Podstawowe zabiegi

Wnikanie wody do pędu może być też utrudnione wskutek jego zapowietrzenia. Można temu zaradzić
poprzez:

•

ukośne przycinanie pędów ostrym narzędziem, tak by ich końce nie były "poszarpane";

•

częstą zmianę wody, co ogranicza liczbę zawartych w niej bakterii i innych drobnoustrojów;

•

usuwanie części zbędnego ulistnienia, zmniejszające straty wody na skutek transpiracji, oraz
usuwanie liści na fragmencie pędu zanurzonego w wodzie, zapobiegające ich gniciu w wodzie;

•

umieszczenie kwiatów w chłodnym miejscu.

Niska temperatura hamuje rozwój pąków czy kwiatów, ogranicza oddychanie i zużywanie materiałów
zapasowych, obniża intensywność biosyntezy etylenu (gazu powodującego szybkie starzenie się
tkanek roślinnych), zmniejsza straty wody w procesie transpiracji, ogranicza rozwój patogenów.

Etylen

Głównym źródłem etylenu w atmosferze są zanieczyszczenia przemysłowe i spaliny samochodowe, ale
znajduje się on też w dymie papierosowym, jest obficie produkowany przez dojrzewające owoce,
wydzielany przez niektóre grzyby, bakterie oraz przez porażone wirusami rośliny, a także przez same
kwiaty, zwłaszcza przekwitające lub zapylone. Objawy działania etylenu są bardzo zróżnicowane
i nieodwracalne: więdnięcie i "zasypianie" kwiatów (występujące np. u goździków), zwijanie się
płatków, opadanie płatków, pąków i liści, żółknięcie i zasychanie działek kielicha, przebarwienia
okwiatu. Do wrażliwych na etylen należą goździki, storczyki, lilie, narcyzy, kosaćce, a do mało
wrażliwych można zaliczyć anturium, neriny, gerbery czy chryzantemy.

Aby uchronić kwiaty przed niekorzystnym działaniem etylenu, należy je przechowywać z dala od źródeł
jego wydzielania, w tym nie powinno się łączyć kwiatów rozwiniętych, a tym bardziej przekwitających,
z pozostającymi w stadium pąka. Konieczne jest też usuwanie kwiatów uszkodzonych mechanicznie
czy porażonych przez choroby, gdyż są one źródłem intensywnie produkowanego etylenu.

Kondycjonowanie

Najprostszą, a zarazem najlepszą ochroną roślin przed etylenem jest jednak kondycjonowanie,
czyli zabieg polegający na krótkotrwałym (2–24 godziny) umieszczeniu pędów w roztworze specjalnej
pożywki, w której składzie najczęściej znajduje się srebro, uniemożliwiające działanie etylenu, oraz
cukier. Skład pożywek bywa tak różny, jak różne są wymagania kwiatów, stąd — oprócz
uniwersalnych preparatów — dostępne są takie, których receptura (będąca tajemnicą firm oferujących
te środki) jest specjalnie dobrana do potrzeb poszczególnych gatunków roślin.

Nie wszystkie kwiaty pozytywnie reagują na obecność cukru (np. cantedeskia czy rośliny cebulowe),
niektóre z nich wymagają niższego stężenia cukru — do 2% (róże, chryzantemy — fot. 2 — lilie, i inne
o obficie ulistnionych pędach, gdyż cukier przyspiesza żółknięcie liści), inne zaś, jak goździki czy
mieczyki, wyższego — 4–5%. Są też gatunki, u których pożywka nie przedłuża trwałości, ale wpływa
na lepsze zakwitanie czy wybarwienie kwiatów. Stąd dla najważniejszych handlowo gatunków, a nawet
odmian uprawianych na kwiat cięty, opracowano dokładne zalecenia, dobierając skład pożywki do ich
potrzeb. Na przykład, dla gerbery zalecane jest bezpośrednio po zbiorze kondycjonowanie kwiatów
w preparacie Chrysal CVB zawierającym, między innymi, związki chloru. Preparat ten, podobnie jak
Chrysal RVB, zawierający siarczan glinu i zwilżacz, zalecany jest dla róż. Chrysal OVB, w którego
składzie znajdują się czwartorzędowe związki amoniowe, polecany dla chryzantem, hamuje rozwój
bakterii utrzymując wodę w czystości oraz polepsza jej pobieranie i przewodzenie. Specyficznym
preparatem jest Chrysal SVB przeznaczony dla alsteremerii i innych kwiatów o silnie ulistnionych
pędach, gdyż zawiera dodatkowo kwas giberelinowy zapobiegający żółknięciu liści.

