Wydział Przyrodniczo – Techniczny
Katedra Technologii
Kierunek Edukacja Techniczno -
Informatyczna

Opracowała:

Emilia Jachna

Praca z przedmiotu Organizacja pracy, zarządzanie i elementy ergonomii

mgr Z. Siwerska

2

Spis treści

Spis treści ................................................................................................. 2

Jakość pracy, jakość produkcji i produktu ................................................ 3

Jakość ................................................................................................... 3

Normy ISO .......................................................................................... 3

Norma ISO 9001. ................................................................................... 4

Normy ISO 9001:2000: .......................................................................... 5

Dlaczego certyfikat ISO 9001:2000? .................................................. 5

Opis normy. ........................................................................................ 6

Jakość Pracy ............................................................................................ 8

Jakość Produkcji i Jakość Produktu. ...................................................... 10

Kontrola jakości ................................................................................... 11

Zapewnienie jakości ............................................................................ 11

3

Jakość pracy, jakość produkcji i

produktu

Jakość

Jako pierwszy owego określenia użył Platon – jakość z greckiego poiotes –

zdefiniował jakość jako „pewien stopień doskonałości”. Było to wtedy pojęcie

filozoficzne i tak owe pozostało do czasów współczesnych. Ustalono, że jakość

posiada liczne cechy obiektywne, mierzalne, jak masa i kształt oraz subiektywne

oceniane przez każdego inaczej jak barwa czy zapach. Cyceron tworząc łaciński

odpowiednik słowa jakość użył słowa qualitas, zwrot przyjął się w niektórych jezykach

romańskich i garmańskich, jako m.in.: włoskie - qualita, francuskie - qualite,

niemieckie - die Qualitat, angielskie - quality.

Normy ISO

Do określenia jakości produkcji służą standardy ISO, jest to Międzynarodowa

Organizacja Normalizacyjna. Normy ISO ustalone są we wszystkich dziedzinach

naszego życia codziennego. Od chwili powstania po dziś dzień ISO opublikował

ponad 17000 norm.

W pracy pozostanę tylko przy rodzinę standardów ISO 9000 – standardów

zarządzania jakością.

4

ISO 9000 są one powszechnie uznawane podstawę budowania systemów

zarządzania jakością we wszystkich organizacjach, bez względu na rodzaj ich

działalności. Normy zawierają terminologię, wymagania oraz wytyczne dotyczące

wyprowadzania, doskonalenia i kontrolowania systemu zarządzania jakością.

Rodzina norm ISO serii 9000 składa się z 4 norm podstawowych:

ISO 9000:2005 - polski odpowiednik: PN-EN ISO 9000:2006(U) System

zarządzania jakością – Podstawy i terminologia

ISO 9001:2000 - polski odpowiednik: PN-EN ISO 9001:2001 System

zarządzania jakością - Wymagania

ISO 9004:2000 - polski odpowiednik: PN-EN ISO 9004:2001 Systemy

zarządzania jakością - Wytyczne doskonalenia funkcjonowania

ISO 19011:2002 - polski odpowiednik: PN-EN ISO 19011:2005 Wytyczne

dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością lub zarządzania

środowiskowego.

Norma ISO 9001.

Ja pozostanę przy ISO 9001. Jest to system zarządzania jakością – Wymagania –

międzynarodowa norma określająca wymagania, które winny spełniać systemy

zarządzania jakością w organizacji. Norma została opracowana w 2000 roku przez

Międzynarodową Organizację Normalizacyjną, a w języku polskim norma została

wydana we wrześniu 2001 roku, przez Polski Komitet Normalizacji. Jest to jedyna

norma zawierająca wymagania dla systemów zarządzania jakością, przeznaczona

dla celów certyfikacji.

5

Normy ISO 9001:2000:

Są to normy o zasięgu międzynarodowym;

Definiują minimalne wymagania wobec systemu jakości

W celu udokumentowania możliwości opracowania i dostarczenia danego

wyrobu lub usługi

Służące uzyskaniu zadowolenia klienta osiąganemu poprzez skuteczne

wdrożenie systemu jakości oraz ciągły proces doskonalenia jakości

Dlaczego certyfikat ISO 9001:2000?

