Umowy gospodarcze w przykladach i wzorach

background image

A

plikAcje

p

rAwnicze

C.H.Beck

P

rzykłady

i

wzory

Korzystaj w trakcie

przygotowań do

kolokwiów i egzaminu!

Agnieszka Kurczuk-Samodulska
Karolina Kuszlewicz

Umowy
gospodarcze

w przykładach i wzorach

background image

Umowy gospodarcze w przykładach i wzorach

Kup książkę

background image

W serii Aplikacje Prawnicze polecamy:

J. Pikała

PRAWO HANDLOWE I GOSPODARCZE W PYTANIACH
I ODPOWIEDZIACH

J. Witas

KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH. ORZECZNICTWO APLIKANTA,
3 wyd.

S. Jaworski, J. Ablewicz, T. Sadurski

EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 1. AKTA CYWILNE I KARNE

D. Kupryjańczyk, M. Rojewski, K. Rzepka, E. Stawicka, G. Witczak

EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 2. AKTA GOSPODARCZE I ADMINISTRACYJNE

K. Gorzelnik

EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 3. KAZUSY DO EGZAMINU ADWOKACKIEGO
I RADCOWSKIEGO

M. Matuszewska, B. Morawska, A. Szymańska, K. Prusak-Górniak

EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 4. WZORY PISM

www.ksiegarnia.beck.pl

Kup książkę

background image

Wydawnictwo C.H.Beck

Warszawa 2015

Umowy

gospodarcze

w przykładach i wzorach

Agnieszka Kurczuk-Samodulska

Karolina Kuszlewicz

Kup książkę

background image

Umowy gospodarcze w przykładach i wzorach

Stan prawny: listopad 2016 r.

Aktualizacja do marca 2016 r. na stronie www.testy.prawnicze.pl

zakładka Aktualizacje Aplikacyjna

Wydawca: Joanna Ablewicz

Projekt okładki: Robert Rogiński

ISBN 978-83-255-6909-9

ISBN e-book 978-83-255-6910-5

© Wydawnictwo C.H.Beck 2015

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów.

Wydawnictwo C.H.Beck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje.

Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.

ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: DTP Art

Druk i oprawa: Elpil, Siedlce

Kup książkę

background image

Książkę dedykujemy naszym Rodzicom

Kup książkę

background image

VII

Spis treści

Wstęp........................................................................................................................................ . XI

Wykaz skrótów....................................................................................................................... . XIII

Rozdział I. Zasady obowiązujące w obrocie gospodarczym ........................................ .

1

1..Rodzaje.umów.–.umowy.nazwane.i.nienazwane...................................................... .

1

2..Zasada.swobody.umów................................................................................................. .

2

3..Zasada.równowagi.stron.a.ochrona.interesów.klienta.............................................. .

3

4. Zasada trwałości umów (pacta sunt servanda)............................................................. .

5

5. Zasada współdziałania stron ........................................................................................ .

5

6. Zasada lojalności oraz zachowania poufności ........................................................... .

6

7..Zasady.w.obrocie.konsumenckim................................................................................ .

8

7.1. Unikanie niedozwolonych postanowień umownych ........................................ .

8

7.2. Zawieranie umów poza lokalem przedsiębiorstwa ........................................... . 10

Rozdział II. Zasady sporządzania umów ......................................................................... . 13

1..Uwagi.ogólne................................................................................................................... . 13

1.1..Nazwa.umowy.......................................................................................................... . 13

1.2..Data.i.miejsce.zawarcia.umowy............................................................................. . 13

1.3. Oświadczenia i.zapewnienia.stron........................................................................ . 14

1.4. Preambuła ................................................................................................................. . 14

1.5. Definicje – słowniczek pojęć używanych w.umowie.......................................... . 15

1.6. Założenia do pracy na egzaminie zawodowym ................................................. . 15

2. Formy czynności prawnych ......................................................................................... . 16

Rozdział III. Strony umowy ................................................................................................ . 21

1. Osoby fizyczne jako strony umowy ............................................................................ . 21

1.1..Konsumenci............................................................................................................... . 21

