05 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Agnieszka Citko

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
513[01].O1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Elżbieta Leszczyńska
mgr Maria Żukowska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Agnieszka Citko

Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 513[01].O1.05

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1.Ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Ergonomiczna organizacja miejsca pracy

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Medycyna ratunkowa

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach i zachorowaniach

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca 513[0l].
W poradniku zamieszczono:

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do korzystania
z poradnika,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowania u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
− wykładu problemowego,
− pogadanki dydaktycznej,
− dyskusji dydaktycznej,
− pokazu z objaśnieniem,
− ćwiczeń praktycznych.

Szczególną uwagę należy zwrócić na ocenę stanu poszkodowanego, wykonywanie

sztucznego oddychania i pośredniego masażu serca oraz wykonywanie wszystkich działań
z zakresu pierwszej pomocy zgodnie z obowiązującymi procedurami.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, można posłużyć

się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych, zawierającymi różnego rodzaju
zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

propozycje norm wymagań,

−

plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,

−

instrukcje dla nauczyciela,

−

instrukcje dla ucznia,

−

zestawy zadań testowych,

−

karty odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostki modułowej

513[01].O1.01

Charakteryzowanie

psychofizycznych

i społecznych aspektów

rozwoju człowieka

513[01].O1.02

Nawiązywanie

i utrzymywanie kontaktów

społecznych

513[01].04

Promowanie zdrowia

513[01].O1.05

Stosowanie

przepisów

bezpieczeństwa

i higieny pracy

513[01].O1.06

Stosowanie

przepisów prawa

w działalności

opiekuńczej

513[01].O1.03

Kształtowanie umiejętności

rozwiązywania problemów

i radzenia sobie ze stresem

513[01].O1

Podstawy funkcjonowania

człowieka w środowisku

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

czytać ze zrozumieniem treści zawarte w ustawach i rozporządzeniach,

–

posługiwać się podstawową terminologię z zakresu medycyny,

–

rozpoznawać sytuacje w których występuje zagrożenie zdrowia lub życia,

–

identyfikować podstawowe środki medyczne,

–

dobierać przybory i materiały dydaktyczne do pogłębiania zdobywanej wiedzy,

–

posługiwać się telefonami alarmowymi,

–

identyfikować podstawowe zagrożenia życia i zdrowia człowieka,

–

rozpoznawać potrzebę udzielenia pierwszej pomocy,

–

dbać o swoje stanowisko pracy,

–

analizować treści materiałów nauczania i odpowiadać na pytania sprawdzające,

–

korzystać z różnych źródeł informacji (np. szukać informacji w literaturze, Internecie,
u kolegów, nauczyciela),

–

nawiązywać kontakty z ludźmi,

–

uczestniczyć w dyskusjach i prezentacjach,

–

współpracować w grupie,

–

aktywnie uczestniczyć w zajęciach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zastosować przepisy i zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny

pracy,

–

określić zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

–

określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp,

–

określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp,

–

zadbać o należyty stan wyposażenia oraz ład i porządek w miejscu

pracy,

–

dobrać środki ochrony zbiorowej i ochrony indywidualnej,

–

zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego, zgodnie

z instrukcją ochrony

przeciwpożarowej,

–

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

scharakteryzować czynniki środowiska pracy i ich wpływ na zdrowie

człowieka,

–

przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia,

–

ocenić stan poszkodowanego,

–

zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy dorosłym

i dzieciom w urazach

i nagłych zachorowaniach,

–

ułożyć poszkodowanego w bezpiecznej pozycji,

–

udrożnić drogi oddechowe,

–

wykonać sztuczne oddychanie i pośredni masaż serca

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………………….
Modułowy program nauczania: Opiekunka dziecięca 513[01]
Moduł: Podstawy funkcjonowania człowieka w środowisku 513[01].O1

Jednostka modułowa: Stosowanie bezpieczeństwa i higieny pracy 513[01].O1.05

Temat: Postępowanie w sytuacji pożaru

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności postępowania w czasie pożaru.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

podejmować kolejne kroki w sytuacji zaistnienia pożaru,

−

zawiadomić straż o zaistnieniu pożaru, wraz z podaniem wszelkich niezbędnych
informacji, we właściwej kolejności,

−

wymienić rodzaje sprzętu gaśniczego,

−

użyć odpowiedniego sprzętu gaśniczego w zależności od rodzaju palącej się substancji,

−

podać podstawowe zasady rozmieszczenia sprzętu gaśniczego w budynku.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

zespołowa.

Czas: 90 minut

Środki dydaktyczne:

−

plansze sprzętu gaśniczego i gaśnice,

−

instrukcja ppoż.,

−

sprzęt gaśniczy lub jego rysunki,

−

ołówek,

−

długopis,

−

zeszyt.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest opanowanie zasad postępowania w sytuacji zaistnienia pożaru.

FAZA WSTĘPNA
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Przygotowanie środków dydaktycznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Obowiązki osoby, która pierwsza zauważyła ogień.
2. Czynności osób nie biorących udziału w akcji gaśniczej.
3. Informacje, które należy podać zawiadamiając straż pożarną oraz ich kolejność.
4. Rodzaje sprzętu gaśniczego, jego przeznaczenie oraz zasady rozmieszczenia w budynku.

