WSKAZÓWKI OCENY BEZPIECZEŃSTWA CHEMICZNEGO

Wskazówki dotycz

wymaga

w zakresie informacji

oraz oceny bezpiecze

stwa

chemicznego

Rozdział R.12: System deskryptorów dla

zastosowa

Maj 2008 r.

(Wersja 1.2)

Wskazówki dotycz

ce wdra

ania systemu REACH

INFORMACJA PRAWNA

Niniejszy dokument zawiera wskazówki dotycz

ce systemu REACH oraz informacje na

temat obowi

zków wynikaj

cych z rozporz

dzenia REACH i sposoby ich wypełniania.

Czytelnicy powinni jednak pami

e tekst rozporz

dzenia REACH jest jedyn

autentyczn

podstaw

prawn

e informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie

stanowi

porady prawnej. Europejska Agencja Chemikaliów nie ponosi

adnej

odpowiedzialno

ci za tre

ść

niniejszego dokumentu.

WYLACZENIE ODPOWIEDZIALNOSCI

Poni

szy tekst jest tłumaczeniem roboczym dokumentu pierwotnie sporz

dzonego w

zyku angielskim. Tekst został przetłumaczony i sprawdzony pod k

tem kompletno

przez

Centrum

Tłumacze

dla

Organów

Unii

Europejskiej.

Sformułowania

naukowe/techniczne b

podlega

weryfikacji. Zwracamy uwag

e wersja angielska,

która jest równie

dost

pna na tej stronie internetowej, jest wersj

oryginaln

Powielanie dozwolone pod warunkiem podania

ródła informacji.

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

WSTĘP

Niniejszy dokument opisuje wynikające z rozporządzenia REACH wymagania w zakresie
informacji w odniesieniu do własności, narażenia, zastosowań, środków kontroli ryzyka oraz oceny
bezpieczeństwa chemicznego substancji. Dokument należy do serii dokumentów informacyjnych
mających na celu pomoc wszystkim zainteresowanym podmiotom w przygotowywaniu się do
wypełnienia obowiązków wynikających z rozporządzenia REACH. Dokumenty te obejmują
szczegółowe wskazówki na temat szerokiego zakresu procedur REACH, jak również na temat
niektórych określonych metod naukowych i(lub) technicznych, które powinny być stosowane przez
przemysł lub władze w myśl rozporządzenia REACH.

Dokumenty informacyjne zostały przygotowane i omówione w ramach projektów wdrożenia
systemu REACH (REACH Implementation Projects, RIP), prowadzonych przez służby Komisji
Europejskiej przy zaangażowaniu podmiotów z poszczególnych państw członkowskich,
przedstawicieli branżowych oraz organizacji pozarządowych. Dostęp do tych dokumentów możliwy
jest poprzez witrynę internetową Europejskiej Agencji Chemikaliów (

http://echa.europa.eu/reach_pl.asp

W witrynie tej publikowane będą również kolejne dokumenty informacyjne, po ich ukończeniu lub
aktualizacji.

Niniejszy dokument odnosi się rozporządzenia REACH (WE) nr 1907/2006 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r.

Sprostowanie do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r.

w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH),
utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego
rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady
76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. L 396 z 30.12.2006);
zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1354/2007 z dnia 15 listopada 2007 r. dostosowującym rozporządzenie
(WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych
ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) ze względu na przystąpienie Bułgarii i Rumunii (Dz.U. L 304
z 22.11.2007, str. 1).

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

HISTORIA DOKUMENTU

Wersja

Uwagi

Data

Wersja 1

Wydanie pierwsze

maj 2008 r.

Wersja 1.1

−

Do systemu numeracji PROC (kategorii procesów)
dołączono

kategorie

procesów

związanych

z wykorzystaniem metali i innych minerałów

−

Wprowadzono niewielką zmianę w sformułowaniu SU
10

−

Dodano kategorię „PC 39, produkty higieny osobistej”

−

W SU 6 dodano miazgę i stworzono podpodział
w kategorii „innych” czynności produkcyjnych lub usług
(0-1 dla „innej działalności gospodarczej związanej
z chemikaliami”

0-2

dla

„innej

działalności

gospodarczej niezwiązanej z chemikaliami”)

−

systemie

numerowania

kategorii

wyborów

wprowadzono technicznie usprawnienia

−

Wszystkie pozycje typu „inny” zostały przeniesione
z ostatniego na pierwsze miejsce na liście wyboru

lipiec 2008 r.

Wersja 1.2

−

Korekta numerowania PROC 22 w załączniku R.12-3.

−

Przeniesienie nieprawidłowo umiejscowionego „aparaty
fotograficzne i kamery wideo” z AC 9 do AC 3-4 w
załączniku R.12-4.

−

Dostosowanie systemu numerowania w załączniku R.12-
4 do struktury kategorii.

październik 2008 r.

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Konwencja cytowania rozporządzenia REACH

W przypadku dosłownego cytowania rozporządzenia REACH cytat oznaczony jest kursywą w
cudzysłowie.

Lista stosowanych terminów i skrótów

Patrz rozdział R.20

Lokalizacja

Poniższa rycina przedstawia umiejscowienie rozdziału R.12 w dokumencie informacyjnym.

http://echa.europa.eu

Informacje: dost

pne – wymagane/potrzebne

Ocena nara

enia (EA)

Ocena zagro

enia (HA)

Przekazanie scenariusza

nara

enia poprzez eSDS

Dokument

w CSR

nie

Powtórzenie

R12

tak

Charakterystyka ryzyka (RC)

Subst.

niebezp. lub

PBT?

Stop

nie

tak

Ryzyko

kontrolowane?

