Drogi czytelniku!

niniejsza publikacja została zabezpieczona przez rozpowszechnianiem znakami widocznymi

i niewidocznymi, które umożliwiają jednoznaczną identyfikację osoby pobierającej.

Anna Tulczyƒska

Scenariusze zaj´ç

rozwijajàcych

twórczoÊç u uczniów

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

ISBN 978-83-7696-143-9

© Copyright by Dr Josef Raabe Spó∏ka Wydawnicza Sp. z o.o., Warszawa 2009

Wszelkie prawa zastrze˝one.
Wydawca wyra˝a zgod´ na kopiowanie fragmentów publikacji do celów edukacyjnych.
Wydawnictwo do∏o˝y∏o wszelikich staraƒ w prowadzeniu dzia∏aƒ wynikajàcych z wymagaƒ
prawa autorskiego. W przypadku pojawienia si´ wàtpliwoÊci postara si´ je wyjaÊniç.

Wydawca: Dr Josef Raabe Spó∏ka Wydawnicza Sp. z o.o.

ul. M∏ynarska 8/12
01-194 Warszawa
NIP 526-13-49-514
REGON 011864960
Sàd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie
XII Wydzia∏ Gospodarczy KRS
KRS 0000118704
WysokoÊç kapita∏u zak∏adowego 50 000 z∏

www.dydaktyczne.info.pl

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Scenariusze zaj´ç rozwijajàcych
twórczoÊç u uczniów

Anna Tulczyƒska

Spis treÊci
1.

Zaj´cia 1: TwórczoÊç

2.

Zaj´cia 2: Cechy wspólne

3.

Zaj´cia 3: Rozwià˝ problem

4.

Zaj´cia 4: Wie˝a

Zaj´cia 1: TwórczoÊç

Pomys∏ na ciekawe zaj´cia

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

– 1 –

Rodzaj zaj´ç

Zaj´cia rozwijajàce twórczoÊç u uczniów

Przedzia∏ wiekowy

klasy 1–6

Liczba uczestników

Czas trwania zaj´ç

120 minut

Cele zaj´ç

✓

wzajemne poznanie uczestników zaj´ç

✓

integracja grupy

✓

ustalenie norm obowiàzujàcych na zaj´ciach

✓

uÊwiadomienie uczniom znaczenia s∏ów: twórczoÊç,
twórcze

, twórca, jako g∏ównego tematu cyklu zaj´ç

Materia∏y pomocnicze

✓

kartki papieru

✓

mazaki

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Przebieg zaj´ç

Krok I: Wprowadzenie

1.

Powitaj wszystkich uczestników zaj´ç. Poinformuj, ˝e w czasie kilku najbli˝szych
spotkaƒ b´dziecie wspólnie zajmowaç si´ problemem twórczoÊci i b´dziecie
tworzyç.

2.

Przedstaw tak˝e krótko program i cel zaj´ç, które skupiaç si´ b´dà na wzajem-
nym poznaniu wszystkich uczestników, ustaleniu zasad i okreÊleniu tego, czym
jest g∏ówny temat zaj´ç, czyli twórczoÊç, tworzenie.

Krok II: Mój znak na powitanie

1.

PoproÊ uczestników, aby usiedli w kr´gu i wymyÊlili sobie jakiÊ gest na powitanie,
np. szczególne podanie r´ki, uk∏on, mina.

2.

Po kilku minutach poproÊ, aby wszyscy powstali i ka˝dy swoim gestem przywita∏
si´ ze wszystkimi uczestnikami zaj´ç.

Krok III: Wizytówka

1.

Rozdaj uczestnikom kartki i mazaki. PoproÊ, aby przygotowali swoje wizytówki.
Na wizytówce powinno znaleêç si´ imi´ uczestnika oraz symbol okreÊlajàcy jego
zainteresowania lub najwa˝niejszà cech´.

2.

Po kilku minutach uczestnicy prezentujà swoje wizytówki. Ch´tne osoby mogà
opowiedzieç o przedstawionych symbolach.

Krok IV: Normy

PoproÊ uczestników, aby zastanowili si´ nad tym, jakie normy powinny obowiàzy-
waç podczas zaj´ç, aby czuli si´ na nich dobrze, bezpiecznie, aby mogli przedstawiaç
swoje twórcze pomys∏y

1

.

– 2 –

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

1

Przyk∏adowa lista zasad znajduje si´ w za∏àczniku 3 artyku∏u Rozwijanie kreatywnoÊci u dzieci. Przyk∏ady
çwiczeƒ o sygnaturze A 3.7, do∏àczonym do niniejszej publikacji.

