5. Wytyczne branżowe dla kotłowni

5.1. Kotłownie o mocy do 30 kW

5.1.1. Lokalizacja

Zgodnie z PN-B-02431-1 kotły mogą być umieszczone w piwnicy lub na dowolnej kondygnacji

budynku, w pomieszczeniach nieprzeznaczonych do stałego przebywania ludzi (pomieszczenia pomoc-
nicze w mieszkaniu, pomieszczenia techniczne w budynku). Nie dotyczy to budynków wysokich
i wysokościowych, w których dopuszcza się umieszczenie kotłów w piwnicy lub na pierwszej bądź
ostatniej kondygnacji.

Zgodnie z Warunkami technicznymi, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (§172.1)

maksymalne, łączne obciążenie cieplne pochodzące od urządzeń gazowych nie może przekraczać war-
tości określonych w tabeli 49.

Tabela 49. Maksymalne, łączne obciążenie cieplne pochodzące od urządzeń gazowych

Maksymalne obciążenia cieplne pochodzące

Rodzaje pomieszczeń

od urządzeń gazowych na 1 m

3

kubatury pomieszczenia

bez odprowadzania spalin

z odprowadzaniem spalin

Pomieszczenia przeznaczone na stały

pobyt ludzi z wyłączeniem pomieszczeń

175 W

350 W

kuchennych w mieszkaniach

(150 kcal/h)

(300 kcal/h)

Pomieszczenia nieprzeznaczone na stały

pobyt ludzi oraz pomieszczenia kuchenne

930 W

4650 W

w mieszkaniach

(800 kcal/h)

(4000 kcal/h)

Podane wymagania nie dotyczą urządzeń z zamkniętą komorą spalania.

W przypadku gazu płynnego nie wolno kotłowni umieszczać w piwnicach i suterenach poniżej pozio-

mu terenu (wymagania Warunków technicznych...).

Wysokość pomieszczenia kotłowni – minimum 2,2 m dla nowo budowanych obiektów i 1,9 m dla

modernizowanych kotłowni w istniejącym budownictwie.

Kotły z otwartą komorą spalania nie mogą być instalowane:

•

na klatkach schodowych,

•

w garażach,

•

w pomieszczeniach, w których są przerabiane, składowane lub wytwarzane materiały niebezpieczne
pożarowo,

•

w łazienkach (dotyczy gazu płynnego).

5.1.2. Oświetlenie

Pomieszczenie, w którym znajdują się kotły, powinno mieć oświetlenie sztuczne, zainstalowane zgo-

dnie z wymaganiami stopnia ochrony IP-24. Zaleca się, aby pomieszczenie to miało oświetlenie natural-
ne, bezpośrednie lub pośrednie.

124

5.1.3. Wentylacja

Wentylacja nawiewna. W pomieszczeniu kotłów powinien znajdować się otwór wentylacji nawiew-

nej o powierzchni nie mniejszej niż 200 cm

2

, dolna krawędź nie niżej niż 30 cm ponad poziom posadzki

podłogi (dla gazów ziemnych) oraz na poziomie podłogi – dla gazów płynnych.

Wentylacja wywiewna. W pomieszczeniach kotłów powinien się znajdować niezamykany otwór

o powierzchni nie mniejszej niż 200 cm

2

umieszczony możliwie blisko stropu (dotyczy wszystkich

rodzajów gazu).

Uwaga: Dopuszcza się doprowadzenie powietrza zewnętrznego z sąsiednich pomieszczeń wyposażo-

nych w wentylację grawitacyjną pod warunkiem, że w drzwiach wejściowych do pomieszcze-
nia kotłowni znajduje się otwór o powierzchni czynnej nie mniejszej niż 200 cm

2

.

Zgodnie z §154.1 Warunków technicznych (...) w pomieszczeniu z paleniskami na paliwo stałe, płyn-

ne lub z urządzeniami gazowymi pobierającymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym
odprowadzeniem spalin, a także jeżeli powietrze do spalania dostarczane jest z zewnątrz bezpośrednio
do paleniska z zamkniętą komorą spalania szczelnym kanałem, stosowanie mechanicznej wentylacji
wyciągowej jest zabronione.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pomieszczeń, w których zastosowano wentylację nawiewno-

-wywiewną zblokowaną.

5.1.4. Instalacja odprowadzania spalin

Kotły z palnikami atmosferycznymi. Przekrój kanału spalinowego należy przyjąć lub obliczyć

według PN-93/M-35350

Kotły grzewcze gazowe wodne niskotemperaturowe i średniotemperaturowe.