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

SPIS TREŚCI

R.12 SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ........................................................ 7

R.12.1

Cel modułu ...................................................................................................................................................... 7

R.12.2

Definicje czterech deskryptorów ..................................................................................................................... 7

R.12.3

Sektory zastosowań [SU]................................................................................................................................. 8

R.12.4

Kategoria produktu chemicznego [PC]............................................................................................................ 9

R.12.5

Kategoria procesu [PROC] .............................................................................................................................. 9

R.12.6

Kategorie wyrobów [AC] .............................................................................................................................. 12

Załączniki ......................................................................................................................................................................... 13

TABELA

Tabela R.12-1: Przykłady przypisania kategorii procesów do zastosowań substancji ..................................................... 11

RYCINY

Rycina R.12-1: System deskryptorów dla skróconych tytułów oraz skróconych ogólnych opisów zastosowań ............... 8

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik R.12-1: Deskryptor sektora zastosowań (SU) .................................................................................................. 13

Załącznik R.12-2: Deskryptory rodzajów preparatów [PC = Kategoria produktów chemicznych].................................. 14

Załącznik R.12-3: Deskryptory kategorii procesów [PROC] ........................................................................................... 16

Załącznik R.12-4: Deskryptory substancji w wyrobach bez zamierzonego uwalniania ................................................... 19

Załącznik R.12-5: Substancje w wyrobach o zamierzonym uwalnianiu........................................................................... 20

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

R.12

SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

R.12.1

Cel modułu

W myśl rozporządzenia REACH każdy producent i importer substancji chemicznych musi
opracować i dokonać oceny scenariuszy narażenia na swoich rynkach. Praktyczne byłoby więc
opracowanie lub wykorzystanie zestawu szablonowych scenariuszy narażenia właściwych dla
różnych rynków i produktów, które byłyby w razie potrzeby modyfikowane w zależności od
przypadku. W ten sposób producent lub importer będzie mógł powiązać wewnętrzne informacje
dotyczące produktów, rynków i klientów z informacjami na temat narażenia oraz bezpieczeństwa
produktu.

Dla dalszych użytkowników praktyczne byłoby otrzymywanie znormalizowanych scenariuszy
narażenia dla odpowiednich zastosowań substancji w ich sektorze, nie zaś szerokiej gamy
scenariuszy od różnych dostawców. W celu i) promowania „recyklingu” scenariuszy narażenia oraz
ii) ułatwienia ich normalizacji, poniższe sekcje zawierają zarys systemu skróconych tytułów jako
oznaczeń dla zakresów i zastosowań scenariuszy narażenia.

Skrócone tytuły pomogą dostawcom i klientom ustrukturyzować wzajemną komunikację.
W oparciu o skrócony tytuł dalszy użytkownik powinien być w stanie ustalić, czy otrzymany
scenariusz narażenia może obejmować przewidziane przez niego zastosowania. Powinien również
mieć on możliwość opisania zastosowania, które chciałby zakomunikować dostawcy. Dostawca
będzie zainteresowany otrzymywaniem od klientów informacji na temat zastosowań w formie
znormalizowanej, nie zaś w postaci pism pisanych swobodnym tekstem.

Ponadto deskryptory zostały zaplanowane w taki sposób, aby mogły być stosowane w celu
identyfikacji odpowiedniego wpisu dotyczącego szacunkowego narażenia w jednym z dostępnych
narzędzi szacowania narażenia rzędu 1 (patrz sekcja D.5)

Niniejszy rozdział ma na celu bardziej szczegółowe objaśnienie zasad systemu deskryptorów
(

rozdziały R.12.2

. do

R.12.6

). Listy wyboru deskryptorów zostały zawarte w

załącznikach R.12-1

R.12-5

R.12.2

Definicje czterech deskryptorów

Opis zastosowań opiera się na czterech elementach: sektorze zastosowań (SU), kategorii produktu
chemicznego (PC)

, kategorii procesu (PROC) i kategorii wyrobów (AC). Wykaz kategorii

wyrobów obejmuje wyroby charakteryzujące się zamierzonym uwalnianiem substancji oraz wyroby
bez zamierzonego uwalniania substancji. Rycina R.12-1 ilustruje system deskryptorów na
przykładzie. W przedstawionym przykładzie substancja A posiada dwa różne zidentyfikowane
zastosowania z odpowiadającymi im scenariuszami narażenia: i) substancja jest stosowana
w farbach/powłokach nanoszonych przemysłowo poprzez napylanie na produkty budowlane; ii)
substancja jest stosowana w farbach/powłokach nanoszonych np. przez rzemieślników przy użyciu
pędzla.

Obejmuje głównie kategorie preparatów (= mieszanin) oraz kilka kategorii substancji

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

System

deskryptorów dla

zastosowa

Skrócony tytuł
scenariusza
nara

enia

Krótki ogólny opis

stosowania

Substancja …..

Gdzie jest stosowana?

Jak jest stosowana?

Kategoria procesu

Sektor zastosowa

Kategoria produktu

Przetwarzana w wyrób

przemysłowy?

Kategoria wyrobów

Substancja A

Bran

produkcyjna

Powłoki,

farby

Napylanie

Domena

publiczna

Nakładanie

dzlem

Artykuły budowlane

Rycina R.12-1: System deskryptorów dla skróconych tytułów oraz skróconych ogólnych
opisów zastosowań

R.12.3

Sektory zastosowań [SU]

Przed osiągnięciem ostatecznego przeznaczenia substancja chemiczna przechodzi zazwyczaj przez
różne sektory handlu i przemysłu. W myśl rozporządzenia REACH każdy z tych etapów stanowi
zidentyfikowane zastosowanie substancji. Cykl życiowy substancji obejmuje często jeden lub
więcej etapów formulacji w przemyśle chemicznym oraz jeden lub więcej etapów dystrybucji
(i przepakowywania) w sektorze handlu. Producent lub importer nie musi odnosić się do każdej
z tych standardowych operacji oddzielnie dla każdego sektora, może natomiast zastosować zamiast
tego szablonowy scenariusz narażenia dotyczący załadunku/rozładunku, ładowania, mieszania,
wyładowywania lub napełniania opakowań, w znacznej mierze niezależnie od miejsca, w którym
czynności te są wykonywane. Musi jednak brać pod uwagę fakt, że mogą istnieć znaczne różnice,
na przykład pomiędzy warunkami mieszania i przenoszenia substancji w branży chemicznej oraz
warunkami mieszania/przenoszenia substancji w użytkowaniu końcowym.