Certyfikowany system jakości daje firmom wielorakie korzyści, z których jako

priorytetowe należy wymienić:

gwarancję niekwestionowanego poziomu świadczonych usług, przewagę nad

konkurencją,

większą satysfakcję klientów

jasną i uporządkowaną strukturę organizacyjną,

nadzorowane procesy usługowe,

mniejsze koszty " złej jakości " eliminowane dzięki systematycznej analizie

powstałych

niezgodności

oraz

podejmowanie

określonych

działań

korygujących i zapobiegawczych,

ciągłe doskonalenie zarządzania firmą,

wzrost zyskowności.

6

Opis normy.

Normę tę mogą stosować wszystkie organizacje, niezależnie od ich wielkości i

rodzaju. Ukierunkowana jest ona na zrozumienie i spełnienie wymagań klienta, a

wiec określonych potrzeb względem wyrobów danej organizacji, przyjęcie podejścia

procesowego, dostarczenie wyników skuteczności procesów oraz ich ciągłe

doskonalenie, w oparciu o obiektywne pomiary. Standard ten zaleca objęcie

procesów organizacji cyklem PDCA, zwanym również jako Cykl Deminga ( z ang.

Plan – Do – Check – Act), Według tej wersji cykl składa się z następujących po sobie

działań:

Zaplanuj ( Plan) – Zaplanuj lepszy sposób działania, lepszą metodę.

Wykonaj, Zrób (Do) – Zrealizuj plan na próbę.

Sprawdź (Check) – Zbadaj, czy rzeczywiście nowy sposób działania

przynosi lepsze rezultaty.

Zastosuj (Act) – Jeśli nowy sposób działania przynosi lepsze rezultaty,

uznaj go za normę, zestandaryzuj i monitoruj jej stosowanie.

Do głównych wymagań normy należą m. in.:

Wprowadzenie nadzoru nad dokumentacją i zapisem,

Zaangażowanie kierownictwa w budowie systemu zarządzania

jakością,

Usystematyzowanie zarządzania zasobami,

Ustanowienie procesów realizacji wyrobów,

Dokonywanie systematycznych pomiarów:

o

Zadowolenie klienta,

o

Wyrobów,

o

Procesów.

7

Wszystkie te wymagania są szczegółowo opisane w przedmiotowej normie i

uwzględniają osiem zasad jakości:

zorientowanie na klienta (pozycja organizacji na rynku jest zależna od

jej klientów);

przywództwo (kierownictwo organizacji wypracowuje kierunki jego

rozwoju);

zaangażowanie ludzi (najcenniejszym dobrem organizacji są ludzie);

podejście procesowe (skuteczność i efektywność organizacji zależą w

głównej mierze od jakości realizowanych w niej procesów);

systemowe podejście do zarządzania (zarządzanie jakością jest

traktowane jako zarządzanie wzajemnie ze sobą powiązanymi

procesami);

ciągłe doskonalenie (stałym celem organizacji jest ciągłe doskonalenie

realizowanych w niej procesów);

rzeczowe podejście do podejmowania decyzji (podejmowanie decyzji

opiera się na analitycznej, logicznej bądź intuicyjnej analizie wszelkich

dostępnych danych i informacji);

wzajemne korzyści w stosunkach z dostawcami (tworzenie wzajemnie

korzystnych stosunków z dostawcami materiałów i usług stanowi dla

organizacji gwarancję wysokiej jakości).

Owa norma składa się z w/w ośmiu rozdziałów, z czego od 4 do 8 zawierają

wymagania. W przypadku gdy organizacja spełnia wszystkie wymagania tej normy (

dopuszcza się odrzucenie rozdziału 7.3 i 7.5), można ubiegać się o wydanie

stosownego certyfikatu. Certyfikat zgodności z powyższą normą wydaje niezależna

jednostka certyfikująca.

ISO 9001 to standard akceptowany i rozpoznawany na całym świecie.