1.2. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ...................................... . 22

2..Osoby.prawne.................................................................................................................. . 25

2.1. Spółki prawa handlowego ..................................................................................... . 25

2.1.1..Uwagi.ogólne.................................................................................................. . 25

2.1.2. Spółki osobowe .............................................................................................. . 28

2.1.2.1. Spółka jawna ..................................................................................... . 28

2.1.2.2. Spółka partnerska ............................................................................. . 31

2.1.2.3. Spółka komandytowa ..................................................................... . 32

Kup książkę

background image

VIII

Spis treści

2.1.2.4. Spółka komandytowo-akcyjna ...................................................... . 33

2.1.3. Spółki kapitałowe .......................................................................................... . 35

2.1.3.1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ................................... . 35

2.1.3.2. Spółka akcyjna .................................................................................. . 38

2.1.4. Spółki w upadłości i likwidacji .................................................................... . 41

2.2. Skarb Państwa .......................................................................................................... . 44

2.3. Państwowe osoby prawne − przedsiębiorstwa państwowe i agencje .............. . 53

3..Fundacja............................................................................................................................ . 55

4..Stowarzyszenie................................................................................................................ . 56

5. Spółdzielnia ..................................................................................................................... . 57

6..Wspólnota.mieszkaniowa.............................................................................................. . 59

7..Inne.podmioty.w.komparycji.umowy......................................................................... . 62

7.1..Zgoda.osób.trzecich.w.rozumieniu.art..63.KC..................................................... . 62

7.2. Zgoda innych podmiotów niż osoby trzecie w rozumieniu art. 63 KC ......... . 66

7.2.1. Spółki handlowe ............................................................................................ . 66

7.2.2. Spółdzielnie ................................................................................................... . 67

7.2.3. Jednostki samorządu terytorialnego ........................................................... . 67

7.2.4..Podmioty.w upadłości ................................................................................. . 68

7.2.5. Czynności rodzica ........................................................................................ . 68

7.3. Przedstawicielstwo: pełnomocnictwo i.prokura.................................................. . 69

Rozdział IV. Postanowienia umowne ............................................................................... . 73

1..Uwagi.ogólne................................................................................................................... . 73

1.1..Essentialia negotii....................................................................................................... . 73

1.2..Accidentalia negotii .................................................................................................... . 73

2..Zabezpieczenie.wykonania.umowy............................................................................. . 74

2.1..Hipoteka.................................................................................................................... . 74

2.2..Zastaw........................................................................................................................ . 76

2.3..Ustawowe.prawo.zatrzymania............................................................................... . 79

2.4. Przewłaszczenie na zabezpieczenie ...................................................................... . 80

2.5..Przelew.na.zabezpieczenie...................................................................................... . 81

2.6. Poręczenie ................................................................................................................. . 83

2.7..Zadatek...................................................................................................................... . 84

2.8..Zaliczka...................................................................................................................... . 86

2.9..Kara.umowna............................................................................................................ . 87

2.10..Weksel...................................................................................................................... . 89

2.11..Kaucja....................................................................................................................... . 90

2.12. Dobrowolne poddanie się dłużnika egzekucji .................................................. . 92

2.13..Gwarancja.bankowa............................................................................................... . 94

2.14..Gwarancja.i rękojmia ............................................................................................ . 96

2.15..Ubezpieczenie.przedmiotu.umowy.................................................................... . 99

2.16. Gwarancja zapłaty za roboty budowlane .......................................................... . 99

2.17..Klauzula.ubezpieczenia.OC.i.NW....................................................................... . 100

3..Dodatkowe.klauzule.umowne...................................................................................... . 101

3.1..Klauzule.z.zakresu autorskich praw majątkowych .......................................... . 101

3.2. Najważniejsze postanowienia w.umowach.o.roboty.budowlane..................... . 107

Kup książkę

background image

IX

Spis treści

3.3..Zakaz.konkurencji.................................................................................................... . 109

3.4. Klauzula arbitrażowa .............................................................................................. . 112