Wymagania i badania. Długość przewodu spalinowego nie powinna być mniejsza niż 2 m. Najmniejszy
wymiar lub średnica kanału spalinowego powinna wynosić nie mniej niż 14 cm, a wysokość powinna
być taka, aby zapewnić ciąg kominowy wymagany przez producenta kotłów.

Kotły z palnikami nadmuchowymi. Przekrój i wysokość kanału spalinowego przyjąć według zale-

ceń producentów lub ustalić w sposób obliczeniowy.

Zgodnie §175.7 Warunków technicznych (...). Dopuszcza się wyprowadzenie przez zewnętrzną ścianę

budynku przewodów powietrzno-spalinowych od urządzeń gazowych o mocy do 21 kW w wolno stoją-
cych budynkach jednorodzinnych oraz o mocy do 5 kW w pozostałych budynkach. Wylot spalin powinien
znajdować się co najmniej 0,5 m od krawędzi okien i ryzalitów przesłaniających.

5.1.5. Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne

Należy zapewnić wyposażenie dostarczające do kotłów wodę o jakości wymaganej odpowiednimi

przepisami oraz odprowadzające wodę na zewnątrz.

5.1.6. Podłoga lub ściana

Podłoga lub ściana powinna być wykonana z materiałów niepalnych. W przypadku wykonania podłogi

lub ściany z materiałów palnych, na odległość minimum 0,5 m od krawędzi kotła, powinna być ona
pokryta trwale materiałem niepalnym.

5.1.7. Odległości od przeszkód

Odległość od przegród powinna być taka, aby zapewniony był dostęp do wszystkich części kotłów

wymagających obsługi, konserwacji i czyszczenia. Odległość przodu kotła od przegrody nie powinna
być mniejsza niż 1 m.

5. Wytyczne branżowe dla kotłowni

125

5.1.8. Wysokość pomieszczenia z kotłami

Wysokość pomieszczenia, w którym znajdują się kotły, powinna być taka, aby zapewnić możliwość

ich obsługi, nie mniej jednak niż 2,2 m. W istniejących budynkach dopuszcza się instalowanie kotłów
w pomieszczeniach technicznych o wysokości co najmniej 1,9 m.

5.2. Kotłownie o mocy 30–60 kW

5.2.1. Lokalizacja

Kotłownie mogą być lokalizowane na dowolnym poziomie budynku, ale w specjalnym do tego celu

wydzielonym pomieszczeniu (w przypadku gazu płynnego nie wolno umieszczać kotłów w piwnicach
i suterenach poniżej poziomu terenu – wymagania Warunków technicznych...). Zaleca się, aby pomie-
szczenie kotłowni miało co najmniej jedną ścianę zewnętrzną. Zaleca się lokalizację pomieszczenia
kotłowni możliwie centralnie w stosunku do ogrzewanych pomieszczeń.

5.2.2. Oświetlenie

Pomieszczenie, w którym znajdują się kotły, powinno mieć oświetlenie sztuczne, zainstalowane zgo-

dnie z wymaganiami stopnia ochrony IP-24. Zaleca się, aby pomieszczenie to miało oświetlenie natural-
ne bezpośrednie lub pośrednie.

5.2.3. Podłoga lub ściana

Podłoga lub ściana powinna być wykonana z materiałów niepalnych. W przypadku wykonania podłogi

lub ściany z materiałów palnych, na odległość minimum 0,5 m od krawędzi kotła powinna być ona
pokryta trwale materiałem niepalnym.

5.2.4. Wentylacja

Wentylacja nawiewna. W pomieszczeniu kotłów powinien znajdować się otwór wentylacji na-

wiewnej o powierzchni nie mniejszej niż 300 cm

2

, umieszczony w ścianie zewnętrznej pomieszczenia,

którego dolna krawędź powinna być umieszczona nie wyżej niż 30 cm ponad poziomem posadzki podłogi
(dla gazów ziemnych) oraz na poziomie podłogi – dla gazów płynnych.

Wentylacja wywiewna. W pomieszczeniach kotłów powinien się znajdować niezamykany otwór

o powierzchni nie mniejszej niż 200 cm

2

umieszczony możliwie blisko stropu (dotyczy wszystkich

rodzajów gazu).

