KURS ŁĄCZNOŚCI – ZAKRES PODSTAWOWY

Etap 1.

Cz.4

1. Organizacja łączności na szczeblu taktycznym (drużyna – pluton – kompania).

Poprawna organizacja systemu łączności począwszy od najmniejszych pododdziałów, a na dowodzeniu
strategicznym koocząc, to podstawowy przepis na sukces w walce. Nie od dzisiaj wiadomo, że nie
sprawdzona, zniekształcona lub błędna informacja, to praktycznie brak informacji, a jej brak kładzie na
łopatki wszelkie działania od szczebla taktycznego począwszy.
Obecne czasy, to nasycenie pola walki elektroniką i wymianą informacji w każdej przestrzeni zatem
nikogo nie dziwi już radiostacja czy radiotelefon w wyposażeniu pojedynczego żołnierza ważnym jest
natomiast w jaki sposób ten sprzęt jest wykorzystywany. Praktyczne doświadczenie uczy, że im
urządzenie mniej skomplikowane tym większa z niego korzyśd, a mniejszy problem. Jak zatem powinien
wyglądad podstawowych schemat na trzech opisanych w tytule szczeblach?



Drużyna
Pododdział najmniej skomplikowany jeżeli chodzi o organizację łączności jednak najbardziej
trudny do ogarnięcia biorąc pod uwagę jednoosobowe dowodzenie. Na potrzebę kursu
przyjmijmy, że drużyna LPOT liczy 12 osób w tym dowódca.
Ile środków radiowych powinna mied drużyna?
12 radiotelefonów lub radiostacji przenośnych (ręcznych) małej mocy pracujących na jednej
częstotliwości (kanale) głównej oraz jednej zapasowej. Oczywiście taką drużynę można
podzielid na sekcje i zespoły i ograniczyd ilośd środków tak, aby jeden był w każdej sekcji lub
zespole. W ten sposób dowódca cały czas zachowuje kontrolę nad swoim pododdziałem.
Jaki typ sprzętu?
Kolokwialnie mówiąc i nie ujmując nikomu sprzęt powinien byd przede wszystkim
„idiotoodporny”, co znaczy, że powinien zawierad jak najmniejszą ilośd elementów
regulacyjnych i kontrolnych. Z reguły wystarczają dwa przełączniki bębnowe za pomocą
których możliwe jest ustawienie wybranego kanału (max. 8 kanałów) oraz ustawienie siły
głosu, elementem kontrolnym powinna byd kontrolka nadawania oraz kontrolka sprawności
źródła zasilania. Złym rozwiązaniem jest korzystanie z urządzeo z na stałe zamontowanymi
antenami ponieważ w razie uszkodzenia anteny z reguły nie mamy możliwości jej szybkiej
wymiany lub zastosowania rozwiązania prowizorycznego.
Jedynym innym typem środka radiowego w drużynie, to ten na wyposażeniu dowódcy. Winien
on posiadad wersję bogatszą umożliwiającą pracę na jednym kanale i nasłuch na drugim z
możliwością natychmiastowej jego zmiany. Obrazowo mówiąc i odnosząc się do
radiotelefonów są to tzw. „duobandery” pracujące na dwóch pasmach i zapewniające
wymieniony powyżej rodzaj pracy. Jest to spowodowane koniecznością dowodzenia własną
drużyną, a także bycia dowodzonym przez dowódcę plutonu.

Podsumowując:

 Drużyna winna mied na wyposażeniu taką ilośd środków radiowych, która pozwala na

kontrolowanie działania wszystkich jej żołnierzy na jednym kanale przez swojego
dowódcę.

 Środki radiowe powinny zapewniad swobodę ruchów oraz posiadad intuicyjną i

nieskomplikowaną obsługę.

 Dowódca winien zostad wyposażony w środek radiowy zapewniający mu kontrolę

własnego pododdziału będąc jednocześnie w stałej gotowości do otrzymywania
informacji ze szczebla wyższego.



Pluton.
Przyjmując bardzo uproszczoną strukturę kolejnym szczeblem jest pluton składający się z
trzech drużyn oraz sekcji (zespołu) dowodzenia. Urządzenie łączności przypisane jest
bezpośrednio dowódcy plutonu bądź jego radiooperatorowi.

