TNS OBOP
ul. Dereniowa 11, 02 776 Warszawa
Tel: (48 22) 648 2044 (-46), 644 9995 Fax: (48 22) 644 9947 e-mail: obop@obop.com.pl
www.obop.com.pl
Biura w ponad 40 krajach
Grupa Taylor Nelson Sofres
Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych
–
Polacy o kondycji ekonomicznej kraju
i własnej sytuacji materialnej
Warszawa, maj 2001
Ü
Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych na początku drugiego kwartału 2001 roku
osiągnął zaledwie 79,5 punktu. Nigdy wcześniej w historii tego badania nie
odnotowaliśmy tak niskiego wyniku.
Ü
Pesymizm w ocenach i prognozach gospodarczych pojawia się tym częściej, im
mniejsze jest miejsce zamieszkania pytanych, mniejsze zainteresowanie
polityką, a przede wszystkim gorsza sytuacja materialna ludzi. Sprzyja mu niższe
wykształcenie i starszy wiek pytanych. Krytycznie o sprawach ekonomicznych w
skali mikro- i makro- wypowiadają się najczęściej kobiety, osoby niepracujące
zawodowo, zwłaszcza renciści, ale także spośród aktywnych – rolnicy, poza tym
również bezrobotni. Niskie średnie wartości Wskaźnika Nastrojów Ekonomicznych
odnotowywaliśmy też wśród osób o niesprecyzowanych poglądach politycznych,
lewicowców oraz elektoratu PSL.
Ü
Z kolei optymistycznie o sprawach gospodarczych częściej niż inni wypowiadają
się mężczyźni, ludzie młodzi, osoby z wykształceniem wyższym, uczniowie i
studenci, kierownicy i specjaliści, prywatni przedsiębiorcy, osoby bardzo
zainteresowane polityką, pozytywnie oceniające kierunek zmian w kraju, a
przede wszystkim zadowolone z własnej sytuacji materialnej. Wysokie średnie
wartości WNE odnotowywaliśmy wśród ludzi o poglądach centroprawicowych –
przede wszystkim oraz prawicowych, elektoratu UW, a także AWS i PO.
Ü
Na negatywne myślenie Polaków o sprawach ekonomicznych większy wpływ
mają obecnie opinie dotyczące kondycji bytowej ludzi – Wskaźnik Samooceny
Gospodarstw Domowych wyniósł 76,7 punktu. Na podwyższanie średniej wartości
WNE większy wpływ miały natomiast opinie dotyczące sytuacji ekonomicznej
kraju – Wskaźnik Ocen Gospodarki ukształtował się na poziomie 82,9 pkt.
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
2
Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji
i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła.
* * *
Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych jest cyklicznym badaniem prowadzonym przez
TNS OBOP. Konstruowany jest on na podstawie dziewięciu różnych pytań:
odnoszących się do sytuacji makroekonomicznej kraju – z jednej strony i
mikroekonomicznej – gospodarstw domowych – z drugiej. Pytania, które są bazą dla
tworzenia WNE diagnozują aktualną odczuwaną sytuację, oceniają kierunek
dotychczasowych zmian oraz obejmują prognozy w perspektywie rocznej oraz
trzyletniej
1
. Charakter zadawanych pytań pozwala na wyodrębnienie dwóch
podwskaźników (Wskaźnika Ocen Gospodarki – WOG oraz Wskaźnika Samooceny
Gospodarstw Domowych – WSGD), dzięki którym możemy łatwo sprawdzić, jakie
sprawy – w skali makro- czy mikro- –wpływały w przeszłości i wpływają na optymizm
bądź pesymizm w myśleniu Polaków o sprawach ekonomicznych.
Nasze poprzednie badanie obejmujące tę problematykę zostało przeprowadzone
w połowie ostatniego kwartału ubiegłego roku. Natomiast nasz najnowszy sondaż
zrealizowaliśmy na początku drugiego kwartału bieżącego roku
2
.