3.5..Klauzula.salwatoryjna............................................................................................. . 115

3.6..Prawo.odkupu.i.pierwokupu................................................................................. . 116

3.7. Odstąpienie od umowy i odstępne ....................................................................... . 117

3.8..Wypowiedzenie.umowy......................................................................................... . 119

3.9. Rozwiązanie umowy .............................................................................................. . 121

3.10..Wydanie.i.odbiór.rzeczy........................................................................................ . 122

3.11. Obowiązek zawiadomienia oraz zgłoszenia do rejestru ................................. . 122

3.12. Rodzaje wynagrodzenia – kosztorysowe i ryczałtowe .................................... . 124

3.13. Klauzula efektywnej waluty ................................................................................ . 126

3.14..Klauzula.waloryzacyjna........................................................................................ . 127

3.15. Klauzule na wypadek opóźnienia i zwłoki ....................................................... . 127

3.16. Zabezpieczenie świadczeń pieniężnych i niepieniężnych .............................. . 129

3.17. Określenie sposobu zapłaty i dnia zapłaty ........................................................ . 129

3.18. Siła wyższa ............................................................................................................. . 130

4. Postanowienia końcowe umów ................................................................................... . 130

4.1. Termin wejścia w życie umowy ........................................................................... . 130

4.2. Wersje językowe umowy ........................................................................................ . 131

4.3..Adresy........................................................................................................................ . 132

4.4. Zmiana i uzupełnienie umowy ............................................................................. . 132

4.5. Załączniki do umowy ............................................................................................. . 133

4.6..Podpisy....................................................................................................................... . 133

Rozdział V. Tabele i grafy .................................................................................................... . 137

Rozdział VI. Akty prawne (wyciąg z kodeksów i alfabetyczny wyciąg

z pozostałych przepisów) ................................................................................... . 149

Kup książkę

background image

Kup książkę

background image

XI

Wstęp

Szanowni Państwo,

przed Państwem egzamin zawodowy, stanowiący ostatni krok na drodze do wyko-

nywania zawodu adwokata albo radcy prawnego. Przystępując do egzaminu z prawa

gospodarczego należy posiadać m.in. umiejętność prawidłowego sporządzania umów.

Część z Państwa zawodowo opracowuje teksty umów i posiada ugruntowaną wiedzę

w tym zakresie. W związku z tym niniejsza publikacja przyda się Państwu przede wszyst-

kim jako wskazówka, jak dostosować praktyczną wiedzę do specyfiki egzaminu. Z kolei

dla tych z Państwa, którzy w swojej praktyce nie sporządzali dotychczas takich umów,

jest to często najtrudniejsza część egzaminu zawodowego. Niech to jednak Państwa nie

deprymuje, ponieważ odpowiednia metoda nauki pozwala na wyćwiczenie umiejętności

samodzielnego formułowania poszczególnych postanowień umownych, a następnie całej

umowy. Niniejsza książka stanowi przewodnik po tym, w jaki sposób, krok po kroku

przygotować umowę.

Atutem książki jest duża liczba przykładów, zawierających gotowe wzory klauzul

umownych. Ponadto wyodrębniono w publikacji najważniejsze kwestie merytoryczne,

oznaczone jako „Pamiętaj!”, oraz praktyczne porady na potrzeby egzaminu oznaczone

jako „Wskazówka”.

Jako Autorki publikacji, prowadzące aktualnie praktykę adwokacką, same mierzyły-

śmy się niedawno z egzaminem adwokackim. Brakowało nam wówczas publikacji zapro-

jektowanej na potrzeby przygotowania do egzaminu z prawa gospodarczego: zwięzłej,

syntetycznej i uwzględniającej specyfikę wymagań egzaminacyjnych. Pozostało studio-

wanie kilkusetstronicowych monografii i wzorów umów, w oparciu o które samodziel-

nie sporządzałyśmy przykładowe postanowienia umowne, notatki, tabele i grafy, celem

uporządkowania zgromadzonej wiedzy. Z przyjemnością dzielimy się dziś z Państwem

zebranymi w ten sposób materiałami, mając nadzieję, że będą stanowiły one dla Państwa

pomoc.w.przygotowaniu.do.egzaminu.zawodowego.z.prawa.gospodarczego.