Uwaga: Zgodnie z Warunkami technicznymi (...) §154.1. W pomieszczeniu z paleniskami na paliwo

stałe, płynne lub z urządzeniami gazowymi pobierającymi powietrze do spalania z pomie-
szczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin, a także jeżeli powietrze do spalania jest
dostarczane z zewnątrz bezpośrednio do paleniska z zamkniętą komorą spalania szczelnym
kanałem, stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione.
2. Przepisu ust.1 nie stosuje się do pomieszczeń, w których zastosowano wentylację nawiew-
no-wywiewną zblokowaną.

5.2.5. Instalacja odprowadzania spalin

Kotły z palnikami atmosferycznymi. Przekrój kanału spalinowego należy przyjąć lub obliczyć

według PN-93/M-35350

Kotły grzewcze gazowe wodne niskotemperaturowe i średniotemperaturowe.

Wymagania i badania. Długość przewodu spalinowego nie powinna być mniejsza niż 2 m. Najmniejszy

5.2. Kotłownie o mocy 30–60 kW

126

wymiar lub średnica kanału spalinowego powinna wynosić nie mniej niż 18 cm, a wysokość powinna być
taka, aby zapewnić ciąg kominowy wymagany przez producenta kotłów.

Kotły z palnikami wentylatorowymi. Przekrój i wysokość kanału spalinowego przyjąć według

zaleceń producentów lub ustalić w sposób obliczeniowy.

5.2.6. Odległości od przeszkód

Odległość od przegród powinna być taka, aby zapewniony był dostęp do wszystkich części kotłów

wymagających obsługi, konserwacji i czyszczenia.

Odległość przodu kotła od przegrody nie powinna być mniejsza niż 1 m.

5.2.7. Wysokość pomieszczenia z kotłami

Wysokość pomieszczenia, w którym znajdują się kotły, powinna być taka, aby zapewnić możliwość

ich obsługi, nie mniejsza jednak niż 2,2 m.

5.2.8. Instrukcje dotyczące obsługi kotłów oraz wskazówki użytkowania instalacji

Odpowiednie instrukcje obsługi i użytkowania instalacji wraz z niezbędnymi schematami należy

umieścić w widocznym miejscu kotłowni.

5.3. Kotłownie o mocy od 60 do 2000 kW

5.3.1. Lokalizacja kotłowni

Zaleca się, aby położenie kotłowni było możliwie centralne w stosunku do ogrzewanych pomie-

szczeń budynku lub w stosunku do budynków ogrzewanych przez wspólną kotłownię. Może ona znaj-
dować się na najniższej lub najwyższej kondygnacji budynku w pomieszczeniu specjalnie wydzielo-
nym i przewidzianym wyłącznie do zainstalowania kotłów wraz z niezbędnym wyposażeniem związa-
nym z ich eksploatacją. Pomieszczenie to powinno mieć co najmniej jedną ścianę zewnętrzną.

W budynku o liczbie kondygnacji większej niż cztery, kotłownie gazowe należy lokalizować na

najwyższej kondygnacji budynku. W tym przypadku nad kotłownią powinien być założony lekki strop,
swobodnie ułożony na konstrukcji nośnej, wykonany z materiałów niepalnych.

Uwaga: W przypadku gazu płynnego nie wolno umieszczać kotłowni w piwnicach i suterenach poni-

żej poziomu terenu – wymagania Warunków technicznych (...).

5.3.2. Położenie komina

Komin należy umieszczać jak najbliżej kotłów, w najwyższej części budynku przy ścianach wewnę-

trznych. Dopuszcza się kominy przybudowane do ścian zewnętrznych i wolno stojące. Zaleca się, aby
odległość od najdalej położonego kotła do komina, przy ciągu grawitacyjnym, nie była większa od 0,5
wysokości komina.

5.3.3. Zabezpieczenie przed wodami gruntowymi

Kotłownia znajdująca się na najniższej kondygnacji powinna być zabezpieczona przed przenika-

niem wód gruntowych.

5. Wytyczne branżowe dla kotłowni

127

5.3.4. Wejœcie do kot³owni

Wejœcie powinno mieæ oœwietlenie naturalne. Szerokoœæ schodów powinna wynosiæ co najmniej

1 m. Schody, pomosty i porêcze nale¿y wykonywaæ z materia³ów niepalnych. Zalecane jest zapewnienie

dostêpu do kot³owni z zewn¹trz budynku, w którym zosta³a ona zlokalizowana.