8

Jakość Pracy

Biorąc pod uwagę niejednoznaczność pojęć jakości oraz pracy, należy stwierdzić, że

jakość pracy również nie może być zdefiniowana bez przyjęcia określonego punktu

widzenia. B. Suchodolski definiuje to pojęcie z punktu widzenia pracownika i zakładu

pracy twierdząc, iż dobra praca to taka, która jest dostosowana do potrzeb

pracownika. Dostosowanie to ma polegać na spełnieniu spełnieniu dwu warunków:

pracujący ma poczucie wartości tego co wytwarza,

sam proces jest dla niego przyjemny i wartościowy.

B. M. Sucharzewski uwzględnia powstający produkt, jednak pomija wytwórcę,

stwierdzając, że jakość pracy „obejmuje złożoność pracy, jej użyteczność w

gospodarce narodowej a także profesjonalne mistrzostwo wyrażone w cechach

wytworzonych wyrobów i świadczonych usług”. J. Kordaszewski ujmuje w swojej

definicji uczestników procesu pracy, klientów, organizację oraz otoczenie. Zauważa,

że poprawa jakości pracy to zwiększenie korzyści dla każdej z tych grup. Dla

pracowników oznacza to podnoszenie bezpieczeństwa, likwidację zagrożeń i

uciążliwości, odpowiednie warunki medyczne i socjalne, sensowność treści pracy,

świadomość jej pożyteczności, tworzenie duchowych i materialnych wartości.

Dodatkowym korzyściami są partycypacja decyzyjna, stanowienie i przestrzeganie

norm,

zasad

pracy

i

organizacji

oraz

obiektywizm

w

wynagradzaniu.

Przedsiębiorstwo uzyskuje racjonalność w działaniu i dyspozycji zasobami oraz

lepszy wynik ekonomiczny. Klient otrzymuje lepszy wyrób, charakteryzujący się

wyższym poziomem realizacji istotnych dla niego funkcji (J. Kordaszewski 1989, s.

20-43).

Jakość pracy można również postrzegać poprzez jej efektywność. T. Kotarbiński

efektywność postrzega jako połączenie sprawności – biegłości w danej dziedzinie – i

skuteczności – umożliwienia zrealizowania celu (T. Kotarbiński 1965, s. 113-127). J.

9

Zieleniewski natomiast łączy trzy pojęcia: korzystności – wartość wyników

użytecznych jest większa od wartości kosztów, ekonomiczności – iloraz wartości

wyników użytecznych i wartości kosztów większy od jedności i ekonomizacji działań

– zwiększanie wyników lub zmniejszanie kosztów (J. Zieleniewski 1969, s. 226-8).

Jakość pracy jest ściśle powiązana z pojęciami jakości produktu oraz jakości życia.

Człowiek, który rozumuje w sposób racjonalny stara się podnosić jakość i

produktywność swojej pracy, ponieważ w ten sposób może podnieść jakość życia.

Zmniejsza zatem nakłady niezbędne do osiągnięcia wyznaczonych celów i stara się

poprawić warunki, w których praca jest wykonywana (T. Wawak 1998, s. 7).

Jak zauważa J. Tischner, niegdyś postrzeganą wartością pracy było podtrzymanie

życia, natomiast wartości kulturalne, jak osiągnięcie prawdy, piękna i dobra, były

definiowane oddzielnie. Współcześnie praca stanowi jedną z dróg dążenia do

prawdy, bez której można mówić jedynie o „pracy bez sensu”. Praca może być

sensowna tylko wówczas, gdy uwzględnia oprócz wymiaru ekonomicznego, także

osobowy, społeczny i metafizyczny. Ponieważ każdy produkt uczestniczy w łańcuchu

tworzenia wartości, pracę można postrzegać jako formę dialogu społecznego (J.

Tischner 1985, s. 41). Rozwijając tezę W. E. Deminga o dużym wpływie kierownictwa

na jakość produktów, T. Wawak stwierdza, że jakość pracy zależy w 60-70% od

jakości zarządzania, a tylko w pozostałej części od jakości wykonywania poleceń (T.

