1. ENYCKLOPEDIE: wyróżniamy encyklopedie

ogólne (powszechne)-obejmują całokształt wiedzy
o świecie przyrody i dziejach społeczeństwa oraz
encyklopedie specjalistyczne- zawierają wszelkie
wiadomości z zakresu określonej dziedziny wiedzy.

2. SŁOWNIKI: zakres jest ograniczony do

zagadnień leksykograficznych. Obejmują zbiór
wyrazów z odpowiednim ich objaśnieniem.
Przykłady słowników: historyczne, dwujęzyczne,
etymologiczne, gwarowe, geograficzne itd. Służą
one pomocą przy odczytywaniu źródeł, ustalania
znaczenia poszczególnych terminów.

3. BIBLIOGRAFIE: zawierają zestawienie, opis i

klasyfikację twórczości literackiej. Mogą ujmować
całokształt tej twórczości bądź wybór. Bibliografie
historyczne-

mają

charakter

informacyjny.

Dostarczają wiadomości o tym, co, kiedy i gdzie
napisano na określony temat. Bibliografie zbierają
literaturę historyczną, porządkują ją i ułatwiają
odszukanie szczegółowej literatury.

4. PODRĘCZNIK: zadaniem podręcznika jest

syntetyczne przedstawienie sumy wiedzy z
określonej dziedziny. Podręcznik historii musi mieć
różny zakres merytoryczny i chronologiczny. Mogą
zawężać problematykę do jednej płaszczyzny
procesu dziejowego. Wyróżniamy podręczniki na 3
etapy przyswajania wiedzy, szkoła podstawowa,
szkoły średnie i wyższe.

5. MONOGRFIA: przeważnie jest pracą analityczną.

Wyczerpujący

opis

jednego

wybranego

zagadnienia poprzez wszechstronną krytykę
literatury i źródeł oraz ich interpretację. Zawiera
odtworzenie faktów i pogląd na analizowane
zagadnienie, będący wyrazem krytyki stanu badań
i materiału źródłowego.

6. ROZPRAWY: znane także pracami. Podaje się

określoną problematykę szczegółowej analizie,
rozpatrując ją na podstawie dotychczasowej
literatury i źródeł. Rozprawa może zawierać
podsumowanie pewnego etapu badań nad
wybranym zagadnieniem.

7. RECENZJA:

wyróżniamy sprawozdawcze i

polemiczne. Recenzje piszę się dla ocen
poszczególnych opracowań lub wydawnictw
źródłowych. Uzupełnia problematykę omawianej
pracy.

Wszechstronna

recenzja-powinna

obejmować krótkie przedstawienie treści pracy
oraz jej krytykę z trzech punków widzenia: 1)ilości
zawartego w niej materiału źródłowego, 2)
metody opracowań, 3) metodologii (sposobu
rozumienia omawianych faktów).

8. LEKSYKON:

(słownik

encyklopedyczny)-

uporządkowany zbiór wiedzy ujęty w formie haseł
wraz z ich podstawowymi opisami. Jest formą
pośrednią pomiędzy słownikiem opisującym hasła
czysto definicyjnie, a encyklopedią. Leksykon
może opisywać wybraną tematykę wiedzy,

9. POLEMIKA: dyskusja słowna lub pisemna na

sporny temat, najczęściej związany z polityką.

10. PRACA POPULARNONAUKOWA: zadaniem

jest przystępność, tak od strony stylu, jak i
przedstawienia faktów. Opatruje się z reguły
zestawem literatury fachowej, a niekiedy
zwięzłymi przypisami. Niekiedy jest bardzo dużo
przypisów, które nie wpływają dodatnio na ich
poczytność.

11. PRACA POPULARNA: pozbawiona wszelkiego

aparatu

naukowego.

W pracach popularnych powinny znaleźć się
problemy, które zostały uprzednio dokładnie
zbadane. Należy unikać wprowadzania nowych
poglądów,

ponieważ

nie

można

ich

udokumentować.