PLANOWANIE
1. Ustal formę wykonania ćwiczenia przez uczniów – praktyczna bądź teoretyczna.
2. Ustal z uczniami czas potrzebny na wykonanie ćwiczenia i podsumowanie wyników.

WYKONANIE
1. Pokazanie uczniom przebieg drogi ewakuacyjnej w budynku i rozmieszczenie sprzętu

gaśniczego.

2. Uczniowie dzielą się na grupy.
3. Uczniowie ustalają jedną osobę z grupy, do kierowania akcją ratowniczą.
4. Uczniowie wyznaczają osobę, która zawiadomi straż pożarną.
5. Uczniowie wybierają miejsce, z którego będzie rozprzestrzeniał się płomień i elementy

wyposażenia objęte pożarem.

6. Uczniowie określają, czy będzie podejmowana jedynie ewakuacja, czy także akcja

gaśnicza, jeżeli tak, to jakimi środkami gaśniczymi.

7. Uczniowie ustalają i wypisują kolejne kroki, które należy wykonać w czasie akcji

ewakuacyjnej.

8. Uczniowie wykonują pokaz akcji ewakuacyjnej lub przedstawiają ją w formie teoretycznej.

SPRAWDZANIE
1. Czy poszczególne kroki dotyczące wykonania akcji ewakuacyjnej zostały uwzględnione?
2. Czy zachodzi potrzeba dodatkowych wyjaśnień?

ANALIZA
Uczniowie uzgadniają z nauczycielem, które elementy ćwiczenia sprawiły im największą
trudność.

FAZA KOŃCZĄCA
Powtórzeniem kolejnych kroków postępowania w przypadku zaistnienia pożaru.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, zdobytych
umiejętności, napotkanych trudności materiału oraz treści, które szczególnie
zainteresowały ucznia.

Praca domowa

Z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 czerwca 2003 r.

w sprawie

ochrony

przeciwpożarowej

budynków,

innych

obiektów

budowlanych

i terenów (Dz.U. Nr 121, poz. 1138), wypisz do kogo należy obowiązek utrzymania dróg
pożarowych oraz czynności zakazane (ze względów pożarowych) w obiektach oraz na
terenach przyległych do nich.

Wskazane jest zaproszenie pracownika straży pożarnej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca: ……………………………………………
Modułowy program nauczania: Opiekunka dziecięca 513[01]
Moduł: Podstawy funkcjonowania człowieka w środowisku 513[01].O1
Jednostka modułowa: Stosowanie bezpieczeństwa i higieny pracy 513[01].O1.05

Temat: Łańcuch ratunkowy

Cel ogólny: udzielanie pierwszej pomocy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

podejmować kolejne działania zgodnie z łańcuchem ratunkowym,

−

używać hasła: ratunek,

−

udzielać informacji o charakterze zdarzenia,

−

udzielać informacji o liczbie poszkodowanych,

−

udzielać informacji o pomocy udzielonej poszkodowanym,

−

udzielać informacji o wzywającym pomocy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

zespołowa.

Czas: 45 minut

Środki dydaktyczne:

−

bloki rysunkowe,

−

brystol,

−

szary papier,

−

farby, pędzle,

−

markery,

−

komputer z dostępem do Internetu.

Zadanie dla ucznia

Przedmiotem zadania jest opanowanie zasad udzielania pierwszej pomocy zgodnie

z łańcuchem ratunkowym.

FAZA WSTĘPNA
1) Sprawy organizacyjne.
2) Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3) Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczenia.
4) Przygotowanie środków dydaktycznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Co to jest łańcuch ratunkowy?
2. Jakie są etapy w łańcuchu ratunkowym?
3. Jak używać hasła ratunek?
4. Jakich informacji należy udzielać wzywając pomoc?
5. Co należy robić do czasu przyjazdu karetki pogotowia ratunkowego?

PLANOWANIE
1. Ustal, które elementy łańcucha ratunkowego należy szczególnie uwydatnić.
2. Ustal jaka forma wizualna najlepiej trafia do odbiorców − propozycja narysowania

plakatu.

3. Wybierz miejsce powieszenia wytworzonych prac.
4. Ustal z uczniami czas potrzebny na wykonanie prac plastycznych i posumowanie

wyników.

WYKONANIE
1. Uczniowie przystępują do wykonywania prac plastycznych.
2. Udzielaj wskazówek dotyczących udzielania pierwszej pomocy.
3. Zapewnij możliwość inwencji twórczej uczniów w doborze środków wyrazu..
4. Prowadź dyskusję na temat znaczenia umiejętności udzielania pierwszej pomocy zgodnie

z zasadami łańcucha ratunkowego.

5. Podkreślaj potrzebę opanowania umiejętności udzielania pierwszej pomocy.
6. Przygotuj zespoły uczniów do zaprezentowania wykonanych prac.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zrozumiano zasady łańcucha ratunkowego?
2. Czy poszczególne elementy są prawidłowo umiejscowione?
3. Czy praca jest czytelna i zrozumiała?
4. Czy zachodzi potrzeba dodatkowych wyjaśnień?

ANALIZA
Uczniowie uzgadniają z nauczycielem, elementy ćwiczenia które sprawiły im największą
trudność.

