I. ROZPOCZĘCIE WYKONYWANIA

DZIAŁALNOŚCI

1. ZAKRES OPODATKOWANIA

1.1. Zakres przedmiotowy opodatkowania

Zakres opodatkowania w każdym z podatków wyznaczają dwie granice. Teo-
ria prawa podatkowego mówi o zakresie przedmiotowym i zakresie podmiotowym
opodatkowania.
Zakres przedmiotowy to zbiór zdarzeń podlegających opodatkowaniu. W przy-
padku podatku VAT zdarzenia te są określone w art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej
dalej ustawą.

Opodatkowaniu podlegają:
1) odpłatna dostaw towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2) eksport towarów,
3) import towarów,
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

1.2. Zakres podmiotowy opodatkowania

Aby pojawił się obowiązek podatkowy z tytułu podatku VAT, czynności te muszą
zostać wykonane przez podatnika – w rozumieniu ustawy. W ten sposób spełniana
jest druga przesłanka: zakresu podmiotowego.
Kto jest podatnikiem podatku VAT, opisuje dział III ustawy (art. 15 – 18).
Zasadniczo podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność
gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność go-

spodarcza, o której mowa w zdaniu poprzednim, jest rozumiana szeroko. Obejmuje:
wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmio-
tów pozy skujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących
wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo
w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób
częstotliwy.
Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzy-
stywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla
celów zarobkowych.

Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności:
1) ze stosunku pracy,
2) z tytułu umów zlecenia i o dzieło, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności

osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi wię-
zami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czyn ności
i wykonującym zlecane czynności, co do warunków wykonywania tych czynno-
ści, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności
wobec osób trzecich.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
1) na których ciąży obowiązek uiszczenia cła i uprawnione do korzystania z proce-

dury celnej obejmującej uszlachetnienie czynne, odprawę czasową, przetwarzanie
pod kontrolą celną,

2) dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
3) będące usługobiorcami usług lub nabywcami towarów od podmiotów nie posia-

dających siedziby lub miejsca stałego zamieszkania (prowadzenia działalności) na
terytorium kraju, jeśli podatek nie został rozliczony przez usługodawcę dokonu-
jącego dostawy towarów na terytorium kraju.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, nie będące podatnikami, o których mowa
wyżej, jeżeli dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu,
w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności
w sposób częstotliwy.
Czynności (wymienione w art. 5) podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wyko-
nywane przez osobę będącą podatnikiem występującą w danym momencie w roli
podatnika.

7

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.

Przykład:
Pan Jan Kowalski jest od stycznia 2009 r. zarejestrowany jako podatnik czynny
– prowadzi sklep spożywczy. W styczniu 2010 r. dokonuje sprzedaży odziedziczonej
po ojcu nieruchomości.

Sprzedaż ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (po-
jawi się natomiast obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych).
Od 1 lipca 2006 podatnikami podatku VAT są również europejskie zgrupowa-
nia interesów gospodarczych które realizuje dostawy towarów lub świadczy usługi
odpłatnie na rzecz swoich członków lub osób trzecich, a jest utworzone zgodnie
z rozporządzeniem EWG nr 2137/85.

2. DECYZJA O WYBORZE ZWOLNIENIA

PODMIOTOWEGO

2.1. Kiedy przysługuje prawo wyboru

zwolnienia podmiotowego?

Podatnik rozpoczynający wykonywanie działalności gospodarczej powinien
rozważyć czy opłacalne jest dla niego skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego
z podatku VAT, czy też od razu chce rozliczać się z podatku VAT.
Od 1.01.2010 r. rozpoczynając prowadzenie działalności gospodarczej w trak-
cie roku podatkowego, podatnik (korzystając z przepisu art. 113 ust. 9 ustawy) jest
zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży
(opodatkowanej netto) nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży
kwoty 100.000 zł.
Ze zwolnienia korzystać mogą (na podstawie tego samego art. 113, ale ust. 1)
też podatnicy, u których wartość netto sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła
łącznie w poprzednim roku podatkowym limitu 50.000 zł.

Przy wyliczaniu limitów podanych powyżej do wartości sprzedaży nie wlicza się:
a) odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od

podatku,

b) dostawy towarów które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są

zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych podlegających amortyzacji.

