Najwa\
niejsze zmiany w ustawie o rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2009 r.
W niniejszym artykule przypominamy (w skrócie) najwa\
niejsze zmiany ustawy o rachunkowości wprowadzone ustawą z dnia 18 marca
2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. nr 63, poz. 393), które wchodzą w \
ycie z dniem 1 stycznia 2009 r. Zmiany te mają
zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.
Zwracamy uwagę, i\
zmiany wprowadzone ww. ustawą były szczegółowo opisywane w Zeszytach Metodycznych Rachunkowości w trakcie
2008 r.
1. Zmiany w przepisach ogólnych ustawy o rachunkowości
Zmiana zakresu ustawy o rachunkowości - art. 1
Zakres regulacji ustawy o rachunkowości został rozszerzony o zasady wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych. Wprowadzono do ustawy oddzielny rozdział 8a poświęcony temu zagadnieniu. Zatem od 1 stycznia 2009 r. ustawa
o rachunkowości określa:
" zasady rachunkowości,
" tryb badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów,
" zasady wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Zmiana dotycząca jednostek prowadzących księgi rachunkowe - art. 2 ust. 1 pkt 6
Po nowelizacji przepis ten stanowi, i\
osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych stosują przepisy
ustawy o rachunkowości z uwzględnieniem przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, \
e osoby zagraniczne określone
w art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.), tj. osoby
fizyczne nieposiadające obywatelstwa polskiego, a tak\
e osoby prawne z siedzibą za granicą oraz jednostki organizacyjne niebędące
osobami prawnymi posiadającymi zdolność prawną, z siedzibą za granicą, stosują przepisy ustawy o rachunkowości, uwzględniając przepisy
art. 13 tej ustawy. I tak przykładowo osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw
niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie
umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność
gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.
W praktyce np. osoba zagraniczna będąca osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, nieposiadająca obywatelstwa polskiego
będzie zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych po przekroczeniu progu przychodów określonego w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy
o rachunkowości.
Natomiast oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych stosują w ka\
dym przypadku przepisy ustawy o rachunkowości.
Jest to zgodne z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej.
Inwestycje - art. 3 ust. 1 pkt 17 - zmiana definicji
Zmiana ta polega na rozszerzeniu definicji inwestycji, poprzez wprowadzenie określenia  posiadane , zamiast - jak to było dotychczas
 nabyte . Oznacza to w praktyce, \
e do inwestycji (w znaczeniu rachunkowości) zalicza się nie tylko nabyte nieruchomości, ale tak\
e te
wytworzone we własnym zakresie. Zatem o zakwalifikowaniu nieruchomości do inwestycji decyduje aktualny sposób jej wykorzystania,
a nie cel jej nabycia.
Instrumenty finansowe - art. 3 ust. 1 pkt 23 lit. d) - zmiana definicji
Nowelizacja rozszerza katalog wyłączeń z instrumentów finansowych o aktywa i zobowiązania wynikające z udziału pracowników oraz
innych osób związanych z jednostką w kapitałach innej jednostki z grupy kapitałowej, do której nale\
y jednostka.
Pozostałe przychody i koszty operacyjne - art. 3 ust. 1 pkt 32 - zmiana definicji
Definicja pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych w przypadku nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych
zaliczanych do inwestycji została rozszerzona o przychody i koszty powstałe w wyniku aktualizacji ich wyceny. Oznacza to, \
e w sytuacji
gdy jednostka wycenia ww. aktywa w wartościach rynkowych, to ró\
nice z wyceny zalicza się odpowiednio do pozostałych przychodów
i kosztów operacyjnych. Dookreślono, i\
do ww. przychodów i kosztów zalicza się tak\
e skutki przekwalifikowania odpowiednio
do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych aktywów zaliczanych uprzednio do inwestycji (tj. gdy jednostka nie przyjęła
do wyceny tych inwestycji ogólnych zasad stosowanych dla nieruchomości i wartości niematerialnych i prawnych określonych w art. 28 ust.
1 pkt 1a ustawy o rachunkowości).
Doprecyzowano tak\
e, i\
do pozostałych przychodów operacyjnych jednostki nie zalicza się środków pienię\
nych otrzymanych na dopłaty
do cen sprzeda\
y (dotyczy to przykładowo jednostek prowadzących przewóz osób i otrzymujących dotacje do biletów ulgowych). W takiej
sytuacji jednostki zaliczają te środki do przychodów z działalności operacyjnej - podstawowej, np. ze sprzeda\
y usług, bowiem dotyczą tej
właśnie działalności.