Powodzenia!

adw..Karolina Kuszlewicz.. .

.

.

adw..Agnieszka Kurczuk-Samodulska

Kup książkę

background image

Kup książkę

background image

XIII

Wykaz skrótów

1. Źródła prawa
DziałLeczU ................... ustawa z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2015 r.

poz..618.ze.zm.)

FundU............................ ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203

ze.zm.)

JęzykU ........................... ustawa z 7.10.1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. Nr 43, poz. 224 .

ze.zm.)

KC................................... ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121

ze.zm.)

KPC................................ ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U.

z.2014.r..poz..101.ze.zm.)

KRO................................ ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U.

z.2015.r..poz..583.ze.zm.)

KRSU.............................. ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U.

z.2013.r..poz..1203.ze.zm.)

KSH................................ ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r.

poz..1030.ze.zm.)

KW.................................. ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2015 r. .

poz..1094)

KWiHU.......................... ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U.

z.2013.r..poz..707.ze.zm.)

OchrLokU ..................... ustawa z 21.6.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym

zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r.

poz..150)

PPU................................. ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U.

z.2013.r..poz..1384)

PrAut................................ustawa.z.4.2.1994.r..o.prawie.autorskim.i.prawach.pokrewnych..

(t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.)

PrBank ........................... ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 128

ze.zm.)

PrKonsumU.................. ustawa z 30.5.2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2014 r. .

poz..827)

PrSpółdz ....................... ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2013 r. .

poz..1443.ze.zm.)

Kup książkę

background image

Wykaz.skrótów

XIV

PrStow............................ ustawa z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. .

z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.)

PrUpad........................... ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2015 r.

poz..233.ze.zm.)

PZP................................. ustawa z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U.

z.2013.r..poz..907.ze.zm.).

SamGminU.................... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r.

poz..594.ze.zm.)

SamPowU...................... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. .

poz..595.ze.zm.)

SamWojU....................... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. .

z.2013.r..poz..596.ze.zm.)

SwDziałGospU ............ ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej .

(t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.)

WłLokU ........................ ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80,

poz..903.ze.zm.)

WojAdmU..................... ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w wo-

jewództwie (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 525)

ZastRejU..........................ustawa.z.6.12.1996.r..o.zastawie.rejestrowym.i.rejestrze.zastawów.

(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.)

ZasWykSPU.................. ustawa z 8.8.1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysłu-

gujących Skarbowi Państwa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1224)

ZNKU..............................ustawa. z. 16.4.1993. r.. o. zwalczaniu. nieuczciwej. konkurencji..

(t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.)

2. Organy orzekające
SA.................................... Sąd Apelacyjny

SN................................... Sąd Najwyższy

SN (7) ............................ Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów

3. Inne skróty
art.................................... artykuł

CEIDG............................ Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

cyt....................................cytowanej

ds.....................................do.spraw

Dz.U................................Dziennik.Ustaw

Dz.Urz............................ Dziennik Urzędowy

GDDKiA.........................Generalna.Dyrekcja.Dróg.Krajowych.i.Autostrad

itp.....................................i.tym.podobne

KRS................................. Krajowy Rejestr Sądowy

m.in................................ między innymi

m.st................................. miasto stołeczne

MS................................... Minister Sprawiedliwości

MSWiA........................... Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

nast................................. następny (-a, -e)