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Krok V: Co to jest twórczoÊç? – burza mózgów

1.

PoproÊ uczniów, aby wspólnie spróbowali odpowiedzieç na pytanie: Co to jest
twórczoÊç?. Poinformuj, ˝e pracujecie metodà burzy mózgów, a jej podstawowe
zasady to:

●

podawanie pierwszych skojarzeƒ zwiàzanych z omawianym problemem;

●

podawanie wszystkich przychodzàcych do g∏owy pomys∏ów;

●

zapisywanie tych pomys∏ów na tablicy przez prowadzàcego;

●

nieocenianie pomys∏ów swoich i innych osób;

●

koƒczenie çwiczenia, kiedy koƒczà si´ pomys∏y uczestników.

2.

Wszystkie pomys∏y uczestników zapisuj na tablicy. PodkreÊl najwa˝niejsze cechy
twórczoÊci.

Krok VI: Opowiadanie o krainie Walamburati

1.

PoproÊ uczestników, aby wykorzystali teraz swoje twórcze mo˝liwoÊci i opowie-
dzieli wspólnie o krainie Walamburati.

2.

Rozpocznij zabaw´, podajàc pierwsze zdanie np. Daleko,
daleko stàd, na brzegu b∏´kitnego morza znajduje si´ kraina
Walamburati…. Nast´pnie poproÊ, aby ka˝dy z uczestników
kolejno doda∏ swoje zdanie do opowiadania na temat nowej
krainy.

Krok VII: Podsumowanie

Podzi´kuj uczestnikom za udzia∏ w zaj´ciach, doceƒ ich ciekawe pomys∏y i zaproÊ
na kolejne spotkanie.

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

– 3 –

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Zaj´cia 2: Cechy wspólne

Pomys∏ na ciekawe zaj´cia

Przebieg zaj´ç

Krok I: Wprowadzenie i powitanie

1.

Powitaj uczestników i zaproÊ ich na zaj´cia, podczas których b´dziecie poszuki-
waç powiàzaƒ. Takie dostrzeganie cech wspólnych pomi´dzy znaczàco ró˝niàcymi
si´ przedmiotami jest jednà z wa˝niejszych twórczych umiej´tnoÊci.

2.

Na poczàtek zaproÊ do zabawy, która pozwoli lepiej si´ poznaç uczestnikom i dostrzec
ich wspólne cechy.

Krok II: Ci, którzy…

1.

PoproÊ uczestników, aby stan´li w kr´gu. Jedna osoba podaje jakàÊ kategori´ np.
Ci, którzy lubià ciasto marchewkowe. Osoby, które uto˝samiajà si´ z podanym kry-
terium robià krok do przodu.

– 4 –

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

Rodzaj zaj´ç

Zaj´cia rozwijajàce twórczoÊç u uczniów

Przedzia∏ wiekowy

klasy 1–6

Liczba uczestników

Czas trwania zaj´ç

120 minut

Cele zaj´ç

✓

integracja grupy

✓

kszta∏towanie umiej´tnoÊci dostrzegania podobieƒstw
i cech wspólnych pomi´dzy znaczàco ró˝niàcymi si´
przedmiotami

Materia∏y pomocnicze

✓

pude∏ko

✓

stoper

✓

nazwy przedmiotów (za∏. 1)

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

2.

Nast´pnie kolejna osoba podaje swojà kategori´ i tak dalej. Kiedy pierwsza osoba
dojdzie do Êrodka kr´gu, uczestnicy wracajà na swoje wyjÊciowe miejsca.

3.

Zakoƒcz zabaw´, jeÊli uczniowie zacznà si´ nudziç.

Krok III: G∏oÊne i czerwone

1.

PoproÊ uczestników, aby usiedli w kr´gu. Osoba rozpoczynajàca zabaw´ wymie-
nia dowolny przymiotnik, np. czerwone.

2.

Osoba siedzàca po jej prawej stronie podaje przyk∏ad przedmiotu w takim kolorze,
np. jab∏ko, i dodaje kolejny przymiotnik – czerwone i g∏oÊne.

3.

Teraz jej sàsiad z prawej strony musi podaç przyk∏ad
czegoÊ, co posiada wymienione przed chwilà cechy, np.
g∏oÊny i czerwony mo˝e byç motor, i dodaje swój przy-
miotnik – czerwone, g∏oÊne i mi´kkie.

4.

Gra toczy si´ do momentu, a˝ lista cech b´dzie tak d∏uga,
˝e nie b´dzie mo˝na znaleêç rzeczy spe∏niajàcej wszyst-
kie kryteria.

Krok IV: Poka˝cie liter´

1.