Zanim jednak przejdziemy do prezentacji uzyskanych wyników dodajmy jeszcze,
że wskaźniki, które są prezentowane w tym opracowaniu, opierały się na skali, gdzie
0 – oznacza najniższą, minimalną wartość (skrajny pesymizm), 100 – to wartość
środkowa (symboliczna równowaga między optymizmem a pesymizmem), a 200 – to
najwyższa maksymalna wartość w przypadku każdego z omawianych tu wskaźników
(skrajny optymizm).
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH OBOP
Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych na początku drugiego kwartału 2001 osiągnął
najniższy z odnotowywanych przez OBOP wyników. Po raz pierwszy w historii tego
badania zdarzyło się, że spadł on poniżej 80 punktów. Średnia wartość Wskaźnika
wyniosła zaledwie 79,5 punktu. Do tej pory, najgorszy rezultat odnotowaliśmy w
1
Szczegółowe informacje znajdują się w aneksie.
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
3
pierwszym dokonanym przez nas pomiarze WNE – w listopadzie 1994 r. (85,2 pkt. –
o 5,7 więcej niż teraz), choć także ostatnie wyniki nie napawały optymizmem (od
września 1999 r. kształtuje się on poniżej 90 punktów).
Na sprawy ekonomiczne Polacy z największym optymizmem patrzyli w roku 1997
r., w czerwcu i październiku odnotowaliśmy rekordowe wyniki – w najbardziej
optymistycznym momencie Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych osiągnął 113,5 punktu.
Oznacza to, że był aż o 34 punkty wyższy niż obecnie.
Na opinie Polaków o sprawach ekonomicznych wpływ mają nie tylko kwestie o
charakterze stricte gospodarczym i ekonomicznym. Przez niemal siedem lat historii
badania Wskaźnika Nastrojów Ekonomicznych mogliśmy dostrzec, że wpływ na jego
kształtowanie się mają zarówno wydarzenia społeczne jak i polityczne: rodzące
nadzieje i ogólny optymizm Polaków – z jednej strony albo silne obawy, poczucie
niepewności, bądź zagrożenia lub po prostu niezadowolenia – z drugiej.
Na przykład wzrost wartości WNE obserwowaliśmy m.in. przy okazji papieskich
pielgrzymek do kraju oraz w okresach kampanii wyborczych i wyborów
powszechnych – dotyczy to przede wszystkim wyborów parlamentarnych i
prezydenckich, a w mniejszym stopniu – niektórych referendów, czy wyborów
samorządowych (nie kumulujących tak silnych napięć społecznych). Wyjątkiem był
okres kampanii 1997 r., ale pogorszenie nastrojów wiązało się w tamtym okresie z
innym ważnym wydarzeniem – powodzią, jaka nawiedziła południowe i zachodnie
rejony Polski – efekt „euforii” pojawił się wówczas dopiero po wyborach. Również
ostatnie głosowanie z października 2000 mogłoby zaprzeczać tezie o poprawie
wskaźników w okresach wyborczych – jednak biorąc pod uwagę obecne rekordowo
niskie wskaźniki – można przypuszczać, że efekt „euforii” polegał tym razem na
zatrzymaniu tendencji spadkowej, jaka zapewne byłaby obserwowana, gdyby wybory
prezydenckie nie odbywały się w tym okresie. Z kolei obserwowane pogarszanie
wyników WNE towarzyszyło takim wydarzeniom, jak np. zmiany rządów, powódź czy
wprowadzanie reform bądź protesty społeczne i strajki.
2
Sondaż TNS OBOP z 7-9 kwietnia 2001 r., przeprowadzono na reprezentatywnej, losowej 1037-
osobowej ogólnopolskiej próbie osób powyżej 15 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej
wielkości próby wynosi +/-3% przy wiarygodności oszacowania równej 95%.
T
N
S
O
B
O
P
„Ws
ka
źnik nastrojów
ekonom
icznych
...”
; s
onda
ż z
7-
9.
04.
