A
plikAcje
p
rAwnicze
C.H.Beck
P
rzykłady
i
wzory
Korzystaj w trakcie
przygotowań do
kolokwiów i egzaminu!
Agnieszka Kurczuk-Samodulska
Karolina Kuszlewicz
Umowy
gospodarcze
w przykładach i wzorach
Umowy gospodarcze w przykładach i wzorach
W serii Aplikacje Prawnicze polecamy:
J. Pikała
PRAWO HANDLOWE I GOSPODARCZE W PYTANIACH
I ODPOWIEDZIACH
J. Witas
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH. ORZECZNICTWO APLIKANTA,
3 wyd.
S. Jaworski, J. Ablewicz, T. Sadurski
EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 1. AKTA CYWILNE I KARNE
D. Kupryjańczyk, M. Rojewski, K. Rzepka, E. Stawicka, G. Witczak
EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 2. AKTA GOSPODARCZE I ADMINISTRACYJNE
K. Gorzelnik
EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 3. KAZUSY DO EGZAMINU ADWOKACKIEGO
I RADCOWSKIEGO
M. Matuszewska, B. Morawska, A. Szymańska, K. Prusak-Górniak
EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI 2016.
TOM 4. WZORY PISM
www.ksiegarnia.beck.pl
Wydawnictwo C.H.Beck
Warszawa 2015
Umowy
gospodarcze
w przykładach i wzorach
Agnieszka Kurczuk-Samodulska
Karolina Kuszlewicz
Umowy gospodarcze w przykładach i wzorach
Stan prawny: listopad 2016 r.
Aktualizacja do marca 2016 r. na stronie www.testy.prawnicze.pl
zakładka Aktualizacje Aplikacyjna
Wydawca: Joanna Ablewicz
Projekt okładki: Robert Rogiński
ISBN 978-83-255-6909-9
ISBN e-book 978-83-255-6910-5
© Wydawnictwo C.H.Beck 2015
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów.
Wydawnictwo C.H.Beck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje.
Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Skład i łamanie: DTP Art
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
Książkę dedykujemy naszym Rodzicom
VII
Spis treści
Rozdział I. Zasady obowiązujące w obrocie gospodarczym ........................................ .
1..Rodzaje.umów.–.umowy.nazwane.i.nienazwane...................................................... .
7.1. Unikanie niedozwolonych postanowień umownych ........................................ .
7.2. Zawieranie umów poza lokalem przedsiębiorstwa ........................................... . 10
1.5. Definicje – słowniczek pojęć używanych w.umowie.......................................... . 15
1.2. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ...................................... . 22
VIII
Spis treści
2.1.2.4. Spółka komandytowo-akcyjna ...................................................... . 33
2.1.3.1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ................................... . 35
2.3. Państwowe osoby prawne − przedsiębiorstwa państwowe i agencje .............. . 53
7.2. Zgoda innych podmiotów niż osoby trzecie w rozumieniu art. 63 KC ......... . 66
3.1..Klauzule.z.zakresu autorskich praw majątkowych .......................................... . 101
3.2. Najważniejsze postanowienia w.umowach.o.roboty.budowlane..................... . 107
IX
Spis treści
3.11. Obowiązek zawiadomienia oraz zgłoszenia do rejestru ................................. . 122
3.12. Rodzaje wynagrodzenia – kosztorysowe i ryczałtowe .................................... . 124
3.16. Zabezpieczenie świadczeń pieniężnych i niepieniężnych .............................. . 129
Rozdział VI. Akty prawne (wyciąg z kodeksów i alfabetyczny wyciąg
XI
Wstęp
Szanowni Państwo,
przed Państwem egzamin zawodowy, stanowiący ostatni krok na drodze do wyko-
nywania zawodu adwokata albo radcy prawnego. Przystępując do egzaminu z prawa
gospodarczego należy posiadać m.in. umiejętność prawidłowego sporządzania umów.