PoproÊ uczestników, aby dobrali si´ w pary.

2.

Jedna osoba wymienia w myÊlach kolejno litery alfabetu, a druga
w wybranym przez siebie momencie mówi stop. Wtedy jej part-
ner na g∏os podaje liter´ wymienianà jako ostatnià.

3.

Zadaniem osoby mówiàcej stop jest utworzenie ze swojego cia∏a
wypowiedzianej w∏aÊnie litery.

4.

Nast´pnie uczestnicy zabawy zamieniajà si´ rolami.

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

– 5 –

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Krok V: Co majà ze sobà wspólnego...?

1.

Podziel uczestników na dwie dru˝yny.

2.

Zawodnik z pierwszej dru˝yny podchodzi do pude∏ka i wyciàga z niego dwie
kartki z nazwami przedmiotów np. ciastko i ci´˝arówka.

3.

Zawodnicy muszà podaç, jakà wspólnà cech´ majà te przed-
mioty (ci´˝arówka i ciastko rozpoczynajà si´ na t´ samà liter´).
Na podanie rozwiàzania grupa ma 5 sekund.

4.

Za podanie odpowiedzi dru˝yna otrzymuje 2 punkty. Po up∏ywie 5 sekund zawod-
nik ma prawo do konsultacji z dru˝ynà, ale wtedy otrzymuje ona tylko 1 punkt.

5.

Nast´pnie kartki losuje zawodnik z dru˝yny przeciwnej.

6.

Wygrywa dru˝yna, która zdob´dzie wi´cej punktów.

Krok VI: Zakoƒczenie

ZaproÊ uczestników na miejsca, podzi´kuj za udzia∏ w zaj´ciach i poproÊ, aby ka˝dy
z nich dokoƒczy∏ zdanie: DziÊ najbardziej podoba∏o mi si´....

– 6 –

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

Przed rozpocz´ciem zabawy nale˝y wyciàç nazwy przedmiotów z za∏àcznika 1
i wrzuciç je do pude∏ka.

Wa˝ne!

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Zaj´cia 3: Rozwià˝ problem

Pomys∏ na ciekawe zaj´cia

Przebieg zaj´ç

Krok I: Wprowadzenie i powitanie

1.

Powitaj wszystkich uczestników zaj´ç. Poinformuj uczniów, ˝e tematem dzisiej-
szych zaj´ç b´dzie twórcze rozwiàzywanie problemów.

2.

PoproÊ, aby na powitanie ka˝dy opowiedzia∏ o tym, jak czuje si´ przed rozpocz´-
ciem zaj´ç, w jakim jest nastroju.

Krok II: Jak rozwiàzaç problem za pomocà...

1.

Przedstaw uczestnikom wybrany problem zwiàzany ze szko∏à, np. spóênianie si´
uczniów, Êciàganie, nienoszenie mundurków, niezmienianie obuwia, zapomina-
nie drugiego Êniadania.

2.

Nast´pnie wylosuj jednà liter´, np. „∏” i poproÊ ch´tnego ucznia, aby poda∏ nazw´
przedmiotu zaczynajàcego si´ w∏aÊnie na t´ liter´ (np. ∏y˝ka). Zadanie b´dzie

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

– 7 –

Rodzaj zaj´ç

Zaj´cia rozwijajàce twórczoÊç u uczniów

Przedzia∏ wiekowy

klasy 1–6

Liczba uczestników

Czas trwania zaj´ç

120 minut

Cel zaj´ç

✓

nauka twórczego rozwiàzywania problemów, poszuki-
wania oryginalnych rozwiàzaƒ do ró˝nych zadaƒ

Materia∏y pomocnicze

✓

gazety

✓

taÊma klejàca

✓

kartki (po jednej dla ka˝dego ucznia)

✓

kostki z literkami (np. z gry scrabble) lub karki z literami

✓

woreczek na literki

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

polega∏o na ustaleniu, jak za pomocà ∏y˝ki rozwiàzaç problem spóêniania si´ ucz-
niów do szko∏y.

3.

Uczestnicy majà 2 minuty na wymyÊlenie rozwiàzania i zapisanie swoich pomys-
∏ów na kartkach.

4.

Nast´pnie ch´tne osoby prezentujà swoje rozwiàzania.

5.

Powtórz procedur´ i wspólnie ustalcie rozwiàzanie kolejnego problemu.

Krok III: Przejdê po kamieniach przez rzek´

1.

Za pomocà taÊmy klejàcej zaznacz na pod∏odze dwa brzegi rzeki (powinna mieç
ona szerokoÊç oko∏o 4 merów).

