22 XI 1963 - zamordowanie prezydenta USA J.F. Kennedy’ego w Pallas - Lyndon Johnson nowym
prezydentem USA w latach 1963 - 1969.
27 V 1964 - zmarł premier Indii Yawahararlal Nehru.
VIII 1964 - USA postanowiło zbombardować cele wojskowe na terytorium Wietnamu Północnego oraz
przystąpienie armii amerykańskiej do walki z Vietcongiem w Wietnamie Południowym.
19 X 1964 - Chiny przeprowadziły pierwszy próbny wybuch bomby atomowej.
30 XII 1965 - Ferdinand Marcos, przewodniczący Nacjonalistycznej Partii Filipin, został zaprzysiężony jako
prezydent Filipin.
1965 - miedzy Indiami a Pakistanem ponownie doszło do wojny o Kaszmir.
10 I 1966 - na konferencji w Taszkiencie doszło do zakończenia hindusko-pakistańskiego konfliktu o
Kaszmir.
24 I 1966 - nowym premierem Indii została Indira Gandhi.
VIII 1966 - początek rewolucji kulturalnej w Chinach – niszczenie przejawów kultury Zachodu i pozostałości
kultury chińskiej z okresu przed rewolucją.
2 X 1966 - wzmocnienie wojsk radzieckich na pograniczu radziecko – chińskim W XI 1966, w Moskwie
odbyła się narada przedstawicieli partii komunistycznych. Doszło na niej do rozłamu miedzy KPZR a
Komunistyczną Partią Chin – Chińczycy przeciwni byli odejściu od systemu stalinowskiego. Początek
rywalizacji polityczno – ideologicznej miedzy ZSRR a Chinami.
5 – 11 VI 1967 - w sześciodniowej wojnie Izrael zaanektował wschodnia Jerozolimę, Strefę Gazy, wzgórza
Golan.
3 XII 1967 - południowoafrykański chirurg Christiaan Bernard przeprowadził pierwszą udaną transplantację
serca.
30 I 1968 - Vietcong i wojska północnowietnamskie podjęły ofensywę Tet, która doprowadziła do
wojskowego załamania pozycji sil USA w Wietnamie.
1968 ZSRR - podpisał umowę o współpracy gospodarczej i wojskowej z Demokratyczną Republiką
Wietnamu.
20 I 1969 - Richard M. Nixon został prezydentem USA.
20 VII1969 - moduł kosmiczny „Eagle” odłączył się od statku bazy „Apollo XI” z astronautami Nilem
Armstrongiem, Edwinem Aldrinem i Michaelem Collinsem i wylądował na Księżycu.
1 IX 1969 szef sztabu armii libijskiej Muammar al Kadafi obalił wraz z innymi oficerami króla Idrysa I.
Jednocześnie proklamował powstanie Libijskiej Republiki Arabskiej.
21 X 1969 - miedzy ZSRR a Chinami doszło do starć nad graniczną rzeką Ussuri.
16 XI 1969 - poinformowano o masakrze w My Lai w Wietnamie, gdzie amerykańscy żołnierze
wymordowali 450 osób cywilnych.
wosdlaciebie@gmail.com
6
Lata 70.
18 III 1970 - książę Norodom Sihanouk został pozbawiony władzy w Kambodży przez Lon Nola i uciekł do
Chin.
1 V 1970 - USA rozpoczęły bombardowanie zaplecza oddziałów Vietcongu w Kambodży.
16-27 VIII 1970 - doszło do wojny domowej w Chile.
4 IX 1970 - w wyborach prezydenckich zwycięstwo odniósł komunista Salvadore Allende.
15 VIII 1971 - USA oficjalnie wypowiedziały porozumienie, na mocy którego w każdej chwili wymieniały
dolary na złoto. Wraz z tą decyzją upadł światowy system walutowy z Bretton Woods.
22 V 1972 - Cejlon otrzymał nową konstytucję a nazwę państwa zmieniono na Sri Lanka.
18 VII 1972 - Egipt poinformował o wydaleniu radzieckich doradców wojskowych.
5 IX 1972 - arabscy terroryści dokonali w czasie XX letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium zamachu na
olimpijska drużynę Izraela.
27 I 1973 - podpisany w Paryżu układ o zawieszeniu broni miedzy USA a Północnym i Południowym
Wietnamem oraz Vietcongiem przewidywał wycofanie całego wojskowego personelu USA z Wietnamu.
11 II 1973 - ostatnie jednostki wojskowe USA opuściły Wietnam.
17 V 1973 - początek działalności komisji senatu USA do zbadania afery Watergate.
22 VI 1973 - USA i ZSRR podpisały porozumienie w sprawie unikania wojskowej konfrontacji i zapobiegania
wojnie atomowej drogą stałych konsultacji.
11 IX 1973 - w Chile doszło do zamachu stanu dokonanego przez Augusto Pinocheta. Obalono
komunistyczny rząd a prezydent Salvatore Allende zginął w walce z zamachowcami.
6 – 25 X 1973 - wojska egipskie i syryjskie napadły na Izrael, ostatecznie jednak poniosły klęskę.
28 X 1973 - siedem arabskich krajów naftowych postanowiło wstrzymać dostawy ropy do USA i Holandii z
powodu ich proizraelskiej postawy.
13 XI 1973 - ogłoszono stan wyjątkowy w związku z kryzysem ekonomicznym.
3 VII 1974 – Richard Nixon i Leonid Breżniew podpisali „układ o ograniczeniu podziemnych doświadczeń z
bronią jądrową” i „Protokół w sprawie ograniczenia systemów obrony przeciwrakietowej”.
9 VIII 1974 – Gerald Ford objął stanowisko prezydenta USA po podaniu się do dymisji Nixona w
następstwie afery Watergate.
12 IX 1974 - zamach w Etiopii. Po zamieszkach władzę objęło wojsko. Negus Hajle Sellasje I został
zdetronizowany.
23-24 XI 1974 - Breżniew i Ford podpisali we Władywostoku oświadczenie o ograniczeniu zbrojeń
strategicznych.
IV 1975 - w Libanie wybuchają zamieszki między chrześcijańska partią Falanga a muzułmanami głównie
Palestyńczykami, do walk włącza się również wojsko syryjskie.
17 IV 1975 - w Kambodży władzę zdobywa ugrupowanie „Czerwonych Khmerów”. W ciągu kilku lat
sprawowania władzy przeprowadziło ono akcje ludobójstwa na szeroka skalę – około 3 milionów ludzi traci
życie w wyniku ich działalności.
wosdlaciebie@gmail.com
7
30 IV 1975 - Południowy Wietnam ogłosił bezwarunkowa kapitulacje wojska Wietnamu PN wkroczyły do
Sajgonu ucieczka tysięcy Wietnamczyków z Wietnamu Południowego.
17 VII 1975 - w trakcie pierwszego radziecko – amerykańskiego eksperymentu w kosmosie nastąpiło
połączenie pojazdów kosmicznych Apollo 18 i Sojuz 19.
11 XI 1975 - Portugalia przyznała wolność Angoli.
3 XII 1975 - po ustąpieniu króla Savang Vatthana proklamowana została Demokratyczna Republika Ludu
Laotańskiego.
24 III 1976 - w bezkrwawym przewrocie została obalona Izabelita Peron prezydent Argentyny. Władzę
przejęła junta wojskowa.
2 VII 1976 - powstaje Socjalistyczna Republika Wietnamu.
IX 1976 - Egipt wypowiedział zawarty w 1971 roku układ z ZSRR o przyjaźni i współpracy. Zapowiedź
usunięcia z Egiptu wszystkich doradców i ekspertów radzieckich w dziedzinie gospodarki i wojska.
9 IX 1976 - zmarł chiński przywódca Mao Tse Tung. Miesiąc później aresztowano czterech głównych
przywódców rewolucji kulturalnej w Chinach tzw. „bandę czworga”. Przypisywano im odpowiedzialność za
masowe zbrodnie. Wśród aresztowanych była Cziang Czing wdowa po Mao.
20 I 1977 – Jimmy Carter zostaje 39 prezydentem USA.
III 1977 - klęska wyborcza Indory Ghandi.
17 V 1977 - Menahem Begin zostaje szefem rządu Izraela.
27 IV 1978 - po przewrocie dokonanym przez armię proklamowano Demokratyczną Republikę Afganistanu,
która zawarła układ o pomocy z ZSRR.
6 VIII 1978 - zmarł papież Paweł VI. Nowym papieżem został kardynał Albino Luciani – Jan Paweł I.
6 – 17 IX 1978 - podpisanie porozumienia i nawiązanie izraelsko – egipskich stosunków w Camp David.
16 X 1978 - papieżem zostaje Karol Wojtyła – Jan Paweł II.
25 XII 1978 - po licznych incydentach granicznych oddziały wietnamskie wkroczyły do Kambodży.
8 I 1979 - oddziały wietnamskie zdobyły stolicę Kambodży Phnom Penh obaliły rządy Czerwonych
Khmerów.
16 I 1979 - Szachinszach Reza Pahlawi opuścił Iran i udał się do Egiptu a 22 stycznia do Maroka.
1 II 1979 - po 15 latach wygnania do Iranu powrócił Ajatollah Chomeini po powrocie ogłosił utworzenie
islamskiej rady rewolucyjnej.
26 III 1979 - Izrael i Egipt podpisały w Waszyngtonie układ pokojowy.
17 VII 1979 - Front Wyzwolenia Narodowego „Sandino” zwyciężył po krwawej wojnie domowej w
Nikaragui i zmusił dyktatora Anastasio Somozę do emigracji.
4 XI 1979 - irańscy studenci zajęli amerykańską ambasadę w Teheranie i uwięzili jej pracowników jako
zakładników.
28 XII 1979 - ZSRR wprowadził swoje wojska do Afganistanu, które obaliły rząd i ustanowiły
podporządkowane sobie władze z Babrakiem Karmalem na czele. Doprowadziło to długotrwałej wojny
domowej wyniszczającej kraj i jego ludność.
1979 - Chiny postanowiły nie przedłużać z ZSRR układu o przyjaźni i wzajemnej pomocy.
wosdlaciebie@gmail.com
8
Lata 80.
14 I 1980 - Partia Kongresowa Indiry Gandhi większość w wyborach w Indiach (3 – 6 stycznia) Indira
Gandhi ponownie premierem Indii.
21 IX 1980 - irackie wojska przekroczyły granicę i wkroczyły na terytorium Iranu, rozpoczęła się iracko-
irańska wojna w Zatoce Perskiej.
20 I 1981 - zakładnicy uwięzieni w trakcie okupacji ambasady amerykańskiej w Teheranie od 1979 roku
zostali uwolnieni.
20 I 1981 - Ronald Reagan został zaprzysiężony jako 40 prezydent USA.
6 X 1981 - podczas defilady wojskowej w Kairze dokonano zamachu na życie prezydenta Egiptu Anwara
Sadata, nowym prezydentem został Hosni Mubarak.
29 XII 1981 - prezydent USA Ronald Reagan ogłosił, że Stany Zjednoczone przystępują do ograniczenia
współpracy gospodarczej i naukowej i technicznej z ZSRR jako odpowiedzialnym za stan wojenny w Polsce.
2 IV 1982 - zajęcie wysp falklandzkich (Malwiny) przez oddziały argentyńskie, spowodowało to desant sił
brytyjskich morskich na Falklandach. Garnizon argentyński stawił opór od 21 maja do 14 czerwca.
6 VI 1982 - w 15 lat po zajęciu przez Izrael półwyspu Synaj, przekazał ten obszar władzom egipskim
15 IX 1982 - w Teheranie stracono ministra Sadegh Ghotbzadeh, za zdradę ideałów rewolucyjnych.
24 VI 1983 - rząd syryjski wydalił z terytorium swojego kraju przywódcę OWP Jasira Arafata.
10 X 1983 - Icchak Szamir został nowym premierem Izraela , zastępując Menachema Begina.
25 X 1983 - Amerykańskie wojska oraz żołnierze z sześciu państw karaibskich zajęli wyspę karaibska
Grenadę. Jako uzasadnienie podano chęć przywrócenia porządku oraz ochronę amerykańskich obywateli.