Zaliczenie przedmiotu umowy leasingu w księgach finansującego do aktywów finansowych - art. 3 ust. 5
Regulacja ta po nowelizacji określa, i\
w przypadku umowy (leasingu) spełniającej co najmniej jeden z warunków podanych w art. 3 ust. 4,
przedmiot umowy zalicza się u finansującego do aktywów finansowych, odpowiednio jako inne długoterminowe lub krótkoterminowe
aktywa finansowe. Korzyściami ekonomicznymi dla finansującego są bowiem wpływy środków pienię\
nych na zasadach określonych
w umowie. Zwracamy uwagę, i\
według dotychczasowych postanowień ustawy o rachunkowości przedmiot umowy stanowił u
finansującego - nale\
ności.
Nowy przepis dotyczący sposobu rozliczania skutków finansowych w przypadku zaprzestania stosowania MSR przez jednostkę - art. 8 ust. 3
Regulacja ta stanowi, i\
w sytuacji gdy jednostka przy sporządzaniu sprawozdań finansowych zmieni zasady (politykę) rachunkowości
z dotychczas stosowanych MSR na zasady (politykę) określone w ustawie o rachunkowości (ma to zastosowanie w przypadkach
przewidzianych w nowym art. 45 ust. 1d), wówczas skutki finansowe wynikające z tych zmian odnosi na kapitał (fundusz) własny
i wykazuje jako zysk (stratę) z lat ubiegłych. W przypadku gdy jednostka, stosując MSR, skutki przeszacowania aktywów rozliczała
z kapitałem (funduszem) z aktualizacji wyceny, skutki ww. zmian rozlicza odpowiednio z tym kapitałem (funduszem), tj. z aktualizacji
wyceny.
2. Zmiany dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych
Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych - art. 11
Nowelizacja art. 11 wprowadza dla jednostki posiadającej oddziały (zakłady) mo\
liwość prowadzenia jej ksiąg rachunkowych w siedzibie
oddziału (zakładu). Do końca 2008 r. było to mo\
liwe tylko w siedzibie danej jednostki.
Zamykania i otwieranie ksiąg rachunkowych - art. 12 ust. 3 i 3a
Zmiany art. 12 ust. 3 umo\
liwiają nie zamykanie i nie otwieranie ksiąg rachunkowych jednostki, w sytuacji:
1) przekształcenia spółki osobowej oraz spółki cywilnej w inną spółkę osobową, a tak\
e spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową,
2) ogłoszenia upadłości jednostki z mo\
liwością zawarcia układu (regulacja ta została wprowadzona po raz pierwszy - dotychczas z punktu
widzenia rachunkowości upadłość z mo\
liwością zawarcia układu była traktowana analogicznie jak upadłość likwidacyjna),
3) połączenia jednostek, gdy w myśl ustawy rozliczenie połączenia następuje metodą łączenia udziałów i nie powoduje powstania nowej
jednostki.
Ponadto mo\
na nie zamykać ksiąg rachunkowych w jednostce dzielonej, je\
eli podział jej następuje przez wydzielenie (nowy ust. 3a w art.
12).
3. Zmiany w zakresie inwentaryzacji
Uzupełnienie obowiązku inwentaryzacji niektórych aktywów - art. 26 ust. 1 pkt 1
W przepisie tym doprecyzowano obowiązek inwentaryzacji na ostatni dzień ka\
dego roku obrotowego nieruchomości zaliczonych
do inwestycji w drodze spisu z natury.
W powy\
szej zmianie dookreślono tak\
e, i\
inwentaryzacji w drodze spisu z natury podlegają papiery wartościowe  w postaci materialnej
(tzn. takie, w których zawarte w nich prawa są zapisywane na papierowym dokumencie).
Doprecyzowanie zasad inwentaryzacji papierów w formie zdematerializowanej - art. 26 ust. 1 pkt 2
Przepis ten wprowadza regulacje, i\
na dzień bilansowy inwentaryzacja papierów wartościowych w formie zdematerializowanej (tzn. takich,
w których informacje - łącznie ze zmianami praw własności - są zawarte w zapisie komputerowym) ma się odbywać w drodze uzyskania
odpowiednich potwierdzeń.