W tej strukturze najważniejszymi są urządzenia dowódców drużyn oraz dowódcy plutonu.
Wszystkie muszą pracowad na tej samej zasadzie, a więc wydzielając jeden zakres (kanał) na
obsługę podwładnego i jeden dla przełożonego. Na tym szczeblu wszystko można jeszcze
zorganizowad za pomocą pojedynczych urządzeo dwuzakresowych zatem dla dowódcy plutonu
przypisujemy również takie urządzenie.
Biorąc pod uwagę sied radiową, składała się ona będzie z czterech urządzeo służących do
łączności pomiędzy poszczególnymi dowódcami. Zauważyd należy, że dowódca plutonu nie
musi (i zazwyczaj nie ma) łączności z pojedynczymi żołnierzami w drużynach. Nie jest to
potrzebne ponieważ zgodnie z zasadą dowodzenia „jednoosobowego” to dowódcy drużyn
zarządzają własnymi ludźmi.
Podsumowując:

 Wszystkie osoby funkcyjne określane jako „dowódca” winny mied sprzęt radiowy

podobnej klasy.

 Praca na środkach radiowych odbywad się będzie w dwóch kierunkach:

 do podwładnego (drużyn)
 do przełożonego (kompanii)



kompania

Trzymając się zasady podstawowej i nieskomplikowanej struktury pododdziału przyjmujemy, że
kompania składa się z:

 trzech plutonów
 drużyny dowodzenia
 drużyny wsparcia

Pododdział tak ukompletowany, aby sprostad wymogom spójności i ciągłości dowodzenia
winien posiadad środki łączności zapewniające pokrycie siecią radiową wszystkich jego
komponentów. Dowódca kompanii musi posiadad łącznośd wewnątrz pododdziału oraz na
zewnątrz, aby utrzymywad łącznośd z przełożonym. Łącznośd wewnętrzną zapewnid może
środek podobnej klasy jak na wyposażeniu dowódców plutonów natomiast łącznośd
zewnętrzną ze względu na odległośd od sztabu batalionu zapewnid należy środkiem o
odpowiednio większej mocy pracującym na dwóch pasmach. Dodatkowymi urządzeniami
muszą byd:

 odbiornik nasłuchowy pracujący w sieci powiadamiania i alarmowania
 radiostacja (radiotelefon) pracujący w sieci współdziałania

Wszystkie urządzenia na szczeblu kompanii obsługiwane winny byd przez drużynę dowodzenia
w której oprócz szefa oraz technika powinny znajdowad się etaty dla dwóch radiooperatorów
w tym jednego bezpośrednio przypisanego dla dowódcy kompanii. Ilośd środków radiowych, a
tym samym sieci w których odbywa się praca na tym poziomie niemożliwa jest do opanowania
przez jedną osobę.
Podsumowując:

 Minimalny zestaw urządzeo łączności na szczeblu kompanii zapewniający spójnośd i

ciągłośd dowodzenia winien składad się z:

 Dwupasmowej radiostacji (radiotelefonu) przenośnego (ręcznego) do łączności

z dowódcami plutonów.

 Dwupasmowej radiostacji (radiotelefonu) przenośnego (plecakowego lub na

pojeździe) do łączności z sztabem batalionu.

 Dwupasmowego odbiornika nasłuchowego do pracy w sieci powiadamiania i

alarmowania.

 Dwupasmowej radiostacji (radiotelefonu) przenośnego (plecakowego lub na

pojeździe) do łączności w sieci współdziałania.

 Jednopasmowych radiostacji (radiotelefonów) przenośnych (ręcznych) dla

szefa i technika kompanii oraz dla dowódcy drużyny wsparcia.

 Dowódca kompanii odpowiedzialny jest za organizację łączności w całym pododdziale

oraz jej funkcjonowanie „w dół” czyli do swoich podwładnych. Zadanie to realizuje
poprzez drużynę dowodzenia.

Analizując.
Pododdział wielkości kompanii winien posiadad następujące nasycenie środkami łączności w wariancie
optymalnym:

 Drużyna – 12 radiostacji (radiotelefonów) przenośnych (ręcznych) jednopasmowych.
 Pluton – 36 radiostacji (radiotelefonów) przenośnych (ręcznych) jednopasmowych.

- 1 radiostacja (radiotelefon) przenośny (ręczny) dwupasmowy.

 Kompania – 114 radiostacji (radiotelefonów) przenośnych (ręcznych) jednopasmowych

- 4 radiostacje (radiotelefony) przenośne (ręczne) dwupasmowe
- 2 radiostacje (radiotelefony) przenośne (plecakowe)
- 1 odbiornik nasłuchowy

Jest to wariant optymalny w którym przyjęto zasadę, że każdy żołnierz jest ogniwem łączności i posiada
indywidualny środek radiowy. Oczywiście biorąc pod uwagę, że żołnierz nigdy nie działa w pojedynkę
można przyjąd warianty z mniejszym nasyceniem środkami radiowymi. W takim wypadku oszczędnośd
na ilości przynosi podział drużyn na zespoły i sekcje w których tylko jeden żołnierz posiada środek
łączności.