18 XII 1983 - w wyborach parlamentarnych w Japonii rządząca partia LDP straciła absolutna większość.
Premierem został Yasuhiro Nakasone LDP.
20 XII 1983 - po raz drugi został wydalony Jasir Arafat, tym razem z Libanu.
7 II 1984 - podczas lotu promu kosmicznego „Challanger” astronauta amerykański Bruce McCandless jako
pierwszy człowiek przebywał w kosmosie bez liny zabezpieczającej.
22 II 1984 - po zaostrzeniu działań wojennych pomiędzy Iranem i Irakiem, USA i Wielka Brytania wysłały
okręty w rejon Zatoki Perskiej.
5 VI 1984 - jednostki armii indyjskiej szturmowały Złotą Świątynię w Amritsarze.
11 VI 1984 - w USA udało się po raz pierwszy zniszczyć doświadczalną rakietę ofensywną w locie poza
atmosferą ziemską z pomocą innej rakiety.
31 X 1984 - premier Indii Indira Gandhi zginęła w zamachu w New Delhi zastrzelona przez dwóch Sikhów z
jej ochrony osobistej.
6 XI 1984 - wybory prezydenckie w USA wygrywa Ronald Reagan.
31 XII 1984 - USA występują z UNESCO.
5 III 1985 - eskalacja wojny Irak – Iran bombardowania artyleryjskie miast irańskich.
1 – 15 III 1985 - w Brazylii i Urugwaju po wieloletnim panowaniu wojskowych powracają rządy cywilne.
10 VI 1985 - Izrael wycofał ostatnie oddziały bojowe z południa Libanu.
wosdlaciebie@gmail.com
9
16 IX 1985 - w USA powiodła się próba zniszczenia satelity lecącego z prędkością 28 tys. km/h – wpisane
w system obrony strategicznej SDI.
19 IX 1985 - Meksyk nawiedziło silne trzęsienie Ziemi, tysiące zabitych.
7 I 1986 - prezydent USA Ronald Reagan ogłosił totalny bojkot Libii pod każdym względem
28 I 1986 - amerykański prom kosmiczny „Challenger” eksplodował 73 sekundy po starcie. Cała załoga
zginęła.
7 II 1986 - Prezydent Haiti Jean Claude Duvalier uciekł do Francji. Władzę w kraju przejęli wojskowi.
25 II 1986 - prezydent Filipin Ferdinando Marcos ustąpił po 21 latach dyktatury i wyjechał na Hawaje.
Nowym prezydentem została Corazon Aquino.
25 III 1986 - Światowy Kongres śydów obwinił prezydenta Austrii Kurta Weldheima o to, że w czasie II
wojny światowej brał udział w zbrodniach wojennych na Bałkanach.
15 IV 1986 -amerykańskie lotnictwo zbombardowało libijskie miasta Trypolis i Bengazi.
27 I 1987 - prezydent Filipin Corazon Aquino ogłosiła stłumienie siłą puczu wojskowego.
20 X 1987 - USA ogłosiły embargo handlowe wobec Iranu.
8 XII 1987 - Reagan i Gorbaczow podpisali w Waszyngtonie układ o całkowitej likwidacji wszystkich rakiet
średniego zasięgu.
16 XII 1987 - w Korei Południowej w pierwszych wolnych wyborach po 16 latach dyktatury prezydentem
zostal Ro Te Wu.
13 II 1988 - w Stepanakercie doszło do wielotysięcznej manifestacji domagającej się zjednoczenia
Karabachu z Armenią.
20 II 1988 - parlament Karabachu domaga się przyłączenia tego terytorium do Armenii.
22 II 1988 - Azerowie napadli na Ormiańskie osiedle Askeran w Karabachu. Doszło do aktów przemocy
miedzy Azerami i Ormianami.
VII 1988 - Kreml odrzucił prośbę parlamentu Armenii o przyłączenie Karabachu.
20 VIII 1988 - zawieszenie broni między Iranem i Irakiem – wojna trwała od 1980 roku.
8 XI 1988 - kandydat partii republikańskiej George Bush został prezydentem USA.
15 XI 1988 - przywódca Organizacji Wyzwolenia Palestyny proklamował utworzenie niezależnego państwa
w Palestynie.
15 II 1989 - ostatni żołnierz radziecki opuścił Afganistan.
9 IV 1989 - oddziały wojskowe rozpoczęły brutalna akcję przeciwko manifestacji Gruzinów w Tbilisi. Liczni
ranni i zabici.
4 VI 1989 - imam Sayid Ruhullah Musawi Khomeini zmarł w Teheranie.
4 VI 1989 - wojskowe oddziały brutalnie stłumiły demonstracje studentów w Pekinie na placu Tiananmen.
Liczne ofiary – masowy protest światowej opinii publicznej.
wosdlaciebie@gmail.com
10
Kalendarium najważniejszych wydarzeń w Europie
Lata 40.
4 – 11 II 1945 - konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie na Krymie – omówienie wielu kwestii politycznych i
militarnych, w tym plany decydującego ataku na Niemcy i zasady okupacji Niemiec po zakończeniu wojny.
16 IV – 2 V 1945 - szturm Berlina zakończony zdobyciem miasta.
8 V 1945- przedstawiciele niemieckich sił zbrojnych podpisują akt bezwarunkowej kapitulacji przed
aliantami zachodnimi, 9 maja ponownie podpisują w kwaterze dowództwa Armii Czerwonej – koniec wojny
w Europie.
15 VIII 1945 - oficjalnie zezwolenie czterech mocarstw na tworzenie niemieckich partii demokratycznych.
30 VIII 1945 - utworzenie Miedzysojuszniczej Rady Kontroli w Niemczech - organu sprawującego kontrolę
nad Niemcami.
5 – 7 X 1945 - w Niemczech konferencja SPD - przewodniczącym został wybrany Kurt Schumacher,
odrzucił możliwość współpracy z komunistami.
20 XI 1945 - 1 X 1946 - Rozprawa przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze
przeciwko głównym nazistowskim przestępcą wojennym.
Styczeń 1946 - ogłoszenie konstytucji Jugosławii w Belgradzie - powstanie Federacyjnej Republiki
Jugosławii.
1946 20 I - Charles de Gaulle ustąpił ze stanowiska szefa rządu.
22 I 1946 - Konrad Adenauer został przewodniczącym CDU w brytyjskiej strefie okupacyjnej
21/22 IV - w Berlinie powstała na skutek zjednoczenia KPD i SPD – SED Niemiecka Socjalistyczna Partia
Jedności jej przewodniczącym zostali Wilhelm Pieck i Otto Grotewohl
18 VI 1946 - we Włoszech proklamowano zniesienie monarchii i powstanie republiki.
6 IX 1946 - minister spraw zagranicznych USA James Francis Byrnes udzielił poparcia dla idei
demokratycznej i gospodarczej odbudowy Niemiec.
1 X 1946 - ogłoszono wyrok w procesie norymberskim.
1 I 1947 - brytyjska i amerykańska strefa w Niemczech połączyły się i utworzono Bizonię
- jednolity obszar gospodarczy.
10 II 1947 - w Paryżu doszło do podpisania traktatów pokojowych z Włochami, Finlandią, Rumunią,
Bułgarią i Węgrami. Włochy utraciły swoje kolonie, odstąpiły Jugosławii wyspy na Adriatyku, i część
Chorwacji. Grecja otrzymała od Włoch Dodekanez, ZSRR otrzymał od Finlandii wschodnią Karelię, od
Rumunii Bukowinę i Besarabię, Rumunia otrzymała z powrotem Siedmiogród. Bułgaria otrzymała
południową Dobrudżę.
III 1947 - powstaje plan prezydenta Trumana udzielenia pomocy gospodarczo - wojskowej Grecji i Turcji -
sformułowanie zasad „doktryny Trumana”.
12 III 1947 - przemówienie prezydenta Trumana w Kongresie USA zapowiedź polityki ograniczania zasięgu
ekspansji ZSRR.
wosdlaciebie@gmail.com
11
5 VI 1947 - amerykański sekretarz stanu Georgie Marshall ogłosił zasady planu pomocy gospodarczej USA
dla Europy – plan Marshalla.
27 IX 1947 - narada w Szklarskiej Porębie - powstanie Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych tzw.
Kominform - instrument podporządkowania Stalinowi partii komunistycznych z krajów demokracji ludowej.
4 XII 1947 - weszła w życie konstytucja Bułgarii, w której ogłoszono, że jest krajem demokracji ludowej.
30 XII 1947 - proklamowanie powstania Rumuńskiej Republiki Ludowej - pod wpływem ZSRR król Michał I
abdykował.
25 II 1948 - powstanie rządu czechosłowackiego, do którego weszli komuniści i politycy z nimi
współpracujący - dymisja prezydenta Edvarda Beneša [Benesza].
17 III 1948 - Belgia, Francja, Luksemburg, Wielka Brytania i Holandia podpisały w Brukseli układ pięciu
państw o współpracy gospodarczej, społecznej, i kulturalnej oraz kolektywnej samoobronie.
20 III 1948 - po raz ostatni odbyło się posiedzenie Alianckiej Rady Kontroli.
16 IV 1948 - w Paryżu została utworzona Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC).
14 V 1948 - po opuszczeniu Palestyny przez wojska brytyjskie proklamowano utworzenie państwa Izrael
bez ustanowienia jego granic.
23 VI 1948 - unia walutowa w zachodnich strefach okupacyjnych Niemiec.
24 VI 1948 - ZSRR wprowadza blokadę Berlina. Blokada trwała do czerwca 1949 roku państwa zachodnie
utrzymywały przez 11 miesięcy most powietrzny zaopatrując Berlin Zachodni we wszystkie niezbędne do
życia towary.
1 VIII 1948 - z połączenia Bizonii i strefy okupacyjnej francuskiej powstaje Trizonia.
1 IX 1948 - powstanie Rady Parlamentarnej Trizonii - Konrad Adenauer zostaje jej przewodniczącym.
30 XI 1948 - komunistyczni radni Berlina doprowadzili do powstania „magistratu demokratycznego” w
Berlinie Wschodnim, co w istocie doprowadziło do podziału miasta.
25 I 1949 - w Moskwie została utworzona Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej RWPG.
18 IV 1949 - Irlandia występuje formalnie z Brytyjskiej Wspólnoty Narodów i staje się niezależną republiką.
5 V 1949 - utworzona zostaje międzynarodowa organizacja państw europejskich Rada Europy, z siedzibą w
Strasburgu.
12 V 1949 - koniec blokady Berlina Zachodniego.
24 V 1949 - powstanie Republiki Federalnej Niemiec. Oficjalnie ogłoszono konstytucję, uchwaloną 8 maja
1949 roku, przez Radę Parlamentarną dla stref zachodnich okupowanych Niemiec. Większość kompetencji
władzy przekazano państwu niemieckiemu, z wyjątkiem zachowania dla władz okupacyjnych kontroli w
sprawie rozbrojenia (demilitaryzacji) i kontroli Zagłębia Ruhry.
14 VIII 1949 - wybory do Bundestagu.
12 IX 1949 - Theodor Heuss zostaje pierwszym prezydentem RFN.
15 IX 1949 - Konrad Adenauer zostaje kanclerzem RFN.
IX 1949 - radziecka agencja TASS ogłosiła przeprowadzenie udanego wybuchu bomby atomowej.
7 X 1949 - proklamowanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
9 X 1949 - wstrzymanie pomocy militarnej ze strony Jugosławii dla komunistycznej partyzantki w Grecji
(Armia Wyzwolenia Narodowego) zakończenie walk w Grecji.
wosdlaciebie@gmail.com
12
Lata 50.
8 VII 1950 - RFN zostało członkiem stowarzyszonym Rady Europy.
18 IV 1951 - Powstała w Paryżu Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
2 V 1951 - RFN został pełnoprawnym członkiem Rady Europy.
26 X 1951 - w Wielkiej Brytanii zwyciężają konserwatyści - Winston Churchill ponownie obejmuje funkcje
premiera.