Producent lub importer może wskazać główne zastosowania substancji w oparciu o bazę danych
o klientach lub segmentach rynkowych.

Załącznik R.12-1

zawiera wybór zharmonizowanych na

szczeblu międzynarodowym kategorii klasyfikacji działalności gospodarczej NACE (Nomenclature
générale des Activités Economiques dans les Communautés Européennes). Kategorie te mają
pomóc producentowi/importerowi w mapowaniu swojego rynku. Opracowana w ten sposób „mapa”
jest punktem wyjściowym do opracowywania odpowiednich scenariuszy narażenia obejmujących
wszystkie zastosowania końcowe substancji jako takiej lub jej preparatów, a także następnych
etapów cyklu życia substancji

. Na przykład, stosowne może być wskazanie sektorów przemysłu,

Końcowym zastosowaniem jest zastosowanie substancji jako takiej lub w preparacie przed rozpoczęciem okresu

użytkowania wyrobu, zużyciem w procesie reakcji chemicznej lub wydzieleniem do ścieków lub środowiska.

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

w których scenariusz narażenia ma zastosowanie - np.: „ręczne napylanie powłok w domenie
publicznej”, „zamknięte przetwarzanie gazów w przemyśle półprzewodników” lub „operacje
zanurzania [zamaczania] w wykańczaniu tekstyliów”. Szczególnie użyteczne może być powiązanie
określonego procesu wykorzystującego substancję (deskryptor 3) z określonym sektorem
(deskryptor 1) w sytuacji, gdy w celu wykazania kontroli ryzyka wymagana jest ocena narażenia
wyższego rzędu, w związku z czym warunki stosowania w scenariuszu narażenia są w sposób
szczególny związane z procesem stosowanym w określonej branży.

Liczba kategorii została ograniczona do kategorii koniecznych przy sporządzaniu scenariuszy
narażenia oraz odpowiadających narzędziom stosowanym w ocenie narażenia. Jeśli producent lub
importer uzna za konieczny bardziej szczegółowy opis zastosowania substancji, powinien użyć
bardziej szczegółowych kodów NACE dostępnych poprzez łącze internetowe umieszczone u dołu

załącznika R.12-1

. Jeśli producent/importer uzna, że w odniesieniu do zastosowania branżowego

wystarczający jest mniejszy stopień szczegółowości, może przypisać jako sektor zastosowań
jedynie kategorię 3 – „branża produkcyjna” - wskazując, że substancja jest przeznaczona do
szerokiego wykorzystania w branży na warunkach określonych w scenariuszu narażenia.

R.12.4

Kategoria produktu chemicznego [PC]

W kontekście scenariusza narażenia bardziej stosowne jest określanie zastosowania substancji
poprzez rodzaj preparatu (np. smar, środek czyszczący, klej), w którym stosowana jest substancja
niż poprzez techniczną funkcję substancji jako takiej (np. stabilizator UV). Jest to uzasadnione
przez fakt, że rodzaj preparatu jest ściślej powiązany z potencjałem narażenia niż funkcja samej
substancji. Ponadto szerokie kategorie produktów wiążą się z mniejszą liczbą problemów
związanych z zachowaniem poufności informacji handlowych. Niemniej jednak w niektórych
przypadkach bardziej stosowne może być określenie funkcji substancji (np. rozpuszczalnik,
półprodukt). Lista wyboru dla tego deskryptora obejmuje zatem również ograniczoną liczbę funkcji
pojedynczych substancji.

Załącznik R.12-2

zawiera listę wyboru kategorii preparatów

W oparciu o wiedzę własną oraz ewentualnie o dodatkowe informacje uzyskane od klientów,
producent/importer wyznacza rodzaj preparatów końcowych, w których substancja ma
zastosowanie. Zastosowania, o których producent nie posiada informacji, na przykład dostarczane
przez dystrybutorów lub poprzez dłuższy łańcuch producentów formulacji, mogą być przekazywane
producentowi przez dalszych użytkowników w trakcie procesu wdrażania systemu REACH.

Jeśli producent lub dalszy użytkownik nie jest w stanie zidentyfikować w wykazie odpowiedniej
kategorii preparatu, zastosowanie powinno zostać opisane w polu tekstowym dla kategorii „inne”.
W pierwszym rzędzie zostanie przypisany odpowiedni kod systemu UCN, dostępny poprzez łącze
internetowe umieszczone u dołu

załącznika R.12-2.

W przypadku kategorii oznaczonych cyfrą „1”

(= ConsExpo) należy zamiast tego przypisać bardziej szczegółową podkategorię produktów z
wykazów w odpowiednich broszurach. Jeśli również to będzie niemożliwe, producent/importer lub
dalszy użytkownik powinien opisać techniczną funkcję rodzaju preparatu własnymi słowami.

R.12.5

Kategoria procesu [PROC]

Techniki zastosowania substancji lub rodzaje procesów mają bezpośredni wpływ na oczekiwane
narażenie, a tym samym na wymagane środki kontroli ryzyka. Możliwość przypisania czynności

Wykaz ten został opracowany w oparciu o istniejący system UC 55, system Nordic UCN i kategorie produktów

stosowane w systemach TRA i ConsExpo.

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

lub procesów mających zastosowanie dla danej substancji do kategorii procesów ułatwi
opracowywanie scenariuszy narażenia, ocenę bezpieczeństwa i komunikację w obu kierunkach
łańcucha dostaw.

Załącznik R.12-3

zawiera wykaz kategorii procesów odzwierciedlających potencjał narażenia.

