Berberys

Krzew pokryty cierniami. Kwiaty barwy złotożółtej zebrane są w grona, wydzielają silny
zapach. Owocami berberysu są szkarłatne, podłużne jagody. Charakterystyczne dla rośliny
jest występowanie na jej liściach (na spodniej stronic) rdzy zbożowej w postaci
pomarańczowych plamek. Rdza przenosi się na zboża, dlatego berberys, kiedyś powszechnie
rosnący w stanie naturalnym, został obecnie wytępiony i spotyka się go raczej w uprawach.

Owoce (jagody) zbieramy jesienią, najczęściej we wrześniu, tuż przed pełnym dojrzewaniem
(dojrzałe ciemnieją przy suszeniu). Zrywa się owoce bez szypułek, suszy w temperaturze
podwyższonej lub na słońcu, w miejscu przewiewnym. Wysuszony surowiec powinien mieċ
barwę naturalna, ciemnoczerwona. Owoce, które sczerniały, należy odrzuciċ. Jagody
przechowuje się w szczelnych pudełkach, w miejscach suchych (łatwo wilgotnieją).

Właściwości lecznicze

Propagatorką berberysu w lecznictwie była już św. Hildegarda. W XVII wieku zaczął się
rozpowszechniaċ w Anglii jako lek przeciw dolegliwościom wątrobowym.

Surowcem jest kora z korzeni i korzenie (Cortex et Radicis Berberidis) oraz owoce (Frictus
Berberidis).

Skład chemiczny i działanie.

W owocach występuje głównie witamina C. W korze i korzeniach alkaloidy i garbniki; im
zawdzięcza berberys działanie lecznicze, głównie w schorzeniach przewodu pokarmowego.
Przypisuje się im również właściwości hamowania wzrostu i niszczenie bakterii
chorobotwórczych jelit.

Zastosowanie.

Berberys jest skuteczny w zaburzeniach trawienia, w braku apetytu, w kamicy żółciowej, w
przewlekłym zapaleniu wątroby, zahamowaniu wytwarzania żółci, w kamicy nerkowej
szczególnie polecany u osób w wieku podeszłym.

Nie należy przetworów z berberysu stosowaċ przez dłuższy czas, ponieważ może to mieċ
szkodliwy wpływ na serce, trzustkę i wątrobę.

Owoce berberysu są kwaśne, zawierają duże ilości witaminy C. dlatego też berberys
nazywany jest często „polską cytryną”.

Postaċ leku

Napar z kory lub korzeni.

Łyżeczkę do herbaty surowca zalaċ szklanką wrzątku. Trzymaċ pod przykryciem 10 minut.
Odcedziċ, piċ 1–2 razy dziennie szklankę naparu przed jedzeniem. Podobnie przygotowany
napar z owoców piċ po osłodzeniu kilka razy dziennie jako napój witaminowy.

* * *