6 II 1952 - śmierć Jerzego II - władze obejmuje Elżbieta II wówczas 27 letnia królowa, która oficjalnie
koronuje się w Opactwie Westminsterskim 2 czerwca 1952 roku.
1 XI 1952 - na Atolu Einwetok Amerykanie przeprowadzają pierwszą eksplozje bomby wodorowej.
5 III 1953 - zmarł Józef Stalin.
VI 1953 - strajk powszechny w NRD - pierwszy konflikt społeczny w bloku wschodnim - wprowadzenie
stanu wyjątkowego zginęło 267 demonstrantów, liczni ranni. Dokonano masowych aresztowań.
VI/VII 1953 - aresztowanie Ławrientija Berii - współpracownika Stalina odpowiedzialnego za terror w ZSRR.
20 VIII 1953 - ZSRR podał oficjalnie do wiadomości, że przeprowadził eksplozje bomby wodorowej.
17 IX 1953 ZSRR - Nikita Chruszczow został wybrany na I sekretarza KC KPZR.
VI 1954 w ZSRR - zwolniono z łagrów pierwsza grupę więźniów politycznych, a także otwarto pierwsza
elektrownię atomową w ZSRR.
19-23 X 1954 - konferencja państw członkowskich NATO w Paryżu wyraziła zgodę na wstąpienie RFN do
NATO.
25 I 1955 - ZSRR ogłosił zakończenie stanu wojny z Niemcami i wyraził gotowość nawiązania stosunków z
RFN.
6 IV 1955 - w Wielkiej Brytanii premierem został Anthony Eden (po Winstonie Churchillu).
5 V 1955 - RFN zgodnie z Układami Paryskimi otrzymała suwerenność, 6 maja faktem stało się
przystąpienie RFN do NATO.
14 V 1955 - powstaje Układ Warszawski.
15 V 1955 - w Wiedniu podpisano traktat pokojowy z Austria - na jego mocy z Austrii wycofano wojska
okupacyjne w tym i radzieckie.
5 VIII 1955 - państwa członkowskie Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej podpisały
porozumienie o Europejskiej Unii Walutowej, które miała zastąpić Europejska Unię Płatniczą.
14 – 25 II 1956 - na XX Zjeździe KPZR Nikita Chruszczow potępia nadużycia władzy i kult jednostki w ZSRR
w czasach stalinowskich - koniec epoki stalinowskiej.
17 IV 1956 - zlikwidowanie Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych Kominformu.
4 VI 1956 - przyłączenie Zagłębia Saary do RFN.
8 – 13 IX 1956 - kanclerz Adenauer z wizytą w ZSRR - nawiązanie stosunków dyplomatycznych między
ZSRR a RFN, zgoda ZSRR na powrót tysięcy niemieckich jeńców wojennych do domu, do Niemiec.
23 X 1956 - wystąpienia na Węgrzech - manifestacja poparcia dla Polskiego Października, walki na ulicach
Budapesztu, premierem Węgier zostaje Imre Nagy.
1 XI 1956 - koalicyjny rząd węgierski ogłasza komunikat o wystąpieniu z Układu Warszawskiego.
wosdlaciebie@gmail.com
13
4 XI 1956 - szturm wojsk radzieckich na pozycje węgierskie, stłumienie powstania w Budapeszcie, liczne
egzekucje, deportacje, aresztowania.
25 III 1957 - RFN, Belgia, Francja, Włochy, Luksemburg i Holandia podpisały w Rzymie traktat o
utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz traktat EURATOM.
4 X 1957 - w ZSRR pomyślnie wystartował „Sputnik 1” pierwszy sztuczny satelita Ziemi.
3 XI 1957 - w ZSRR pomyślnie wystartował „Sputnik 2” na jego pokładzie znajdował się pies Łajka
pierwsza żywa istota w kosmosie.
19 – 21 III 1958 - w Strasburgu ukonstytuował się Parlament Europejski - Zgromadzenie Wspólnot
Europejskich. Pierwszy przewodniczącym parlamentu został były francuski minister spraw zagranicznych
Robert Schuman.
29 V 1958 - prezydent Francji powołał Charlesa de Gaulle’a na premiera. Powodem był konflikt algierski.
Charles de Gaulle otrzymał specjalne pełnomocnictwa na sześć miesięcy.
19 VI 1958 - premier węgierski Imre Nagy został stracony.
28 IX 1958 - we Francji przeprowadzono referendum, w którym została przyjęta nowa konstytucja.
Konstytucja V Republiki dawała bardzo silną pozycję prezydentowi Francji.
21 XII 1958 - Charles de Gaulle został wybrany na prezydenta.
27 XII 1958 - przywrócenie swobodnej wymiany walutowej w Europie, powstaje Europejski Układ
Walutowy.
wosdlaciebie@gmail.com
14
Lata 60.
7 V 1960 - przewodniczącym Rady najwyższej ZSRR został Leonid Breżniew.
29 VIII 1960 - NRD wprowadziła ograniczenia w ruchu osobowym miedzy Berlinem Wschodnim i
Zachodnim.
12 IV 1961 - radziecki kosmonauta Jurij Gagarin jako pierwszy człowiek okrążył Ziemię.
13 VIII 1961 - roku w Berlinie władze NRD wzniosły mur na linii demarkacyjnej wokół Berlina Zachodniego
w celu utrudnienie masowych ucieczek z NRD.
1 - 6 IX 1961 - w Belgradzie spotkało się po raz pierwszy na konferencji 25 państw nie należących do
żadnego bloku - powstaje ruch państw niezaangażowanych.
14 IV 1962 - we Francji po ustąpieniu Michela Debre, premierem został Georges Pompidou.
11 X 1962 - zwołanie przez papieża Jana XXIII drugiego Soboru Watykańskiego.
11 IV 1963 - papież Jan XXIII ogłasza encyklikę „Pacem in terris”, potępia wojny i apeluje o pokój.
3 VI 1963 - papież Jan XXIII zmarł w Rzymie. Jego następcą wybrano Giovanniego Battistę Montiniego,
jako Pawła VI. Nowy papież prowadził obrady Soboru Watykańskiego.
5 VIII 1963 - USA, Wielka Brytania i ZSRR podpisały w Moskwie układ o wstrzymaniu prób z bronią
atomową w atmosferze, w kosmosie, i w wodzie. Francja i Chiny wstrzymały się od tego układu.
15 X 1963 - Konrad Adenauer zrezygnował z urzędu kanclerza RFN, jego następcą został wybrany Ludwig
Erhard (CDU).
4 V 1964 - „runda Kennedy’ego” w ramach Układu Ogólnego o Cłach i Handlu (GATT) odbyła się w
Genewie. Uczestnicy obrad przedstawili państwom stowarzyszonym w EWG i GATT plan unii celnej, która
doprowadziła do liberalizacji handlu i obniżenia cła na towary przemysłowe o ponad jedną trzecią.
24 I 1965 - w Londynie umiera Winston Churchill.
12 V 1965 - RFN nawiązała stosunki dyplomatyczne z Izraelem.
27 X 1965 - w Turcji powstaje rząd Sulejmana Demirela.
1 VII 1966 - Francja wystąpiła z organizacji wojskowych NATO.
11 VI 1966 - rząd ZSRR zerwał stosunki dyplomatyczne z Izraelem.
31 X 1966 - demonstracje studenckie w Pradze na rzecz wolności i demokracji.
1 XII 1966 - kanclerz Kurt G. Kiesinger tworzy rząd wielkiej koalicji.
1 VII 1967 - Europejska Wspólnota Gospodarcza, Europejska Wspólnota Atomowa oraz Europejska
Wspólnota Węgla i Stali połączyły się we Wspólnotę Europejską ze wspólną Radą Ministrów i wspólną
Komisją.
5 I 1968 - Plenum KC Komunistycznej Partii Czechosłowacji powołało na stanowisko I sekretarza partii
Aleksandra Dubczeka - inicjatora praskiej wiosny.
20 VI 1968 - manewry wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w celu wywarcia presji na
kierownictwie tego państwa, aby zrezygnowało z kontynuowania reform ustrojowych.
1 VII 1968 - ponad 100 państw podpisało w Londynie, Waszyngtonie i w Moskwie układ o
nierozprzestrzenianiu broni atomowej.
20 – 21 VIII 1968 - wojskowa interwencja w Czechosłowacji państw UW - koniec procesu nazwanego
„praską wiosną”, koniec przekształceń demokratycznych w Czechosłowacji.
wosdlaciebie@gmail.com
15
27 IV 1969 - po przegranym referendum w kwestii regionalizacji Francji Charles de Gaulle ustąpił z urzędu
prezydenta Francji.
21 X 1969 - Willy Brandt (SPD) zostaje kanclerzem RFN.
wosdlaciebie@gmail.com
16
Lata 70.
IV 1970 - Aleksander Dubczek zrezygnował ze stanowiska I sekretarza KPCz, funkcję tą objął Gustaw
Husak, który pod hasłem „normalizacji” rozprawił się z uczestnikami „praskiej wiosny”.
23 VI 1970 - podpisanie układu o obrocie towarowym i współpracy gospodarczej między RFN i Polską.
12 VIII 1970 - kanclerz Willy Brandt i minister spraw zagranicznych Walter Scheel oraz radziecki premier
Aleksiej Kosygin i minister spraw zagranicznych ZSRR Andriej Gromyko podpisali w Moskwie układ RFN -
ZSRR.
9 XI 1970 - Charles de Gaulle pierwszy prezydent Francji - V Republiki zmarł w Colombey-les-deux-Eglises.
3 V 1971 - Erich Honecker został I sekretarzem Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności.
22 I 1972 - Wielka Brytania, Irlandia, Dania, podpisały w Brukseli dokument o przystąpieniu do
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, układ wszedł w życie 1 I 1973 r.
22 – 30 V 1972 - USA i ZSRR zawarły w Moskwie układ SALT I, dotyczący ograniczenia zbrojeń
strategicznych.
21 XII 1972 - rządy RFN i NRD podpisały układ podstawowy, w którym RFN faktycznie uznawała NRD.
1 I 1973 - Wielka Brytania, Irlandia i Dania stały się pełnoprawnymi członkami EWG.
VI 1973 - Willy Brandt jako pierwszy kanclerz RFN złożył wizytę w Izraelu.
18 IX 1973 - przyjęcie RFN i NRD do ONZ.
4 XI 1973 - w Grecji doszło do zamachu stanu. Papadopulos został pozbawiony urzędu prezydenta.
12/13 II 1974 - władze radzieckie odebrały pisarzowi i laureatowi nagrody Nobla Aleksandrowi
Sołżenicynowi obywatelstwo i deportowały go z ZSRR.
28 III 1974 - rumuński szef partii Nicolae Causescu przewodniczący Rady Państwa, został wybrany na
pierwszego prezydenta Socjalistycznej Republiki Rumunii. Nadal prowadzono „narodową linię” w
rumuńskiej polityce zagranicznej.
2 IV 1974 - Georges Pompidou zmarł w Paryżu. Prezydentem Francji został Valery Giscard d’Estaing.
25 IV 1974 - generał Spinola obalił w Portugalii w bezkrwawym zamachu stanu reżim Caetano i przejął
władzę polityczna.
16 V 1974 - Helmut Schmidt został kanclerzem RFN.
15 VII 1974 - oficerowie greccy dowodzący gwardią narodową dokonali przewrotu na Cyprze przeciwko
prezydentowi Makariosowi, 20 lipca oddziały tureckie wylądowały w północno-wschodniej części wyspy.
25 VII 1974 - kryzys cypryjski doprowadził do obalenia reżimu wojskowego w Grecji. Konstandinos
Karamanilis utworzył rząd cywilny i zapoczątkował proces powrotu Grecji do demokracji.
14 VIII 1974 - Grecja wystąpiła z wojskowej struktury NATO, gdyż NATO nie potrafiło przeciwdziałać
grecko-tureckiemu konfliktowi na Cyprze.
3 II 1975 - w północno wschodniej części Cypru okupowanej przez Turcję zostało utworzone „tureckie
federacyjne państwo Cypru”.