Podział na kategorie opiera się na i) ilości i postaci energii stosowanej w procesie (np. ciepło,
energia mechaniczna, promieniowanie); ii) powierzchni substancji będącej przedmiotem narażenia
(pylistość materiału lub grubość warstw materiału) oraz III) zasadniczym poziomie oczekiwanego
ograniczenia narażenia i kontroli inżynieryjnej.

Wykaz został opracowany w oparciu o „scenariusz narażenia” określony w TRA dla pracowników

oraz koncepcję „jednostek operacyjnych” stanowiących część modelu RISKOFDERM. W celu
ułatwienia oceny narażenia w odniesieniu do pracowników, jako punkt wyjściowy przyjęto
kategorie procesów systemu TRA. W przypadkach zbliżonych zakresów kategorii podaje się
również odniesienie do „jednostki operacyjnej”. Ten rodzaj opisu zastosowania będzie rozwijany
w trakcie procesu wdrażania systemu REACH; w związku z tym istotną rolę w komunikowaniu
rodzajów procesów, których nie można przypisać do jednej z dotychczas zaproponowanych
kategorii, odgrywa pole tekstowe (PROCxyz).

Tabela R.12-1

zawiera kilka przykładów mających na celu zilustrowanie możliwych sposobów

przypisania zastosowań substancji do jednej z kategorii procesów. Przykłady te mają za zadanie
wyjaśnienie koncepcji, na jakiej oparta jest kategoryzacja procesów.

Plan uaktualnienia TRA w celu dostosowania do systemu REACH (maj 2007 r.)

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Tabela R.12-1: Przykłady przypisania kategorii procesów do zastosowań substancji

Przykłady
procesów/czynności

Kategoria procesu z załącznika R.12-3 Wspólne cechy dotyczące narażenia

Napylanie farb, środków
czystości lub oczyszczaczy
powietrza

Techniki dyspersji substancji
w powietrzu, np. napylanie (PROC 7
i 11)

Substancje mogące ulec wchłonięciu w postaci
aerozoli. Energia cząstek aerozolu może
wymagać szczególnych środków kontroli
narażenia; w przypadku powlekania osadzanie
się powłoki na niepożądanych elementach
(„overspray”) może prowadzić do przedostania
się substancji do odpadów wodnych i stałych.

Płukanie tekstyliów lub
części metalowych,
barwienie i wykańczanie
tekstyliów, skóry lub
papieru; powlekanie
proszkowe

Operacje zanurzenia, na przykład
zamaczanie lub zalewanie (PROC 13)

Substancja nanoszona na powierzchnię poprzez
zanurzenie w łaźni. W zależności od roli
substancji zostaje ona w łaźni lub przytwierdza
się do wyrobu. Tworzenie pyłów i aerozoli jest
zazwyczaj niskie, uwalnianie może być łatwo
kontrolowane. Zastosowaniem może być
rozładowywanie lub usuwanie odpadów
wodnych i(lub) zużytych łaźni.

Powlekanie podłóg,
malowanie ścian pędzlem
lub wałkiem, operacje
drukowania

Czyszczenie substancji
poprzez wycieranie,
szczotkowanie

Niskoenergetyczne rozprowadzanie
substancji, np. nanoszenie wałkiem lub
pędzlem (PROC 10)

Narażenie w trakcie rozprowadzania substancji
zależy głównie od własności substancji (np.
ciśnienia oparów) lub bezpośredniego kontaktu
ze skórą. Tworzenie pyłów lub aerozoli mało
prawdopodobne; czyszczenie urządzeń
i maszyn może prowadzić do przedostania się
substancji do odpadów wodnych i stałych.

Mechaniczne cięcie,
mielenie, wiercenie lub
szlifowanie

Wysokoenergetyczna mechaniczna
obróbka substancji związanych
w materiałach. Jak dotąd brak
określonej własnej kategorii. Warunki
mogą być uznawane za podobne do
warunków napylania (PROC 11)

Substancja poddawana działaniu znacznej
energii termicznej lub kinetycznej w procesie
mielenia, cięcia mechanicznego, wiercenia lub
szlifowania. Należy oczekiwać uwalniania
cząstek stałych (pyłu) lub spalin.

Spawanie, lutowanie,
ż

łobienie, brązowanie, cięcie

w płomieniu

Operacje przeprowadzane na gorąco:
jak dotąd nie określono odpowiedniej
kategorii

Należy oczekiwać narażenia wynikającego
z uwalniania spalin

Mieszanie substancji stałych
i cieczy w seryjnej
formulacji powłok, środków
czyszczących, tworzyw
sztucznych, barwników...

Zastosowanie w zamkniętych
procesach seryjnych (PROC 3)

Mieszanie w procesach seryjnych
(wieloetapowych i(lub) o znacznym
kontakcie z substancją)

Dominuje przenoszenie zamknięte (np.
z transferem w zamkniętych układach),
z istnieniem możliwości kontaktu (np. podczas
próbkowania)

Materiały stałe lub ciekłe mogą ulegać
uwalnianiu w postaci oparów lub pyłów,
możliwy znaczny kontakt z substancją

Ręczne mieszanie tynków

TRA: mieszanie ręczne (PROC 19)

Dotyczy czynności, w których ma miejsce
bliski i celowy kontakt z substancją bez
stosowania specjalnych środków kontroli
narażenia z wyjątkiem indywidualnego sprzętu
ochronnego.

Jeżeli żadna z kategorii czynności/procesów nie wydaje się mieć zastosowania, producent lub
importer powinien opisać charakter procesu zastosowania substancji własnymi słowami, najlepiej
czyniąc odniesienie do jednej z kategorii z

załącznika R.12-3

i modyfikując ją zgodnie

z potrzebami. Czynność ta powinna objąć analizę założeń i danych, na podstawie której została
zdefiniowana dana kategoria oraz sformułowanie wniosku, które z założeń nie pasują do
opisywanego zastosowania.