200
1 r.
4
102,
5
79,
5
85,
5
86,
2
87,
3
86,
5
87,
3
88,
1
85,
2
85,
8
86,
9
88,
4
92,
2
92,
2
97
97,
5
107,
5
107,
8
105,
3
99,
9
98,
2
101,
9
101
100
99,
5
101,
5
107,
5
106,
2
104,
5
103,
9
101,
1
104,
8
102,
7
106,
3
113,
3
111,
1
111,
4
107,
9
109,
4
113,
5
108,
7
92,
5
97,
6
96
103,
4
100,
7
103,
4
102,
6
105,
7
105,
3
100,
8
101,
8
97,
8
99,
9
95,
5
90,
8
88,
6
90,
4
97,
3
90,
6
75
80
85
90
95
100
105
11
0
11
5
120
125
XI.`
94
XII
II`9
5
IV
V
VI
VII
IX
X
XII
I`96
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I`97
II
III
IV
V
V-2
VI
VI-2
VIII
IX
X
X-2
XI
XII
I.`9
8
II
III
IV
V
VI
VIII
IX
X
XI
XII
I.`9
9
II
III
IV
V
VI
IX
X
XI
XII
IV'20
00
X
IV'01
WS
K
A
Ź
N
IK
N
A
S
T
R
OJÓW
EK
ON
OM
IC
Z
N
YC
H
OB
OP
owołanie rządu Waldemara Pawlaka,
powołanie gabinetu Józefa Oleksego
wizyta Papieża w Skoczowie
wybory prezydenckie
referendum uwłaszczeniowe
odwołanie rządu Józefa Oleksego,
powołanie gabinetu Włodzimierza Cimoszewicza
referendum konstytucyjne
pielgrzymka Papieża do Polski
powódź
przyjęcie Polski do NATO
wybory parlamentarne
powołanie rządu Jerzego Buzka
wybory samorządowe
st
ra
jki
wprowadzenie reformy
administracyjnej, służby zdrowia,
ubezpieczeń emerytalno-rentowych
wizyta Papieża
wprowadzenie reformy oświaty
wybory prezydenckie
kryzys koalicyjny - wyjście UW z rządu
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
5
OPTYMIŚCI I PESYMIŚCI
O sprawach ekonomicznych z większym zadowoleniem chętniej wypowiadają się
mężczyźni niż kobiety. Pesymizm z kolei częściej przejawiają mieszkańcy wsi niż
miast. W relatywnie najjaśniejszych barwach sytuacja jawi się przede wszystkim
mieszkańcom największych aglomeracji. Generalnie, im większe miejsce
zamieszkania tym częściej skłonni są Polacy pozytywnie wypowiadać się o sprawach
ekonomicznych zarówno kraju jak i poziomu życia ludzi.
Optymizm Polaków w myśleniu o sprawach gospodarczych jest również tym
powszechniejszy, im wyższe jest nasze wykształcenie i młodszy wiek. Wyjątek
stanowią jedynie osoby z wykształceniem podstawowym, wśród których
odnotowaliśmy nieco wyższą średnią wartość WNE niż wśród osób z wykształceniem
zasadniczym zawodowym; analogiczna sytuacja miała miejsce w przypadku osób
najstarszych – od 60 roku życia, które wykazały się mniejszym pesymizmem niż
pięćdziesięciolatkowie.
82,0
77,1
73,2
83,2
73,2
80,9
82,4
84,2
85,2
66,0
68,0
70,0
72,0
74,0
76,0
78,0
80,0
82,0
84,0
86,0
88,0
mężczyźni
kobiety
wieś
miasto
wieś
miasta do 20 tys. miasta 20-100
tys.
miasta 100-500
tys.
miasta pow. 500
tys.