Kup książkę

background image

Wykaz.skrótów

XV

niepubl............................niepublikowany

NIP................................. numer identyfikacji podatkowej

np.................................... na przykład

Nr.....................................numer

orz....................................orzeczenie

OSNC............................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Cywilna

pkt....................................punkt

por....................................porównaj

post..................................postanowienie

poz...................................pozycja

r........................................rok

rep....................................repertorium

RP....................................Rzeczpospolita.Polska

s........................................strona

S.A.................................. spółka akcyjna

S.K.A.............................. spółka komandytowo-akcyjna

sp..j................................. spółka jawna

sp..z.o.o.......................... spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

sp.k................................. spółka komandytowa

sp.p................................. spółka partnerska

spzoz.............................. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej

sprost...............................sprostowanie

t........................................tom

t.j......................................tekst.jednolity

tj.......................................to.jest

tzn....................................to.znaczy

tzw.................................. tak zwany (-a, -e)

uchw............................... uchwała

ust................................... ustęp

w.zw............................... w związku

ww.................................. wyżej wymieniony

wyr...................................wyrok

zd.....................................zdanie

ze.zm...............................ze.zmianami

zł .................................... złoty

zob...................................zobacz

§...................................... paragraf

Kup książkę

background image

Kup książkę

background image

1

Rozdział I.

ZASADY OBOWIĄZUJĄCE

W OBROCIE GOSPODARCZYM

1. Rodzaje umów – umowy nazwane

i nienazwane

Zawierane w obrocie cywilnoprawnym umowy możemy podzielić na umowy na-

zwane. i. nienazwane. Pierwsze posiadają swoją szczegółową regulację w ustawach .

(w szczególności w KC, a także np. ZastRejU).

W odróżnieniu od umów nazwanych, umowy nienazwane nie zostały dotychczas

szczegółowo uregulowane w aktach prawnych. Zawierane są − w ramach swobody

umów − w sposób dowolny i odpowiadający stronom, o ile cel umowy i jej postanowie-

nia pozostają zgodne z prawem.

Najczęściej stosowanymi w obrocie gospodarczym umowami nienazwanymi są:

umowa franchisingu, factoringu, forfaitingu, know-how, merchandisingu, konsultingu, .

o sponsoring, umowy dystrybucyjne, licencji, kontraktu menadżerskiego, konsorcjum,

kooperacji, charteru, umowy rentingu, brokerskie, lombardowe.

Warto zauważyć, że krąg umów nazwanych i nienazwanych stale się zmienia. Do nie-

dawna umową nienazwaną była umowa leasingu, obecnie uregulowana w KC czy umo-

wa timeshare, uregulowana od 2011 r. w oddzielnej ustawie

1

. Także krąg umów niena-

zwanych stale się rozszerza, odpowiadając na potrzeby rozwijającego się rynku.

Przystępując do pisania umowy nienazwanej, po prawidłowym opracowaniu kom-

parycji, należy zastanowić się co ma być przedmiotem umowy i na czym polega stosunek

zobowiązaniowy między stronami umowy. Trzeba bowiem będzie dokładnie określić,

do jakich świadczeń zobowiązują się strony. Z pewnością warto posiłkować się uregu-

lowaniami KC zawartymi w Tytule III „Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych” .

(art. 384–396 KC) oraz Tytule VII „Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania”

(art. 450–486 KC). Najczęściej umowy nienazwane będą umowami wzajemnymi, zatem

zastosowanie będą miały regulacje dotyczące właśnie wykonania i skutków niewykona-

nia zobowiązań z umów wzajemnych (art. 487–497 KC).

W obrocie prawnym funkcjonują także umowy mieszane, łączące elementy treści .

i postanowienia różnych typów umów, np. kilku umów nazwanych lub umów nazwa-

nych i nienazwanych. W drodze takiej umowy strony kreują jeden stosunek zobowią-

zaniowy obejmujący kilka, a nawet wiele obowiązków, świadczeń. Z tego też względu

zarówno okoliczności wpływające na skuteczność umowy, jak i zdarzenia odnoszące

się do wynikającego z niej zobowiązania, w tym m.in. odstąpienie od umowy, w sposób

niejako naturalny dotyczą wszystkich skutków prawnych umowy, jeżeli nic innego nie

wynika z przepisu szczególnego – art. 58 § 3 KC (wyr. SN z 29.11.2006 r., II CSK 267/06,

Legalis).

1

Ustawa z 16.9.2011 r. o timeshare, Dz.U. Nr 230, poz. 1370.