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

R.12.6

Kategorie wyrobów [AC]

W przypadku substancji niebezpiecznych ulegających przetwarzaniu w wyroby przemysłowe może
być konieczne, aby producent lub importer substancji określił wyroby objęte oceną bezpieczeństwa
chemicznego i scenariuszami narażenia. Na przykład, może istnieć różnica w narażeniu
w zależności od tego, czy substancja jest stosowana w wykańczaniu tekstyliów lub odzieży (kontakt
ze skórą, częste pranie) lub jako część składowa warstw izolacyjnych do zastosowań budowlanych.

Załącznik R.12-4

zawiera wykaz szerokich typów wyrobów bez zamierzonego uwalniania

substancji, opartych na kategoriach produktów konsumenckich stosowanych w modelu ECETOC
TRA z pewną liczbą kategorii dodanych z perspektywy ochrony środowiska.

Jeżeli producent, importer lub dalszy użytkownik nie będzie mógł zidentyfikować odpowiedniej
kategorii lub chciałby uwzględnić więcej szczegółów, typ przedmiotowych wyrobów
przemysłowych powinien zostać wskazany w oparciu o system TARIC.

Załącznik R.12-5

zawiera orientacyjny wykaz przykładów wyrobów o zamierzonym uwalnianiu

substancji. Wykaz ten może być uzupełniany o nowe kategorie w procesie wdrażania systemu
REACH, oczekuje się jednak, że pozostanie on względnie krótkim wykazem pojedynczych
przypadków.

W przypadku substancji stosowanych jako substancje pomocnicze w procesie wytwarzania lub
poddawanych reakcji chemicznej w ramach zastosowania, które nie wchodzą w skład wyrobu
(np. rozpuszczalniki, środki czyszczące i detergenty piorące), czwarty deskryptor nie ma
zastosowania.

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Załączniki

Załącznik R.12-1: Deskryptor sektora zastosowań (SU)

Sektory zastosowań [SU]

kody
NACE

SU 0-1

Inne czynności związane z wytwarzaniem produktów chemicznych (stosowany tylko kod
NACE, patrz ostatni wiersz)

SU 0-2

Inne czynności związane z wytwarzaniem i usługami (stosowany tylko kod NACE, patrz
ostatni wiersz)

SU1

Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo

SU2

Górnictwo i wydobywanie (w tym przybrzeżne)

SU3

Przetwórstwo przemysłowe (wszystkie rodzaje)

SU4

Produkcja artykułów spożywczych

10,11

SU5

Produkcja wyrobów tekstylnych, skór, futer

13-15

SU6

Produkcja masy włóknistej, papieru i wyrobów z papieru

SU7

Poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji

SU8

Masowa, wielkoskalowa produkcja chemikaliów (w tym produktów ropy naftowej)

19.2+20.1

SU9

Produkcja chemikaliów wysokowartościowych

SU10

Formulacja [mieszanie] i(lub) przepakowywanie preparatów

20.2-20.6

SU11

Produkcja wyrobów z gumy

22.1

SU12

Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych, w tym sporządzanie mieszanek i konwersja

22.2

SU13

Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, np. gipsów,
cementu

SU14

Produkcja metali nieszlachetnych

SU15

Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń

SU16

Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, produkcja urządzeń
elektrycznych

26-27

SU17

Produkcja ogólna, np. maszyn, urządzeń, pojazdów, innych urządzeń transportowych

28-30,33

SU18

Produkcja mebli

SU19

Budownictwo i roboty budowlane

SU20

Opieka zdrowotna

SU21

Gospodarstwa domowe (= ogół społeczeństwa = konsumenci)

SU22

Domena publiczna (administracja, szkolnictwo, rozrywka, usługi, rzemiosło)

SU23

Recykling

http://ec.europa.eu/comm/competition/mergers/cases/index/nace_all.html

Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji: Wykaz kodów NACE (2007.11.19);

http://ec.europa.eu/comm/competition/mergers/cases/index/nace_all.html

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Załącznik R.12-2: Deskryptory rodzajów preparatów [PC = Kategoria produktów
chemicznych]

Rodzaje preparatów [PC = Kategoria produktów chemicznych]

PC0

Inne produkty

(stosuje się podkategorie ConsExpo lub kody UCN: patrz ostatni wiersz)

PC1

Kleje, szczeliwa

PC2

Adsorbenty

PC3

Produkty do ochrony powietrza

PC4

Produkty przeciw zamarzaniu i odmrażające

PC5

Preparaty dla artystów i hobbystów

PC6

Produkty do pielęgnacji samochodów***

PC7

Metale nieszlachetne i stopy

PC8

Produkty biobójcze (np. dezynfektanty, środki ochrony przed szkodnikami)

PC9

Powłoki i farby, wypełniacze, kity, rozcieńczalniki

1, 2

PC10

Preparaty budowlane niesklasyfikowane gdzie indziej

PC11

rodki wybuchowe

PC12

Nawozy

PC13

Paliwa

PC14

Produkty do pokrywania powierzchni metalowych, w tym produkty do galwanizacji i powlekania
elektrolitycznego

PC15

Produkty do pokrywania powierzchni niemetalowych

PC16

Płyny termoprzewodzące

PC17

Płyny hydrauliczne

PC18

Tusze i tonery

PC19

Półprodukty

PC20

Produkty z grup regulatorów pH, flokulantów, środków strącających, zobojętniaczy, innych
niespecyfikowanych

PC21

Chemikalia laboratoryjne

PC22

Preparaty do traw i ogrodów, w tym nawozy

PC23

Produkty do garbowania, barwienia, wykańczania, impregnacji i pielęgnacji skór

PC24

rodki poślizgowe, smary i produkty uwalniające substancje

PC25

Płyny do obróbki metali

PC26

Produkty do barwienia, wykańczania i impregnacji papieru i tektury

PC27

rodki ochrony roślin

PC28

Perfumy, środki zapachowe

PC29

Farmaceutyki

PC30

Produkty fotochemiczne

Komentarz w prawej kolumnie dotyczy kategorii produktów konsumenckich szczególnie uwzględnianych

w modelach szacowania narażenia ConsExpo (1) lub TRA (2)