2. Podstawowe zasady organizacji łączności radiowej.

Stosowanie jednolitych zasad (procedur) w łączności radiowej ma na celu przede wszystkim dążenie do
zorganizowania ciągłego, spójnego i nie zakłóconego systemu obiegu informacji wspomagającego
dowodzenie. Aby uzyskad taki status niezbędne jest zachowanie odpowiedniej dyscypliny przez
wszystkie podmioty uczestniczące w pracy radiowej.
Podstawowymi zasadami w pracy na środkach radiowych są:



Centralne zarządzanie.
Niezależnie czy praca odbywa się w kierunku, czy sieci radiowej zawsze jest zarządzana przez
jedno źródło czyli wprowadza się podział na radiostację główną oraz radiostacje podległe.
Organizatorem pracy jest CNO (centrum nadawczo – odbiorcze) będące zazwyczaj elementem
dowództwa prowadzącego działanie.
przykład
Prowadząc łącznośd na szczeblu kompanii jej dowódca organizuje stanowisko dowodzenia na
bazie drużyny dowodzenia oraz posiadanego sprzętu łączności.



Podporządkowanie.
Niezmienna jest zasada tworzenia łączności „w dół”, a więc przełożony organizuje łącznośd do
podwładnego, ustala jej zasady na podstawie istniejących przepisów, wyznacza częstotliwości
oraz środki radiowe.



Dyscyplina łączności.
Zorganizowana praca w systemie łączności, to przede wszystkim dyscyplina prowadzenia
korespondencji i przestrzeganie zasad podstawowych:

 Priorytet pierwszeostwa w pracy posiada radiostacja główna (zazwyczaj radiostacja

dowódcy danego szczebla). Radiostacja ta posiada pierwszeostwo w pracy „na
nadawanie”, podlegają jej wszystkie radiostacje niższego szczebla, bezwzględnie
wykonywane muszą byd wszystkie komendy przez nią podawane, posiada możliwośd
dokonywania sprawdzania stanu łączności, sprawdzania tożsamości korespondentów,
rozpoczynania i kooczenia pracy w sieci.

 Radiostacje podległe pracę „na nadawanie” rozpoczynają jedynie w przypadkach ich

wywołania bądź innych ważnych przypadkach wynikłych z prowadzonych działao.
Praca bezpośrednia dozwolona jest jedynie z radiostacją główną natomiast praca z
radiostacjami równorzędnymi możliwa jest po uzyskaniu zgody radiostacji głównej.

 Bezwzględnie należy przestrzegad zasad nawiązywania łączności, wywoływania oraz

używania kryptonimów radiowych, na kryptonimy nie istniejące lub błędnie nadawane
nie należy odpowiadad.

 Wszystkim korespondentom zabrania się używania kryptonimów radiowych nie

zawartych w tabeli kryptonimów lub zawartych w tabelach dla innych sieci.

 W warunkach zakłóceo lub przerw w łączności należy starad się ją odzyskad zmieniając

miejsce pracy radiostacji lub jej parametru techniczne (zmiana mocy, przeszukiwanie i
dostrajanie częstotliwości).

 Radiostacje podległe bez zgody przełożonego nie mogą podawad w sieci sygnałów

dowodzenia.

 Praca radiowa na szczeblach dowódczych powinna byd rejestrowana w Dzienniku

Korespondencji Radiowej.

 Prawo do rozpoczynania i kooczenia łączności oraz wywoływania korespondentów

kryptonimem okólnikowym posiada jedynie radiostacja główna.

 Rozpoczęcie łączności realizowane jest poprzez indywidualne wywołanie każdego

korespondenta oraz sprawdzenie stanu łączności.

 Kooczenie łączności realizowane jest poprzez wywołanie okólnikowe wszystkich

korespondentów oraz podanie sygnału „koniec pracy”.

 W wypadku braku odpowiedzi korespondenta na wywołanie okólnikowe kontakt z nim

nawiązuje się poprzez kryptonim indywidualny w kolejności po zakooczeniu podawania
sygnału przez kryptonim okólnikowy.

 Radiostacja szefa łączności posiada prawo wejścia w sied radiową na zasadach

równorzędnych z radiostacją główną (za wyjątkiem przekazywania sygnałów
dowodzenia), radiostacja ta czuwa nad przestrzeganiem dyscypliny w sieci i reaguje na
każdorazowe jej naruszenie. Do jej zadao należy również monitoring warunków
łączności oraz ciągła praca nad ich poprawnym utrzymaniem.