Część z Państwa zawodowo opracowuje teksty umów i posiada ugruntowaną wiedzę
w tym zakresie. W związku z tym niniejsza publikacja przyda się Państwu przede wszyst-
kim jako wskazówka, jak dostosować praktyczną wiedzę do specyfiki egzaminu. Z kolei
dla tych z Państwa, którzy w swojej praktyce nie sporządzali dotychczas takich umów,
jest to często najtrudniejsza część egzaminu zawodowego. Niech to jednak Państwa nie
deprymuje, ponieważ odpowiednia metoda nauki pozwala na wyćwiczenie umiejętności
samodzielnego formułowania poszczególnych postanowień umownych, a następnie całej
umowy. Niniejsza książka stanowi przewodnik po tym, w jaki sposób, krok po kroku
przygotować umowę.
Atutem książki jest duża liczba przykładów, zawierających gotowe wzory klauzul
umownych. Ponadto wyodrębniono w publikacji najważniejsze kwestie merytoryczne,
oznaczone jako „Pamiętaj!”, oraz praktyczne porady na potrzeby egzaminu oznaczone
jako „Wskazówka”.
Jako Autorki publikacji, prowadzące aktualnie praktykę adwokacką, same mierzyły-
śmy się niedawno z egzaminem adwokackim. Brakowało nam wówczas publikacji zapro-
jektowanej na potrzeby przygotowania do egzaminu z prawa gospodarczego: zwięzłej,
syntetycznej i uwzględniającej specyfikę wymagań egzaminacyjnych. Pozostało studio-
wanie kilkusetstronicowych monografii i wzorów umów, w oparciu o które samodziel-
nie sporządzałyśmy przykładowe postanowienia umowne, notatki, tabele i grafy, celem
uporządkowania zgromadzonej wiedzy. Z przyjemnością dzielimy się dziś z Państwem
zebranymi w ten sposób materiałami, mając nadzieję, że będą stanowiły one dla Państwa
pomoc.w.przygotowaniu.do.egzaminu.zawodowego.z.prawa.gospodarczego.
Powodzenia!
adw..Karolina Kuszlewicz.. .
.
.
adw..Agnieszka Kurczuk-Samodulska
XIII
Wykaz skrótów
1. Źródła prawa
DziałLeczU ................... ustawa z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2015 r.
poz..618.ze.zm.)
FundU............................ ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203
ze.zm.)
JęzykU ........................... ustawa z 7.10.1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. Nr 43, poz. 224 .
ze.zm.)
KC................................... ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121
ze.zm.)
KPC................................ ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U.
z.2014.r..poz..101.ze.zm.)
KRO................................ ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U.
z.2015.r..poz..583.ze.zm.)
KRSU.............................. ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U.
z.2013.r..poz..1203.ze.zm.)
KSH................................ ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r.
poz..1030.ze.zm.)
KW.................................. ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2015 r. .
poz..1094)
KWiHU.......................... ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U.
z.2013.r..poz..707.ze.zm.)
OchrLokU ..................... ustawa z 21.6.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym
zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r.
poz..150)
PPU................................. ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U.
z.2013.r..poz..1384)
PrAut................................ustawa.z.4.2.1994.r..o.prawie.autorskim.i.prawach.pokrewnych..
(t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.)
PrBank ........................... ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 128
ze.zm.)
PrKonsumU.................. ustawa z 30.5.2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2014 r. .
poz..827)
PrSpółdz ....................... ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2013 r. .
poz..1443.ze.zm.)
Wykaz.skrótów
XIV
PrStow............................ ustawa z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. .
z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.)
PrUpad........................... ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2015 r.
poz..233.ze.zm.)
PZP................................. ustawa z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U.
z.2013.r..poz..907.ze.zm.).
SamGminU.................... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r.
poz..594.ze.zm.)
SamPowU...................... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. .
poz..595.ze.zm.)
SamWojU....................... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. .
z.2013.r..poz..596.ze.zm.)
SwDziałGospU ............ ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej .
(t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.)
WłLokU ........................ ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80,
poz..903.ze.zm.)
WojAdmU..................... ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w wo-
jewództwie (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 525)
ZastRejU..........................ustawa.z.6.12.1996.r..o.zastawie.rejestrowym.i.rejestrze.zastawów.