Należy szczegółowo opisać w polu tekstowym. Zaleca się odwołanie do podkategorii zawartych w broszurach

ConsExpo (produkty konsumenckie) lub jednej z kategorii stosowania Nordic (UCN)

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Rodzaje preparatów [PC = Kategoria produktów chemicznych]

PC31

rodki polerujące i mieszanki woskowe

PC32

Preparaty i związki polimerowe

PC33

Półprzewodniki

PC34

Produkty do barwienia, wykańczania i impregnacji tekstyliów

PC35

Produkty myjące i czyszczące (w tym produkty oparte na rozpuszczalnikach)

1, 2

PC36

Zmiękczacze wody

PC37

Chemikalia do uzdatniania wody

PC38

Produkty do spawania i lutowania, topniki

PC39

Kosmetyki, środki higieny osobistej

PC40

rodki do ekstrakcji

http://www.rivm.nl/en/healthanddisease/productsafety/ConsExpo.jsp

http://195.215.251.229/fmi/xsl/spin/SPIN/guide/menuguide.xsl?-db=spinguide&-lay=overview&-view#

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Załącznik R.12-3: Deskryptory kategorii procesów [PROC]

Deskryptor kategorii procesów [PROC]

Kategorie procesów oparte na TRA dla
pracowników

;

Przykłady i wyjaśnienia

PROC0 Inny proces lub czynność

PROC1

Zastosowanie w procesie zamkniętym, brak
prawdopodobieństwa narażenia

Warunki przemysłowe;

Zastosowanie substancji w wysoce zintegrowanym,
zamkniętym systemie charakteryzującym sie niską
możliwością narażenia, np. wszelkie próbki pobierane poprzez
systemy pętli zamkniętych.

PROC2 Zastosowanie w zamkniętych procesach

ciągłych ze sporadycznym, kontrolowanym
narażeniem (np. próbkowanie)

Warunki przemysłowe;

Procesy ciągłe, których filozofia projektu nie ma na celu w
szczególności na minimalizowanie emisji

System nie jest systemem wysoce zintegrowanym i możliwe
jest sporadyczne narażenie, np. podczas konserwacji,
próbkowania i hamowania urządzeń

PROC3 Zastosowanie w zamkniętych procesach

seryjnych (synteza lub formulacja)

Warunki przemysłowe;

Seryjna produkcja chemikaliów lub formulacji, w której
dominuje przenoszenie zamknięte (np. z transferem
w zamkniętych układach), z istnieniem możliwości kontaktu
z chemikaliami (np. podczas próbkowania)

PROC4 Zastosowanie w procesach seryjnych i innych

procesach (syntezie), w której powstaje
możliwość narażenia

Warunki przemysłowe;

Zastosowanie w seryjnej produkcji chemikaliów, w której
istnieje znaczna możliwość narażenia, np. podczas załadunku,
próbkowania lub rozładunku materiału oraz w przypadkach,
gdy plan procesu może skutkować narażeniem.

PROC5 Mieszanie w seryjnych procesach formulacji

preparatów lub wyrobów przemysłowych
(wieloetapowych i(lub) o znacznym kontakcie
z substancją)

Warunki przemysłowe;

Wytwarzanie lub formulacja produktów lub artykułów
chemicznych z wykorzystaniem technologii związanych
z mieszaniem materiałów ciekłych lub sypkich, w których
proces przebiega etapowo i stwarza możliwość znacznego
kontaktu z substancją w dowolnym etapie.

PROC6 Operacje kalandrowania

Warunki przemysłowe;

Przetwarzanie matrycy produktu, kalandrowanie dużych,
odsłoniętych powierzchni w podwyższonej temperaturze

PROC7 Napylanie w warunkach i zastosowaniach

przemysłowych

Warunki przemysłowe;

Techniki rozpylania w powietrzu

Napylanie w celu powlekania powierzchni, kleje, środki
polerujące/czyszczące, produkty ochrony powietrza,
piaskowanie.

Substancje mogące ulec wchłonięciu w postaci aerozoli.
Energia cząstek aerozolu może wymagać szczególnych
ś

rodków kontroli narażenia; w przypadku powlekania

osadzanie się powłoki na niepożądanych elementach
(„overspray”) może prowadzić do przedostania się substancji
do odpadów wodnych i stałych.

PROC8 Przenoszenie substancji lub preparatów

(załadunek/rozładunek) do/z naczyń/dużych
pojemników w pomieszczeniach nie
przeznaczonych do tego celu

Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe;

Próbkowanie, ładowanie, napełnianie, przenoszenie,
przesypywanie, workowanie w pomieszczeniach nie
przeznaczonych do tego celu. Należy oczekiwać narażenia
związanego z pyłami, oparami, aerozolami lub wyciekami
oraz czyszczeniem urządzeń.

PROC9 Przenoszenie substancji lub preparatów do

małych pojemników (przeznaczona do tego
celu linia napełniania wraz z ważeniem)

Specjalnie zaprojektowane linie napełniania równocześnie
wychwytujące emisję oparów i aerozoli oraz minimalizujące
wycieki.

dodatkowo kilka jednostek operacyjnych, których jak dotąd nie można było przypisać do kategorii TRA

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Deskryptor kategorii procesów [PROC]

Kategorie procesów oparte na TRA dla
pracowników

;

Przykłady i wyjaśnienia

Warunki przemysłowe;

PROC10 Nakładanie klejów lub innych powłok

wałkiem lub pędzlem

Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe;

Niskoenergetyczne rozprowadzanie,

w tym czyszczenie powierzchni. Substancja może zostać
wchłonięta do płuc w postaci oparów, wejść w kontakt ze
skórą w postaci kropelek, poprzez rozlanie, wycieranie oraz
przenoszenie traktowanych substancją powierzchni.

