Od zarania dziejów;

wynalazki p.n.e.

1,7 mln. – najdawniejsze próby kształtowania narzędzi kamiennych (Afryka Środkowo–

Wschodnia.).

600 000 – produkcja pierwszych narzędzi kamiennych – pięściaków (Chiny, Indonezja,

Afryka Płd.).

300 000 – posługiwanie się

ogniem

(Chiny).

200 000 – użycie broni miotanej: drewnianych oszczepów (Anglia, Hiszpania).

100 000 – umiejętność niecenia ognia (Eurazja, Afryka).

50 000 – pierwsze sztuczne schronienie: szałasy (Eurazja).

40 000 –

oszczep

zbrojony grotem kamiennym (Europa, Afryka).

35 000 –

łuk i strzały

(Europa, Afryka), stosowanie barwników naturalnych:

malowidła naskalne

, barwienie ciała (Francja, Hiszpania), udoskonalone

narzędzia krzemienne i kościane: noże, szydła, rylce, piły, wiertła (Europa,

Afryka Płn.).

15 000 – harpun rogowy i kościany (Francja).

12 000 –

siekiera

rogowa i kamienna (Azja, Europa), motyka (Azja Przednia,

Europa).

8800 – początki rolnictwa i hodowli, sierp (Azja Przednia, Egipt), pierwszy

chleb

.

7000 – użycie sieci rybackich (Europa Płn.).

6300 – łódź z jednego pnia (Holandia).

6200 – pierwsze budowle z gliny:

cegła suszona

(Azja).

6000 – początki garncarstwa (Iran Płn.), głowica kamiennego topora z

oszlifowanym ostrzem (Skandynawia),

łódź wiosłowa

(Egipt).

5200 – pierwsze

kręgle

(Egipt).

5000 – początki tkactwa i koszykarstwa (Egipt, Mezopotamia), zwierzę juczne: osioł

(Azja),

sanie

(Skandynawia), znane są już

narty

(Skandynawia), świdry

smyczkowe i piły kamienne.

4500 –

proca

(Iran),

szczudła

(lokalizacja nieznana).

4400 – najstarsze znane wyobrażenia warsztatu tkackiego (Egipt).

4000 – budownictwo wodne: kanały nawadniające, tamy, groble (Egipt,

Mezopotamia), wytop

miedzi

z rud: pierwsze narzędzia metalowe

(Mezopotamia, Egipt), radło drewniane (Mezopotamia), początki

wytwarzania

szkła

(Egipt, Mezopotamia),

waga

równoramienna z pionem

(Egipt), pismo klinowe (Sumerowie), w Chinach znane są

żurawie

.

3500 – żagiel (Egipt, Mezopotamia), wóz na kołach ciągniony przez woły

(Mezopotamia),

papirus

jako materiał do pisania (Egipt).

3400 – początki wydobywania i przerabiania

żelaza

w Egipcie.

3200 – koła garncarskie, cegła wypalana oraz

narzędzia z brązu

(Mezopotamia).

3100 –

zapora wodna

(Wadi–el–Garani, Egipt).

3000 –

krosno tkackie

(Egipt),

bawełna

(Indie).

2990 – igły miedziane (Egipt).

2900 – budowle megalityczne (Europa płn.).

2800 – żarna do mielenia zboża (Sumerowie), jednomasztowe żaglowce z wiosłami

(Egipt).

2700 – w Chinach znane są

zegary wodne

, lampy olejowe z pływającym knotem

(Egipt).

2650 – małe przenośne wagi belkowe (Egipt).

2600 – wielkie piramidy z kamiennych bloków (Giza, Egipt), prymitywne dźwigi

budowlane (Egipt).

2500 – podróże morskie żaglowców (Egipt), znany jest już pręt pionowy rzucający

cień (Chiny), zwierciadło płaskie (Egipt),

zegary słoneczne

(Egipt, Chiny),

saletrę pozyskuje się z moczu (Egipt).