5.3.5. Pod³oga

Pod³oga powinna byæ wykonana z materia³ów niepalnych, wytrzyma³ych na zmiany temperatury

oraz na uderzenia. Pod³ogê nale¿y wykonaæ ze spadkiem w kierunku przy³¹cza kanalizacyjnego.

5.3.6. Drzwi wejœciowe

Drzwi do kot³owni powinny byæ niepalne, ich odpornoœæ ogniowa zgodna z aktualnymi przepisami,

szerokoœæ co najmniej 0,9 m i powinny byæ otwierane na zewn¹trz kot³owni. Powinny mieæ od we-

wn¹trz pomieszczenia zamkniêcie bezklamkowe, otwieraj¹ce siê z kot³owni pod naciskiem.

5.3.7. Strop

Strop nad i pod kot³owni¹ powinien byæ gazoszczelny z izolacj¹ ciepln¹ i przeciwdŸwiêkow¹ oraz

mieæ odpornoœæ ogniow¹ zgodnie z aktualnymi przepisami. Wymaganie to nie dotyczy stropu kot³owni

na najwy¿szej kondygnacji budynku.

5.3.8. Wentylacja

Wentylacja nawiewna. Kot³ownia powinna mieæ kana³y nawiewne umieszczone w przegrodzie

zewnêtrznej, a dolna ich krawêdŸ umieszczona nie wy¿ej ni¿ 30 cm ponad poziomem pod³ogi. Po-

wierzchnia otworów nawiewnych i kana³ów nawiewnych powinna wynosiæ co najmniej 5 cm

2

na ka¿dy

1 kW nominalnej mocy cieplnej kot³ów, nie mniej ni¿ 300 cm

2

. Kana³y i otwory nawiewne powinny byæ

niezamykane. W celu umo¿liwienia regulacji nawiewu, nale¿y stosowaæ urz¹dzenia zapewniaj¹ce ogra-

niczenie przekroju przep³ywowego, nie wiêcej jednak ni¿ 50%. Usytuowanie otworu nawiewnego nie

powinno powodowaæ zagro¿enia zamarzania instalacji wodnych znajduj¹cych siê w kot³owni.

W przypadku wystêpowania takiego zagro¿enia nale¿y zapewniæ mo¿liwoœæ ogrzewania powietrza ze-

wnêtrznego.

Wentylacja wywiewna. Kot³ownia powinna mieæ niezamykane kana³y i otwory wywiewne, umie-

szczone mo¿liwie blisko stropu, a powierzchnia otworów wywiewnych równa co najmniej po³owie

powierzchni otworów nawiewnych, nie mniejsza jednak ni¿ 200 cm

2

. Stosowanie mechanicznej wenty-

lacji wyci¹gowej jest niedopuszczalne.

5.3.9. Instalacja odprowadzania spalin

Kot³y z palnikami atmosferycznymi. Przekrój kana³u spalinowego nale¿y przyj¹æ lub obliczyæ we-

d³ug PN-93/M-35350

Kot³y grzewcze gazowe wodne niskotemperaturowe i œredniotemperaturowe.

Wymagania i badania. D³ugoœæ przewodu spalinowego nie powinna byæ mniejsza ni¿ 2 m.

W pomieszczeniu kot³owni dopuszcza siê przy³¹czenie kilku kot³ów z palnikami atmosferycznymi

do wspólnego przewodu spalinowego, pod warunkiem zastosowania skrzyniowego przerywacza ci¹gu

lub wyposa¿enia kot³ów w czujniki zaniku ci¹gu kominowego wy³¹czaj¹cych równoczeœnie wszystkie

kot³y.

Kot³y z palnikami wentylatorowymi. Przekrój i wysokoœæ kana³u spalinowego przyj¹æ wed³ug zale-

ceñ producentów lub ustaliæ w sposób obliczeniowy. Ka¿dy kocio³ z zamkniêt¹ komor¹ spalania powi-

nien mieæ w³asny kana³ spalinowy, do którego nie wolno przy³¹czaæ zarówno innych kot³ów, jak i urz¹dzeñ

wentylacyjnych.

5.3. Kot³ownie o mocy od 60 do 2000 kW

128

5.3.10. Oświetlenie

Oświetlenie kotłowni powinno być naturalne, możliwie od przodu kotłów, a powierzchnia okien nie

mniejsza niż 1:15 względem podłogi kotłowni, przy czym co najmniej 50% powierzchni okien powinna
mieć możliwość otwierania. Poza tym kotłownię należy wyposażyć w oświetlenie sztuczne, zainstalo-
wane zgodnie z wymaganiami stopnia ochrony IP-65.