W 2010 r. podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży opodatkowanej
w 2009 r. była wyższa od 50.000 zł i nie przekroczyła 100.000 zł, mogą korzy-
stać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług pod warunkiem pisemnego
zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia
15 stycznia 2010 r.
Podatnicy rozpoczynający w 2009 r. działalność gospodarczą, u których
łączna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności go-
spodarczej, przekroczyła 50.000 zł i nie przekroczyła 100.000 zł, mogą skorzy-
stać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, pod warunkiem pisemnego
zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia
15 stycznia 2010 r.
Podatnicy rozpoczynający w 2010 r. działalność gospodarczą u których
łączna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności go-
spodarczej, przekroczyła 100.000 zł i nie przekroczyła 150.000 zł, mogą skorzy-
stać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, pod warunkiem pisemnego
zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia
15 stycznia 2011 r.

2.2. Jak wyliczyć kwotę zwolnienia?

Limit, o którym mowa powyżej, wylicza się w proporcji do okresu prowadzonej
sprzedaży, a więc jeżeli podatnik rozpoczął działalność np. 3 lutego 2010 r., kwota
uprawniająca do zwolnienia w jego przypadku wynosi dla 2010 r. 90.959 zł.

Kwotę tę należy obliczyć w sposób następujący:
1) ilość dni w roku:

365

2) ilość dni prowadzenia działalności: 332
3) wyliczenie limitu:

(100.000 zł × 332)/365 = 90.959 zł

Przykład:

Pan Adam Nowak rozpoczyna działalność gospodarczą dnia 3 lutego 2010 r.
Szacuje, że do końca roku jego obrót nie przekroczy kwoty 90.959 zł (por. wyliczenie
powyżej).

Na dzień 31 grudnia 2010 r. wysokość jego obrotu wynosiła:

1. Sprzedaż towarów i usług opodatkowana stawką 22%: 10.000 zł.

2. Sprzedaż towarów i usług opodatkowana stawką 7%: 67.000 zł.

3. Sprzedaż towarów i usług zwolniona: 20.000 zł.

8

4. Sprzedaż w czerwcu 2010 zakupionego w lutym 2010 środka trwałego: 10.000 zł.

Pan Nowak nie przekroczył limitu zwolnienia. Do wyliczenia limitu bierze pod
uwagę jedynie:

10.000 zł (poz. 1) + 67.000 zł (poz. 2) = 77.000 zł.

2.3. Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego

Zarówno podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej
(art. 113 ust. 9), jak i prowadzący już działalność w poprzednim roku (art. 113
ust. 1), mogą zrezygnować ze zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia
o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego. Różne są jednak terminy, w których
należy to uczynić.

Podatnicy rozpoczynający działalność zawiadomienie to muszą złożyć przed

dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem
VAT

(jeżeli nie dotrzymają tego terminu – są automatycznie podatnikami zwolnio-

nymi podmiotowo z VAT – potem mogą skorzystać z procedury przewidzianej dla
kontynuujących działalność).

Podatnicy kontynuujący działalność: przed początkiem miesiąca, w którym

rezygnują ze zwolnienia.
Aby korzystać z pełni praw przysługujących podatnikom VAT, samo zawiado-
mienie nie wystarczy. Konieczna jest rejestracja.

2.4. Kto nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego?

Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9 ustawy, nie stosuje się do importu towa-
rów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której
podatnikiem jest ich nabywca, oraz podatników dokonujących dostaw określonych
towarów i usług:
1) dokonujących dostaw:

a) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,

b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elek-

trycznej (PKWiU 40.10.10), perfum i wód toaletowych (PKWiU 24.52.11),
kosmetyków upiększających do ust i oczu (PKWiU 24.52.12), kosmetyków do
manicure i pedicure (PKWiU 24.52.13), pudrów kosmetycznych i higienicz-
nych – z wyłączeniem przeznaczonych dla dzieci (PKWiU ex 24.52.14-00),
pozostałych kosmetyków upiększających do twarzy (PKWiU 24.52.15-00.10),

dezodorantów osobistych i preparatów przeciwpotowych (PKWiU 24.52.19 50.00),
preparatów do higieny intymnej (PKWiU 24.52.19-90.10), środków hi-
gienicznych kosmetycznych, gdzie indziej nie wymienionych (PKWiU
24.52.19-90.3), preparatów toaletowych dla zwierząt (PKWiU 24.52.19-
90.60), kosmetyków i wyrobów perfumeryjnych, pozostałych, gdzie indziej
nie sklasyfikowanych (PKWiU 24.52.19-90.90), kart do gry – z wyłączeniem
kart do gry dla dzieci (PKWiU ex 36.50.41-00), cygar, również z obciętymi
końcami, cygaretek i papierosów z tytoniu lub namiastek tytoniu (PKWiU
16.00.11), tytoniu do palenia (PKWiU 16.00.12-30), tabaki (PKWiU
ex 16.00.12-90.20),

c) nowych środków transportu,

d) terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę;

2) świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi

jubilerskie,

3) nie mających siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.