2400 – zawias do łączenia tabliczek z tekstami (Sumerowie).

2350 – okna w domach mieszkalnych (Sumerowie), pierwsze

ustępy

(Mezopotamia).

2300 –

kanalizacja miejska

(Indie).

2250 – pierwsze

mapy

(Mezopotamia),

parasol

przeciwsłoneczny (Chiny).

2200 – w Chinach znane są

kołowroty

.

2000 – najstarsza

droga koleinowa

(Malta), użycie konia jako wierzchowca (Iran),

buty

(Egipt), barwne tkaniny

jedwabne

(Chiny), koło szprychowe, 6–8

szprych z brązu (Azja Mniejsza, Asyria), pierwsze

łyżwy

(Szwecja).

1900 – żelazne ozdoby i broń rytualna (Azja).

1850 –

alfabet literowy

(Asyria).

1800 – konny

rydwan

bojowy (Europa i Azja).

1650 – pierwsze ślady wytwarzania miecza (Kreta).

1600 – wchodzi do użytku miech (Egipt).

1580 – stosowanie

kanalizacji

(Egipt).

1500 – początki brukowania dróg (Kreta), naczynia szklane (Egipt), tokarka z

napędem strunowym (Egipt, Mezopotamia), zegary piaskowe: klepsydry

(Grecja), pierwszy

klej

(Egipt).

1490 – używana jest łyżka (Izrael).

1400 –

hartowane żelazo

, broń żelazna (Armenia),

pergamin

ze skóry zwierzęcej

(Azja Mniejsza), wyroby ze szkła i emalii (Egipt).

1350 – waga dźwigniowa z odważnikami (Egipt).

1300 – łazienki z wodą przepływową (Knossos, Kreta), pojawienie się szkła

przezroczystego (Egipt), wyrabiany jest

drut

(Egipt), łowienie ryb przy

pomocy haczyka (Egipt).

1200 –

zamek do drzwi

z kluczem (Mykeny).

1184 – przesłanie za pomocą łańcucha sygnałów ogniowych wiadomości o zdobyciu

Troi (Troja – Mykeny).

1125 – mapy grawerowane (Chiny).

1000 – upowszechnienie narzędzi żelaznych (wsch. kraje śródziemnomorskie),

stosowanie ropy naftowej w kagankach (Chiny, Babilonia) hartowane

sierpy

z brązu

(Europa).

900 –

żarna

obrotowe (Syria), posługiwanie się piłą z dwoma uchwytami (Niniwa

w Asyrii).

875 – znany jest składany parasol (Asyria).

800 – pierwsza Olimpiada starożytna, użycie krążka linowego do podnoszenia

ciężarów (Asyria, Syria), piramidy w La Venta (Ameryka Środkowa).

775 – rozwija się

alfabet

grecki.

714 – system kanałów nawadniających (Armenia).

700 –

akwedukt

zaopatrujący w wodę miasto (Niniwa, Asyria), sklepienie

beczkowe z cegły (Chorsabad, Asyria),

tunel

doprowadzający wodę do

miasta (Jerozolima).

670 – papirus w Europie.

640 – publiczne zegary wodne (Asyria), zastosowanie soczewki z kryształu

górskiego do zapalania ognia (Asyria), pierwsze

monety

(Lidia), początki

historii

banknotu

(Chiny).

600 –

stałe mosty

na wielkich rzekach (Babilon, Rzym), flota fenicka faraona

Necho II opływa Afrykę.

580 – dwuramienna kotwica statku (Anacharis).

547 – globus jako mapa Ziemi (Anaksymander).

530 – tunel drążony z obu końców: przez górę Kastro (Eupalinos z Megary,

Samos).

518 – przekopano kanał żeglowny Nil – M. Czerwone (Egipt).

500 –

świece

(Chiny), znane są

nożyce

(Grecja), pierwsze

latawce

(Chiny),

liczydło

(Mezopotamia i Egipt)

480 –

most na powiązanych okrętach

(Harpakos: Dardanele).