Zmiana zasad inwentaryzacji praw zakwalifikowanych do nieruchomości - art. 26 ust. 1 pkt 3
Przedmiotowa nowelizacja wprowadza zasadę, i\
inwentaryzacji na dzień bilansowy drogą porównania danych ksiąg rachunkowych
z odpowiednimi dokumentami podlegają prawa zaliczane do nieruchomości, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości
(np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu).
Rozszerzenie katalogu aktywów inwentaryzowanych rzadziej ni\
raz w roku - art. 26 ust. 3 pkt 3
Przepis ten wprowadza mo\
liwość inwentaryzacji nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, w taki sam sposób jak
dotychczas było to przewidziane dla środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie
znajdujących się na terenie strze\
onym, a mianowicie raz w ciągu 4 lat.
Nowy przepis art. 26 ust. 5 dotyczący mo\
liwości odstąpienia od inwentaryzacji
Postanowienia nowego ust. 5 w art. 26 regulują sytuacje, w których jednostka ma mo\
liwość odstąpienia od przeprowadzenia inwentaryzacji,
a mianowicie:
1) je\
eli w stosunku do jednostki została ogłoszona upadłość z mo\
liwością zawarcia układu, a jednostka zgodnie z nowymi mo\
liwościami
zawartymi w art. 12 ust. 3 ustawy o rachunkowości nie zamyka ksiąg rachunkowych na dzień poprzedzający dzień ogłoszenia tej upadłości,
2) w przypadku połączenia lub podziału jednostek, z wyjątkiem spółek kapitałowych, je\
eli strony w drodze pisemnej umowy odstąpią od
przeprowadzenia inwentaryzacji.
4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego
Wycena udziałów w innych jednostkach oraz inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych - zmiana art. 28 ust. 1 pkt 3
Przepis ten wprowadza mo\
liwość wyceny inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych w skorygowanej cenie nabycia, je\
eli został dla
tych aktywów określony termin wymagalności.
Wycena udziałów w jednostkach podporządkowanych - zmiana art. 28 ust. 1 pkt 4
W art. 28 ust. 1 pkt 4 usunięto odwołanie do art. 63, bowiem w wyniku omawianej nowelizacji z ustawy o rachunkowości usunięto metodę
praw własności, o której była mowa w art. 62 tej ustawy (uchylono cały art. 62). Ponadto wprowadzono następujący warunek: je\
eli wycena
udziałów w jednostkach podporządkowanych zaliczonych do aktywów trwałych następuje metodą praw własności, to będzie ona stosowana
jednolicie wobec wszystkich jednostek podporządkowanych.
Wycena inwestycji krótkoterminowych - zmiana art. 28 ust. 1 pkt 5
Wprowadzono mo\
liwość wyceny inwestycji krótkoterminowych w skorygowanej cenie nabycia, je\
eli został określony dla tych inwestycji
termin wymagalności.
Wycena nale\
ności i udzielonych po\
yczek - zmiana art. 28 ust. 1 pkt 7 i nowy art. 28 pkt 7a
Nowelizacja ustawy o rachunkowości w tym zakresie wprowadziła nowy pkt 7a, który stanowi, i\
nale\
ności i udzielone po\
yczki zaliczone
do aktywów finansowych, mogą być wyceniane według skorygowanej ceny nabycia, a je\
eli jednostka przeznacza je do sprzeda\
y w okresie
do 3 miesięcy (tj. w krótkim terminie), to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej (dotychczas nale\
ności
i udzielone po\
yczki były wyceniane w kwocie wymagającej zapłaty z zachowaniem zasady ostro\
ności). W związku z tym w ust. 7
dotyczącym wyceny nale\
ności i udzielonych po\
yczek dodano odniesienie do ww. pkt 7a.
Wycena zobowiązań finansowych - zmiana art. 28 ust. 1 pkt 8 i nowy pkt 8a
W świetle nowego brzmienia art. 28 ust. 1 pkt 8, zobowiązania wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty, z odpowiednim zastosowaniem
regulacji nowego pkt 8a. Natomiast nowy art. 28 ust. 1 pkt 8a wprowadza regulacje, i\
zobowiązania finansowe mogą być wyceniane według
skorygowanej ceny nabycia, a je\
eli jednostka przeznacza je do sprzeda\
y w okresie 3 miesięcy (tj. w krótkim terminie), to według wartości
rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej.