Ustawa z 16.9.2011 r. o timeshare, Dz.U. Nr 230, poz. 1370.

Kup książkę

background image

2

Rozdział I. Zasady obowiązujące w obrocie gospodarczym

2. Zasada swobody umów

Zasada swobody umów została wyrażona w art. 353

1

.KC..Zgodnie.z.brzmieniem.tego.

przepisu strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uzna-

nia, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie

ani zasadom współżycia społecznego.

Zasada powyższa ma charakter fundamentalny na gruncie prawa cywilnego i polega

na.przyznaniu.kompetencji.podmiotom.prawa.cywilnego.do.samodzielnego.i.indywidu-

alnego ukształtowania stosunku prawnego pomiędzy tymi podmiotami za pomocą umo-

wy. Znajduje ona najbardziej widoczne zastosowanie do innych niż typowe stosunków

prawnych, tzn. najczęściej do umów nienazwanych lub mieszanych. W umowach nazwa-

nych oczywiście strony również mają możliwość ukształtowania stosunku prawnego we-

dług swego uznania, ale wówczas należy mieć na uwadze przepisy kodeksowe dotyczące

danej umowy nazwanej o charakterze bezwzględnie obowiązującym i semiimperatyw-

nym, ponieważ one wyznaczają jedną z granic swobody umów.

Pamiętaj!

Zasada swobody umów znajduje zastosowanie wyłącznie w stosunkach zobowiąza-

niowych. Nie stosuje się jej do czynności jednostronnych, stosunków prawnorzeczo-

wych, spadkowych i rodzinnych.

Należy pamiętać, że zasada umów doznaje ograniczeń polegających na tym, że treść

lub cel stosunku prawnego ułożonego przez strony nie może sprzeciwiać się:

1) właściwości tego stosunku�

właściwości tego stosunku�

2) ustawie�

ustawie�

3) zasadom współżycia społecznego.

zasadom współżycia społecznego.

Właściwość stosunku prawnego jest pojęciem nieostrym i w praktyce często trudno

jest odróżnić sprzeczność z właściwością danego stosunku prawnego od sprzeczności .

z ustawą. Przez właściwość stosunku prawnego należy bowiem rozumieć jego cechy cha-

rakterystyczne i fundamentalne, wyrażające ideę danego stosunku. Najbardziej wyraźne

są one do zidentyfikowania w przypadku umów nazwanych, ponieważ wówczas usta-

wodawca sam odgórnie ustalił właściwość danego stosunku prawnego, przy czym w ta-

kiej sytuacji możemy mieć również do czynienia ze sprzecznością z ustawą.

Na potrzeby egzaminu należy pamiętać, że sprzeczność z naturą danego stosunku

występuje wtedy, gdy umowa w ogóle narusza zasady stosunków obligacyjnych lub

w sposób ewidentny narusza podstawową cechę charakterystyczną danego stosunku.

Najczęściej jednak w praktyce występuje sprzeczność ułożonego przez strony stosun-

ku prawnego z ustawą.

Pamiętaj!

Przez sprzeczność z ustawą należy rozumieć niezgodność ze wszystkimi przepisa-

mi powszechnie obowiązującymi w systemie prawa w Polsce, a zatem nie tylko akta-

mi normatywnymi rangi ustawowej, ale i Konstytucją RP, ratyfikowanymi umowami

międzynarodowymi, rozporządzeniami i aktami prawa miejscowego.

Oczywiste jest, że sprzeczność z ustawą wskazana jako granica swobody umów

może nastąpić tylko co do przepisów bezwzględnie obowiązujących (ius cogens).i.se-

miimperatywnych (tzn. takich, które pozwalają ułożyć stosunek prawny w sposób bar-

Kup książkę

background image

3

dziej korzystny dla podmiotu uprawnionego). Przykładowo niedopuszczalne jest za-

strzeżenie kary umownej na wypadek nienależytego wykonania lub niewykonania

zobowiązania pieniężnego. Zgodnie bowiem z art. 483 § 1 KC, można zastrzec w umo-

wie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania

zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Oznacza to, że zastrzeżenie kary umownej na wypadek nienależytego wykonania zo-

bowiązania pieniężnego jest sprzeczne z ustawą i jako takie stanowi przekroczenie za-

sady.swobody.umów.