Wawak 1998, s.14). Zależność między tymi pojęciami prezentuje rysunek poniżej.

Źródło: (T. Wawak 2001, s. 73)

10

Podsumowując rozważania o definicji jakości pracy uznać należy, iż definicje

wykorzystujące tylko jeden punkt widzenia mają ograniczone zastosowanie. Próba

stworzenia definicji uniwersalnej, jeżeli to możliwe, powinna uwzględniać wszystkie

istotne aspekty. Jednak byłaby ona wówczas zbyt rozwinięta, a przez to niewygodna

w praktycznym wykorzystaniu.

Jakość Produkcji i Jakość Produktu.

Rozpatruje się ją w obrębie wyrobu tego samego rodzaju. A wiec jakość produktu

oznacza osiągane przez obiekty tego samego rodzaju różnego poziomu

doskonałości. W odniesieniu do produkcji przemysłowej jakość to zbiór cech

stanowiących stopniu zaspokojenia potrzeb i spełnienia wymagań konsumenta.

Na jakość wyrobu składają się:

jakość wzory (jakość typu) - powstające w wyniku prawidłowego

rozpoznawania rynku (potrzeb), prawidłowego przygotowania konstrukcyjnego

– technologicznego

jakość wykonania - oznaczająca stopień zgodności wytworzonego wyrobu z

parametrami jego dokumentacyjnego wzoru. Realizacja projektu często

odchyla się od idealnego wzorca, ale w obrębie dopuszczalnych granic

tolerancji, w obrębie których wyrób uznajemy za zgodny z wzorem

(nieprawidłowości funkcjonowania maszyn i urządzeń, wady surowców i

materiałów, niedbałość wykonawców, zła organizacja produkcji, nieprawidłowa

kontrola techniczna).

11

Kontrola jakości

Kontrola jakości obejmuje wszystkie stopnie przepływu (przeróbki) materiałów,

począwszy od kontroli surowców na wejściu, poprzez bieżącą i międzyoperacyjną

kontrolę półproduktów, na kontroli wyjściowej wyrobów kończąc. Jeśli materiał nie

spełnia wymagań jakościowych, nie jest dopuszczany do procesu przetwórstwa,

ewentualnie do dystrybucji. Przeprowadzana jest regularna kontrola warunków

produkcji i składowania.

Zapewnienie jakości

Zapewnienie jakości stanowi zespół czynności systemowych, których celem jest

zapewnienie produkcji wyrobów o wysokiej jakości. Obejmuje określenie wymagań

jakościowych dla wszystkich surowców, półproduktów i wyrobów, wymagań

dotyczących urządzeń, pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych, określenie

technologii produkcji i kontroli, metod szkolenia pracowników i rozwiązywania

reklamacji oraz stwierdzonych niezgodności. System inspekcji wewnętrznych

kontroluje przebieg zarówno poszczególnych procesów, jak i funkcjonalności całego

systemu zarządzania jakością. Celem inspekcji wewnętrznych jest przede wszystkim

kontrola przestrzegania wszystkich procedur, instrukcji, prowadzenia rejestrów i

pozostałych

czynności,

związanych

z

zakupami,

kontrolą,

produkcją

i

magazynowaniem.

Jakość produkcji jest to jakość produktów tego samego rodzaju. Zwracając uwagę na

produkcje należy zauważyć, iż żeby produkt był dobry oraz spełniał określone normy

potrzebne są maszyny, ludzie obsługujący owe maszyny, potrzebne są fundusze

oraz plan produkcji.

Perfekcyjna

jakość

produkcji

gwarantuje

wykonanie

produktu

finalnego

zaspakajającego w pełni oczekiwania klienta.

12

Im bardziej jakość produkcji wzrasta, podnosząc standardy w organizacji, wzrasta

także jakość produktu. Jest to adekwatne, skoro poziom wyposażenia, poziom

pracowników oraz poziom technologii wzrasta to z pewnością wzrasta jakość

produkowanego produktu.