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A:
PŁEĆ
MIEJSCE ZAMIESZKANIA
MIEJSCE ZAMIESZKANIA
101,5
94,0
81,0
71,1
65,3
70,5
75,4
70,6
83,4
100,7
0
20
40
60
80
100
120
15-19 lat
20-29 lat
30-39 lat
40-49 lat
50-59 lat
60 i więcej lat
podstawowe
zasadnicze
zawodowe
średnie i
pomaturalne
wyższe i
licencjat
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A:
WIEK
WYKSZTAŁCENIE
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
6
Krytyczne opinie o sprawach gospodarczych kraju i ekonomicznych polskich
rodzin częściej są udziałem osób biernych niż aktywnych zawodowo. Pesymizm ten
cechuje przede wszystkim rencistów, ludzi bezrobotnych, gospodynie domowe oraz
emerytów. Wyjątek stanowią uczniowie i studenci, dla których wartość Wskaźnika
uzyskuje najwyższe średnie spośród wszystkich analizowanych tym sposobem grup
społeczno-zawodowych (jest to jedyna grupa, w której średnia WNE przekroczyła
100 punktów, oznaczających symboliczną równowagę między społecznym
optymizmem a pesymizmem towarzyszącym ludziom w myśleniu o sprawach
gospodarczych). W porównaniu z pozostałymi osobami, relatywnie najbardziej
zadowoleni są kierownicy i specjaliści oraz prywatni przedsiębiorcy. Jednak nie
wszystkie grupy – spośród aktywnych zawodowo podzielają ten stan – bardzo silny
pesymizm występuje wśród rolników (uzyskane w tej kategorii rezultaty najbliższe są
wynikom otrzymanym wśród rencistów – najbardziej pesymistycznie nastawionej
grupy).
68,1
105,4
60,5
72,8
70,3
63,5
79,8
82,4
87,1
95,2
77,2
82,5
0
20
40
60
80
100
120
bezrobotni
uczniowie i studenci
renciści
emeryci
gospodynie domowe
rolnicy
robotnicy
pracownicy administracji i usług
prywatni przedsiębiorcy
kierownicy i specjaliści
nie pracujący
aktywni zawodowo
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A:
AKTYWNOŚĆ
ZAWODOWA
GRUPA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
7
Opinie o aktualnym stanie i spodziewanym rozwoju sytuacji makroekonomicznej
kraju i mikroekonomicznej polskich rodzin wiążą się z zainteresowaniem Polaków
polityką. Im jest ono większe, tym korzystniejsze opinie na te tematy. Trzeba jednak
zaznaczyć, że nawet wśród osób deklarujących dużą orientację w sprawach życia
publicznego, średnia wartość Wskaźnika Nastrojów Ekonomicznych nie tylko nie osiąga
100 punktów, ale jest nawet nieco niższa niż 90 pkt.
Bardziej istotna w tej kwestii, niż zainteresowanie polityką, jest ocena kierunku
zmian w kraju oraz sytuacja materialna ludzi. Im opinie te są korzystniejsze, tym
korzystniejsze są równocześnie wyrażane sądy i prognozy, stanowiące podstawę
tworzenia Wskaźnika Nastrojów Ekonomicznych. Warto zauważyć, że wśród osób
znajdujących się w złej sytuacji bytowej, średnia wartość WNE jest aż dwukrotnie
gorsza niż wśród osób zadowolonych z kondycji finansowej własnego gospodarstwa
domowego (55,5 pkt. do 111,9 pkt.).
55,5
84,7
111,9
92,5
69
114,4
76,2
78,2
80,7
89,8
0
20
40
60
80
100
120
140
zła
średnia
dobra
trudno powiedzieć
zły
dobry
w ogóle nie zainteresowani
raczej nie zainteresowani
trochę zainteresowani
bardzo zainteresowani
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A:
ZAINTERESOWANIE
POLITYKĄ
KIERUNEK ZMIAN
W KRAJU
SYTUACJA
MATERIALNA
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
8
Wśród osób sympatyzujących z różnymi opcjami politycznymi, na sprawy
ekonomiczne z relatywnie największym optymizmem patrzą osoby o poglądach
centroprawicowych i prawicowych. Wyróżniają się przede wszystkim ludzie
deklarujący poparcie dla Unii Wolności, ale także – na tle pozostałych odznaczają
się potencjalni wyborcy AWS. Niewiele gorzej wypadają pod tym względem również
zwolennicy PO.