FAZA KOŃCZĄCA
Powtórzenie elementów łańcucha ratunkowego przy wykorzystaniu zaprezentowanych
wcześniej plakatów. Zapisanie wniosków dotyczących opanowania umiejętności stosowania
z zasady łańcucha ratunkowego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, zdobytych
umiejętności, trudności w opanowaniu materiału oraz treści, które szczególnie
zainteresowały ucznia.

Wskazane jest zaproszenie ratownika medycznego do dyskusji podsumowującej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uporządkuj poniższe akty prawne uwzględniając ich hierarchię:

–

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (A),

–

Konstytucja RP (B),

–

Ustawa z 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (C),

–

Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 81 dotycząca inspekcji pracy
w przemyśle i handlu ratyfikowana przez Polskę 19 kwietnia 1995 r. (D).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przypomnieć materiał nauczania 4.1.1,
2) przerysować do zeszytu schemat blokowy,
3) w poszczególne bloki wpisać symbol literowy odpowiadający danemu aktowi prawnemu,

zaczynając od nadrzędnego i umieszczając go w najwyższym polu.

Zalecane metody nauczania−uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt,

−

długopis,

−

ołówek,

−

linijka

−

schemat blokowy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ, obowiązki pracodawcy i pracownika w dziedzinie bhp.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien udostępnić uczniom

Kodeks pracy oraz omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w Kodeksie pracy dział dziesiąty, a w nim zapisy dotyczące obowiązków

pracodawcy i pracownika,

2) uważnie przeczytać odszukane treści,
3) w kolumnie 2 lub 3 tabeli wstawić symbol „X” w miejscu oznaczającym właściwą

odpowiedź.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

zeszyt,

−

długopis,

−

karta do ćwiczenia 2.

Obowiązki w dziedzinie bhp

Pracodawca Pracownik

organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i
higieniczne warunki pracy

stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać
przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i
obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem

oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe

zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń
wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy

Ćwiczenie 3

Wypisz zagrożenia występujące na stanowisku pracy opiekunki dziecięcej, ich skutki oraz

zastanów się jak możesz im przeciwdziałać.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować

i udostępnić uczniom książkę D. Koradeckiej: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 1. oraz
omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) powtórzyć materiał nauczania 4.1.1 ze szczególnym zwróceniem uwagi na zagrożenia, ich

skutki oraz środki ochrony,

2) w książce D. Koradeckiej: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 1., CIOP, Warszawa

1997, odszukać dział dotyczący zagrożeń i zapoznać się z nim,

3) w kolumny tabeli wpisać zagrożenia, które mogą zaistnieć na stanowisku opiekunki

dziecięcej, ich skutki oraz środki chroniące przed tymi zagrożeniami,

4) uzupełnić tabelę w taki sposób, aby w jednym wierszu znajdowało się zagrożenie, skutek

jego zaistnienia oraz środki przed nim zabezpieczające.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

książka D. Koradeckiej: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 1. CIOP, Warszawa 1997,

−

zeszyt,

−

długopis,

−

karta do ćwiczenia nr 2.

Zagrożenie

Skutki zagrożeń

Środki chroniące przed zagrożeniami

Ćwiczenie 4

Pracując w 2 − sobowych zespołach zredagujcie dialog między inspektorem pracy,

a dyrektorem placówki opiekuńczo – wychowawczej, dotyczący stanu bhp tejże placówki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podać zasady

prowadzenia dialogu oraz omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) utworzyć 2 − osobowy zespół,
2) dokonać podziału na role: jedna z osób wystąpi w roli inspektora PIP, druga jako dyrektor

placówki,

3) odszukać w aktach prawnych najistotniejsze obowiązki pod względem bhp dyrektora

placówki opiekuńczo – wychowawczej, dotyczącej bhp,

4) dokonać analizy ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy i na jej podstawie wypisać te

elementy, które podlegają kontroli inspektora PIP,

5) zredagować 6 – 10 pytań, które inspektor mógłby zadać w trakcie kontroli,
6) na podstawie odpowiednich aktów prawnych udzielić odpowiedzi na postawione pytania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne, dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach.

−

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy z 6 marca 1981 r.,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

zeszyt,

−

długopis.

Ćwiczenie 5

Zaplanuj akcję ewakuacyjną z placówki objętej pożarem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien pokazać przebieg drogi

ewakuacyjnej

placówce,

rozmieszczenie

sprzętu

gaśniczego,

omówić

zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) utworzyć 3 − osobowy zespół,
2) zapoznać się z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów oraz Ustawą z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej,

3) zapoznanie z przebiegiem drogi ewakuacyjnej w budynku, jej oznakowaniem

i rozmieszczeniem sprzętu gaśniczego,

4) wybrać osobę, która będzie kierowała akcją ratowniczą,
5) wyznaczyć osobę, która zawiadomi straż pożarną,
6) wybrać miejsce, z którego będzie rozprzestrzeniał się płomień i elementy wyposażenia

objęte pożarem,

7) ustalić i wypisać kolejne kroki, które należy wykonać w czasie akcji ewakuacyjnej,
8) przedstawić na forum klasy opracowany plan ewakuacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 czerwca 2003 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów,