Jeżeli z kolei chodzi o trzecie ograniczenie zasady swobody umów w postaci zasad

współżycia społecznego, należy pamiętać, że zasady współżycia społecznego nie zostały

kodeksowo skatalogowane ani zdefiniowane. Zasady współżycia społecznego zostają na-

ruszone w umowach obligacyjnych, wówczas gdy naruszają reguły słuszności kontrakto-

wej, wymienione i przeanalizowane w kolejnych podrozdziałach, takie jak np. sprawie-

dliwa równowaga praw i obowiązków stron, zasada lojalności, współpracy i uczciwości

kontraktowej..

3. Zasada równowagi stron a ochrona interesów

klienta

Pamiętaj!

Do obowiązków profesjonalisty, sporządzającego umowę na zlecenie klienta należy:

1) sporządzenie umowy wa�nej

sporządzenie umowy wa�nej

2) zadbanie w sposób optymalny o interesy swojego mocodawcy

zadbanie w sposób optymalny o interesy swojego mocodawcy.

Istotne jest tu, aby ochrona interesów klienta była „optymalna”, nie zaś maksymal-

na. Ochrona optymalna w sposób wystarczający zabezpiecza interesy klienta, lecz jed-

nocześnie jest ograniczona interesami drugiej strony. Jeśli bowiem doszłoby do tego, że

tak dalece osoba zdająca skupiłaby się na dbałości o interesy swojego klienta, że umowa

dla drugiej strony stałaby się wyraźnie mniej korzystna, to naruszałaby wówczas zasadę

równowagi stron kontraktu. Naruszenie to z kolei może w swojej najbardziej rażącej po-

staci prowadzić nawet do uznania, że czynność prawna zawarcia określonej umowy jest

sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, a przez to w konsekwencji nieważna. Na-

leży zatem unikać postanowień, które wprowadzają nieuzasadnioną dysproporcję praw

i obowiązków między stronami (zob. wyr. SN z 13.7.2005 r., I CK 832/04, Biul. SN 2005,

Nr 11, s. 13).

Pamiętaj!

Artykuł 58 § 1 KC stanowi, że czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na

celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, .

w szczególności ten, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej

wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna

z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część

czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że

z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie

zostałaby dokonana.

3..Zasada.równowagi.stron.a.ochrona.interesów.klienta

Kup książkę

background image

4

Rozdział I. Zasady obowiązujące w obrocie gospodarczym

Z powyższego wynika, że należy tak formułować umowę, aby dobrze, tj. optymalnie,

zadbać o interesy strony, którą się reprezentuje, a jednocześnie mieścić się w granicy rów-

nowagi kontraktowej. Nie powinno tworzyć się takich umów, które dla drugiej strony

byłyby bezprzedmiotowe. Należy pamiętać, że egzamin jest symulacją życiowej sytuacji

i umowa ma być tak sporządzona, aby obie strony zgodziły się na jej zawarcie.

Zachowanie. zasady. równowagi. stron. kontaktu. nie. jest. w. warunkach. egzaminacyj-

nych trudne. Należy bowiem pamiętać, że określając obowiązki i uprawnienia w ramach

essentialia negotii winny one mieć skorelowane odzwierciedlenie w obowiązkach i upraw-

nieniach.drugiej.strony..

Proponujemy przyjęcie najprostszej, a jednocześnie skutecznej metody pisania, pole-

gającej na tym, że każdorazowo posługując się daną instytucją z KC, która co do zasady

może być zastosowana przez każdą ze stron, np. wypowiedzeniem i prawem odstąpienia

od umowy, ustalone zostają analogiczne zasady dla obu stron. Jeżeli zatem np. przewidu-

jesz prawo wypowiedzenia umowy dla swojego klienta A, to powinieneś również prze-

widzieć prawo wypowiedzenia umowy dla drugiej strony − B, oczywiście właściwie dla

każdej z tych stron określając przyczyny wypowiedzenia.