21 V 1975 - w Sztutgardzie rozpoczął się proces przeciwko członkom radykalnej lewicowej organizacji
terrorystycznej – RAF (Frakcji Czerwonej Armii).
5 VI 1975 - w referendum powszechnym w Wielkiej Brytanii większość obywateli opowiedziała się za
przynależnością tego kraju do Wspólnoty Europejskiej.
wosdlaciebie@gmail.com
17
1 VIII 1975 - w Helsinkach podpisano akt końcowy KBWE.
5 XI 1975 - Francisco Franco hiszpański generał i dyktator zmarł w Madrycie.
10 XII 1975 - Laureatem pokojowej Nagrody Nobla został Andriej Sacharow, fizyk i obrońca praw
człowieka.
15 VI 1977 - w Hiszpanii odbyły się po raz pierwszy od 1936 roku wolne wybory parlamentarne.
16 III 1978 - chrześcijańsko-demokratyczny polityk Aldo Moro, wielokrotny premier Włoch, został
uprowadzony przez członków terrorystycznej organizacji „Czerwone Brygady”. Osiem miesięcy później
znaleziono jego zwłoki.
27 XII 1978 - Hiszpania otrzymała nową konstytucję, przyjęto ją w powszechnym referendum ludowym.
13 III 1979 - państwa członkowskie WE z wyjątkiem Wielkiej Brytanii objęte zostały europejskim systemem
walutowym.
3 V 1979 - w Wielkiej Brytanii zwyciężyli konserwatyści - premierem została Margaret Thatcher
15 - 18 VI 1979 - spotkanie w Wiedniu Leonida Breżniewa z prezydentem Carterem. W dniu 18 czerwca
podpisali oni układ o ograniczeniu strategicznych zbrojeń ofensywnych SALT II. Układ ten nie został przez
USA ratyfikowany.
wosdlaciebie@gmail.com
18
Lata 80.
22 I 1980 - fizyk i laureat Nagrody Nobla Andriej Sacharow został za działalność opozycyjną i za potępienie
inwazji radzieckiej w Afganistanie zesłany z Moskwy do miasta Gorki nad Wołgą.
4 V 1980 - zmarł w Jugosławii w wieku 87 lat Josip Broz Tito, przywódca partii komunistycznej i szef
państwa.
12 IX 1980 - po przewrocie wojsko przejęło władze w Turcji.
26 IX 1980 - zamach w Monachium w czasie Octoberfest, kilkanaście osób zostało zabitych, a ponad
dwieście rannych.
23 II 1981 - pod dowództwem porucznika Antonia Tejero del Molina członkowie gwardii cywilnej zajęli
parlament w Madrycie aresztowali deputowanych i członków rządu jako zakładników i domagali się
ustanowienia rządów wojskowych. Na rozkaz króla Juana Carlosa, Tejero ustąpił i 24 lutego uwolnił
zakładników. W dniu 25 lutego premierem został Leopoldo Calvo-Sotelo. Był on następcą Adolfa Suareza
Gonzalesa, który ustąpił 29 stycznia.
10 V 1981 - F. Mitterrand zostaje prezydentem Francji.
13 V 1981 - Jan Paweł II zostaje ciężko ranny podczas zamachu na jego życie.
18 X 1981 - w greckich wyborach do parlamentu Ogólnogrecki Ruch Socjalistyczny Andreasa Papandreu
zdobył absolutna większość.
26 I 1982 - następcą Urho Kekkonena na urzędzie prezydenta Finlandii został Mauro Koivisto.
1 X 1982 - koalicja rządowa CDU/CSU i FDP wybrała na kanclerza Helmuta Kohla.
10 XI 1982 - w Moskwie zmarł Leonid Brezniew.
9 VI 1983 - ponowne zwycięstwo wyborcze konserwatystów w Wielkiej Brytanii i premier Margaret
Thatcher.
9 IX 1983 - po trzech latach madryckie spotkanie KBWE zakończyło się przyjęciem dokumentu końcowego.
6 XI 1983 - w pierwszych wyborach parlamentarnych w Turcji po przejęciu władzy przez wojskowych we
wrześniu 1980 r., zwycięstwo odniósł Turgut Ozal z prawicowo-liberalnej Partii Ojczyźnianej.
15 XI 1983 - Rauf Dengtasz, przywódca ludności tureckiej na Cyprze ogłosił jednostronnie turecką część
wyspy za niepodległą.
13 II 1984 - Konstantin Czernienko w wieku 77 lat zostaje wybrany nowym przywódcą ZSRR na miejsce
zmarłego 9 lutego 1984 Jurija Andropowa.
23 V 1984 - Richard von Weizsacker został wybrany w Bonn nowym prezydentem RFN.
9 VI 1984 - dziesiąty szczyt gospodarczy zachodnich państw uprzemysłowionych uchwalił w Londynie
program pomocy dla zadłużonych państw rozwijających się.
XII 1984 - ekologiczny bilans roku 1984 dla Europy wskazał na alarmujące szkody leśne, glebowe i wodne.
5 III 1985 - strajk górników brytyjskich wywołany zamknięciem 20 kopalń po roku przerwano protest bez
osiągnięcia jakiegokolwiek rezultatu.
11 III 1985 - dzień po śmierci Konstantina Czernenki nowym sekretarzem KC KPZR wybrano Michaiła
Gorbaczowa.
2 VI 1985 - w wyborach parlamentarnych w Grecji większość zdobyła rządząca partia PASOK premiera
Papandreu.
wosdlaciebie@gmail.com
19
12 VI 1985 - w Lizbonie i w Madrycie zostały podpisane umowy o przystąpieniu Portugalii i Hiszpanii do
EWG.
19 I 1986 - liczni przedstawiciele świata nauki i kultury skierowali list do uczestników obradującego w
Warszawie Światowego Kongresu Intelektualistów - list, w którym zwracali im uwagę, że przyjęli
zaproszenie rządu, który łamie prawa człowieka.
28 II 1986 - w śródmieściu Sztokholmu został zastrzelony przez nieznanego sprawcę premier Szwecji Olof
Palme.
26 IV 1986 - w elektrowni atomowej w Czernobylu na Ukrainie doszło do największej katastrofy reaktora
jądrowego.
17 IX 1986 - po serii zamachów terrorystycznych w śródmieściu Paryża Francja wprowadziła wizy dla osób
przybywających spoza EWG i Szwajcarii.
12 X 1986 - spotkanie radzieckiego, szefa partii Michaila Gorbaczowa z prezydentem USA Reaganem
skończyło się w stolicy Islandii Reykyaviku bez rezultatów.
1 XI 1986 - w czasie wielkiego pożaru w szwajcarskim koncernie chemicznym Sandoz , zawierająca
niebezpieczne składniki woda gaśnicza dostała się do Renu i spowodowała katastrofę ekologiczną.
19 XI 1986 - Gorbaczow zaprosił Andrieja Sacharowa do powrotu do Moskwy (z miejsca zsyłki w mieście
Gorki).
1986/1987 - stopniowe zmiany polityczne w ZSRR – w polityce wewnętrznej przejście do tzw. „głasnosti” a
w gospodarce „pierestrojka”.
25 I 1987 - koalicja rządowa RFN CDU/CSU utrzymała większość w parlamencie.
28 V 1987 - na Placu Czerwonym w Moskwie wylądował 19 letni pilot – amator z Wedel koło Hamburga
Mathias Rust.
8 VI 1987 - w okolicach Bramy Brandenburskiej w Berlinie Wschodnim doszło do starć policji z młodzieżą,
która gromadziła się, aby wysłuchać koncertu rockowego zorganizowanego po drugiej stronie muru.
17 VIII 1987 - w brytyjskim szpitalu wojskowym w Berlinie Zachodnim zmarł po zamachu samobójczym
Rudolf Hess.
23 VIII 1987 - w rocznice podpisania układu Ribbentrop - Mołotow odbyły się manifestacje w Rydze, Wilnie
i w Tallinie.
7 IX 1987 Erich Honecker przebywał jako pierwszy przewodniczący Rady Państwa NRD z pięciodniową
wizytą w RFN.
17 XII 1987 - w Czechosłowacji ze stanowiska I sekretarza KPCz ustąpił Gustaw Husak jego następcą
został Milos Jakes.
8 V 1988 - po raz pierwszy w V Republice we Francji prezydent został wybrany na drugą kadencję - był to
Francois Mitterand.
22 V 1988 - Karoly Grosz zastąpił na stanowisku I sekretarza Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej
Janosa Kadara.
30 VI - 3 VII 1988 - na wszechzwiązkowej 19 Konferencji Partyjnej KPZR Michaił Gorbaczow przedstawił
program reform państwa i partii.
1 VII 1988 - Manfred Worner jako pierwszy Niemiec objął urząd Sekretarza Generalnego NATO w Brukseli.
wosdlaciebie@gmail.com
20
26 III 1989 - odbyły się wybory deputowanych Zjazdu Delegatów Ludowych z ZSRR - pierwsze częściowo
wolne wybory w ZSRR.
V/VI 1989 - Wybrano Radę Najwyższą ZSRR, której przewodniczącym został Michał Gorbaczow.
18 X 1989 - długoletni przywódca NRD Erich Honecker podał się do dymisji z powodu zmian politycznych w
NRD.
22 X 1989 - w Budapeszcie proklamowano powstanie Republiki Węgierskiej.
10 XI 1989 - przez wyłom w murze berlińskim tysiące Niemców uciekło do RFN.
10 XI 1989 - dymisja sekretarza generalnego Bułgarskiej Partii Komunistycznej Todora śiwkowa, inicjatora
nacjonalistycznej kampanii bułgaryzacji. Jego następcą został Petyr Mladenow.
14 XII 1989 - w Moskwie zmarł Andriej Sacharow - fizyk, obrońca praw człowieka, laureat pokojowej
Nagrody Nobla.
26 XII 1989 - po trwających kilkanaście dni zamieszkach prezydent Rumunii Nicolae Causescu wraz z żoną
uciekli z Bukaresztu, ale zostali zatrzymani, postawieni przed sadem rewolucyjnym i następnie oboje
rozstrzelani.
29 XII 1989 - „Aksamitną rewolucję” w Czechosłowacji uwieńczyło wybranie na prezydenta Vaclava Havla
– pisarza i wybitnego dysydenta.
wosdlaciebie@gmail.com
21
Kalendarium najważniejszych wydarzeń w Polsce
Lata 40.
17 I 1945 - zdobycie prawobrzeżnej Warszawy przez wojska radzieckie.
19 I 1945 - generał Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej.
1 II 1945 - Rząd Tymczasowy i Prezydium KRN przeniosły się do Warszawy z Lublina.
4 - 11 II 945 - konferencja w Jałcie – przedstawiciele mocarstw uznają przesunięcie granic Polski na
zachód kosztem Niemiec, zastrzegając, że ostateczne ustalenia w tej kwestii może przynieść dopiero
konferencja pokojowa. Przyjmują linię Curzona za wschodnią granicę Polski. Zreorganizowany Tymczasowy
Rząd Jedności Narodowej, powstały poprzez dołączenie do Rządu Tymczasowego polityków
demokratycznych z kraju i emigracji ma przeprowadzić „wolne i nieskrępowane” wybory.
11 II 1945 - 1 Armia Ludowego Wojska Polskiego (LWP) przełamała główna linię obrony Wału
Pomorskiego.
8 III 1945 - 6 Dywizja Piechoty 1 Armii LWP doszła do brzegu Bałtyku, na zachód od Kołobrzegu.
18 III 1945 - zdobycie Kołobrzegu przez wojska 1 Armii LWP, akt ponownych zaślubin z morzem.
23 III 1945 - powstaje Korpus Bezpieczeństwa Publicznego, który niebawem zmienia nazwę na Korpus
Bezpieczeństwa Wewnętrznego KBW - jednostka podległa Ministrowi Bezpieczeństwa Publicznego, a jej
zadaniem była ochrona urzędników państwowych i zwalczanie podziemia zbrojnego.
27 III 1945 - aresztowanie 16 przywódców polskiego państwa podziemnego przez NKWD i osadzenie ich w
Moskwie w siedzibie NKWD na Łubiance.