−

Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

zeszyt,

−

długopis,

−

mazaki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Ergonomiczna organizacja miejsca pracy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeanalizuj własne stanowisko pracy pod względem ergonomicznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien pokazać przykłady

stanowisk pracy odpowiadających wymaganiom ergonomii. Warto przedstawić uczniom
zdjęcia i rysunki ergonomicznych krzeseł, stołów itp. Ze względu na powszechność
występowania komputerów, wskazane jest zapoznanie z zasadami ergonomii na takim
stanowisku. Dokładnie omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia. Należy przygotować
książkę A. Hansena: Ergonomia na co dzień.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować materiał nauczania 4.2.1,
2) wybrać informacje dotyczące ergonomii korekcyjnej,
3) zastanowić się, czy na jego stanowisku pracy znajdują się przedmioty i elementy

wyposażenia, które określiłby jako niefunkcjonalne,

4) wypisać propozycje poprawy warunków pracy,
5) dokonać prezentacji i oceny wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

książka A. Hansena: Ergonomia na co dzień. Instytut Wydawniczy Zawiązków
Zawodowych, Warszawa 1987,

−

zeszyt,

−

długopis.

Ćwiczenie 2

Opracuj własną opinię dotyczącą nieergonomicznych warunków pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien pokazać przykłady

ergonomicznych i nieergonomicznych wyrobów oraz zwrócić uwagę na różnice występujące
między nimi. Następnie należy przedstawić przykład nieergonomicznych warunków pracy ze
szczególnym uwzględnieniem występujących zagrożeń. Dokładnie omówić zakres i sposób
wykonania ćwiczenia. Należy przygotować książkę A. Hansena: Ergonomia na co dzień.

Sposób wykonania ćwiczenia

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) przeanalizować materiał nauczania 4.2.1 i wyszukać w nim informacje dotyczące

ergonomii,

2) określić nieergonomiczne warunki pracy,
3) scharakteryzować środowisko pracy dostosowane do człowieka.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

książka A. Hansena: Ergonomia na co dzień. Instytut Wydawniczy Zawiązków
Zawodowych, Warszawa 1987,

−

zeszyt,

−

długopis.

Ćwiczenie 3

Określ cechy ergonomicznego siedziska dla dziecka.

Rysunki do ćwiczenia 3 [4, s. 38]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien rozdać uczniom rysunki

przedstawiające siedziska dla dzieci, omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia. Należy
przygotować książkę A. Hansena: Ergonomia na co dzień oraz dokładnie omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treści zawarte w książce A. Hansena: Ergonomia na co dzień. Instytut

Wydawniczy Zawiązków Zawodowych, Warszawa 1987,

2) wypisać cechy wyrobów ergonomicznych,
3) zapisać cechy, jakimi powinno charakteryzować się krzesło dla dziecka,
4) przeanalizować ilustracje i na ich podstawie określić cechy ergonomicznego siedziska dla

dziecka,

5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

książka A. Hansena: Ergonomia na co dzień. Instytut Wydawniczy Zawiązków
Zawodowych, Warszawa 1987,

−

zeszyt,

−

długopis.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Medycyna ratunkowa

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny stanu poszkodowanego w zainscenizowanym wypadku porażenia prądem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) stworzyć 2 − osobowy zespół,
2) przeanalizować materiał nauczania 4.3.1 i wypisać etapy oceny stanu poszkodowanego,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przećwiczyć z partnerem mierzenie tętna na: tętnicy szyjnej, udowej, promieniowej,
5) dokonać podziału na role (poszkodowany – udzielający pomocy),
6) zainscenizować wypadek porażenia prądem,
7) zademonstrować na partnerze sposób sprawdzania przytomności pacjenta,
8) dokonać oceny stanu poszkodowanego,
9) skonsultować z nauczycielem poprawność wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda praktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

koc,

−

kartki,

−

długopis.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź udrożnienie dróg oddechowych i sztuczne oddychanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować materiał nauczania 4.3.1,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) zapisać etapy resuscytacji,
4) zademonstrować na fantomie sposób udrażniania dróg oddechowych,
5) przedstawić sposoby sztucznego oddychania,
6) pokazać technikę masażu pośredniego serca u dorosłych,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

koc,

−

kartki,

−

długopis,

−

fantom dorosłego.

Ćwiczenie 3

Skompletuj apteczkę pierwszej pomocy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w materiale nauczania 4.3.1 informacje dotyczące wyposażenia apteczki

pierwszej pomocy,

2) wybrać spośród podanych przedmiotów te, które umieściłby w apteczce,
3) skonsultować z nauczycielem poprawność wykonanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plastry w kształcie motyla oraz cienkie plasterki, używane do zbliżania ran,

−

bandaż szerokości 9 cm – 1 rolka,

−

aspiryna,

−

woda utleniona 3%,

−

szare mydło,

−

taśma samoprzylepna,

−

paracetamol dla złagodzenia bólu,

−

woda mineralna,

−

sterylne gaziki 12x12,

−

agrafki,

−

sznurek,

−

bandaże bez przylepca w sterylnych opakowaniach,

−

tabletki od bólu brzycha,

−

taśma przylepna o szerokości 2 – 3 cm,

−

nożyczki,

−

bandaż elastyczny o szerokości 9 cm do usztywniania zwichniętych stawów,

−

paczka ligniny do wyłożenia szyny,

−

paczka bawełnianych wacików,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

termometr,

−

środek do wywołania wymiotów, niezbędny po połknięciu trucizny,

−

pinceta bez ząbków,

−

latarka,

−

lek antyhistaminowy,

−

zestaw stosowany przy ukąszeniach węży,

−

polopiryna,

−

krople żołądkowe,

−

koc,

−

kartka,

−

długopis.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach i zachorowaniach