W dalszych etapach obrotu (np. w kwiaciarni) także powinny być stosowane odpowiednie pożywki, na
przykład Chrysal Professional lub Chrysal Clear, i przeprowadzane zabiegi pielęgnacyjne (częsta

wymiana wody, utrzymanie naczyń w czystości, itp.), gdyż tylko wtedy uzyska się maksymalną dla
danego gatunku trwałość.

Przywracanie turgoru więdnącym kwiatom ciętym roślin cebulowych

Kosaciec (irys) holenderski

Przywiędłym irysom można przywrócić świeżość poprzez przycięcie łodyg i umieszczenie kwiatów
ciętych (końców pędów) na kilka godzin w ciepłej wodzie (40–45°C), by odzyskały sztywność, a potem
wstawienie ich do bardzo zimnej wody, najlepiej z kostkami lodu.

Lilia

Natychmiast po zakupie kwiatów z hurtowni należy kwiaty lilii delikatnie rozpakować, łodygi oczyścić z
dolnych liści, przyciąć i wstawić do chłodnej zakwaszonej (np. kwasem cytrynowym) wody o pH 3,5
lub do roztworu środka Chrysal Professional 2 czy Chrysal Select. Z rozchylających się pąków należy
systematycznie usuwać pylniki, gdyż nie tylko powodują zabrudzenie płatków, lecz również
przyspieszają starzenie się kwiatów.

Narcyz

Narcyzy należą do roślin wrażliwych na etylen, jednak ich reakcja na ten gaz uzależniona jest od
odmiany — u wrażliwych (np. 'Carlton', 'Dutch Master', 'Golden Harvest') zmienia się ustawienie
kwiatu, czyli szypułka się prostuje.

Jeżeli narcyzy mają być wykorzystane do kompozycji z innymi kwiatami, trzeba je bezpośrednio po
zbiorze i po każdorazowym przycięciu pędów umieścić na 24 godziny w naczyniu w wodą. Konieczne
jest bowiem wypłukanie szkodliwie działającego śluzu, który powoduje uszkodzenie innych kwiatów:
róż, goździków, frezji czy tulipanów. W celu zahamowania wydzielania śluzu z pędów można
zastosować roztwór preparatu Chrysal-Daffodil.

Tulipan

Wrażliwość tulipanów na etylen jest cechą odmianową. Większość odmian jest mało wrażliwa lub
zupełnie niewrażliwa na ten gaz. Do wrażliwych zalicza się 'Apeldoorn', u którego etylen może
powodować zasychanie pąków, "niebieszczenie" płatków i skrócenie trwałości kwiatów.

Przywiędłym kwiatom tulipanów można przywrócić świeżość przycinając pędy i wstawiając je do
zimnej wody. Skraca się je także ze względów estetycznych, gdyż po umieszczeniu w wazonie nadal
rosną, a po kilku dniach nadmiernie się wydłużają i wyginają ku światłu.

Hipeastrum (zwartnica)

Jeżeli kwiaty przechowywane są w temperaturze niższej niż 5°C, może zmienić się ich kolor, zwłaszcza
u czerwonych odmian. Kwiaty hipeastrum nie są wrażliwe na etylen.