Pesymizm z kolei najczęściej przejawiają lewicowcy, elektorat PSL oraz ludzie o
niesprecyzowanych poglądach politycznych – uzyskujemy tu bardzo niskie wartości
Wskaźnika Nastrojów Ekonomicznych.
Podobne zależności odnotowywaliśmy już w latach wcześniejszych – większy
optymizm cechował zwolenników opcji i partii rządzących. Natomiast wśród
zwolenników opozycji i ugrupowań opozycyjnych odnotowywaliśmy większy
pesymizm. W okresie rządów koalicji SLD-PSL, optymizm częściej był udziałem
elektoratu SLD oraz ludzi o orientacji lewicowej i centrolewicowej, natomiast bardziej
krytyczne opinie odnotowywaliśmy wówczas wśród zwolenników prawicy oraz
elektoratu AWS. Zależnościom tym w mniejszym stopniu poddają się elektoraty UW i
PSL.
Przekładanie się poglądów i sympatii politycznych na myślenie o sprawach
gospodarczych uwidacznia się też w stosunku Polaków do trzech najważniejszych
72,7
81,3
97,2
86,7
76,3
103
95,1
71,1
78,8
77,9
123,1
85,0
0
20
40
60
80
100
120
140
lewicowe
centro-
lewicowe
centro-
prawicowe
prawicowe
brak
opinii
AWS
PO
PSL
ROP
SLD-UP UW
inne
partie
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A:
POGLĄDY POLITYCZNE
PREFERENCJE PARTYJNE
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
9
instytucji w państwie. Przede wszystkim rządu, ale także premiera. W znacznie już
mniejszym – wpływ ten obserwowany jest przy ocenia działań prezydenta.
Biorąc pod uwagę województwo, w którym zamieszkują respondenci, można
zauważyć, że najwyższe wartości Wskaźnika odnotowywaliśmy w województwach
podlaskim, pomorskim, dolnośląskim i małopolskim, a najniższe – w warmińsko-
mazurskim i lubuskim.
85,8
71,9
107,5
79,0
71,9
95,8
80,1
72,7
81,1
0
20
40
60
80
100
120
trudno powiedzieć
zła
dobra
trudno powiedzieć
zła
dobra
trudno powiedzieć
zła
dobra
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A OCENA:
PREZYDENTA
PREMIERA
RZĄDU
80,8
72,2
67,8
82,3
80,5
86,6
89,6
80,1
82,2
80,0
84,4
73,7
68,0
73,4
77,8
85,6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
zachodniopomorskie
wielkopolskie
warmińsko-mazurskie
świętokrzyskie
śląskie
pomorskie
podlaskie
podkarpackie
opolskie
mazowieckie
małopolskie
łódzkie
lubuskie
lubelskie
kujawsko-pomorskie
dolnośląskie
WSKAŹNIK NASTROJÓW EKONOMICZNYCH A WOJEWÓDZTWO:
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
10
OCENY GOSPODARKI A
SAMOOCENA GOSPODARSTW DOMOWYCH
Jak wspominaliśmy na wstępie, ze Wskaźnika Nastrojów Ekonomicznych
wyodrębniamy dwa podwskaźniki, dzięki którym możemy uzyskać informacje, jakie
sprawy: mikro- czy makrogospodarcze są źródłem optymizmu bądź pesymizmu. Jak
wynika z najnowszych danych, w drugim kwartale 2001 roku na negatywne myślenie
o sprawach ekonomicznych większy wpływ mają opinie dotyczące życia zwykłych
ludzi – Wskaźnik Samooceny Gospodarstw Domowych wyniósł w kwietniu 76,7 punktu.