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Udziel pierwszej pomocy choremu z podejrzeniem otwartego złamania kości udowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) stworzyć 2 − osobowy zespół,
2) przeanalizować materiał nauczania 4.4.1 i wypisać etapy oceny stanu poszkodowanego,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wypisać kolejne etapy udzielania pomocy przy złamaniach,
5) dokonać podziału na role: poszkodowany – osoba udzielająca pomocy,
6) założyć opatrunek unieruchamiający,
7) zamienić się rolami,
8) przedyskutować i ocenić w zespołach prawidłowość przeprowadzonego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− koc,

− chusta trójkątna,

− bandaże,

− opatrunki jałowe,

− szyny,

− gaziki,

− agrafki,

− kartki,

− długopis.

Ćwiczenie 2

Udziel pomocy choremu wymiotującemu z podejrzeniem zatrucia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) stworzyć 2 − osobowy zespół,
2) w materiale nauczania 4.4.1 wyszukać i przeanalizować fragment dotyczący zatrucia,
3) dokonać podziału na role: poszkodowany – osoba udzielająca pomocy,
4) ustalić rodzaj trucizny, dawkę i czas połknięcia,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) zapisać ustalenia,
6) ustalić i zapisać sposób udzielenia pomocy przy określonym zatruciu,
7) uzgodnić z nauczycielem poprawność wykonywanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− woda,
− mleko,
− kartki,
− długopis.

Ćwiczenie 3

Udziel pomocy dławiącemu się.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) w materiale nauczania 4.4.1 wyszukać i przeanalizować fragment dotyczący rękoczynu

Heimlicha,

2) udzielić odpowiedzi na pytanie: ile razy, można wykonać rękoczyn Heimlicha?
3) zaprezentować na fantomie sposób udzielania pomocy dławiącemu się,
4) poprosić nauczyciela o ocenę wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

fantom dorosłego.

Ćwiczenie 4

Wykonaj opatrunek u chorego z raną ciętą głowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) w materiale nauczania 4.4.1 wyszukać i przeanalizować informacje dotyczące krwotoku,
2) utworzyć 3 − osobowy zespół,
3) ustalić osobę, która wystąpi w roli poszkodowanego,
4) zaopatrzyć chorego z raną ciętą głowy,
5) poprosić nauczyciela o ocenę wykonanego opatrunku.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

bandaże,

−

gaziki,

−

opaska uciskowa.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Stosowanie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy

Test składa się z 20 zadań, z których:

–

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź do zadań uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wymienić osoby odpowiedzialne
za bezpieczeństwo i higienę
pracy w zakładzie pracy.

Wskazać, który z obowiązków
nie spoczywa na pracowniku.

Zdefiniować zagrożenie w
środowisku pracy.

Wskazać okres największego
rozwoju medycyny ratowniczej.

Wskazać okoliczności
zakładania opaski uciskowej.

Zdefiniować wstrząs.

Określić zasady ustawiania
sprzętu gaśniczego.

… 1 m …
… 30 m …

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sformułować zasadę jaka
obowiązuje przy gaszeniu
palącej się na człowieku
odzieży.

... nie wolno ...

Określić kieruneki ergonomii.

... korekcyjna ...

10. Określić elementy obciążenia

wysiłkiem fizycznym.

obciążenie
dynamiczne,

obciążenie
statyczne,

monotypowość
ruchów,

hipokinezja.

11. Określić 3 przyczyny

powstawania pożaru.

używanie
otwartego ognia
i palenie tytoniu
w miejscach
zagrożonych
pożarem lub
wybuchem,

nieprawidłowa
eksploatacja
urządzeń
elektrycznych,

pozostawienie bez
dozoru
włączonych do
prądu odbiorników
instalacji
elektrycznej,

ustawianie
elektrycznych
urządzeń
grzejnych na
materiałach
palnych lub
w niewłaściwej
odległości od tych
materiałów,

samozapalenia
biologiczne
i chemiczne,

podpalenie,

eksploatacja
niesprawnej
technicznie
instalacji
elektrycznej,

wyładowania
atmosferyczne,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

atmosferyczne,

niewłaściwa lub
nieterminowa
konserwacja
instalacji
i urządzeń
elektrycznych,

nieprawidłowe
magazynowanie
substancji
niebezpiecznych,

prowadzenie prac
spawalniczych lub
cięcie metali bez
odpowiedniego
zabezpieczenia
materiałów
palnych
(styropian, deski,
tkaniny,
opakowania, itp.).

12. Wskazać elementy oceny stanu

poszkodowanego.

sprawdzenie akcji
serca,

sprawdzenie
oddychania,

sprawdzenie stanu
przytomności.

13. Sklasyfikować sieci hydrantowe.

zewnętrzna,

wewnętrzna.

14. Określić miejsca badania tętna.

na tętnicy szyjnej,

na tętnicy udowej,

na tętnicy
promieniowej,

u dziecka poniżej
1 roku życia na
tętnicy ramiennej.