30 III 1945 - kapitulacja niemieckiego garnizonu na Westerplatte.
9 - 21 IV 1945 - 3 Dywizja Strzelców Karpackich, 5 Kresowa Dywizja Piechoty i 2 Brygada Pancerna brały
udział w bitwie o Bolonię.
10 IV 1945 - Rząd RP w Londynie mianował Stefana Karbońskiego - Delegatem Rządu na Kraj.
16 IV 1945 - 1 Armia LWP przełamała niemiecki pas obrony na lewym brzegu Odry.
19 IV 1945 - Rząd RP w Londynie podjął decyzję o powołaniu podziemnej organizacji, o nazwie Delegatura
Sił Zbrojnych na Kraj. Gen. Władysław Anders, w dniu 7 V 1945, powołał na jej dowódcę pułkownika Jana
Rzepeckiego. Zadaniem tej instytucji było podejmowanie działań przeciwko terrorowi radzieckiemu oraz
zbieranie niezbędnych informacji.
21 IV 1945 - podpisanie „układu o przyjaźni, wzajemnej pomocy i współpracy powojennej” między J.
Stalinem a E. Osóbką – Morawskim, ważny na 20 lat - automatycznie przedłużany, co 5 lat.
22 IV 1945 - 2 Armia LWP poniosła poważne straty w walkach o dotarcie na przedmieścia Drezna.
6 V 1945 - 1 Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka wkroczyła do Wilhelmshaven.
30 IV - 3 V 1945 - część sił 1 Armii LWP brała udział w szturmie Berlina.
3 V 1945 - 1 Armia LWP sforsowała Hawelę i doszła nad rzekę Łabę, kończąc swój szlak bojowy.
7 - 11 V 1945 - 2 Armia LWP wzięła udział w operacji praskiej 1 Frontu Ukraińskiego.
8/9 V 1945 - kapitulacja Niemiec.
wosdlaciebie@gmail.com
22
10 V 1945 - wyzwolenie Helu.
17 V 1945 - Apel Rady Jedności Narodowej i Delegata Rządu na Kraj o wyjście żołnierzy z podziemia,
postulat ułożenia poprawnych stosunków z ZSRR, utworzenie rządu reprezentatywnego dla społeczeństwa
polskiego, uwolnienie aresztowanych przywódców podziemnego państwa polskiego, przestrzeganie
podstawowych praw człowieka w Polsce, swobodne wybory do sejmu, opuszczenie terytorium Polski przez
jednostki Armii Czerwonej, a także bojkot „samozwańczego” Rządu Tymczasowego.
21 VI 1945 - sąd moskiewski wydaje wyrok w sprawie szesnastu przywódców polskiego państwa
podziemnego.
28 VI 1945 - w wyniku rozmów miedzy przedstawicielami niektórych ugrupowań politycznych w kraju i na
emigracji powołano Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej (TRJN). Premierem został Edward Osóbka -
Morawski.
28 VI 1945 - uznanie TRJN przez Francję.
1 VII 1945 - Rada Jedności Narodowej podejmuje decyzje o samorozwiązaniu. Większość działaczy RJN
podjęła decyzje o współpracy z TRJN.
5 VII 1945 - uznanie przez USA, Wielka Brytanie, oraz Chiny TRJN.
16 VII -2 VIII 1945 - konferencja mocarstw w Poczdamie podejmuje uchwałę o przekazaniu Polsce
terenów po Odrę i Nysę Łużycką oraz uchwałę o wysiedleniu ludności niemieckiej.
31 VII 1945 - konferencja przyjęła jednomyślnie uchwałę o przekazaniu Polsce Ziem Zachodnich i
Północnych, choć oficjalnie tylko „pod zarząd”.
20 VII 1945 - do Polski przybył prymas kardynał August Hlond. W tym samym czasie powstało też Polskie
Stronnictwo Ludowe – ze Stanisławem Mikołajczykiem jako prezesem.
24 VII 1945 - rozmowy delegacji polskiej z ministrami spraw zagranicznych trzech wielkich mocarstw.
2 VIII 1945 - dekret o amnestii dla członków organizacji politycznych i wojskowych.
6 VIII 1945 - zostaje rozwiązana Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj.
16 VIII 1945 - podpisanie „umowy miedzy Polską a ZSRR o wynagrodzeniu szkód wyrządzonych przez
okupację niemiecką”.
16 VIII 1945 - Edward Osóbka – Morawski i Wiaczesław Mołotow podpisali w Moskwie umowę o polsko-
radzieckiej granicy państwowej. Umowa powoływała się na ustalenia konferencji jałtańskiej, a następnie
poczdamskiej.
2 IX 1945 - utworzenie konspiracyjnej organizacji „Wolność i Niezawisłość”.
10 IX 1945 - podpisanie umów z USA i Wielka Brytanią o repatriacji Polaków i Niemców.
12 IX 1945 - TRJN wypowiada konkordat z 1925 roku. Pretekstem jest mianowanie przez Stolicę
Apostolską podczas II wojny światowej duchownych niemieckich w polskich diecezjach.
16 X 1945 - Polska jako członek założyciel (członek pierwotny), podpisuje Kartę Narodów Zjednoczonych
ONZ - jako 51 kraj.
30 X 1945 - w Krakowie umiera Wincenty Witos. Pochowany zostaje w rodzinnych Wierzchosławicach.
14 IX 1945 - podpisanie umowy między Polską a UNRRA w sprawie dostaw towarów do Polski.
13 XI 1945 - utworzenie Ministerstwa Ziem Odzyskanych.
wosdlaciebie@gmail.com
23
16 IX 1945 - dekret „o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Polski”. Kary
wiezienia lub śmierci za udział w organizacjach nielegalnych, posiadanie broni, sabotaż gospodarczy,
zdradę tajemnicy wojskowej oraz „wprowadzenie w błąd władzy”.
6 - 13 XII 1945 - I Zjazd PPR w Warszawie.
27 XII 1945 - przystąpienie Polski do utworzonego w Bretton Woods 22 lipca 1945 roku -
Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju.
3 I 1946 - ustawa KRN o upaństwowieniu przemysłu.
19 – 21 I 1946 – Kongres PSL. Prezesem wybrano Stanisława Mikołajczyka.
19 I 1946 - na Wawel powrócił „Dzwon Zygmunta” – wywieziony podczas II wojny światowej.
28 I 1946 - memorandum rządu polskiego w sprawie zbrodni hitlerowskich popełnionych na obywatelach
polskich, złożone w Międzynarodowym Trybunale Wojskowym w Norymberdze.
17 II 1946 - utworzenie przez PPR Bloku Stronnictw Demokratycznych mający doprowadzić do ich
zwycięstwa w zbliżających się wyborach parlamentarnych.
21 II 1946 - Utworzenie Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej - tzw. ORMO.
21 II 1946 - W tym samym dniu powstał Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polski Podziemnej
(Stronnictwo Narodowe, WiN) Opracowano memoriał do ONZ w sprawie sytuacji politycznej w Polsce.
3 V 1946 - manifestacja poparcia dla Mikołajczyka w Krakowie. Milicja użyła siły do rozpędzenia
demonstrantów, liczni uczestnicy zajść zostali aresztowani. Podobne manifestacje zorganizowano w Łodzi,
Katowicach i Zabrzu.
21 - 29 VI 1946 - proces zbrodniarza hitlerowskiego Artura Greisera byłego namiestnika Rzeszy w tzw.
Kraju Warty, przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Poznaniu. Skazany na śmierć. Wyrok
wykonano 21 lipca 1946 r.
30 VI 1946 - przeprowadzenie referendum - głosowanie ludowe.
4 VII 1946 - pogrom kielecki. W Kielcach rozeszła się pogłoska o tym, że śydzi porwali polskiego chłopca.
Tłum przystąpił do mordowania śydów mieszkających w domu przy ulicy Planty. Chłopiec odnalazł się,
okazało się, że wcale nie został porwany. W wyniku pogromu zamordowano około 40 osób.
5 VII 1946 - dekret o utworzeniu Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk powstanie
zinstytucjonalizowanej formy cenzury.
22 VII 1946 - w Warszawie oddano do użytku most Poniatowskiego.
6 IX 1946 - dekrety Rady Ministrów o ustroju rolnym i osadnictwie na Ziemiach Zachodnich.i Północnych.
6-8 IX 1946 - amerykański sekretarz stanu James Byrnes zakwestionował poczdamskie decyzje w sprawie
granic zachodnich Polski.
16 IX 1946 - oświadczenie rządu ZSRR o nienaruszalności granic Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej.
16 IX 1946 - Ustawa KRN (ostatnia sesja przed wyborami) o Narodowym Trzyletnim Planie Odbudowy
Gospodarczej (1947 – 1949). Założenia: usuniecie zniszczeń wojennych, szybki rozwój przemysłu, scalenie
Ziem Zachodnich i Północnych z resztą kraju.
23 IX 1946 - uchwałą KRN powołano Komisję Specjalną do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem
Gospodarczym (działa do 1955 roku).
wosdlaciebie@gmail.com
24
26 IX 1946 - Rada Ministrów wydała bezprawną uchwałę o pozbawieniu obywatelstwa polskiego sześciu
generałów, w tym Władysława Andersa, Antoniego Chruściela, Stanisława Kopańskiego, i Stanisława
Maczka, a także kilkudziesięciu innych wysokich ranga polskich oficerów.
29 X 1946 - aresztowanie grupy dowódców WiN, w tym pułkownika Franciszka Niepokólczyckiego.
23 XI - 11 XII 1946 - proces członków Komendy Głównej Narodowych Sił Zbrojnych i Organizacji Polskiej.
Zapadają wyroki śmierci.
4 I - 3 II 1947 - proces przywódców WiN, m. in. pułkownika Jana Rzepeckiego.
8 I 1947 - Umiera generał Tadeusz Kutrzeba – dowódca Armii Poznań w 1939 roku.
19 I 1947 - wybory do Sejmu Ustawodawczego.
4 - 22 II 1947 - pierwsza sesja sejmu.
5 II 1947 - wybór występującego oficjalnie jako bezpartyjnego Bolesława Bieruta na prezydenta RP- urząd
ten sprawował do uchwalenia konstytucji w 1952 roku.
19 II 1947 - uchwalenie Małej Konstytucji.
22 II 1947 - uchwalenie przez Sejm amnestii dla więźniów politycznych, byłych działaczy państwa
podziemnego.
11 III - 2 IV 1947 - proces w Warszawie hitlerowskiego zbrodniarza wojennego Rudolfa Hoessa
komendanta obozu w Oświęcimiu.
28 III 1947 - w walce z UPA pod Baligrodem zginął gen. Karol Świerczewski.
17 IV 1947 - akcja „Wisła” – po likwidacji głównych sił Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) nastąpiło
przesiedlenie ludności ukraińskiej.
27 IV 1947 - otwarcie pierwszych po wojnie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
3 VI 1947 - utworzenie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych w Warszawie.
6 VI 1947 - zmarł Władysław Raczkiewicz prezydent na emigracji, jego następcą został August Zaleski.
2 VII 1947 - powstanie Rady Ochrony Pomników Męczeństwa.
3 VII 1947 - ustawa o odbudowie miasta stołecznego Warszawa.
10 X 1947 - memorandum Stanisława Mikołajczyka do Stalina w sprawie sytuacji w Polsce.
19 X 1947 Stanisław Mikołajczyk opuścił Polskę.
16 XI 1947 - Wybór nowego prezesa PLS został nim Józef Niećko.
25-27 IV 1948 - proces zbrodniarza wojennego Alberta Förstera byłego gauleitera Gdańska
3 VI 1948 - plenum KC PPR zapowiedź zjednoczenia polskiego ruchu robotniczego.
23 - 25 VI 1948 - konferencja w Warszawie ministrów spraw zagranicznych Albanii, Bułgarii,
Czechosłowacji, Polski, Rumunii, Węgier i ZSRR w sprawie uchwał konferencji londyńskiej, na której
zdecydowano utworzyć państwo zachodnioniemieckie.
25 - 28 VIII 1948 - Międzynarodowy Kongres Intelektualistów we Wrocławiu.