(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.)
ZasWykSPU.................. ustawa z 8.8.1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysłu-
gujących Skarbowi Państwa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1224)
ZNKU..............................ustawa. z. 16.4.1993. r.. o. zwalczaniu. nieuczciwej. konkurencji..
(t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.)
2. Organy orzekające
SA.................................... Sąd Apelacyjny
SN................................... Sąd Najwyższy
SN (7) ............................ Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów
3. Inne skróty
art.................................... artykuł
CEIDG............................ Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
cyt....................................cytowanej
ds.....................................do.spraw
Dz.U................................Dziennik.Ustaw
Dz.Urz............................ Dziennik Urzędowy
GDDKiA.........................Generalna.Dyrekcja.Dróg.Krajowych.i.Autostrad
itp.....................................i.tym.podobne
KRS................................. Krajowy Rejestr Sądowy
m.in................................ między innymi
m.st................................. miasto stołeczne
MS................................... Minister Sprawiedliwości
MSWiA........................... Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
nast................................. następny (-a, -e)
Wykaz.skrótów
XV
niepubl............................niepublikowany
NIP................................. numer identyfikacji podatkowej
np.................................... na przykład
Nr.....................................numer
orz....................................orzeczenie
OSNC............................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
pkt....................................punkt
por....................................porównaj
post..................................postanowienie
poz...................................pozycja
r........................................rok
rep....................................repertorium
RP....................................Rzeczpospolita.Polska
s........................................strona
S.A.................................. spółka akcyjna
S.K.A.............................. spółka komandytowo-akcyjna
sp..j................................. spółka jawna
sp..z.o.o.......................... spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
sp.k................................. spółka komandytowa
sp.p................................. spółka partnerska
spzoz.............................. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej
sprost...............................sprostowanie
t........................................tom
t.j......................................tekst.jednolity
tj.......................................to.jest
tzn....................................to.znaczy
tzw.................................. tak zwany (-a, -e)
uchw............................... uchwała
ust................................... ustęp
w.zw............................... w związku
ww.................................. wyżej wymieniony
wyr...................................wyrok
zd.....................................zdanie
ze.zm...............................ze.zmianami
zł .................................... złoty
zob...................................zobacz
§...................................... paragraf
1
Rozdział I.
ZASADY OBOWIĄZUJĄCE
W OBROCIE GOSPODARCZYM
1. Rodzaje umów – umowy nazwane
i nienazwane
Zawierane w obrocie cywilnoprawnym umowy możemy podzielić na umowy na-
zwane. i. nienazwane. Pierwsze posiadają swoją szczegółową regulację w ustawach .
(w szczególności w KC, a także np. ZastRejU).
W odróżnieniu od umów nazwanych, umowy nienazwane nie zostały dotychczas
szczegółowo uregulowane w aktach prawnych. Zawierane są − w ramach swobody
umów − w sposób dowolny i odpowiadający stronom, o ile cel umowy i jej postanowie-
nia pozostają zgodne z prawem.
Najczęściej stosowanymi w obrocie gospodarczym umowami nienazwanymi są:
umowa franchisingu, factoringu, forfaitingu, know-how, merchandisingu, konsultingu, .
o sponsoring, umowy dystrybucyjne, licencji, kontraktu menadżerskiego, konsorcjum,
kooperacji, charteru, umowy rentingu, brokerskie, lombardowe.
Warto zauważyć, że krąg umów nazwanych i nienazwanych stale się zmienia. Do nie-
dawna umową nienazwaną była umowa leasingu, obecnie uregulowana w KC czy umo-
wa timeshare, uregulowana od 2011 r. w oddzielnej ustawie
1
. Także krąg umów niena-
zwanych stale się rozszerza, odpowiadając na potrzeby rozwijającego się rynku.
Przystępując do pisania umowy nienazwanej, po prawidłowym opracowaniu kom-
parycji, należy zastanowić się co ma być przedmiotem umowy i na czym polega stosunek
zobowiązaniowy między stronami umowy. Trzeba bowiem będzie dokładnie określić,
do jakich świadczeń zobowiązują się strony. Z pewnością warto posiłkować się uregu-
lowaniami KC zawartymi w Tytule III „Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych” .
