Kolokwium na ćwiczenia ze Wstęp do badań historycznych

1.

ENYCKLOPEDIE: wyróżniamy encyklopedie ogólne (powszechne)-obejmują

całokształt wiedzy o świecie przyrody i dziejach społeczeństwa oraz encyklopedie
specjalistyczne- zawierają wszelkie wiadomości z zakresu określonej dziedziny wiedzy.

2.

SŁOWNIKI: zakres jest ograniczony do zagadnień leksykograficznych.

Obejmują zbiór wyrazów z odpowiednim ich objaśnieniem. Przykłady słowników:
historyczne, dwujęzyczne, etymologiczne, gwarowe, geograficzne itd. Służą one
pomocą przy odczytywaniu źródeł, ustalania znaczenia poszczególnych terminów.

3.

BIBLIOGRAFIE: zawierają zestawienie, opis i klasyfikację twórczości

literackiej. Mogą ujmować całokształt tej twórczości bądź wybór. Bibliografie
historyczne- mają charakter informacyjny. Dostarczają wiadomości o tym, co, kiedy i
gdzie napisano na określony temat. Bibliografie zbierają literaturę historyczną,
porządkują ją i ułatwiają odszukanie szczegółowej literatury.

4.

PODRĘCZNIK: zadaniem podręcznika jest syntetyczne przedstawienie sumy

wiedzy z określonej dziedziny. Podręcznik historii musi mieć różny zakres merytoryczny
i chronologiczny. Mogą zawężać problematykę do jednej płaszczyzny procesu
dziejowego. Wyróżniamy podręczniki na 3 etapy przyswajania wiedzy, szkoła
podstawowa, szkoły średnie i wyższe.

5.

MONOGRFIA: przeważnie jest pracą analityczną. Wyczerpujący opis jednego

wybranego zagadnienia poprzez wszechstronną krytykę literatury i źródeł oraz ich
interpretację. Zawiera odtworzenie faktów i pogląd na analizowane zagadnienie,
będący wyrazem krytyki stanu badań i materiału źródłowego.

6.

ROZPRAWY: znane także pracami. Podaje się określoną problematykę

szczegółowej analizie, rozpatrując ją na podstawie dotychczasowej literatury i źródeł.
Rozprawa może zawierać podsumowanie pewnego etapu badań nad wybranym
zagadnieniem.

7.

RECENZJA: wyróżniamy sprawozdawcze i polemiczne. Recenzje piszę się dla

ocen poszczególnych opracowań lub wydawnictw źródłowych. Uzupełnia problematykę
omawianej pracy. Wszechstronna recenzja-powinna obejmować krótkie przedstawienie
treści pracy oraz jej krytykę z trzech punków widzenia: 1)ilości zawartego w niej
materiału źródłowego, 2) metody opracowań, 3) metodologii (sposobu rozumienia
omawianych faktów).

8.

LEKSYKON: (słownik encyklopedyczny)-uporządkowany zbiór wiedzy ujęty w

formie haseł wraz z ich podstawowymi opisami. Jest formą pośrednią pomiędzy
słownikiem opisującym hasła czysto definicyjnie, a encyklopedią. Leksykon może
opisywać wybraną tematykę wiedzy,

9.

POLEMIKA: dyskusja słowna lub pisemna na sporny temat, najczęściej

związany z polityką.

10. PRACA POPULARNONAUKOWA: zadaniem jest przystępność, tak od strony

stylu, jak i przedstawienia faktów. Opatruje się z reguły zestawem literatury fachowej,
a niekiedy zwięzłymi przypisami. Niekiedy jest bardzo dużo przypisów, które nie
wpływają dodatnio na ich poczytność.

11. PRACA POPULARNA: pozbawiona wszelkiego aparatu naukowego.

W pracach popularnych powinny znaleźć się problemy, które zostały uprzednio
dokładnie zbadane. Należy unikać wprowadzania nowych poglądów, ponieważ nie
można ich udokumentować.