Uproszczenia przy ustalaniu kosztu wytworzenia produktu - nowy art. 28 ust. 4a
Jednostki, których sprawozdania finansowe nie podlegają obowiązkowemu badaniu, na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości
(tzw. mniejsze jednostki), przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu (zdefiniowanego w art. 28 ust. 3) mogą do kosztów bezpośrednich
doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezale\
nie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. W
praktyce oznacza to, \
e jednostki te nie mają obowiązku określania (ustalania) normalnego poziomu wykorzystania zdolności
produkcyjnych. Przepis ten zawiera jednak ograniczenie, i\
ustalony w taki sposób koszt wytworzenia nie mo\
e być wy\
szy od ceny
sprzeda\
y netto.
Skorygowana cena nabycia - nowy art. 28 ust. 8a
Dodany art. 28 ust. 8a definiuje metodę skorygowanej ceny nabycia, według której mogą być wyceniane na dzień bilansowy niektóre
składniki aktywów i pasywów. Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych - dla potrzeb rachunkowości -
to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony
do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej
ró\
nicy pomiędzy wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy
procentowej, a tak\
e pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.
Postępowanie upadłościowe z mo\
liwością zawarcia układu a kontynuacja działalności przez jednostkę - zmiana art. 29 ust. 3
W przepisie tym dodano, i\
wszczęcie postępowania upadłościowego z mo\
liwością zawarcia układu nie stanowi przeszkody do kontynuacji
działalność takiej jednostki. Dotychczas w przepisie tym była mowa tylko o wszczęciu postępowania naprawczego i zmianie formy prawnej.
Zasady wyceny operacji gospodarczych wyra\
onych w walutach obcych - zmiana art. 30 ust. 2
Przepisy te określają w nowy sposób zasady wyceny dla celów bilansowych operacji gospodarczych wyra\
onych w walutach obcych.
Dostosowują one zasady przeliczania operacji wyra\
onych w walutach obcych do zasad wynikających z przepisów ustaw o podatku
dochodowym i dotyczą operacji sprzeda\
y lub kupna walut oraz zapłaty nale\
ności lub zobowiązań, bowiem w tych przypadkach wycena
następować będzie po kursie faktycznie zastosowanym w tym dniu wynikającym z charakteru danej operacji.
Ponadto przepisy art. 30 ust. 2 wprowadzają wyłączenia z ogólnych zasad wyceny w przypadku środków pochodzących z bud\
etu Unii
Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, je\
eli odrębne przepisy
dotyczące tych środków wskazują na zastosowanie odmiennych kursów walut obcych ni\
określone w ustawie o rachunkowości.
Szerzej na ten temat na str. 22-28 niniejszego Zeszytu Metodycznego Rachunkowości.
Ujęcie w księgach odpisów aktualizujących rzeczowe aktywa obrotowe - zmiana art. 34 ust. 5
Nowelizacja tego przepisu stanowi, i\
odpisy aktualizujące rzeczowe składniki aktywów obrotowych zalicza się w ka\
dym przypadku
do pozostałych kosztów operacyjnych.
Wyłączenie nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji - zmiana art. 35 ust. 4
W związku ze zmianą definicji pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych wyłączono z tego przepisu skutki przeszacowania
zaliczanych do aktywów trwałych nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych, wycenianych według cen rynkowych.
Rezerwy na świadczenia emerytalne - zmiana art. 39 ust. 2 pkt 2 i nowy art. 39 ust. 2a
W znowelizowanych przepisach dodano, i\
jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów tak\
e na świadczenia na
rzecz pracowników, w tym na świadczenia emerytalne. Doprecyzowano zatem, \
e rezerwy na przyszłe świadczenia pracownicze, spełniające
kryteria wymagane tym przepisem, kwalifikuje się do biernych rozliczeń międzyokresowych oraz wykazuje jako rezerwy na zobowiązania
(dodany nowy art. 39 ust. 2a).
Ustalanie wyniku z operacji finansowych - zmiana art. 42 ust. 3
W przepisie tym wyłączono z tytułów wpływających na wynik operacji finansowych ró\
nicę powstałą w związku ze zbyciem oraz
aktualizacją wartości inwestycji innych ni\
wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a (tj. nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych
zaliczonych do inwestycji). Jest to konsekwencja znowelizowanych przepisów dotyczących pozostałych przychodów i kosztów
operacyjnych.
