Berberys Zwyczajny

10a] Berberys zwyczajny- Berberis vulgaris

Właściwości lecznicze mają liście.

Berberys poprawia ogólną odporność, nieznacznie zwiększa krzepliwość krwi, działa żółciopędnie i moczopędnie.

Ma właściwości przeciwgorączkowe, jest cennym źródłem wit C i prowitaminy A.

Podaje się go w przeziębieniach, stanach gorączkowych różnego pochodzenia,

chorobie reumatycznej.

Odwar: 1 łyżkę rozdrobnionych owoców zalać szkl wrzątku, ogrzewać do wrzenia, gotować łagodnie pod przykryciem 3min, odstawić na 15min. Pić po 1/4 szkl 2-3 razy dziennie po jedzeniu jako środek witamizujący i moczopędny.

Uwaga: przetwory z berberysu u małych dzieci mogą wywołać nudności.

10b] Berberys zwyczajny

Owoce [jagody] zawierają dużo wit C [kwasu askorbinowego] i łatwo przyswajalnych kwasów

organicznych, dlatego berberys bywa niekiedy nazywany „polską cytryną”

Poza dużą ilością witamin berberys przyczynia się również do zwiększonego wydalania moczu, a także ma właściwości przeciwgorączkowe.

W Polsce używa się tylko owoców berberysu ze względu na zawartość kwasów organicznych - m.in. kwasy askorbinowego, czyli wit C.

10c] Berberys zwyczajny

Surowcem zielarskim jest kora, korzenie oraz przede wszystkim owoc.

W korze i korzeniu znajdują się alkaloidy.

Owoc berberysu zawiera kwasy organiczne, wit C i cukier.

Kora jest trująca, po wysuszeniu ma smak bardzo gorzki, ściągający. Owoce mają smak kwaśny.

Kora i korzenie działają przeciwgorączkowo i żółciopędnie. Surowce te stosuje się przy niestrawności,

jako środek żółciopędny oraz przeciw krwotokom wewnętrznym.

Zaleca się również przy gośćcu, podagrze, kamicy żółciowej i nerkowej.

Uwaga: Większe dawki są trujące, wywołują biegunki, wymioty, stany podniecenia, a nawet mogą doprowadzić do śmierci.

Zewnętrznie stosuje się korę i korzenie do leczenia chorób wywołanych przez pierwotniaki.

Owoce podaje się jako środek orzeźwiający przy chorobach gorączkowych oraz jako środek dietetyczny. Są również skutecznym lekiem w zaburzeniach trawienia i przy braku apetytu.

10d] Berberys zwyczajny

Surowiec: kora korzeni lub kłączy.

Działanie: przeciwwymiotne, pobudzające trawienie, żółciopędne, wątrobowe, przeczyszczające.

Berberys jest jednym z najlepszych środków ziołowych korygujących funkcjonowanie wątroby i poprawiających przepływ żółci.

Wskazany jest w przypadku kamicy lub zapalenia pęcherzyka żółciowego, a także żółtaczce

spowodowanej zastojem żółci.

Jako środek pobudzający i tonizujący trawienie wykazuje łagodne działanie przeczyszczające.

Stosuje się go u ludzi niepełnosprawnych w celu usprawnienia układu oczyszczającego organizm.

Ziele może spowodować zmniejszenie powiększonej śledziony.

Berberys stosuje się w leczeniu malarii.

Odwar: 1 łyżeczkę kory zalać 1 szkl zimnej wody i zagotować. Zdjąć z ognia i odstawić na 10-15min. Pić po 1 szkl 3 razy dziennie.

Uwaga: Nie stosować berberysu u kobiet w ciąży.

10e] Berberys pospolity

Owoce berberysu są zasobne w wit C, a choć mają sporo cukrów [również garbników, barwników i in.] są tak kwaśne, że nieraz berberys zwie się „polską cytryną” lub kwaśnicą.

Wit C jest w owocach berberysu tyle, co w truskawkach [60 do 80mg w 100g].

Surowcem leczniczym są owoce, kora z korzeni i grubszych pędów oraz korzenie berberysu.

Korzenie i kora berberysu zawierają 7 alkaloidów [z których najważniejszą jest berberyna], związki garbnikowe i kwasy organiczne.