(art. 384–396 KC) oraz Tytule VII „Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania”
(art. 450–486 KC). Najczęściej umowy nienazwane będą umowami wzajemnymi, zatem
zastosowanie będą miały regulacje dotyczące właśnie wykonania i skutków niewykona-
nia zobowiązań z umów wzajemnych (art. 487–497 KC).
W obrocie prawnym funkcjonują także umowy mieszane, łączące elementy treści .
i postanowienia różnych typów umów, np. kilku umów nazwanych lub umów nazwa-
nych i nienazwanych. W drodze takiej umowy strony kreują jeden stosunek zobowią-
zaniowy obejmujący kilka, a nawet wiele obowiązków, świadczeń. Z tego też względu
zarówno okoliczności wpływające na skuteczność umowy, jak i zdarzenia odnoszące
się do wynikającego z niej zobowiązania, w tym m.in. odstąpienie od umowy, w sposób
niejako naturalny dotyczą wszystkich skutków prawnych umowy, jeżeli nic innego nie
wynika z przepisu szczególnego – art. 58 § 3 KC (wyr. SN z 29.11.2006 r., II CSK 267/06,
Legalis).
1
Ustawa z 16.9.2011 r. o timeshare, Dz.U. Nr 230, poz. 1370.
Ustawa z 16.9.2011 r. o timeshare, Dz.U. Nr 230, poz. 1370.
2
Rozdział I. Zasady obowiązujące w obrocie gospodarczym
2. Zasada swobody umów
Zasada swobody umów została wyrażona w art. 353
1
.KC..Zgodnie.z.brzmieniem.tego.
przepisu strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uzna-
nia, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie
ani zasadom współżycia społecznego.
Zasada powyższa ma charakter fundamentalny na gruncie prawa cywilnego i polega
na.przyznaniu.kompetencji.podmiotom.prawa.cywilnego.do.samodzielnego.i.indywidu-
alnego ukształtowania stosunku prawnego pomiędzy tymi podmiotami za pomocą umo-
wy. Znajduje ona najbardziej widoczne zastosowanie do innych niż typowe stosunków
prawnych, tzn. najczęściej do umów nienazwanych lub mieszanych. W umowach nazwa-
nych oczywiście strony również mają możliwość ukształtowania stosunku prawnego we-
dług swego uznania, ale wówczas należy mieć na uwadze przepisy kodeksowe dotyczące
danej umowy nazwanej o charakterze bezwzględnie obowiązującym i semiimperatyw-
nym, ponieważ one wyznaczają jedną z granic swobody umów.
Pamiętaj!
Zasada swobody umów znajduje zastosowanie wyłącznie w stosunkach zobowiąza-
niowych. Nie stosuje się jej do czynności jednostronnych, stosunków prawnorzeczo-
wych, spadkowych i rodzinnych.
Należy pamiętać, że zasada umów doznaje ograniczeń polegających na tym, że treść
lub cel stosunku prawnego ułożonego przez strony nie może sprzeciwiać się:
1) właściwości tego stosunku�
właściwości tego stosunku�
2) ustawie�
ustawie�
3) zasadom współżycia społecznego.
zasadom współżycia społecznego.
Właściwość stosunku prawnego jest pojęciem nieostrym i w praktyce często trudno
jest odróżnić sprzeczność z właściwością danego stosunku prawnego od sprzeczności .
z ustawą. Przez właściwość stosunku prawnego należy bowiem rozumieć jego cechy cha-
rakterystyczne i fundamentalne, wyrażające ideę danego stosunku. Najbardziej wyraźne
są one do zidentyfikowania w przypadku umów nazwanych, ponieważ wówczas usta-
wodawca sam odgórnie ustalił właściwość danego stosunku prawnego, przy czym w ta-
kiej sytuacji możemy mieć również do czynienia ze sprzecznością z ustawą.