Jeżeli podatnicy, wykorzystując związki z kontrahentami, tak układają swoje
interesy, że uzyskują wartość sprzedaży znacznie odbiegającą od tej, którą uzyskali-
by w przypadku, gdyby związki te nie istniały, a w wyniku tych związków nastąpiło
zmniejszenie wpływów podatkowych, zwolnienie podmiotowe od podatku traci moc
od początku roku podatkowego.

2.5. Prawa i obowiązki podatnika zwolnionego podmiotowo

Podatnicy zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 są obowiązani
prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokona-
niem sprzedaży w dniu następnym.
W przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji lub prowadzi ją
w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie war-
tości sprzedaży, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi
w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę po-
datku należnego. Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku
ustala się przy zastosowaniu stawki 22%.

Przykład:

Pan Andrzej Nowakowski rozpoczął działalność – prowadzenie sklepiku spożyw-
czego 3 lutego 2010 r. Ze względu na prognozowane niewielkie obroty, na początku

9

działalności wybrał zwolnienie podmiotowe. Zgodnie z przepisami prowadzi ewidencje
sprzedaży za każdy dzień.

Łączna kwota sprzedaży opodatkowanej za luty 2010 r. wyniosła 1.568,00 zł.

W miesiącu marcu 2010 r. dokonał następujących wpisów w poz. 27 i 28.

2.6. Utrata prawa do zwolnienia – prawa i obowiązki

Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku podmiotowo
przekroczy kwotę limitu zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty.
Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatko-
waniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.

Przykład:

Pan Adam Nowak korzystający ze zwolnienia podmiotowego w roku 2010 osią-
gnął już obrót w wysokości 90.000 zł. Dokonując następnej sprzedaży na kwotę 1.000 zł
musi pamiętać, iż w tej cenie kwota 959 zł korzystać będzie ze zwolnienia na podstawie
art. 113 ust. 1, natomiast nadwyżka ponad tą kwotę będzie opodatkowana.

W przypadku utraty prawa do zwolnienia (dotyczy to zarówno podatników
rozpoczynających działalność jak i kontynuujących) rejestracji należy dokonać przed
dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia.

Nie określono obowiązującego wzoru zawiadomienia, w praktyce podatnik może
dokonać rezygnacji ze zwolnienia, zaznaczając odpowiedni kwadrat w zgłoszeniu
VAT-R.
Wzór zgłoszenia rejestracyjnego określił Minister Finansów w drodze rozpo-
rządzenia. Jest to druk VAT-R.

Przykład:

Pani Anna Nowak, prowadząca od 3 lutego 2010 r. działalność gospodarczą –

sklep wielobranżowy, na podstawie prowadzonej ewidencji sprzedaży przewiduje, że
za kilka dni przekroczy limit uprawniający ją do zwolnienia podmiotowego w VAT.

Zgodnie z przepisami jest obowiązana przed dniem utraty prawa do zwolnienia
dokonać zgłoszenia rejestracyjnego. Wypełnia druk VAT-R:

1. Jest to zgłoszenie rejestracyjne.

2. Pani Nowak mieszka na terenie właściwości urzędu skarbowego Kraków Nowa

Huta, sklepik (jedno miejsce prowadzenia działalności) prowadzi na terenie urzędu
skarbowego w Wieliczce – zgłoszenie rejestracyjne składa w US w Wieliczce.

3. Pani Nowak jest obowiązana na drugiej stronie VAT-R, zaznaczając odpowiedni

kwadrat oświadczyć, iż traci zwolnienie podmiotowe z VAT oraz określić datę utraty
tego zwolnienia.

4. Podatniczka decyduje się na rozliczanie podatku na zasadach ogólnych i składanie

deklaracji miesięczne.

10

11

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.