Korzystniej sytuacja ta postrzegana jest w skali kraju – Wskaźnik Ocen Gospodarki
ukształtował się na poziomie 82,9 pkt.
Podobna tendencja utrzymywała się zarówno w ostatnim kwartale ubiegłego roku
jak i przed równo rokiem: w drugim kwartale 2000 r. WNE również podwyższały
opinie o sprawach kraju, a zaniżały te, które dotyczyły kondycji gospodarstw
domowych. Od tamtego jednak czasu sytuacja uległa pogorszeniu. W porównaniu z
ostatnim kwartałem ub. r. WSGD obniżył się o 6,1 punktu, a WOG – pogorszył o 7,5
pkt.
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
11
105,2
76,7
82,9
90,4
88,8
84,2
86,4 86,4
85,4
93,3
92,4
97,4
98,3
103,8
109,9
112,1
108,8
103,9
98
99,6
102
101,5
99,1
95,7
98,5
107,6
105,1
104,5
106,3
103,6
104,1
106,3
109,4
117
114,3
111,8
110
114,1
117,7
113
90,8
96,2
97,3
106,8
103,1
107,6
107,6
109,9
107,9
107,1
106,6
104
98,6
93,5
88,2
89,9
98,4
90,7
85,6
85,3 84,9
85,9
82,9
82,8
86
87,3
90,8
91,4
91,9
96,7
96,8
105,7
104,3
102,4
96,7
98,4
100,1
101,7
100,6
100,7
102,6
104
107,4
107,1
104,4
102
99
105,3
99,8
103,9
110,5
108,6
111,1
106,2
105,7
110,2
93,8
98,7
95
100,8
98,8
100,1
98,6
102,3
103,3
95,7
97,9
92,8
93
88,7
88,9
90,8
96,4
90,6
85,3
101,5
90
88,8
87,8
88,6
75
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
XI.`
94 XI
I
II`
95
IV
V
VI VII IX
X XII I`96 II III IV V VI VII VIII IX X X
I
XI
I
I`97
II
III
IV
V
V-
2
VI
VI
-2 VIII IX X X-2 XI XI
I
I.`
98
II
III
IV
V
VI VIII IX X XI XI
I
I.`
99
II
III
IV
V
VI
IX
X
XI XI
I
IV
'20
00
X
IV
'01
wskaźnik ocen gospodarki
wskaźnik samooceny gospodarstw domowych
OCENY GOSPODARKI
A SAMOOCENA GOSPODARSTW DOMOWYCH
TNS OBOP
„Wskaźnik nastrojów ekonomicznych...”; sondaż z 7-9.04.2001 r.
12
ANEKS
Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych obliczany jest na podstawie dziewięciu pytań o
tematyce gospodarczej:
ocena polskiej gospodarki w kontekście rozwoju bądź kryzysu
prognoza materialnych warunków życia ludności w naszym kraju w
perspektywie trzyletniej
prognozy inflacyjne w perspektywie najbliższych 12 miesięcy
skłonność do oszczędzania
skłonność do inwestowania w dobra trwałego użytku
ocena sytuacji finansowej własnego gospodarstwa domowego w okresie
ostatnich 12 miesięcy
prognoza sytuacji finansowej własnego gospodarstwa domowego w okresie
najbliższych 12 miesięcy
aktualna ocena sytuacji finansowej własnego gospodarstwa domowego (w
odniesieniu do możliwości regularnego opłacania podstawowych świadczeń)
ocena sytuacji na rynku pracy
Wartość minimalna Wskaźnika (dziewięć odpowiedzi pesymistycznych), to 0,
środkowa – 100, natomiast maksymalna (dziewięć odpowiedzi optymistycznych) –
200 punktów.
Na Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych składają się dwa podwskaźniki: Oceny
Gospodarki i Samooceny Gospodarstw Domowych. Oba podwskaźniki mogą przybierać –
podobnie jak Wskaźnik Nastrojów Ekonomicznych – średnie wartości mieszczące się w
granicach między 0 a 200 punktów.