15. Określić kolejne czynności przy

tamowaniu krwotoku kończyny
dolnej.

położyć rannego
na plecach,

wewnętrzną stronę
nadgarstka ułożyć
w środkowej
części bruzdy
pachwinowej
rannego. Silnie
ucisnąć. Zwolnić
ucisk. Jeżeli
krwawienie
powróci,
powtórzyć zabieg.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Określić sposób postępowania z

chorym nieprzytomnym.

nie podawać
płynów do picia,

przy podejrzeniu
urazu kręgosłupa,
nie przenosić,

zapewnić dostęp
świeżego
powietrza,

ułożyć w pozycji
bezpiecznej.

17. Określić wyposażenie apteczki

pierwszej pomocy.

bandaż szerokości
9 cm – 1 rolka,

sterylne gaziki
12x12,

bandaże bez
przylepca w
sterylnych

opakowaniach,

plastry w kształcie
motyla oraz

cienkie plasterki,

taśma przylepna
wąska, agrafka,

nożyczki, pinceta
bez ząbków,

bandaż elastyczny
– szerokość
9 cm

paczka ligniny,

paczka wacików,

aspiryna,

paracetamol,

termometr,

latarka,

środek do
wywołania
wymiotów,

woda utleniona
3%, szare mydło,

lek
antyhistaminowy.

18. Opisać kolejne etapy akcji

ratowniczej.

ocenić
przytomność
poszkodowanego,

udrożnić drogi
oddechowe,

ułożyć w pozycji
bocznej ustalonej,

w razie bezdechu
lub oddechu
niewydolnego
podjąć sztuczne
oddychanie,
a w razie
zatrzymania
krążenia przystąpić

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

lub oddechu
niewydolnego
podjąć sztuczne
oddychanie,
a w razie
zatrzymania
krążenia przystąpić
do zewnętrznego
masażu serca,

w razie krwotoku,
zatamować go,
ułożyć płasko
z uniesieniem nóg
powyżej tułowia,

zabezpieczyć
chorego przed
wilgocią i utratą
ciepła,

akcję ratowniczą
prowadzić do
czasu przybycia
personelu
medycznego.

19. Scharakteryzować ujemne skutki

nieprzestrzegania przepisów bhp
w zakładzie pracy.

wypadki,

pogorszenie się
stanu zdrowia
pracowników,

choroby
zawodowe,

dyskomfort
psychiczny
pracowników,
a przez to
zmniejszenie
wydajności pracy.

20. Opisać działy medycyny

ratunkowej.

ratowanie życia
w nagłych
przypadkach
niewydolności
krążeniowo −
oddechowej,
zatrzymania
krążenia u
dorosłych i dzieci,

postępowanie
w urazach
wielonarządowych

zagrożenia
środowiska,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wstępne leczenie
ostrych zatruć,

postępowanie
w zdarzeniach
masowych
i katastrofach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania

i oceniania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
9. Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
10. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną

i statystyczną zestawu zadań.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących problemów omawianych podczas realizacji całego

modułu:
–

zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6 są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna
odpowiedź jest prawidłowa,

–

zadania 7, 8, 9 to zdania z luką,

–

zadania od 10 do 20 są zadaniami otwartymi i należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

–

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

–

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedzi,

–

w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy w wyznaczone pole.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 15 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy ponosi:

a) pracownik,
b) pracodawca,
c) osoba kierująca pracownikami,
d) inspektor Państwowej Inspekcji Pracy.

2. Wskaż, które z poniższych stwierdzeń nie jest prawdziwe:

a) pracownik ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe,
b) pracownik ma obowiązek brać udział w szkoleniu bhp oraz poddawać się egzaminom,
c) pracownik ma obowiązek stosować środki ochrony zbiorowej i indywidualnej,
d) pracownik ma obowiązek znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

3. Stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę określa definicja:

a) nieergononicznych warunków pracy,
b) katastrofy ekologicznej,
c) zagrożenia,
d) ryzyka zawodowego.

4. Zapisz, w którym wieku rozpoczął się najintensywniejszy rozwój medycyny niosącej

pomoc rannym:
a) XVI,
b) XVIII,
c) XIX,
d) XX.

5. Opaskę uciskową można zakładać:

a) przy każdym krwotoku,
b) przy krwotoku z tętnicy szyjnej,
c) przy dużym zranieniu,
d) w sytuacji zagrożenia życia.

6. Wstrząs, jest to:

a) ciężka choroba,
b) zespół

objawów

klinicznych

procesów

metabolicznych

wynikających

z niedostatecznego utlenowania tkanek,

c) reakcja na stres,
d) reakcja na szarpanie.

7. Do sprzętu gaśniczego powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej ...........,

natomiast ........... jest maksymalną odległością dojścia do tego sprzętu.

8. Gaśnicami śniegowymi ........... gasić palącej się odzieży na człowieku.

9. Ergonomia koncepcyjna i ............................. są dwoma głównymi nurtami działalności

ergonomicznej.

10. Zapisz elementy, które składają się na obciążenie organizmu wysiłkiem fizycznym.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Określ trzy przyczyny powstania pożaru.