Przy zasadzie równowagi kontaktowej stron ważne jest również, aby podczas okre-

ślania poszczególnych uprawnień jednej strony, sprecyzować również jej obowiązki .

w tym zakresie. Chodzi tu o zdefiniowanie, w której chwili i na jakich zasadach dana stro-

na może skorzystać z przewidzianego w umowie uprawnienia, np. formułując uprawnie-

nia strony A do otrzymania określonej ceny lub wynagrodzenia z tytułu wykonania umo-

wy, należy jednocześnie wskazać:

1) czy zapłata następuje wprost na podstawie postanowień umowy (wówczas jako za-

czy zapłata następuje wprost na podstawie postanowień umowy (wówczas jako za-

łącznik do umowy należy wymienić harmonogram zapłaty wynagrodzenia wraz

z terminami albo wskazać, że „kupujący potwierdza otrzymanie kwoty stanowiącej

cenę w dniu zawarcia umowy”), czy też np. na podstawie faktury (przykładowa klau-

zula powinna brzmieć wówczas następująco: „wynagrodzenie płatne będzie w ciągu

14.dni.od.doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT”)�

2) termin zapłaty�

termin zapłaty�

3) sposób zapłaty (gotówkowy czy bezgotówkowy)�

sposób zapłaty (gotówkowy czy bezgotówkowy)�

4) chwilę zapłaty (czy następuje ona z chwilą obciążenia rachunku klienta A, czy z chwi-

chwilę zapłaty (czy następuje ona z chwilą obciążenia rachunku klienta A, czy z chwi-

lą uznania na rachunku klienta B, np. „zapłata następuje w dniu obciążenia rachunku

bankowego kupującego”/„zapłata następuje z chwilą wpływu środków na rachunek

wykonawcy”).

Nałożenie na jedną stronę obowiązku zapłaty określonej kwoty, jednocześnie bez obo-

wiązku po drugiej stronie doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT, naruszałaby

zasadę równowagi kontraktowej stron, bowiem powodowałoby, że druga strona mogła-

by w sposób dowolny żądać zapłaty i zasadność tego żądania, w szczególności jego wy-

magalność, nie podlegałaby weryfikacji.

Przy omawianej zasadzie również pamiętać należy o treści art. 353 § 1 KC, zgodnie .

z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadcze-

nia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Pamiętaj!

Żądanie wierzyciela dla swojej skuteczności powinno być wyraźnie sprecyzowane .

w umowie, w taki sposób, który umożliwia określenie jego granic czasowych, miej-

scowych, podmiotowych i przedmiotowych. Na egzaminie należy dążyć do dokład-

nego określenia danego żądania, ale posługując się przy tym konstrukcjami prostymi,

nieskomplikowanymi.

Kup książkę


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
UMOWY GOSPODARCZE, Ekonomia materiały
umowy gospodarcze(2), pomoce naukowe ;), Umowy gospodarcze
Umowy gospodarcze wyklady-mojak, Ekonomia materiały
umowy gospodarcze, pomoce naukowe ;), Umowy gospodarcze
UMOWY GOSPODARCZE, Ekonomia materiały
Umowa zalozycielska spolki cywilnej Aktualne umowy gospodarcze
Umowa dostawy Aktualne umowy gospodarcze
Dominowska Prawo Gospodarcze Przykładowe pytania z odpowiedziami (1)
Umowa dozywocia Aktualne umowy gospodarcze
Umowa licencyjna w prawie autorskim Aktualne umowy gospodarcze
Dominowska Prawo Gospodarcze Przykładowe pytania
Umowa o zachowaniu poufnosci Aktualne umowy gospodarcze e 1614
XIII NIEKTORE UMOWY, chomik, studia, STUDIA - 1 rok, Prawo Gospodarcze
Projekt umowy przykład

więcej podobnych podstron