Na potrzeby egzaminu należy pamiętać, że sprzeczność z naturą danego stosunku
występuje wtedy, gdy umowa w ogóle narusza zasady stosunków obligacyjnych lub
w sposób ewidentny narusza podstawową cechę charakterystyczną danego stosunku.
Najczęściej jednak w praktyce występuje sprzeczność ułożonego przez strony stosun-
ku prawnego z ustawą.
Pamiętaj!
Przez sprzeczność z ustawą należy rozumieć niezgodność ze wszystkimi przepisa-
mi powszechnie obowiązującymi w systemie prawa w Polsce, a zatem nie tylko akta-
mi normatywnymi rangi ustawowej, ale i Konstytucją RP, ratyfikowanymi umowami
międzynarodowymi, rozporządzeniami i aktami prawa miejscowego.
Oczywiste jest, że sprzeczność z ustawą wskazana jako granica swobody umów
może nastąpić tylko co do przepisów bezwzględnie obowiązujących (ius cogens).i.se-
miimperatywnych (tzn. takich, które pozwalają ułożyć stosunek prawny w sposób bar-
3
dziej korzystny dla podmiotu uprawnionego). Przykładowo niedopuszczalne jest za-
strzeżenie kary umownej na wypadek nienależytego wykonania lub niewykonania
zobowiązania pieniężnego. Zgodnie bowiem z art. 483 § 1 KC, można zastrzec w umo-
wie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania
zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Oznacza to, że zastrzeżenie kary umownej na wypadek nienależytego wykonania zo-
bowiązania pieniężnego jest sprzeczne z ustawą i jako takie stanowi przekroczenie za-
sady.swobody.umów.
Jeżeli z kolei chodzi o trzecie ograniczenie zasady swobody umów w postaci zasad
współżycia społecznego, należy pamiętać, że zasady współżycia społecznego nie zostały
kodeksowo skatalogowane ani zdefiniowane. Zasady współżycia społecznego zostają na-
ruszone w umowach obligacyjnych, wówczas gdy naruszają reguły słuszności kontrakto-
wej, wymienione i przeanalizowane w kolejnych podrozdziałach, takie jak np. sprawie-
dliwa równowaga praw i obowiązków stron, zasada lojalności, współpracy i uczciwości
kontraktowej..
3. Zasada równowagi stron a ochrona interesów
klienta
Pamiętaj!
Do obowiązków profesjonalisty, sporządzającego umowę na zlecenie klienta należy:
1) sporządzenie umowy wa�nej
sporządzenie umowy wa�nej�
2) zadbanie w sposób optymalny o interesy swojego mocodawcy
zadbanie w sposób optymalny o interesy swojego mocodawcy.
Istotne jest tu, aby ochrona interesów klienta była „optymalna”, nie zaś maksymal-
na. Ochrona optymalna w sposób wystarczający zabezpiecza interesy klienta, lecz jed-
nocześnie jest ograniczona interesami drugiej strony. Jeśli bowiem doszłoby do tego, że
tak dalece osoba zdająca skupiłaby się na dbałości o interesy swojego klienta, że umowa
dla drugiej strony stałaby się wyraźnie mniej korzystna, to naruszałaby wówczas zasadę
równowagi stron kontraktu. Naruszenie to z kolei może w swojej najbardziej rażącej po-
staci prowadzić nawet do uznania, że czynność prawna zawarcia określonej umowy jest
sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, a przez to w konsekwencji nieważna. Na-
leży zatem unikać postanowień, które wprowadzają nieuzasadnioną dysproporcję praw
i obowiązków między stronami (zob. wyr. SN z 13.7.2005 r., I CK 832/04, Biul. SN 2005,
Nr 11, s. 13).
Pamiętaj!
Artykuł 58 § 1 KC stanowi, że czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na
celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, .
w szczególności ten, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej
wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna
z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część
czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że
z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie
zostałaby dokonana.