31 VIII - 31 IX 1948 - Plenum KC PPR - uchwała w sprawie tzw. „odchylenia prawicowo-
nacjonalistycznego” reprezentowanego przez zwolenników W. Gomułki. Zmiany w kierownictwie partii -
powołanie Bolesława Biureta na stanowisko sekretarza generalnego KC PPR.
22 X 1948 - umiera kardynał August Hlond, arcybiskup warszawski i gnieźnieński. Prymasem Polski został
kardynał Stefan Wyszyński.
wosdlaciebie@gmail.com
25
5 - 15 XI 1948 - proces działaczy WRN przed sadem Rejonowym w Warszawie, oskarżonych o usiłowanie
„zmiany przemocą demokratycznego ustroju państwa polskiego”.
15 - 21 XII 1948 - Kongres Zjednoczeniowy PPR i PPS. Powstaje PZRP - przyjęcie deklaracji ideowej,
statutu oraz wytycznych planu 6-letniego. Przewodniczącym KC PZPR został Bolesław Bierut.
14 I 1949 - podpisanie polsko-brytyjskiej umowy handlowej na lata 1949-1953.
7 IV 1949 - ustawa o likwidacji analfabetyzmu w Polsce.
22 VIII 1949 - otwarcie w Warszawie Trasy W-Z oraz Mostu Śląsko-Dąbrowskiego.
30 IX 1949 - rząd polski zerwał stosunki dyplomatyczne z Jugosławią.
6 XI 1949 - Marszałek ZSRR Konstanty Rokossowski został marszałkiem Polski.
11-13 XI 1949 - Plenum KC PZPR poświecone „zadaniom partii w walce o czujność rewolucyjną”. W.
Gomulka, Z. Kliszko, M. Spychalski usunięci z władz partii.
27-29 XI 1949 - Kongres Zjednoczeniowy ruchu ludowego. PSL i SL połączono w Zjednoczone Stronnictwo
Ludowe, uzależnione od wpływów PZPR.
wosdlaciebie@gmail.com
26
Lata 50.
20 III 1950 - ustawa o radach narodowych jako terenowych organach jednolitej władzy państwowej,
ustawa o przejęciu przez państwo dóbr kościelnych.
14 IV 1950 - podpisanie porozumienia miedzy rządem RP i Episkopatem w sprawie uregulowania
stosunków miedzy państwem a Kościołem.
5 V 1950 - ustawa o „socjalistycznej dyscyplinie pracy”. Wprowadzono system kar porządkowych i
sądowych do 3 miesięcy aresztu za nieprzestrzeganie tej ustawy.
28 VI 1950 - ustawa o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Zmiana podziału administracyjnego kraju -
utworzenie nowych województw - koszalińskiego, opolskiego i zielonogórskiego.
6 VII 1950 - podpisanie w Zgorzelcu układu między Polską a NRD o granicy polsko - niemieckiej na Odrze i
Nysie Łużyckiej.
21 VII 1950 - ustawa o planie sześcioletnim (1950 - 1955).
28 X 1950 - reforma systemu pieniężnego 3 złote nowe za 100 złotych dotychczasowych przy
oszczędnościach w PKO powyżej 100tys. relacja 1 zł za 100 zł. Zakaz posiadania walut obcych, złotych
monet, złota i platyny.
8 I 1951 - ustawa o przejęciu aptek na własność państwa.
18 I 1951 - zniesienie święta 3 Maja i niektórych świat kościelnych jako dni wolnych.
18 - 23 VII 1951 - proces w Warszawie zbrodniarzy hitlerowskich - Jőrgena Stroppa i Franza Konrada,
kierujących likwidacją warszawskiego getta.
23 VIII1951 - w Krakowie zmarł kardynał Adam Sapieha, metropolita krakowski.
31 VII - 12 VIII 1951 - proces generałów m.in. Stanisława Tatara, Jerzego Kirchmayera i wielu innych
wysokich rangą oficerów, oskarżonych o „spisek w celu przejęcia władzy”. Zapadają bardzo surowe wyroki
w tym liczne wyroki śmierci.
2 VIII 1951 - aresztowanie Władysława Gomułki pod zarzutem „kontaktów z grupami nacjonalistów” i
odchylenie „prawicowo-nacjonalistyczne”.
XII 1951 - nowa ustawa o szkolnictwie wyższym wzorowana na ustawie radzieckiej –ograniczenie
samorządności uczelni, rektorów i prorektorów mianuje minister.
2 V 1952 - rozpoczęła swoja działalność Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa.
22 VII 1952 - uchwalenie przez Sejm Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, 21 sierpnia Sejm
uchwalił ustawę o planie sześcioletnim.
26 X 1952 - wybory do Sejmu wg zasad ustalonych w Konstytucji (głosowanie na jedna listę zgłoszona
przez tzw. „Front Narodowy”)
20 X 1952 - wybór przez Sejm Rady Państwa pod przewodnictwem Aleksandra Zawadzkiego.
21 XI - 1952 - 18 III 1954 powstaje i działa rząd pod przewodnictwem Bolesława Bieruta.
5 III 1953 Zmarł Józef Stalin.
7 III 1953 - uchwała Rady Państwa o przemianowaniu miasta Katowice na Stalinogród i o nadaniu
Pałacowi Kultury i Nauki w Warszawie imienia Józefa Stalina.
8 V 1953 - list Episkopatu Polskiego na ręce Biureta w sprawienie przestrzegania porozumień z 1950 roku.
wosdlaciebie@gmail.com
27
14 - 22 IX 1953 - proces przed sądem Wojskowym w Warszawie biskupa Czesława Karczmarka pod
zarzutem „działalności na szkodę ZSRR, dywersji i szpiegostwa”
26 IX 1953 - aresztowanie kardynała Stefana Wyszyńskiego. Więziony był w Rywałdzie, następnie w
Stoczku Warmińskim, Prudniku Śląskim zaś od 27 października 1955 roku w Komańczy.
10 - 17 III 1954 - II Zjazd PZPR. Rezygnacja Bolesława Bieruta ze stanowiska prezesa Rady Ministrów. W
związku z wybraniem go na stanowisko I sekretarza KC PZPR.
7 XII 1954 - zniesienie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego powołanie w to miejsce Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego przy Radzie Ministrów.
13 XII 1954 - zwolnienie Władysława Gomułki z wiezienia.
18 II 1955 - uchwała Rady Państwa o zakończeniu stanu wojennego między Polska a Niemcami.
11 - 14 V 1955 - z udziałem ZSRR, Polski, Czechosłowacji, NRD, Węgier, Rumunii, Bułgarii oraz Albanii
odbyła się w Warszawie konferencja, na której utworzono Układ Warszawski – pakt militarno - polityczny.
3 VII - 14 VIII 1955 - w Warszawie odbywał się Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów. Otwarcie
Festiwalu odbyło się na Stadionie Dziesięciolecia, zbudowanego w ciągu niecałego roku
18 XI 1955 - powołano w Warszawie Towarzystwo Łączności z Wychodźstwem „Polonia”
6 III 1956 - zwolniono z wiezienia Mariana Spychalskiego.
12 III 1956 - śmierć Bolesława Bieruta w Moskwie.
23 IV 1956 - aresztowanie byłego wiceministra bezpieczeństwa publicznego gen. R. Romkowskiego i
byłego dyrektora X Departamentu MBP A. Fejgina pod zarzutem pozbawienia wolności wielu niewinnych
ludzi i stosowania niedozwolonych metod śledczych.
23 - 28 IV 1956 - uchwała Sejmu o amnestii. Zwolnienie około 35 tys. osób i rehabilitacja wielu innych.
28 IV 1956 - uchylenie wyroków w sprawie procesu generałów z 1951 roku.
28 VI 1956 - robotnicy Zakładów im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu (wówczas Zakłady imienia Stalina
Poznań ZISPO) rozpoczęli strajk, żądając podwyższenia płac. Do manifestujących pod gmachem
Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego wojsko otworzyło ogień. Walki uliczne w Poznaniu
trwały do 30 czerwca 1956 roku. Liczni zabici i ranni.
22 VII 1956 - wizyta delegacji radzieckiej z premierem Nikolajem Bułganinem na czele. Delegacja wyraziła
swoje zaniepokojenie w związku z „liberalizacją” w Polsce.
17 X 1956 - wiec studencki na Politechnice w związku z pogłoskami o przygotowaniach puczu wojskowego
przeciwników przemian demokratycznych w Polsce.
18 X 1956 - odprawa u radzieckiego dowódcy okręgu warszawskiego gen. Andrijewskiego. Przygotowano
listę 700 osób do aresztowania.
19 X 1956 - marsz radzieckich dywizji pancernych w kierunku Warszawy.
19 X 1956 - rozpoczęły się obrady VIII plenum KC PZPR. Obrady przerwano po nieoczekiwanym przybyciu
do Warszawy delegacji Biura Politycznego KC KPZR w składzie: znalazł się m.in. Nikita Chruszczow. W
Warszawie ogłoszono stan pogotowia oddziałów robotniczych, poparcie dla robotników zadeklarowało
wojsko polskie, społeczeństwo zaczęło demonstrować poparcie dla przemian demokratycznych. Wiec na
Politechnice Warszawskiej.
20 X 1956 - odlot delegacji radzieckiej, a radzieckie dywizje pancerne wróciły do swoich baz.
21 X 1956 - wybrano Biuro Polityczne i sekretariat KC. Pierwszym sekretarzem został Władysław Gomułka.
wosdlaciebie@gmail.com
28
24 X 1956 - ludność Warszawy zebrała się na Placu Defilad - wita owacyjnie Władyslawa Gomułkę.
29 X 1956 - zwolnienie z wiezienia kardynała Stefana Wyszyńskiego.
13 XI 1956 - Sejm odwołał marszałka ZSRR i Polski Konstantego Rokossowskiego ze stanowiska ministra
obrony narodowej, ministrem został gen. Marian Spychalski.
15 - 18 XI 1956 - wizyta delegacji polskiej na czele z Gomułką udała się do Moskwy.
31 XII 1956 - dekret rady Państwa o obsadzeniu stanowisk kościelnych. Państwo zapewniło sobie wpływ
na obsadę stanowisk kościelnych oraz na tworzenie parafii i diecezji.
10 - 11 I 1957 - uchwała o rozwiązaniu istniejącego od 1948 Związku Młodzieży Polskiej, w jego miejsce
powstał Związek Młodzieży Socjalistycznej i Związek Młodzieży Wiejskiej.
20 I 1957 - wybory do Sejmu.
20 II 1957 - Sejm powołał na przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego a na prezesa Rady
Ministrów Józefa Cyrankiewicza.
25 III 1957 - umowa miedzy rządami PRL i ZSRR o trybie nowej repatriacji Polaków z ZSRR.
12 - 14 VIII 1957 strajk tramwajarzy.
2 - 5 X 1957 - w Warszawie odbyły się wiece protestacyjne studentów przeciwko zamknięciu przez władze
liberalnego tygodnika „Po prostu”. Starcia milicji z manifestantami trwały przez kilka dni.
2 X 1957 - plan Rapackiego - zgłoszony na XII Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie utworzenia
strefy bezatomowej w Europie Środkowej.
25 I 1958 - ustawa o radach narodowych - znaczne rozszerzenie uprawnień rad narodowych.
14 II 1958 - memorandum Polski do rządów ZSRR i USA Wielkiej Brytanii, Francji, Czechosłowacji, NRD,
Belgii, Danii, Kanady, RFN. Propozycja utworzenia strefy bezatomowej w Europie Środkowej.
9 X 1958 - 8 III 1959 - Proces Ericha Kocha, zbrodniarza hitlerowskiego przed Sądem Wojewódzkim w
Warszawie, skazany na karę śmierci, choć kary nie wykonano ze względu na zły stan zdrowia.
29 X 1958 - Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu podjął inicjatywę powołania Społecznego
Funduszu Budowy Tysiąca Szkół („1000 szkół na Tysiąclecie”)
10 - 19 III 1959 - Zjazd PZPR. Ponowny wybór Gomułki na stanowisko I sekretarza KC PZPR.