12. Napisz trzy elementy oceny stanu poszkodowanego.

13. Określ rodzaje sieci hydrantowej.

14. Określ miejsca badania tętna.

15. Wypisz kolejne czynności przy tamowaniu krwotoku kończyny dolnej.

16. Określ zasady postępowania z chorym nieprzytomnym.

17. Wypisz dziesięć składników wyposażenia apteczki pierwszej pomocy.

18. Opisz etapy akcji ratunkowej.

19. Wypisz ujemne społeczno – ekonomiczne skutki złych warunków bezpieczeństwa

i higieny pracy.

20. Wypisz działy medycyny ratunkowej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

zadania

Odpowiedź

Punkty

…………………………………

10.

11.

12.

13.

14.

15.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test II

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy”

Test składa się z 20 zadań, z których:

–

zadania 1 − 12 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 13 − 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź do zadań uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Wskazać akt prawny opisujący
obowiązki pracodawcy i
pracownika w zakresie bhp.

Określić podstawowy
obowiązek pracowniczy.

Określić, czym jest zjawisko
hipokinezji.

Podać numer telefonu do
Straży Pożarnej.

Wskazać najpoważniejsze
nieprawidłowości w zakresie
bhp.

Podać rok zarejestrowania
medycyny ratunkowej jako
podstawowej działalności
lekarskiej.

Określić czas zjawienia się
ekipy ratunkowej na miejscu
wypadku.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić cel działania lotnych
ambulansów.

Określić objawy ukąszenia
przez zwierzę zarażone
wścieklizną.

10. Określić rodzaj usztywnienia

stosowanego przy złamaniu
kości podudzia.

11. Określić sytuację, kiedy

stosujemy manewr Heimlicha.

12. Określić rodzaj usztywnienia

stosowania przy złamaniu kości
udowej.

13. Określić sposób zachowania się

w przypadku pożaru.

14. Ocenić, czy powtarzalne

informacje zwiększają wysiłek
psychiczny.

15. Scharakteryzować kolejne

czynności podczas reanimacji.

a) udrożnienie dróg

oddechowych,

b) reanimacja oddechowa,
− usta − usta, usta −

nos,

c) reanimacja krążeniowa,

− masaż pośredni,
połączenie sztucznego
oddychania i masażu
pośredniego.

16. Określić sposób postępowania

w przypadku zranienia.

zatamowanie
krwawienia,

zabezpieczenie rany
przed zakażeniem,

zapobieganie
wstrząsowi lub leczenie
go,

podanie choremu
surowicy
przeciwtężcowej, jeżeli
od ostatniego
szczepienia minęło
więcej niż 7 lat.

17. Scharakteryzować stopnie

oparzenia.

oparzenie 1 stopnia –
zaczerwienienie skóry
i ból,

oparzenie 2 stopnia –
zaczerwienienie skóry
i ból, pęcherze
wypełnione jasnym
płynem (osoczem),

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

oparzenie 3 stopnia –
uszkodzenie naskórka
i naczyń krwionośnych,
głębokie uszkodzenie
skóry, martwica
tkanek.

18. Określić zagrożenia

występujące na stanowisku
opiekunki dziecięcej.

hałas,

niesprawne elementy
instalacji elektrycznej,

nierówna lub śliska
podłoga,

obciążenie dynamiczne,

stres.

19. Określić niekorzystne skutki

zdrowotne wiążące się z
monotypowością.

uczucie dyskomfortu
i zmęczenie,

powstanie stanów
zapalnych (ścięgien,
pochewek ścięgnistych
i kaletek maziowych),

rozwój jedynie
nielicznych grup
mięśni, co powoduje
deformację ciała oraz
przewlekłe zmiany
reumatyczne.

20. Scharakteryzować czynności

występujące w łańcuchu
ratunkowym.

Pomoc poszkodowanemu
jest podzielona na dwa
etapy:
Pierwszy etap – pomoc
udzielona natychmiast na
miejscu przez świadków
zdarzenia. Obejmuje:
-

kontrolę czynności
życiowych, ocenę stanu
poszkodowanego oraz
wszystkie działania
służące bezpośrednio
utrzymaniu jego życia,

telefoniczne wezwanie
pomocy (hasło:
ratunek) i dalsze
czynności związane
z udzielaniem pierwszej
pomocy
poszkodowanemu
przed przyjazdem służb
ratowniczych.

Drugi etap – pomoc
kwalifikowana obejmuje:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

transport
poszkodowanego
(podczas którego jest
mu udzielana pomoc
fachowa służb
ratowniczo –
medycznych),

pomoc medyczną
w szpitalu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania

i oceniania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

i statystyczną zestawu zadań.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

Instrukcja dla ucznia

modułu:
–

zadania: od 1 do 12 są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź
jest prawidłowa;

–

w zadaniach 13 i 14 należy ocenić prawdziwość podanego zdania,

–

zadania od 15 do 20 są zadaniami otwartymi i należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

–

w zadaniach wielokrotnego wyboru i zadaniach typu prawda − fałsz zaznacz
prawidłową odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

–

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz treść odpowiedzi.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 13 − 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 minut

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wskaż akt prawny najszerzej opisujący obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp:

a) Konstytucja,
b) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 kwietnia 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

c) Kodeks Pracy,
d) Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy z 6 marca 1981 r.

2. Podstawowym obowiązkiem pracownika jest:

a) wykonywanie zalecenia organów nadzoru nad warunkami pracy,
b) przestrzeganie przepisów i zasad bhp,
c) wypełnianie poleceń pracodawcy,
d) wykonywanie pracy zgodnie z zakresem obowiązków.