5. Zmiany dotyczące sprawozdania finansowego jednostki
Nowe regulacje dotyczące zaprzestania stosowania MSR - nowy art. 45 ust. 1d
Regulacje zawarte w tym przepisie wskazują, i\
organ zatwierdzający mo\
e podjąć decyzję o zaprzestaniu stosowania MSR przy
sporządzaniu sprawozdań finansowych przez jednostkę, w sytuacji gdy jednostka przestała być:
a) emitentem papierów wartościowych dopuszczonych, emitentem zamierzającym ubiegać się lub ubiegającym się o ich dopuszczenie
do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
b) jednostką wchodzącą w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe
zgodnie z MSR.
Odpisy z wyniku finansowego bie\
ącego roku obrotowego - nowy art. 53 ust. 5
Przepis nowo wprowadzonego ust. 5 reguluje wprost, i\
zaliczki na poczet dywidendy oraz wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych
i spółek Skarbu Państwa dokonywane z zysku bie\
ącego roku obrotowego uznaje się - z punktu widzenia zasad rachunkowości - jako
podział wyniku finansowego netto jednostki w ciągu roku obrotowego.
Błąd podstawowy - zmiana art. 54 ust. 3
Powy\
szy przepis po nowelizacji nie posługuje się ju\
terminem  błąd podstawowy , lecz po prostu słowem  błąd , dla określenia błędu
powstałego w latach ubiegłych, w wyniku którego nie mo\
na uznać sprawozdania finansowego jednostki za dany rok (lub za lata
poprzednie) za spełniające wymogi określone ustawą o rachunkowości.
Rozszerzenie obowiązku badania sprawozdań finansowych - zmiana art. 64 ust. 3
W wyniku nowelizacji przepis ten wprowadza obowiązek badania i ogłaszania rocznych sprawozdań finansowych jednostek
sporządzających te sprawozdania zgodnie z MSR. Dotyczy to jednostek, w przypadku których organ zatwierdzający podjął decyzję
o stosowaniu standardów międzynarodowych do sprawozdawczości finansowej (tj. określonych w art. 45 ust. 1a, 1b i 1c).
Doprecyzowanie zasad składania sprawozdania finansowego do KRS - zmiana art. 69 ust. 2
Przepis ten w sposób jednoznaczny wskazuje, i\
w przypadku gdy sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w ustawowym terminie,
to jednostka składa je do KRS tak naprawdę dwukrotnie, tj. niezatwierdzone w ciągu 15 dni po terminie, w którym powinno ono zostać
zatwierdzone, a tak\
e 15 dni po jego faktycznym zatwierdzeniu (wraz z innymi wymaganymi w art. 69 ust. 1 dokumentami).
Doprecyzowanie celu badania sprawozdania finansowego - zmiana art. 65 ust. 1
W przepisie tym dookreślono, i\
biegły rewident badając sprawozdanie finansowe jednostki bierze pod uwagę przy wyra\
aniu opinii (wraz
z raportem) czy jest ono zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką rachunkowości). Pozostała część przepisu jest bez zmian.
6. Zmiany dotyczące ochrony danych
Przechowywanie dokumentów księgowych - zmiana art. 73 ust. 1 i nowy art. 73 ust. 4
W art. 73 ust. 1 wprowadzono regulacje, i\
dowody księgowe i dokumenty inwentaryzacyjne przechowuje się w siedzibie jednostki lub
oddziałów (zakładów). Dotychczas w tym przepisie była mowa o przechowywaniu ww. dokumentów w siedzibie zarządu lub oddziału
(zakładu).
Dodano tak\
e nowy art. 73 ust. 4 umo\
liwiający jednostkom przechowywanie zbiorów księgowych (o których mowa w art. 71 ust. 1-3) poza
siedzibą jednostki lub oddziałów (zakładów), w sytuacji gdy zostaną przekazane innej jednostce świadczącej usługi w zakresie
przechowywania dokumentów. W takim przypadku konieczne jest spełnienie wymogów art. 11 ust. 4 ustawy o rachunkowości stanowiącego
o powiadomieniu urzędu skarbowego o takim fakcie oraz zapewnieniu dostępności ksiąg rachunkowych dla organów kontrolnych.
7. Pozostałe zmiany
Ponadto zmieniony został zakres informacyjny  Zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym w zakresie terminologii, dostosowując
do zmian w art. 54 ust. 3 ( błąd podstawowy -  błąd ) oraz w związku ze zmianami w art. 8 ust. 3 (dot. rozliczania skutków finansowych)
w przypadku jednostek, w których organ zatwierdzający podjął decyzję o zaprzestaniu stosowania MSR.