5.3.11. Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne

Kotłownia powinna być wyposażona w instalacje wodociągowe i kanalizacyjne oraz urządzenia

umożliwiające schładzanie i odprowadzenia wody, o pojemności co najmniej równej pojemności wod-
nej największej jednostki kotłowej. Należy zapewnić wyposażenie umożliwiające dostarczenie do ko-
tłów wody, o jakości wymaganej odpowiednimi przepisami oraz do odprowadzania jej na zewnątrz.

5.3.12. Pompy o napędzie mechanicznym

Pompy tego typu mogą być umieszczane w pomieszczeniu kotłowni, jeżeli są spełnione wymagania

norm w zakresie ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach.

5.3.13. Ustawienia kotłów

Kotłów nie należy zestawiać, a minimalna odległość między kotłami nie może być mniejsza niż

0,5 m. Odległość tylnych i bocznych ścian kotłów od ścian pomieszczenia kotłowni powinny być takie,
aby była możliwa właściwa obsługa kotłów i nie powinny być mniejsze niż 1 m. Kotły należy instalo-
wać w taki sposób, aby odległość między przegrodą, w której są umieszczone otwory wentylacji na-
wiewnej, a palnikami kotłów była nie mniejsza niż 1,5 m.

Dopuszcza się odstępstwa co do minimalnej odległości między kotłami w przypadku stosowania

kotłów sekcyjnych (kompaktowych).

5. .14. Wysokość kotłowni

Wysokość kotłowni powinna być taka, aby była zapewniona właściwa obsługa kotłów i powinna być

nie mniejsza niż 2,5 m.

5.3.15. Fundamenty pod kotły

Fundamenty powinny być dostosowane do konstrukcji kotłów zgodnie z wymaganiami producenta

i wystawać co najmniej 5 cm nad poziom podłogi kotłowni.

5.3.16. Prowadzenie przewodów

Wszystkie przewody w obrębie kotłowni powinny być prowadzone w taki sposób, aby nad przejścia-

mi był zapewniony wolny prześwit, wynoszący co najmniej 2 m.

5.3.17. Umieszczenie armatury

Armatura w kotłowni powinna być tak umieszczona, aby była dostępna z poziomu podłogi kotłowni

albo ze specjalnie wykonanych pomostów, jednak nie wyżej niż 1,8 m od podłogi lub pomostu.

5.3.18. Wyposażenie kotłów

Kotły powinny mieć kompletne wyposażenie służące do obsługi i kontroli prawidłowości ich działa-

nia, przewidziane przez producenta kotłów.

5. Wytyczne branżowe dla kotłowni

3

129

5.3.19. Zabezpieczenie kotłów i instalacji grzewczej

Kotły i współpracujące z nimi instalacje grzewcze powinny być zabezpieczone zgodnie z wymaga-

niami obowiązujących norm i przepisów.

5.3.20. Sygnalizator akustyczny

W kotłowni powinien znajdować się sygnalizator akustyczny informujący użytkowników budynku

o przekroczeniu założonego, dopuszczalnego stężenia wynoszącego 10% dolnej granicy wybuchowo-
ści mieszaniny gazu z powietrzem. Zaleca się połączenie sygnalizatora akustycznego z układem auto-
matycznego odcięcia dopływu gazu do kotłowni.

5.3.21. Instalacja zasilania gazem

Instalacja zasilania gazem powinna być taka, aby możliwe było odcięcie:

•

dopływu gazu do każdego kotła,

•

wewnątrz kotłowni wspólnego dopływu gazu do wszystkich kotłów,

•

z zewnątrz budynku dopływu gazu do kotłowni.
Powinna być możliwa ręczna obsługa wspólnych odcięć dopływu gazu, wewnątrz i na zewnątrz

budynku. Instalacja gazowa doprowadzająca gaz do kotłowni powinna być przeznaczona tylko do zasi-
lania kotłów.

5.3.22. Instrukcje dotyczące obsługi kotłów

oraz wskazówki użytkowania instalacji

Odpowiednie instrukcje obsługi i użytkowania instalacji wraz z niezbędnymi schematami należy

umieścić w widocznym miejscu kotłowni.

5.3. Kotłownie o mocy od 60 do 2000 kW