3. Zjawisko hipokinezji polega na tym, że:

a) występuje tu napięcie mięśni bez ich skracania i wydłużania,
b) następuje tu naprzemienny skurcz i rozkurcz mięśnia,
c) mamy do czynienia z niedostatkiem ruchu,
d) obciążone są te same, nieliczne grupy mięśni, ciągle w taki sam sposób.

4. Wskaż numer telefonu do Straży Pożarnej:

a) 998,
b) 992,
c) 994,
d) 991.

5. Wskaż, Twoim zdaniem najpoważniejszą nieprawidłowość w zakresie bhp:

a) brak szkoleń pracowników z zakresu bhp,
b) brak instrukcji stanowiskowych,
c) nierówna powierzchnia podłogi,
d) uszkodzona instalacja elektryczna.

6. Wybierz rok, w którym medycyna ratunkowa została zarejestrowana jako podstawowa

działalność lekarska.
a) 1980,
b) 1990,
c) 1999,
d) 2000.

7. Czas pojawienia się ekipy ratunkowej na miejscu wypadku to maksymalnie:

a) 5 minut,
b) 10 minut,
c) 15 minut,
d) 20 minut.

8. Lotne ambulanse zajmowały się:

a) udzielaniem pierwszej pomocy,
b) transportem rannych z pola walki,
c) przewożeniem chorych,
d) opatrywaniem rannych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Wybierz te z wymienionych objawów, które wskazują, że poszkodowany został ukąszony

przez zwierzę zakażone wścieklizną:
a) ból głowy,
b) omdlenia,
c) brak apetytu,
d) wodowstręt.

10. Przy złamaniu kości podudzia prawidłowe unieruchomienie obejmuje:

a) całą nogae,
b) dwa sąsiednie stawy,
c) dwie sąsiadujące kości,
d) założenie opatrunku uciskowego.

11. Wskaż sytuację, w której zastosujesz manewr Heimlicha:

a) przy porażeniu prądem,
b) przy krwotoku,
c) przy zadławieniu,
d) przy wstrząsie.

12. Przy złamaniu kości udowej prawidłowe unieruchomienie, obejmuje:

a) dwa sąsiednie stawy,
b) cała noga,
c) dwie sąsiednie kości,
d) zastosowanie opatruneku uciskowego,

13. W przypadku powstania pożaru nie należy otwierać, bez konieczności okien i drzwi do

pomieszczeń nim ogarniętych:
a) TAK,
b) NIE.

14. Wysiłek psychiczny zwiększa się, gdy napływające informacje są powtarzalne:

a) TAK,
b) NIE.

15. Opisz krótko, na czym polega reanimacja.

16. Przedstaw sposób postępowania w przypadku zranienia.

17. Opisz stopnie oparzenia.

18. Scharakteryzuj zagrożenia występujące na stanowisku pracy opiekunki dziecięcej.

19. Napisz, jakie niekorzystne skutki zdrowotne wiążą się z monotypowością ruchów

roboczych.

20. Opisz łańcuch ratunkowy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

20.

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Amerykańskie Towarzystwo Lekarskie: Podręcznik Pierwszej Pomocy. Choroby i Nagłe

Wypadki, AMBER 1997

2. Dziak A.: Zachorowania nagłe i wypadki u dzieci. Pierwsza pomoc, Instytut Wydawniczy

Związków Zawodowych, Warszawa 1990

3. Fibiger W: Pierwsza pomoc, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1979
4. Hansen A.: Ergonomia na co dzień. Instytut Wydawniczy Zawiązków Zawodowych,

Warszawa 1987

5. Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r.(Dz. U. Nr 24, poz. 141) brzmienie od 1 marca

2006 r. Tekst jednolity z dnia 23 grudnia 1997 r. (Dz. U. 1998, Nr 21, poz. 94, ze zm)

6. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
7. Koradecka D.: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 1., CIOP, Warszawa 1997
8. Koradecka D.: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 2., CIOP, Warszawa 1997
9. Makarewicz R.: Hałas w środowisku. Ośrodek Wyd. Naukowych PAN, Poznań 1993
10. Mas S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy Wydawnictwa Szkolne

i Pedagogiczne, Warszawa 1996

11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
(Dz. U. z dnia 22 stycznia 2003 r.)

12. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie

ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. Nr
169, poz. 1650)

13. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 czerwca 2003 r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów. (Dz.U. Nr 121, poz. 1138)

14. Tytyk E.: Projektowanie ergonomiczne. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa −

Poznań 2001

15. Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy z 6 marca 1981 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r.

Nr 124, poz. 1362; ost zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1399)

16. Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr

147, poz. 1229; ost. zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 100, poz. 836)

17. Warno O.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach zagrażających życiu, PCK, Warszawa

1994

18. Wasilewska − Zielecka B.: Pierwsza pomoc w stanach nagłych, Prószyński i S−ka,

Warszawa 2005

Adresy internetowe aktualne na dzień 30 maja 2006:

−

http://www.pierwsza pomoc-prv.pl/.

−

http://ratunek.eskulap.pl/krwawienia htm

−

http://ratunek.esculap.pl/kręgosłup htm

−

http://ratownictwo-medyczne.webpark.pl

−

http://sagan88.w.interia.pl/pomoc

−

http://www.gropa.pl