Uwaga: Berberyna jest wydalana z organizmu powoli i ma tendencję do kumulowania się w sercu, trzustce i wątrobie. Stąd zalecenia, aby nie przyjmować leków z kory i korzeni berberysu przez

dłuższy czas.

Niemniej poleca się napar z korzeni lub kory: 0,5 łyżeczki zalać 1 szkl wrzątku i pić 1-2 łyżki 2-3 razy dziennie między posiłkami.

Stosuje się go we wzdęciach, bólach brzucha, braku łaknienia, niedostatecznym wydzielaniu żółci i moczu.

Zawarte w korze i korzeniach berberysu garbniki zmniejszają stany zapalne błon śluzowych.

Berberynę dawniej stosowano z powodzeniem przeciw pierwotniakom.

Dziś potwierdzono także działanie antynowotworowe, przypisywane jej już od dawna nowotwory potrzebują do rozwoju zwiększonych ilości enzymów, a berberyna częściowo hamuje ich rozwój w ten sposób hamując rozwój nowotworów.

10f] Berberys zwyczajny

Choroby infekcyjne i choroby skóry: łagodzi zapalenie i infekcje układów moczowego, żołądkowo-jelitowego i oddechowego oraz obszarów takich jak zapalenie gardła, zapalenie zatok,

nieżyt nosa, zapalenie oskrzeli i gruźlica, jak również candida (drożdżyca) infekcje skóry lub infekcja układu moczowo-płciowego w tym pochwy.

W stanach gorączkowych obniża gorączkę i wspomaga układ immunologiczny.

Może też mieć korzystne działanie na łuszczycę.

Biegunka: Berberys pospolity wspomaga leczenie biegunki. Stosowany również w chronicznej biegunce, w infekcjach czerwonki i cholery.

Inne choroby: pleśnica (grzybica), zapalenie oskrzeli. zatrucie pokarmowe, dysbakterioza, biegunka, nieżyt żołądka, zgaga, żółtaczka, choroba pęcherzyka żółciowego, zapalenie gardła, łuszczyca, zapalenie zatok, gruźlica, czerwonka, cholera, nadciśnienie, reguluje i obniża gorączkę, pobudza układ immunologiczny

Berberys pospolity zawiera aktywne substancje - alkaloidy berberyny, które w najlepszych produktach osiągają standaryzacje 6%.

Produkty z berberysu nie zawierające dokładnego opisu na opakowaniu na temat standaryzacji i ilości alkaloidu berberysu, są podejrzane - mogą wcale nie zawierać tych ważnych, biologicznie czynnych składników leczniczych, a tylko sam proszek berberysu.

Biologicznie czynne substancje w maksymalnej ilości 6% - alkaloidy berberyny, zostały wykryte w berberysie i nadają się do zwalczania bakterii powodujących infekcje ran, czerwonkę, cholerę oraz mikroorganizmy powodujące infekcje układu moczowo-płciowego. Pobudzają działalność systemu immunologicznego i obniżają gorączkę.

Berberys znajduje szczególne zastosowanie w oczyszczaniu wątroby i w regulowaniu jej funkcji.

Wskazania: gorączka (nawracająca i przerywana), powiększenie wątroby i śledziony, zapalenie spojówek, trądzik, czyraki, przewlekła czerwonka (bakteryjna lub amebowa), żółtaczka, zapalenie wątroby, cukrzyca.

Medyczne użycie berberysu pospolitego zanotowano już w starożytnym Egipcie, kiedy faraoni i królowe stosowali berberys z nasieniem kopru do odpędzenia zarazy - stosowali go na wszelkie zakażenia pasożytnicze i plagi tamtych czasów.

W tradycyjnej medycynie ludowej, berberys pospolity został użyty, by leczyć biegunkę, zmniejszyć gorączkę, polepszyć apetyt, złagodzić chory żołądek i dodać energii jak również poprawić pozytywne nastawienie.

10g] Berberys zwyczajny

Roślina lecznicza : surowiec zielarski : korzeń, liść, owoc, kora.

Do celów leczniczych berberys był stosowany już przez mieszkańców starożytnego Babilonu i Indii.

W średniowieczu wykryto jego pozytywne działanie w przypadkach żółtaczki i malarii. Jego

propagatorką była święta Hildegarda.

W XVII w. zaczął być powszechnie stosowany w Anglii jako środek przeciw schorzeniom wątroby.