440 – używanie miedzianych pieniędzy (Grecja),

abakus

(Grecja, Rzym).

432 – użycie belek żelaznych w budownictwie: w Propylejach na Akropolu

(Mnesikles: Ateny).

430 – Grek Demokryt kładzie podwaliny wiedzy o atomach jako niepodzielnych

cząstkach.

424 – użycie miotacza płomieni: przy oblężeniu Delion (Grecja).

400 – początki urbanistyki: budowa miast o planie prostokątnym (Hippodamos z

Miletu, Grecja),

katapulta

(Syrakuzy), żeliwo (Chiny), “wieczna lampa”

oliwna (Kallimachos, Grecja).

365 – Grek Arystoteles stwierdza, że spadanie swobodne jest ruchem

przyśpieszonym.

350 – początki strzemion: pierwsze wyobrażenia (Scytowie), znana jest

śruba

(Grecja).

322 – Arystoteles opisuje przekładnię zębatą (Grecja).

312 – pierwsza droga rzymska, Via Appia (Rzym – Kapua) 190 km i 8 m

szerokości.

300 – młyn zbożowy poruszany przez osły (Grecja), świeca woskowa (Chiny).

280 –

latarnia morska

: Faros (Sostratos z Knidos, Aleksandria).

260 – statki z kołami łopatkowymi napędzanymi kieratem obracanym przez woły

(Appius Klaudius, Grecja).

250 – Grek Archimedes wykrywa parcie cieczy na ciała zanurzone (prawo

Archimedesa), poznaje ciężar właściwy ciał i określa środek ciężkości, dźwig

i układ wielokrążków (Archimedes, Syrakuzy), używanie węgla kamiennego

(Grecja).

240 – pojęcie stopni długości i szerokości geograficznej (Eratostenes z Cyreny).

230 – zegar wodny z samoczynną regulacją, pompa tłokowa: organy powietrzno–

wodne (Ktesibios, Aleksandria).

217 – rozpoczęcie budowy

Wielkiego Muru Chińskiego

.

215 – pędzel z włosia do pisania (Chiny).

210 – obliczenie liczby pi – 3,14169 (Apoloniusz Perge).

200 –

koło wodne

: pierwszy opis i początki pneumatyki (Filon z Bizancjum),

szerokie użycie rozmaitych mechanizmów: korb, śrub, kół zębatych,

przekładni ślimakowych, przegubów, syfonów (kraje śródziemnomorskie),

ukończono budowę Muru Chińskiego, ciężki

pług

na kołach z lemieszem

(Europa Zach.).

192 – stosuje się podkowy z kutego żelaza (Europa).

179 –

wodociąg

ciśnieniowy przy użyciu rur z brązu i syfonów (Pergamon – Azja

Mn.).

170 – podział koła na 360 stopni (Hypsikles z Aleksandrii).

150 –

beton

naturalny: z pucolanów (Italia), udowodnienie teorii heliocentrycznej

(Seleukos z Seleukei), pierwszy

globus

(Krates z Mallos).

116 – pierwsza fontanna (Heron, Rzym).

107 –

wiatrak

(Heron, Rzym).

100 – strzemiona (Sarmaci, Rosja Płd.).

90 – w Delhi w Indiach ustawiono słupy żelazne o wys. 18 m i masie 17 ton.

88 – młyn wodny: koło podsiębierne (Kabira i Azja Mniejsza).

80 – centralne

ogrzewanie budynków

: powietrzne (Sergiusz Orata, Italia).

59 – “Acta Diurna” codzienny biuletyn informacyjny – pierwsza gazeta (Juliusz

Cezar).

56 – kurtyna w teatrze (aulaeum) (Rzym).

50 – wydmuchiwanie naczyń szklanych (Syria), wieża wiatrów w Atenach jako

zegar wodny (Grecja).

46 – kalendarz juliański (Juliusz Cezar).