1
Akademia Górniczo - Hutnicza
Wydział Górnictwa i Geoinżynierii
Inżynieria środowiska
BIOLOGIA I EKOLOGIA
SPRAWOZDANIE Z WYJŚCIA
DO MUZEUM UNIWERSYETU
JAGIELLOŃSKIEGO W KRAKOWIE
CZĘŚĆ I
Wykonały:
Anna Nowak
Renata Mrugała, gr.4
2
Na kolejnych zajęciach udaliśmy się do Muzeum Zoologicznego Uniwersytetu
Jagiellooskiego mieszczącym się na ul. Ingardena 6 w Krakowie. Zostaliśmy
oprowadzeni całą grupą przez Pana Przewodnika, który bardzo ciekawie opowiedział
nam o różnych bezkręgowcach. Przedstawił nam wybiórcze, ale za to niezwykle
interesujące nas zagadnienia o tychże organizmach.
ZWIERZĘTA OSTATNIEGO ZLODOWACENIA
Do grupy organizmów ostatniego zlodowacenia należały zwierzęta, które były
przystosowane do chłodnego klimatu szczególnie na półkuli północnej, kiedy
panowały krótkie okresy wegetacji, bardzo długie zimy a spore obszary lądy były
pokryte lądolodem. Najbardziej znaną grupą z tego okresu były: mamuty, nosorożce
włochate, niedźwiedzie jaskiniowe, pancerniki, leniwce wielkości słonia.
MAMUTY: kuzyni słonia; wymarły ok. 15 tys. lat temu. Występowały na półkuli
północnej w całej Ameryce Północnej, a także w Polsce ( w Krakowie mamy nawet
duże cmentarzysko mamutów). To co wyrasta z pyska mamuta można nazwad
ciosem, kością słoniową, siekaczem; błędnie nazywane jest kłem.
NOSOROŻEC WŁOCHATY: występował również na terenie Polski. Na pysku miał dwa
rogi i pokryty był skórą, z której wyrastała sierśd ok.30 cm. Szczątki tego zwierzęcia
znajdują się w różnego rodzaju żwirach, torfach; w całości - zamrożone w
długowiecznej zmarzlinie, ropopodobnych substancjach i przysolankach.
NARZĄDY HOMOLOGICZNE I ANALOGICZNE
3
NARZĄDY HOMOLOGICZNE to narządy świadczące o wspólnym pochodzeniu;
niekoniecznie podobnie wyglądają i nie pełnią podobnych funkcji.
Przykłady:
kooczyna nosorożca i kooczyna wieloryba
Nosorożec stąpa na 3 palcach, kciuk i mały palec są zredukowane.
Wieloryb posiada tą samą budowę anatomiczną (łopatka, kośd ramieniowa, 2
kości przedramienia, nadgarstek, śródręcze, 4 palce i kciuk), ale jego kooczyna
pełni zupełnie inną funkcję – przekształcona jest w płetwę;
skrzydło nietoperza i kooczyna przednia kreta
Paliczki na mniejszym skrzydle nietoperza są bardzo długie i spięte błoną;
skrzydło służy do latania, natomiast kooczyna u kreta jest przystosowana do
rycia.
NARZĄDY ANALOGICZNE to narządy zwierzęce, które nie mają wspólnego
pochodzenia ewolucyjnego, ale przybierają podobny kształt i wygląd, gdyż spełniają
u różnych gatunków te same funkcje.
Przykłady:
ogon wieloryba i ogon ryby
Szkielet wewnętrzy u ryb jest w postaci promieni kostnych, które tworzą ogon.
U ssaków wodnych ogon kooczy się kością ogonową, nie ma szkieletu – tzw.
płetwy. Wszystkie ssaki mają ogon położony poziomo i machają góra-dół, ryby
natomiast pionowy i machają na bok (wyjątek – flądra).
zęby i fiszbiny u wieloryba
Fiszbinowce posiadają fiszbiny – rogowe płytki wyrastające z zewnętrznej
strony warg i częściowo podniebienia, które są narządami analogicznymi do
zębowych, gdyż mają zupełnie inne pochodzenie.
Analogia może dotyczyd nie tylko narządów, ale i całości organizmów. Takie zjawisko
nazywa się konwergencją – zbieżnością cech niekooczenie spokrewnionych ze sobą
grup, np. czaszka zająca i czaszka bobra - są podobne ze względu na sposób
pobierania pokarmu.