2.

Podziel uczestników na dwie dru˝yny. Ka˝dej dru˝ynie rozdaj trzy kartki z gazety.
Kartki te b´dà kamieniami.

3.

Zadanie ka˝dej dru˝yny b´dzie polega∏o na przejÊciu jak najszybciej na drugi
brzeg rzeki, stawiajàc stopy tylko na kamieniach (stronach z gazety).

4.

Wygrywa ta dru˝yna, która jako pierwsza przejdzie na drugà stron´ rzeki. JeÊli
któryÊ z uczestników dotknie pod∏ogi, ca∏a dru˝yna wraca na brzeg, z którego
startowa∏a.

Krok IV: Podsumowanie

Podzi´kuj uczestnikom za aktywny udzia∏ w zaj´ciach. W ramach podsumowania
poproÊ, aby ka˝dy z uczestników powiedzia∏, czego nauczy∏ si´ podczas zaj´ç.

– 8 –

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Zaj´cia 4: Wie˝a

Pomys∏ na ciekawe zaj´cia

Przebieg zaj´ç

Krok I: Wprowadzenie i powitanie

1.

Powitaj uczestników zaj´ç. Poinformuj ich, ˝e podczas dzisiejszego spotkania b´dà
mieli okazj´ zmieniç si´ w budowniczych i sprawdziç swoje umiej´tnoÊci kon-
struowania i planowania.

2.

PoproÊ, aby ka˝dy z uczestników powiedzia∏, co jest dla niego najwa˝niejsze
w pracy w grupie.

Krok II: Budujemy wie˝´

1.

PoproÊ uczestników, aby ustawili si´ w szeregu zgodnie z datami urodzenia, od
najm∏odszej, do najstarszej osoby. Tak ustawiony szereg podziel na dwie równo-
liczne dru˝yny.

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

– 9 –

Rodzaj zaj´ç

Zaj´cia rozwijajàce twórczoÊç u uczniów

Przedzia∏ wiekowy

klasy 1–6

Liczba uczestników

Czas trwania zaj´ç

120 minut

Cele zaj´ç

✓

twórcze rozwiàzywanie problemów

✓

wspó∏praca w grupie

✓

skuteczne komunikowanie si´

Materia∏y pomocnicze

✓

dwie paczki papierowych talerzyków

✓

paczka s∏omek

✓

taÊma klejàca

✓

no˝yczki

✓

miarka

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

2.

Zadaniem dru˝yn b´dzie zbudowanie wie˝y ze s∏omek i talerzyków za
pomocà taÊmy klejàcej i no˝yczek. Po zbudowaniu wie˝a musi staç bez
podparcia przynajmniej przez 30 sekund. Na wykonanie zadania przez-
nacz 45 minut.

3.

Po up∏ywie czasu przeznaczonego na wykonanie zadania zmierz przygotowane
przez uczestników budowle. Wygrywa ta dru˝yna, której wie˝a b´dzie wy˝sza.

Krok III: Podsumowanie

1.

PoproÊ uczestników, aby powiedzieli, co sprawi∏o im najwi´kszà trudnoÊç pod-
czas wykonywania zadania, jak im si´ wspólnie pracowa∏o.

2.

Podzi´kuj wszystkim za udzia∏ w zaj´ciach.

– 10 –

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

W czasie pracy zespo∏ów obserwuj, jak przebiega wspó∏praca, jakie role pe∏nià
cz∏onkowie zespo∏ów, jak planujà zadania, w jaki sposób rozwiàzujà ewentualne
nieporozumienia.

Wa˝ne!

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Za∏àcznik 1.

Nazwy przedmiotów

– 11 –

∏y˝ka

ksià˝ka

komputer

poduszka

czo∏g

ci´˝arówka

koc

kilogram màki

ró˝a

jab∏ko

litr mleka

ciastko

dywan

but

sweter

k∏´bek we∏ny

kartka papieru

pi∏ka

jajko

agrafka

deska

szczotka do z´bów

szalik

marchewka

no˝yczki

kulka plasteliny

gruszka

ziemniak

spodnie

drzwi

gwóêdê

o∏ówek

bu∏ka

wà˝ stra˝acki

gwizdek

baƒka mydlana

telewizor

skarpetka

myd∏o

trampolina

guma do ˝ucia

termometr

p∏yta CD

fotografia

nasionko fasoli

✄

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Notatki nauczyciela:

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

– 12 –

Scenariusz zaj´ç rozwijajàcych twórczoÊç u uczniów

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]

Produkt zabezpieczony elektronicznie - Wydawnictwo Raabe. Właściciel: [e-mail]