1. Układ pokarmowy
a) przewod pokarmowy – droga, ktorą wędruje pokarm
– jama ustna
– gardło
– przełyk
– żołądek
– jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze, jelito kręte)
– jelito grube
– jelito proste
– odbyt
b) gruczoły trawienne
– ślinianki (podjęzykowe, podżuchwowe, przyuszne)
– wątroba (pęcherzyk żołciowy)
– trzustka
2. Funkcje
a) ślinianki
– produkują ślinę zlepiającą pokarm
– produkują amylazę ślinową – enzym rozpoczynający
trawienie cukrow złożonych na
dwucukry: maltozę i dekstryn
b) żołądek
– rozpoczyna się trawienie białek
– środowisko kwaśne aktywuje nieaktywny enzym
pepsynogen do pepsyny
– pepsyna przecina długie białka na peptydy
c) dwunastnica
* trawienie tłuszczy
- wątroba produkuje żołć (rozpadająca się hemoglobina,
cholesterol, kwasy tłuszczowe, barwniki
żołciowe) wydzielana przez pęcherzyk żołciowy bierze udział
w emulgacji tłuszczow (rozbicie

dużych kropli tłuszczu na małe)
tłuszcze – lipaza-> glicerol + kwasy tłuszczowe
* trawienie białek
- dwunastnica wydziela nieaktywne enzymy trypsynogen i
hymotrypsynogen, ktore w środowisku
lekko zasadowym (pH 7,2) przekształcają się do trypsyny i
hymotrypsyny
peptydy – trypsyna i hymotrypsyna → dwu-, troj-,
czteropeptydy
- jelito cienkie
dwu-, troj-, czteropeptydy - >dwupeptydazy,
karbokypeptydazy, aminopeptydazy → aminokwasy
*trawienie cukrow
- wielocukier dekstryna pod wpływem amylazy trzustkowe
powstają dwucukry (maltoza, sacharoza,
laktoza)
maltoza -maltaza → glukoza + glukoza
laktoza -laktaza → glukoza + galaktoza
sacharoza -sacharaza → glukoza + fruktoza
3. Budowa układu wydalniczego
– parzyste nerki
– parzyste moczowody
– pęcherz moczowy
– cewka moczowa
4. Budowa nerki
a) część korowa – filtracja osocza krwi, resopcja zwrotna
wody
b) część rdzenna nerki – piramidy nerkowe zbudowane z
kanalikow nefronow, zagęszczanie
moczu
c) miedniczka nerkowa – mocz ostateczny

5. Budowa i funkcje nefronu
a) ciałko nerkowe (kora nerki) – tętniczka doprowadzająca
krew, kłębuszek nerkowy, tętniczka
odprowadzająca
b) kanalik kręty bliższy (kora nerki)
c) pętla nefronu (Henlego - rdzeń)
– ramię zstępujące
– ramię wstępujące
d) kanalik kręty dalszy (kora nerki)
e) kanalik zbiorczy
6. Etapy powstawania moczu
a) filtracja osocza krwi
– ciałka nerkowe
– przez nabłonek jednowarstwowy płaski przenikają do
torebki Bowmana szkodliwe
substancje – mocznik, kwas moczowy, drobnocząsteczkowe
substancje (H2O, sole
mineralne, cukry proste, aminokwasy, sole mineralne,
witaminy)
b) resopcja zwrotna obowiązkowa
– kanalik kręty bliższy
– odzyskiwanie substancji tj. woda, sole mineralne, witaminy,
cukry, aminokwasy
c) zagęszczanie moczu – odzyskiwanie wody i soli
mineralnych
– pętla nefronu
– ramię zstępujące jest rozpuszczalne dla H2)
– ramię wstępujące jest przepuszczalne dla jonow N+
d) resopcja zwrotna nieobowiązkowa i sekrecja
- sekrecja – przenikanie z naczyń krwionośnych do kanalika
barwnikow, lekow, sterydow

7. Funkcje nerek
- regulacyjna
a) regulacja objętości wydalanej wody z organizmu;
wazopresyna zatrzymuje wodę w organizmie
b) regulacja stężenia elektrolitow płynow ustrojowych
poprzez wydalania kationow K+, Na+, Ca+,
Mg+ i anionow S-, F-, Cl-.
c) regulacja ciśnienia osmotycznego płynow ustrojowych np.
ciśnienia krwi
d) regulacja rownowagi kwasowo – zasadowej w organizmie
człowieka za pomocą regulacji
stężenia jonow wodorowych H+ i OH-.
- wydzielnicza (endokrynna) – nerki produkują hormony
reninę i erytropoetynę
a) renina – zapobiega spadkowi ciśnienia krwi
b) erytropoetyna – wpływa na syntezę erytrocytow w szpiku
kostnym
8. Budowa układu oddechowego
a) gorne drogi oddechowe
– jama nosowa
– gardło
– krtań
b) dolne drogi oddechowe
– tchawica
– 2 oskrzela
– oskrzeliki I, II, III rzędu
– pęcherzyki płucne, tworzące płuco
9. Wymiana gazowa
a) faza czynna – wdech
– skurcz mięśni międzyżebrowych (żebra ku gorze)
– skurcz przepony (przepona w doł)

– zwiększona objętość klatki piersiowej i płuc (opłucna płucna
i opłucna ścienna sklejone
płynem surowiczym umożliwiają wzrost objętości płuc
podczas wzrostu objętości klatki
piersiowej)
– zmniejszenie ciśnienia w płucach
– powietrze z zewnątrz przedostaje się do płuc
b) faza bierna – wydech
– rozkurcz mięśni międzyżebrowych (żebra w doł)
– rozkurcz przepony (przepona do gory)
– zmniejszona objętość klatki piersiowej i płuc
– zwiększenie ciśnienia w płucach
– powietrze wydostaje się z płuc