PROC11 Napylanie

poza

warunkami

lub

zastosowaniami przemysłowymi

Techniki rozpylania w powietrzu (OU9)

Napylanie w celu powlekania powierzchni, kleje, środki
polerujące/czyszczące, produkty ochrony powietrza,
piaskowanie (obejmuje również wytwarzanie pian, w tym
operacje tworzenia porów)

Substancje mogące ulec wchłonięciu w postaci aerozoli.
Energia cząstek aerozolu może wymagać szczególnych
ś

rodków kontroli narażenia; w przypadku powlekania

osadzanie się powłoki na niepożądanych elementach
(„overspray”) może prowadzić do przedostania się substancji
do odpadów wodnych i stałych.

PROC12 Zastosowanie

rodków

porotwórczych

w wytwarzaniu pian

Warunki przemysłowe;

PROC13 Traktowanie

wyrobów

przemysłowych

poprzez zamaczanie lub zalewanie

Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe;

Operacje zanurzania (OU5)

Traktowanie wyrobów przemysłowych poprzez zamaczanie,
zalewanie, zanurzanie, nasączanie, wypłukiwanie lub
wpłukiwanie substancji, w tym formowanie na zimno lub
stosowanie matryc typu żywicowego. Obejmuje przenoszenie
traktowanych przedmiotów (np. po barwieniu, powlekaniu).

Substancja nanoszona na powierzchnię niskoenergetycznymi
technikami, jak np. zanurzanie wyrobu w łaźni lub wylewanie
preparatu na powierzchnię.

PROC14 Wytwarzanie preparatów lub wyrobów

poprzez tabletkowanie, prasowanie,
wyciskanie, granulowanie

Warunki przemysłowe;

PROC15 Stosowanie odczynników laboratoryjnych

Warunki nieprzemysłowe;

Zastosowanie substancji w małej skali laboratoryjnej (< 1 l lub
1 kg). Większe laboratoria i instalacje badawczo-rozwojowe
należy traktować jako procesy przemysłowe.

PROC16 Zastosowanie materiałów jako paliw, należy

oczekiwać ograniczonego narażenia na
niespalony produkt.

Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe;

Obejmuje zastosowanie materiałów jako paliw (w tym
dodatków), gdzie należy oczekiwać ograniczonego narażenia
na niespalony produkt. Nie obejmuje narażenia w wyniku
wycieku lub spalenia

PROC17 Stosowanie środków poślizgowych

w warunkach wysokoenergetycznych
i w procesach częściowo otwartych

Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe;

Stosowanie środków poślizgowych w warunkach
wysokoenergetycznych (temperatura, tarcie) pomiędzy
częściami ruchomymi a substancją; istotna część procesu jest
otwarta dla pracowników lub środowiska

W wyniku szybkiego ruchu części metalowych płyn roboczy
może tworzyć aerozole lub opary; zużyte płyny obróbkowe
należy usuwać jako odpady

PROC18 Smarowanie w warunkach

wysokoenergetycznych

Zastosowanie w charakterze środka poślizgowego
w przypadku występowania znacznej energii pomiędzy

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Deskryptor kategorii procesów [PROC]

Kategorie procesów oparte na TRA dla
pracowników

;

Przykłady i wyjaśnienia

Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe;

substancją a częściami ruchomymi.

PROC19 Ręczne mieszanie z bliskim kontaktem

z substancją i dostępnością jedynie środków
ochrony osobistej

Warunki nieprzemysłowe.

Dotyczy czynności, w których ma miejsce bliski i celowy
kontakt z substancją bez stosowania specjalnych środków
kontroli narażenia, z wyjątkiem osobistego sprzętu
ochronnego.

PROC20 Płyny termoprzewodzące i hydrauliczne

w zastosowaniach rozproszonych w systemach
zamkniętych

Oleje silnikowe i maszynowe, płyny hamulcowe

Również w tego rodzaju zastosowaniach środek poślizgowy
może być narażony na warunki wysokoenergetyczne, zaś
w trakcie użytkowania mogą zachodzić reakcje chemiczne.
Zużyte płyny należy usuwać jako odpady. Naprawa
i konserwacja może prowadzić do kontaktu substancji ze
skórą. Wyciek w trakcie użytkowania może prowadzić do
narażenia środowiska naturalnego.

PROC21 Niskoenergetyczna manipulacja substancjami

związanymi w materiałach i(lub) wyrobach
przemysłowych

Ręczne cięcie, zwijanie lub składanie materiału/wyrobu,
mogące prowadzić do uwalniania włókien lub oparów gumy

PROC22 Potencjalnie zamknięte operacje

przetwarzania (z minerałami) w podwyższonej
temperaturze

Czynności wykonywane w hutach, piecach, rafineriach,
piecach koksowniczych

Należy oczekiwać narażenia związanego z pyłem i oparami.
Zastosowanie może mieć emisja środka bezpośrednio
chłodzącego

PROC23 Otwarte operacje przetwarzania i przenoszenia

(z minerałami) w podwyższonej temperaturze

Odlewanie w formach piaskowych i odlewanie ciśnieniowe,
spust i odlewanie stopionych ciał stałych, przegarnianie
stopionych ciał stałych, układanie nawierzchni;

Należy oczekiwać narażenia związanego z pyłem i oparami.
Zastosowanie może mieć emisja środka bezpośrednio
chłodzącego

PROC24 Wysokoenergetyczna (mechaniczna) obróbka

substancji związanych w materiałach i(lub)
wyrobach

Substancja poddawana działaniu znacznej energii termicznej
lub kinetycznej w procesie mielenia, cięcia mechanicznego,
wiercenia lub szlifowania. Należy oczekiwać uwalniania
cząstek stałych (pyłu) lub spalin