3..Zasada.równowagi.stron.a.ochrona.interesów.klienta
4
Rozdział I. Zasady obowiązujące w obrocie gospodarczym
Z powyższego wynika, że należy tak formułować umowę, aby dobrze, tj. optymalnie,
zadbać o interesy strony, którą się reprezentuje, a jednocześnie mieścić się w granicy rów-
nowagi kontraktowej. Nie powinno tworzyć się takich umów, które dla drugiej strony
byłyby bezprzedmiotowe. Należy pamiętać, że egzamin jest symulacją życiowej sytuacji
i umowa ma być tak sporządzona, aby obie strony zgodziły się na jej zawarcie.
Zachowanie. zasady. równowagi. stron. kontaktu. nie. jest. w. warunkach. egzaminacyj-
nych trudne. Należy bowiem pamiętać, że określając obowiązki i uprawnienia w ramach
essentialia negotii winny one mieć skorelowane odzwierciedlenie w obowiązkach i upraw-
nieniach.drugiej.strony..
Proponujemy przyjęcie najprostszej, a jednocześnie skutecznej metody pisania, pole-
gającej na tym, że każdorazowo posługując się daną instytucją z KC, która co do zasady
może być zastosowana przez każdą ze stron, np. wypowiedzeniem i prawem odstąpienia
od umowy, ustalone zostają analogiczne zasady dla obu stron. Jeżeli zatem np. przewidu-
jesz prawo wypowiedzenia umowy dla swojego klienta A, to powinieneś również prze-
widzieć prawo wypowiedzenia umowy dla drugiej strony − B, oczywiście właściwie dla
każdej z tych stron określając przyczyny wypowiedzenia.
Przy zasadzie równowagi kontaktowej stron ważne jest również, aby podczas okre-
ślania poszczególnych uprawnień jednej strony, sprecyzować również jej obowiązki .
w tym zakresie. Chodzi tu o zdefiniowanie, w której chwili i na jakich zasadach dana stro-
na może skorzystać z przewidzianego w umowie uprawnienia, np. formułując uprawnie-
nia strony A do otrzymania określonej ceny lub wynagrodzenia z tytułu wykonania umo-
wy, należy jednocześnie wskazać:
1) czy zapłata następuje wprost na podstawie postanowień umowy (wówczas jako za-
czy zapłata następuje wprost na podstawie postanowień umowy (wówczas jako za-
łącznik do umowy należy wymienić harmonogram zapłaty wynagrodzenia wraz
z terminami albo wskazać, że „kupujący potwierdza otrzymanie kwoty stanowiącej
cenę w dniu zawarcia umowy”), czy też np. na podstawie faktury (przykładowa klau-
zula powinna brzmieć wówczas następująco: „wynagrodzenie płatne będzie w ciągu
14.dni.od.doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT”)�
2) termin zapłaty�
termin zapłaty�
3) sposób zapłaty (gotówkowy czy bezgotówkowy)�
sposób zapłaty (gotówkowy czy bezgotówkowy)�
4) chwilę zapłaty (czy następuje ona z chwilą obciążenia rachunku klienta A, czy z chwi-
chwilę zapłaty (czy następuje ona z chwilą obciążenia rachunku klienta A, czy z chwi-
lą uznania na rachunku klienta B, np. „zapłata następuje w dniu obciążenia rachunku
bankowego kupującego”/„zapłata następuje z chwilą wpływu środków na rachunek
wykonawcy”).
Nałożenie na jedną stronę obowiązku zapłaty określonej kwoty, jednocześnie bez obo-
wiązku po drugiej stronie doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT, naruszałaby
zasadę równowagi kontraktowej stron, bowiem powodowałoby, że druga strona mogła-
by w sposób dowolny żądać zapłaty i zasadność tego żądania, w szczególności jego wy-
magalność, nie podlegałaby weryfikacji.
Przy omawianej zasadzie również pamiętać należy o treści art. 353 § 1 KC, zgodnie .
z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadcze-
nia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.
Pamiętaj!
Żądanie wierzyciela dla swojej skuteczności powinno być wyraźnie sprecyzowane .
w umowie, w taki sposób, który umożliwia określenie jego granic czasowych, miej-
scowych, podmiotowych i przedmiotowych. Na egzaminie należy dążyć do dokład-
nego określenia danego żądania, ale posługując się przy tym konstrukcjami prostymi,
nieskomplikowanymi.