Okazało się, że napary i odwary z liści pobudzają wydzielanie soków trawiennych i są skuteczne w chorobach dróg żółciowych i wątroby.

Kora i korzenie mają właściwości antybiotyczne, zawierają alkaloidy izochinolino, głównie berberynę, palmitynę i magnoflorynę.

Zalecano więc berberys w przypadku braku apetytu, w kamicy żółciowej, w przewlekłym zapaleniu

wątroby, nieżycie pęcherzyka żółciowego, jako środek rozkurczowy również w kamicy nerkowej.

Uwaga: Obecnie zastosowanie to jest mocno ograniczone, ponieważ berberyna odkłada się w sercu, wątrobie i trzustce, dlatego przetworów z berberysu nie można spożywać przez dłuższy czas.

Owoce są surowcem witaminizującym, dietetycznym i przeciwgorączkowym.

Suszone owoce wykorzystuje się jako dodatek do herbaty podnoszący ogólną odporność organizmu, zwłaszcza w stanach gorączkowych, w zakażeniach bakteryjnych, w stanach zapalnych błon śluzowych oraz dla zwiększenia szczelności naczyń włosowatych.

Takie zastosowanie jest podyktowane obecnością wielu cennych składników: witaminy C, E, karotenoidów, pektyn i soli mineralnych.

Związki o charakterze witaminy P (rutyna, eskulina) poprawiają samopoczucie przy katarze i krwawieniach z nosa.

10h] Berberys zwyczajny

Surowcem jest kora i korzeń, które jednak można z nadwyżką zastąpić gałązkami (2-3-letnimi)

Ponadto wykorzystuje się liść i owoc berberysu

Owoce zawierają kwas jabłkowy (6,5%), kw. cytrynowy (ok. 5-6%), wit. C - ok. 70 mg/100 g,

cukry - ok. 7%, flawonoidy, barwniki (antocyjany, ksantofile), sole mineralne, alkaloidy, gorycze,

garbniki, pektyny, kwas winowy i in.

Liście, gałązki, kora i korzenie zawierają garbniki, kwasy i alkaloidy: berberynę i barbaminę (berbaminę) - ok. 2-3% (przeciętnie -1-1,5%.

Owoce działają orzeźwiająco, wzmacniająco, wykrztuśnie, moczopędnie, odtruwające i przeciwgorączkowo.

Wskazania (owoce): choroby przeziębieniowe, kaszel, gorączka, osłabienie, zatrucia, choroby skórne, zaburzenia przemiany materii.

Wskazania (liść, kora, korzeń, gałązki): upławy, nadmierne krwawienia miesiączkowe, stany zapalne narządów płciowych, żółtaczki, niewydolność wątroby, kamica żółciowa, zastoje żółci, po wycięciu pęcherzyka żółciowego, bóle wątroby, choroby trzustki i bańki wątrobowo-trzustkowej, nieżyt żołądka i

jelit, zaburzenia przemiany materii, choroby dziąseł, nadciśnienie.

Preparaty, dawkowanie i stosowanie:

napar (liście, owoce) - 100-150 ml 3-4 razy dziennie.;

odwar (kora, gałązki, owoce, korzeń) - 100 ml 2 razy dziennie.; ponadto do płukania jamy ustnej i gardła oraz narządów płciowych przy stanach zapalnych i zakażeniowych; do okładów i przemywań. W chorobach dziąseł (krwawienia, odstawanie od zębów) stosować płukankę z odwaru owocowego i jednocześnie pić ten odwar 4 razy dziennie po 150 ml z miodem.

Tinctura Berberidis - 3-4 razy dziennie po 5 ml; do pędzlowań i przemywań aft, liszajców, owrzodzeń,

ran, oparzeń, ropni, pryszczy, opryszczek, mokrych wyprysków, zajadów itd.; jako płukanka - 1 łyżka

nalewki na 100-150 ml wody; przyrządzą się ją ze wszystkich surowców;

Alkoholmel Berberidis (nalewka owocowa + miód) - 3-4 razy dziennie po 1 łyżce przy kaszlu,

przeziębieniu, nieżytach układu oddechowego i osłabieniu;

Succus Berberidis (z owoców) - 3-4 razy dziennie po 100-150 ml;

Sirupus Berberidis (z owoców) - 3-4 razy dziennie lub częściej po 1 łyżce.

---