PROC25 Operacje wysokotemperaturowe z metalami

Spawanie, lutowanie, żłobienie, brązowanie, cięcie
płomieniowe

Należy oczekiwać narażenia wynikającego z uwalniania spalin

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Załącznik R.12-4: Deskryptory substancji w wyrobach bez zamierzonego uwalniania

Deskryptory zastosowania substancji w wyrobach bez zamierzonego uwalniania - kategorie wyrobów [AC]

AC0

Inne wyroby (stosuje się terminologię TARIC, patrz ostatni wiersz)

AC1-1

Samochody osobowe i motocykle

AC1-2

Inne pojazdy: pojazdy torowe, statki powietrzne, statki morskie, łodzie, ciężarówki i powiązane urządzenia
transportowe

AC2

Maszyny i ich urządzenia mechaniczne

AC3-1

Produkty elektryczne i elektroniczne, np. komputery, urządzenia biurowe, urządzenia do zapisu wideo i audio,
urządzenia komunikacyjne

AC3-2

Baterie i akumulatory elektryczne

AC3-3

Produkty elektryczne i elektroniczne; urządzenia gospodarstwa domowego

AC3-4

Artykuły fotograficzne i reprograficzne: aparaty fotograficzne, kamery wideo

AC4

Produkty szklane i ceramiczne: zastawa stołowa, garnki, patelnie, pojemniki na żywność

AC5-1

Włókna, tekstylia i dodatki odzieżowe: pościel i ubrania

AC5-2

Włókna, tekstylia i dodatki odzieżowe: zasłony, obicia, dywany/wykładziny, chodniki

AC6

Produkty skórzane: dodatki odzieżowe i obicia

AC7-1

Produkty metalowe: sztućce, utensylia do gotowania, garnki, patelnie

AC7-2

Produkty metalowe: zabawki

AC7-3

Produkty metalowe: meble

AC8-1

Produkty papierowe: chusteczki, ręczniki, jednorazowe zastawy stołowe, serwetki, produkty higieniczne dla
kobiet, produkty dla osób dorosłych z inkontynencją, papier piśmienniczy

AC8-2

Produkty papierowe: gazety, opakowania

AC9

Artykuły fotograficzne i reprograficzne: filmy, fotografie drukowane

AC10-1 Produkty gumowe: opony

AC10-2 Produkty gumowe: podłogi

AC10-3 Produkty gumowe: buty

AC10-4 Produkty gumowe: zabawki

AC10-5 Inne produkty gumowe

AC11-1 Drewno i meble drewniane: podłogi

AC11-2 Drewno i meble drewniane: meble

AC11-3 Drewno i meble drewniane: zabawki

AC12-1 Wyroby i materiały budowlane do zastosowań wewnętrznych: budowlane materiały ścienne, ceramiczne,

materiały budowlane ceramiczne, metalowe, z tworzyw sztucznych i drewniane, materiały izolacyjne

C12-2

Wyroby i materiały budowlane do zastosowań zewnętrznych: budowlane materiały ścienne, budowlane
materiały drogowe, ceramiczne, materiały budowlane ceramiczne, metalowe, z tworzyw sztucznych i
drewniane, materiały izolacyjne

C13-1

Handlowe/konsumenckie produkty z tworzyw sztucznych, np. jednorazowe zastawy stołowe, pojemniki i
opakowania żywności, butelki dla niemowląt

C13-2

Produkty z tworzyw sztucznych: podłogi

C13-3

Produkty z tworzyw sztucznych: zabawki

http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/tarhome_pl.htm

należy opisać szczegółowo w polu tekstowym, jeśli (i) wyrób nie jest objęty żadną z kategorii lub gdy ii) rejestrujący

chciałby bardziej szczegółowo opisać zastosowanie substancji w wytwarzanym produkcie; w takich przypadkach
należy stosować terminologię TARIC

ROZDZIAŁ R.12 – SYSTEM DESKRYPTORÓW DLA ZASTOSOWAŃ

Załącznik R.12-5: Substancje w wyrobach o zamierzonym uwalnianiu

Deskryptory zastosowania substancji w wyrobach o zamierzonym uwalnianiu

Deskryptory oparte na orientacyjnym wykazie przykładów

AC30

Inne wyroby o zamierzonym uwalnianiu substancji, podać jakie

AC31 Perfumowane ubrania

AC32 Perfumowane gumki do wycierania

AC33 Wpis usunięto po spotkaniu właściwych organów ds. REACH w marcu 2008 r.

AC34 Perfumowane zabawki

AC35 Perfumowane wyroby papierowe

AC36 Perfumowane CD

AC37 Inne artykuły perfumowane, podać jakie

AC38

Materiały opakowaniowe dla części metalowych uwalniających smary/inhibitory korozji

AC39

Inne wyroby uwalniające smary lub inhibitory korozji, podać jakie

patrz poprzedni przypis; należy zauważyć, że wyroby mogą również mieć zastosowanie w sytuacjach narażenia

zawodowego, zwłaszcza materiały ścierne. Kategoria procesów obejmująca wysokoenergetyczną (mechaniczną)
obróbkę substancji związanych w materiałach i(lub) wyrobach w wykazie kategorii procesów (PROC) nie została jak
dotąd powiązana z uprzednio przygotowanym scenariuszem narażenia oraz odpowiednimi wartościami domyślnymi dla
szacowania narażenia. Elektrody do spawania i lutowania znajdują się w wykazie pod pozycją PC 38 jako preparaty.

należy opisać szczegółowo w polu tekstowym, jeśli (i) wyrób nie jest objęty żadną z kategorii lub gdy ii) rejestrujący

pragnie bardziej szczegółowo opisać zastosowanie substancji w wytwarzanym produkcie; w takich przypadkach należy
stosować terminologię TARIC.

patrz poprzedni przypis;