13 XII 1959 - wybór Polski na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ.
wosdlaciebie@gmail.com
29
Lata 60.
27 IX 1960 - wystąpienie polskiej delegacji na czele z Władysławem Gokułką na czele, na XV Sesji
Zgromadzenia Ogólnego ONZ, zgłoszenie propozycji przerwania wyścigu zbrojeń, zakazu posiadania broni
atomowej dla tych państw, które jej jeszcze nie mają.
16 XI 1960 - przyjęcie Polski do GATT – Ogólny Układ w sprawie Taryf celnych i Handlu)
16 I 1961 - sprowadzenie do kraju z Kanady skarbów wawelskich, przede wszystkim arrasów.
19 VIII 1961 - zarządzenie ministra oświaty w sprawie prowadzenia punktów katechezy w związku z
wycofaniem religii ze szkół.
20 III 1962 - ustawa Sejmu zaostrzająca kontrolę nad zgromadzeniami publicznymi: zjazdy, wiece,
manifestacje, prelekcje i pielgrzymki.
18 III 1964 - dekret zakazujący Cyganom prowadzenia koczowniczego trybu życia.
23 IV 1964 - ustawa o nieprzedawnianiu zbrodni hitlerowskich w Polsce.
21 IX 1965 - orędzie biskupów polskich do Episkopatu Niemiec w związku z nadchodzącymi obchodami
Millenium - słynne: „przebaczamy i prosimy o przebaczenie” - wydarzenie wykorzystane przez komunistów
do walki z Kościołem w Polsce.
9 I 1966 - odmowa wydania paszportu kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu; przed jego wyjazdem do
Rzymu.
17 IV 1966 - oświadczenie Gomułki, że rząd nie pozwoli na przyjazd do Polski dostojników kościelnych z
zagranicy zaproszonych na obchody Millenium.
3 V 1966 - obchody milenijne w Częstochowie, mszę odprawił arcybiskup Karol Wojtyła, a kazanie wygłosił
kardynał Stefan Wyszyński.
16 II 1967 - do Polski przybywa wysłannik Watykan w celu zbadania sytuacji Kościoła w Polsce.
27 V 1967 - papież Paweł VI mianował czterech biskupów - we Wrocławiu, Opolu, Gorzowie i Olsztynie.
Wcześniej byli oni wikariuszami generalnymi mianowanymi przez Prymasa Polski.
29 V 1967 - Arcybiskup metropolita krakowski Karol Wojtyła zostaje mianowany kardynałem
12 VI 1967 - rząd PRL zerwał stosunki dyplomatyczne z Izraelem.
18 - 24 VI 1967 - VI Kongres Związków Zawodowych. Gomułka potępił agresję izraelską na Bliskim
Wschodzie.
6 - 12 IX 1967 - wizyta prezydenta Francji Chrlesa de Gaulle’a w Polsce. Trasa podróży wiodła przez
Warszawę, Kraków, Oświęcim, Katowice, Zabrze i Gdańsk.
19 II 1968 - protest studentów do Sejmu przeciwko zdjęciu z desek Teatru Narodowego „Dziadów” A.
Mickiewicza w reżyserii K. Dejmka.
29 II 1968 - zebranie oddziału warszawskiego Związku Literatów Polskich - potępienie machinacji władz.
8 III 1968 - początek niepokojów studenckich, ale także ostrej reakcji władz.
12 - 19 III 1968 - fala strajków studenckich w Warszawie, Łodzi, Toruniu, Wrocławiu Krakowie itd.
21 - 23 III 1968 - strajk okupacyjny na Uniwersytecie Warszawskim. Protesty polskich intelektualistów.
9 IV 1968 - rezygnacja Edwarda Ochaba z funkcji przewodniczącego Rady Państwa.
9 - 11 IV 1968 - wybór Mariana Spychalskiego na przewodniczącego Rady Państwa.
wosdlaciebie@gmail.com
30
3 V 1968 - podczas mszy na Jasnej Górze odczytano „Słowo Episkopatu Polski” o wydarzeniach
marcowych.
20 VIII 1968 - oświadczenie rządu PRL: „działacze partyjni i państwowi Czechosłowacji zwrócili się do
Polski ZSRR i innych sojuszniczych pastw z prośbą o udzielenie bratniemu narodowi czechosłowackiemu
natychmiastowej pomocy”
30 IX 1968 - władze ponownie odmawiają wydania paszportu Prymasowi Polski.
15 X 1968 - oświadczenie Episkopatu Polski o naruszeniu przez rząd PRL wolności Kościoła w Polsce.
wosdlaciebie@gmail.com
31
Lata 70.
3 - 4 V 1970 - uroczystości we Wrocławiu z okazji 25 - lecia powrotu polskiej organizacji kościelnej na
Ziemiach zachodnich.
11 V 1970 - w Londynie zmarł generał Władysław Anders.
12 XII 1970 - władze zaskoczyły społeczeństwo olbrzymią podwyżka cen.
14 XII 1970 - w Gdańsku robotnicy Stoczni zebrali się przed budynkiem dyrekcji a następnie uformowali
pochód i poszli pod budynek KW.
15 XII 1970 - strajk w Gdańsku, podpalenie budynku KW, dochodzi do starć, pierwsze ofiary – ranni i
zabici.
17 XII 1970 - strajki robotnicze w Szczecinie
19 XII 1970 - posiedzenia Biura Politycznego KC PZPR - zapowiedź usunięcia Władysława Gomulki ze
stanowiska.
20 XII 1970 - VII Plenum KC PZPR wybrało na I sekretarza Edwarda Gierka. Premierem został Piotr
Jaroszewicz.
1 V 1971 - manifestacje na Wybrzeżu w Gdańsku i w Gdyni.
31 V - 1 VI 1972 - wizyta prezydenta USA Richarda Nixona w Warszawie.
19 23 VI 1972 - wizyta prezydenta Jugosławii Josifa Broz-Tito w Warszawie.
5 - 8 VIII 1973 - wizyta sekretarza generalnego ONZ Kurta Waldheima w Warszawie.
5 X 1973 - porozumienie polsko-francuskie o rozwoju współpracy gospodarczej, naukowej i technicznej.
8 - 13 X 1973 - oficjalna wizyta Edwarda Gierka w USA. Podpisanie oświadczenia o współpracy
gospodarczej, przemysłowej i technologicznej.
12 XII 1973 - list polskich intelektualistów i artystów do władz PRL z żądaniem udostępnienia Polakom
zamieszkałym z ZSRR kontaktu z polską kulturą, a także posiadania polskiego szkolnictwa.
12 V 1975 - nowy podział administracyjny kraju na 49 województw.
10 II 1976 - Sejm uchwalił poprawki do Konstytucji, m. in. kierownicza rola PZPR czy wierność sojuszowi z
ZSRR.
24 VI 1976 - Sejm uchwalił znaczna podwyżkę cen. Wybuch strajków w Radomiu, Ursusie, Płocku - siłowe
stłumienie wystąpień robotniczych liczni ranni i aresztowani.
13 VIII 1976 - wprowadzono kartki na cukier.
29 IX 1976 - powstaje Komitet Obrony Robotników.
1 I 1977 - KOR ogłosił akt solidarności z opozycjonistami czechosłowackimi, którzy wydali „Kartę 77”.
25 III 1977 - powstaje Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
V 1977 - w Krakowie znaleziono zwłoki studenta związanego z KOR Stanisława Pyjasa.
10 - 13 VII 1977 - wizyta sekretarza generalnego ONZ Kura Waldheima.
28 IV 1978 - powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
30 V 1979 oświadczenie KSS KOR w sprawie „dramatycznej sytuacji gospodarczej, społecznej i moralnej w
Polsce”.
2 - 10 VI 1979 pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski.
wosdlaciebie@gmail.com
32
Lata 80.
11 - 15 II 1980 - VIII Zjazd PZPR ponownie na stanowisko I sekretarza wybrano Edwarda Gierka.
1 VII 1080 - władze wprowadzają znaczna podwyżkę cen żywności zwłaszcza mięsa i wędlin nie podając
tej informacji do wiadomości społeczeństwa. Jednak informacja o planowanych podwyżkach szybko się
rozeszła i wywołała olbrzymie niezadowolenie.
1 VII 1980 - rozpoczynają się pierwsze strajki w Warszawie, radomiu Ursusie, Sanoku, Tczewie, Rzeszowie.
Strajki wybuchają także w Poznaniu, Grudziądzu, śyrardowie, i wielu innych miastach.
14 VIII 1980 - strajk w Stoczni Gdańskiej.
17 VIII 1980 - Międzyzakładowy Komitet Strajkowy sformułował 21 postulatów strajkowych, z których
pierwszy dotyczył zgody władz na utworzenie wolnych związków zawodowych.
18 VIII 1980 - strajki rozpoczynają się w Szczecinie
21 VIII 1980 - władze wysyłają do Trójmiasta komisję rządową na czele z Wojciechem Jasielskim, podobną
komisję wysłano też do Szczecina.
23 VIII 1980 - na Wybrzeżu zaczyna się strajk generalny.
30 VIII 1980 - podpisano porozumienia miedzy komisja Wacława Barcikowwkiego w Szczecinie
31 VIII 1980 - podpisanie porozumienia w Gdańsku miedzy Lechem Wałęsa a Komisja Jasielskiego.
5/6 IX 1980 - posiedzenie VI Plenum KC PZPR - w czasie, którego usunięto Edwarda Gierka, nowym
szefem partii został Stanisław Kania.
17 IX 1980 - spotkanie przedstawicieli związkowych w Gdańsku w celu zadecydowania o kształcie
organizacyjnym ruchu.
23 IX 1980 - aresztowanie Leszka Moczulskiego i zaostrzenie represji ze strony milicji i władz partyjnych.
24 IX 1980 - Komitet Założycielski „Solidarności” złożył w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie wniosek o
rejestracje związku wraz z projektem statutu.
22 X 1980 - gen. Wojciech Jaruzelski wydał rozkaz opracowania planu wprowadzenia w Polsce stanu
wojennego przez specjalny zespól w ramach Sztabu Generalnego.
24 X 1980 - Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował NSZZ „Solidarność” wprowadzając do statutu
związku poprawki, głównie dotyczyły prawa do strajku.
30 X 1980 - Stanisław Kania przebywa w Moskwie, gdzie delegacja polska spotyka się z krytyka ze strony
Leonia Breżniewa I sekretarza KC KPZR , za zbytnie ustępstwa wobec sil antysocjalistycznych w Polsce.
10 XI 1980 - Sąd Wojewódzki zatwierdził statut „Solidarności”.
3 XII 1980 - prezydent USA Jimmy Carter wysyła depeszę do Breżniewa żądając umożliwienia rządowi i
narodowi polskiemu samodzielnego rozwiązania swych trudności i ostrzegając przed negatywnymi
skutkami ewentualnego użycia siły przez ZSRR przeciw Polsce. Z podobną interwencją wystąpił papież Jan
Paweł II.
5 XII 1980 - w Moskwie odbyło się posiedzenie przywódców Układu Warszawskiego, poświecone głównie
sytuacji w Polsce. Jaruzelski przedstawił własną koncepcję opanowania sytuacji własnymi siłami, choć na
Kremlu rozważano jeszcze możliwość inwazji na PRL, ale zaczyna przeważać opinia, ze należy wyręczyć się
wojskiem polskim, nawet za cenę przedłużenia czasu potrzebnego na przygotowanie stosownych kroków.
wosdlaciebie@gmail.com
33
10 XII 1980 - Krajowa Komisja Porozumiewawcza wydała oświadczenie o zaniechaniu dalszych żądań
płacowych i zaapelowała do członków związku o niepodejmowanie akcji strajkowych. Władze podpisały
porozumienie z pracownikami służby zdrowia. Wygasały tez powoli inne napięcia.
12 II 1981 - funkcje premiera objął gen. Wojciech Jaruzelski
4 III 1981 - spotkanie delegacji polskiej - Kani, Jaruzelskiego w Moskwie z władzami radzieckimi w sprawie
działań przeciw wzrostowi znaczenia „Solidarności” w Polsce.
8-9 III 1981 Powstał NSZZ Rolników Indywidualnych.
16 III 1981 rozpoczęły się ćwiczenia wojsk „Sojusz 81”.
19 III 1981 prowokacja w Bydgoszczy – pobicie trzech czołowych działaczy „Solidarności” w tym Jana
Rulewskiego.
27 III 1981 - masowy strajk ostrzegawczy.
28 III 1981 - IX Plenum KC PZPR.
30 III 1981 - odwołanie strajku generalnego w Polsce.
7 IV 1981 - zakończenie ćwiczeń „Sojusz 81”.
12 IV 1981 - nastąpiła rejestracja NSZZ RI „Solidarność”.
13 V 1981 - w Rzymie dokonano zamachu na Jana Pawła II.
28 V 1981 - zmarł Prymas Stefan Wyszyński.
7 VII 1981 - Prymasem został Kardynał Józef Glemp.
14 VII 1981 - rozpoczął się IX Zjazd PZPR.
27 – 30 VII 1981 - strajki w Łodzi.
5 - 10 IX 1981 - pierwsza tura Ogólnokrajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” w Hali Sportowej
„Oliwia” w Gdańsku.
16 IX 1981 - oświadczenie KC PZPR negatywnie oceniające Zjazd „Solidarności”.
4 XI 1981 - nieudana próba zawarcia kompromisu na spotkaniu Wałęsa - Glemp - Jaruzelski.
26 XI 1981 - druga tura Ogólnokrajowego Zjazdu Delegatów „Solidarności” - przewodniczącym związku
został Lech Wałęsa.
3 XII 1981 - spotkanie przedstawicieli regionów „Solidarności” z Lechem Wałęsą w Radomiu.
13 XII 1981 - wprowadzenie stanu wojennego na terenie całego kraju przez władze. Powstanie Wojskowej
Rady Ocalenia Narodowego (WRON).
15 XII 1981 - Rada Główna Episkopatu wezwała do obrony godności i praw człowieka.
16 XII 1981 - pacyfikacja kopalni „Wujek” - doszło do otwarcia ognia do strajkujących górników padają
ranni i zabici.
26 I 1982 - Sejm potwierdził konieczność wprowadzenie stanu wojennego.
22 IV 1982 - powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna podziemnej „Solidarności”
1 V 1982 - manifestacje „Solidarności” w wielu miastach.
13 V 1982 - zamieszki w Krakowie, są ranni i aresztowani.
21 VII 1982 - utworzenie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. PRON, w jego skład wchodziły:
PZPR, ZSL, SD a także środowiska świeckich katolików współpracujących z władzami - PAX, PZKS, UChS.
8 X 1982 - Sejm uchwalił „ustawę o związkach zawodowych”, co w praktyce oznaczało delegalizację
„Solidarności”.
wosdlaciebie@gmail.com
34
29 XI 1982 - gen. Kiszczak odbył rozmowę z Lechem Wałęsą, internowanym wówczas w Arłamowie.
14 XI 1982 - uwolnienie Lecha Wałęsy z internowania.
28 XI 1982 - komisja założycielska Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON) zwróciła się do
Sejmu z prośbą o zakończenie stanu wojennego.
18 XII 1982 - Sejm uchwala ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie zawieszenia stanu
wojennego.
22 I 1983 - Tymczasowa Komisja Koordynacyjna wydała oświadczenie programowe „Solidarność dziś”
zapowiedź miedzy innymi instytucji i organizacji reżimowych, walka o godność robotników i ich warunki
pracy i płacy, krzewienie myśli niezależnej.
12 V 1983 - zamordowanie w Warszawie Grzegorza Przemyka - manifestacja antyreżimowa podczas
pogrzebu.
16 - 23 VI 1983 - druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski
23 VI 1983 papież odbył prywatna wycieczkę do Doliny Chochołowskiej, gdzie spotkał się z Lechem
Wałęsą.
14 VII 1983 - przygotowania do zniesienia stanu wojennego, jednocześnie przyznanie ministrowi spraw
wewnętrznych olbrzymich kompetencji.
20 - 21 VII1983 - podczas posiedzenie Sejmu dokonano zmiany Konstytucji, wprowadzając zapis o PRON.
22 VII 1983 - Rada Państwa zniosła stan wojenny na terenie Polski. Ogłoszono tez częściowa amnestię.
Zwolniono wszystkich internowanych z wyjątkiem kilkunastu działaczy KOR.
31 VIII 1983 - obchody rocznicy podpisania porozumień sierpniowych, burzliwe manifestacje tłumione
przez ZOMO i milicję.
5 X 1983 - Lech Wałęsa otrzymał Nagrodę Nobla.
19 X 1984 - porwano księdza Jerzego Popiełuszkę, a następnie bestialsko zamordowano.
1 VII 1985 - wejście w życie nowelizacji prawa karnego - zaostrzenie prawa.
24 VII 1985 - nowelizacja ustawy związkowej. Poddanie ściślejszej kontroli przez partie związków
zawodowych.
13 X 1985 - wybory, klęska władz - społeczeństwo gremialnie zbojkotowało wybory.
6 XI 1986 - generał Wojciech Jaruzelski objął funkcję przewodniczącego Rady Państwa, ale zachował także
stanowisko I sekretarza KC PZPR.
26 IV 1986 - katastrofa w Czarnobylu - władze przez trzy dni zwlekały z podaniem tej informacji do
publicznej wiadomości.
11 IX 1986 - minister spraw wewnętrznych gen. Kiszczak zapowiedział zwolnienie wszystkich więźniów
politycznych z wyjątkiem oskarżonych o szpiegostwo.
5 XII 1986 - powołanie Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa.
8 – 14 VI 1987 - Trzecia pielgrzymka Jana Pawła II do Polski.
15 VII 1987 - Sejm uchwala „ustawę o Rzeczniku Praw Obywatelskich”, którego powołuje Sejm. Pierwszym
Rzecznikiem została profesor Ewa Łętowska.
26 - 29 IX 1987 - wizyta w Polsce Georga Bush’a, wiceprezydenta USA.
29 XI 1987 - referendum w sprawie prowadzenia reform gospodarczych w Polsce. Porażka władz –
społeczeństwo odrzuciło rządowy program „naprawy gospodarki”.
wosdlaciebie@gmail.com
35
1 II 1988 - podwyżka cen żywności - klęska planów uzyskania równowagi rynkowej, dalsze pogorszenie
warunków życiowych ludności.
25 IV 1988 - Strajki w Bydgoszczy, dzień później strajk w Nowej Hucie.
1 V 1988 - największe demonstracje od czasu wprowadzenia stanu wojennego.
2 V 1988 - strajk w Stoczni Gdańskiej
11 - 14 VI 1988 - wizyta Michała Gorbaczowa w Polsce.
15 VIII 1988 - kolejna fala strajków, głównie na Śląsku.
17 VIII 1988 - strajk portu w Szczecinie.
20 VIII 1988 - strajk w Porcie Północnym i Stoczni Gdańskiej. Robotnicy domagają się legalizacji
„Solidarności”.
31 VIII 1988 - pierwsze spotkanie Wałęsy z Kiszczakiem, zapowiedz rozmów „okrągłego stołu”. Wałęsa
podjął się wygaszenia strajków, co było warunkiem rozpoczęcia rozmów z władzą.
2 IX 1988 - w zasadzie koniec strajków, zaistniały przesłanki do rozpoczęcia konsultacji strony rządowej z
opozycją.
15 IX 1988 - kolejne spotkanie Wałęsy z Kiszczakiem, nazajutrz rozpoczynają się rozmowy w willi rządowej
w Magdalence.
27 IX 1988 – nowym premierem zostaje Mieczysław Rakowski.
11 XI 1988 – brutalna pacyfikacja manifestacji w całej Polsce organizowanych z okazji rocznicy odzyskania
Niepodległości.
20 XII 1988 - rozpoczęło się X Plenum KC PZPR. Ogłoszono, że partia opowiada się za rozmowami
„okrągłego stołu” i za zniesieniem ograniczeń w tworzeniu związków zawodowych w tym i „Solidarności”.
27 I 1989 - podczas kolejnej tury rozmów w Magdalence ustalono tematykę rozmów „okrągłego stołu” i
ustalono termin tych rozmów.
6 II 1989 - rozpoczęły się rozmowy „okrągłego stołu”.
5 IV 1989 - doszło do podpisania dokumentów wypracowanych przy „okrągłym stole” - faktem stał się
powrót „Solidarności” na scenę polityczną i społeczną w Polsce. Doszło do zawarcia kontraktu
przedwyborczego, a termin wyborów ustalono na początek czerwca 1989 roku. Porozumienie osiągnięte
przy „okrągłym stole” miało historyczne znaczenie, ponieważ zapoczątkowało pokojowe przemiany w
Polsce w kierunku demokratyzacji życia politycznego i gospodarczego. Porozumienie to było także pewnego
rodzaju początkiem demokratycznych przemian w skali całego bloku wschodniego.
7 IV 1989 - Sejm uchwalił nowa ordynacje wyborczą zmienił Konstytucje, wprowadzając instytucję Senatu i
prezydenta.
17 IV 1989 - ponownie zarejestrowano NSZZ „Solidarność”.
1 V 1989 - do zamieszek doszło w Gdańsku, Warszawie i Wrocławiu.
4 VI 1989 - odbyły się wybory do Sejmu kontraktowego. Olbrzymi sukces „Solidarności”.
19 VII 1989 - Zgromadzenie Narodowe wybiera gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta.
29 VII 1989 - po wyborze na prezydenta, Jaruzelski rezygnuje ze stanowiska I sekretarza KC PZPR, nowym
szefem partii zostaje Mieczysław Rakowski.
1 VIII 1989 – prezydent Jaruzelski zaproponował na urząd premiera gen. Kiszczaka, choć w Sejmie jego
szanse zdawały się być stosunkowo niewielkie.
wosdlaciebie@gmail.com
36
7 VIII 1989 - Wałęsa wystąpił z inicjatywą utworzenia koalicji OKP, ZSL i SD.
17 VIII 1989 - doszło do formalnego porozumienia koalicyjnego miedzy ZSL, SD i OKP, w wyniku czego,
dwa dni później gen. Kiszczak zrzekł się misji tworzenia rządu, a na sugestie Lecha Wałęsy zadanie to
powierzono Tadeuszowi Mazowieckiemu.
24 VIII 1989 - Sejm powołuje na stanowisko premiera Tadeusza Mazowieckiego.
12 IX 1989 - Tadeusz Mazowiecki zaproponował skład nowego rządu. Weszli do niego przedstawiciele ZSL,
SD oczywiście OKP i pięciu ministrów z PZPR.
9 - 14 XI 1989 - wizyta kanclerza RFN Helmuta Kohla w Polsce, której punktem kulminacyjnym staje się
„gest pojednania” z polskim premierem podczas mszy w Krzyżowej.
29 XII 1989 - Sejm dokonuje zmiany w Konstytucji, co oznacza formalny koniec PRL. Nowa nazwa państwa
to Rzeczpospolita Polska.
wosdlaciebie@gmail.com
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Kalendarium wydarzeń politycznych lat '40 '80
40 (80)
Aforyzmy- P. Coelho 40-80, PREZENTY od Was, Sentencje cytaty wiersze aforyzmy - [złote myśli], M
Wydarzenia polityczne1
Wydarzenia polityczne, Akademia obrony narodowej, Akademia Obrony Narodowej - Prezentacje i referaty
Kalendarium wydarzeń
Kalendarium wydarzeń, Obrona Krzyza Mietne
WSO 40 80
ROD KV 40 i 80 m
Fale w stylu lat 40 tych
SYSTEM SZKOLNICTWA NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA W LATACH 40 80 xx WIEKU
07 PAWEŁ NOWAK, ADAM SIWIEC, Kto komu językowe sposoby przedstawiania i komentowania wydarzeń pol
Krzysztof Kawalec, Tendencje rozwojowe w polskiej myśli politycznej lat 1918–1939
KALENDARIUM WYDARZEŃ 1981 R sam stan wojenny
więcej podobnych podstron