Asertywność w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej

Drukuj

Oceny:

/ 6

Kiepski

Bardzo dobry

Oce

ń

W czasie rozmowy kwalifikacyjnej wiele razy jesteśmy wystawiani "na próbę" ze strony pracodawcy.
Potencjalny szef chciałby zobaczyć, jakim typem osoby jesteśmy, czy jesteśmy gotowi do obrony
własnych poglądów, szanując zarazem zdanie innych. W wywarciu na tym polu dobrego wrażenia
pomogą nam zdolności asertywne. Ten modny ostatnio termin - asertywność, kryje za sobą parę
pułapek, w odkryciu których pragnę ci pomóc.

Asertywność to:

•

umiejętność pełnego wyrażania siebie

•

bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażanie swoich uczuć, emocji, postaw, opinii w sposób

respektujący uczucia, emocje, postawy, opinie drugiej osoby

•

korzystanie z osobistych praw bez naruszania praw innych

•

stanowcza obrona własnych praw

•

stanowczość, która nie rani

•

Twój wybór

•

wyuczona a nie wrodzona forma zachowania

Nie ma osoby, która byłaby się stale asertywna. Jest to wręcz niewskazane, aby zawsze
zachowywać się tylko i wyłącznie asertywnie. Są sytuacje, które wymagają pokory, zagrażając
naszemu życiu, zdrowiu lub wartościom lub też sytuacje, które wymagają zachowań
agresywnych. Asertywność oznacza więc umiejętność oceny, w których momentach możemy
zachować się właśnie asertywnie.

Aby przekonać się czy potrafisz rozróżniać zachowania asertywne spośród innych, odpowiedz na poniższe
pytania i sprawdź, czy wiesz, które zachowania są asertywnymi.

Litera P - oznacza, że zgadzasz się z danym stwierdzeniem (prawda)

Litera F - oznacza, że nie zgadzasz się z danym stwierdzeniem (fałsz)

Następnie zobacz, które stwierdzenia są zgodne z zachowaniem asertywnym.

1.

Jestem samolubny, jeśli przekładam swoje potrzeby nad potrzeby innych P F

2.

Wstydzę się popełnianych przeze mnie błędów P F

3.

Mam prawo czasami pamiętać tylko osobie P F

4.

Odmienne poglądy powinienem zachować tylko dla siebie P F

5.

Mam prawo do zmiany decyzji P F

6.

Zawsze należy się dostosować do otoczenia P F

7.

Zawsze mogę prosić o sprecyzowanie czyjejś wypowiedzi P F

8.

Nie na miejscu jest opowiadać o swoich uczuciach P F

9.

Mam prawo nie brać odpowiedzialności za problemy innych P F

10.

Zawsze należy pomagać innym P F

11.

Mam prawo nie usprawiedliwiać się przed innymi P F

12.

Mam prawo mówić "nie" P F

13.

Nigdy nie wypada odmawiać udziału w czyimś przyjęciu P F

14.

Zawsze należy być skromnym i nie mówić o swoich osiągnięciach P F

15.

Nie muszę zawsze słuchać rad innych P F

16.

Mam prawo popełniać błędy P F

Klucz odpowiedzi:

Zachowania asertywne to:

1 - F, 2 - F, 3 - P, 4 - F, 5 - P, 6 - F, 7 - P, 8 - F, 9 - P, 10 - F, 11 - P, 12 - P, 13 - F, 14 - F, 15 - P, 16 - P

Nie zawsze łatwo jest być asertywnym,

zwłaszcza wobec osób na których nam zależy.

Można jednak tę umiejętność wyćwiczyć,

zaczynając od sytuacji, kiedy łatwiej jest być asertywnym.

Pierwszym krokiem w treningu asertywności to nabycie umiejętności rozróżniania zachowania

asertywnego, agresywnego i pasywnego - uległego.

Pomocną kategorią okazuje się stosunek: prawa własne - prawa innych.

Agresywność - bywa często mylona z asertywnością. W przypadku zachowań agresywnych sytuacje są
spostrzegane jako pole walki, a celem staje się wygrana własna i przegrana, pokonanie innych.

W zachowaniach agresywnych respektujemy własne prawa lekceważąc jednocześnie prawa innych. Nie
liczymy się z innymi, nie słuchamy ich, podejmujemy decyzje bez uwzględnienia praw innych.

Gdy kierujemy się ZASADAMI AGRESYWNYMI - przekaz brzmi:

Ja mam rację - jesteś głupi skoro myślisz inaczej

Takie są moje odczucia - twoje się nie liczą

Tak wygląda ta sytuacja - nie obchodzi mnie, jak ty ją widzisz.

W głosie pobrzmiewa wtedy pogróżka, kpina, sarkazm, ton głosu często jest napastliwy, hałaśliwy.
Mierzymy rozmówcę wrogim spojrzeniem, grozimy palcem, czasem atakujemy fizycznie.

Uległość - polega na respektowaniu praw innych przy jednoczesnym lekceważeniu własnych.
Zachowania uległe cechuje to, że interesy innych osób stawiamy ponad własnymi, często rezygnując
z własnych dążeń, pragnień i potrzeb.

Lekceważymy własne prawa i pozwalamy innym je naruszać. Zachowujemy się w sposób nieuczciwy,
deklarujemy coś ulegle, a co innego robimy. Rezygnujemy z przedstawiania własnych potrzeb, odczuć
i poglądów. Kumulujemy w sobie wiele spraw, co powoduje nagromadzenie się złości i wewnętrznych
urazów.

Gdy kierujemy się ZASADAMI ULEGŁYMI przekaz brzmi:

Liczy się to, co ty myślisz - nie to, co ja myślę

Liczą się twoje odczucia - a nie moje

Ważne jest - jak ty widzisz tę sytuację.

W naszym głosie i postawie można zauważyć podporządkowanie się innym osobom, brak zdecydowania,
bierność, oczekiwanie na zdarzenia. Uległe potakiwanie ze spuszczoną głową i wzrokiem utkwionym
w czubkach butów to w pewnych sytuacjach wyraz uległości.

Asertywność - to respektowanie własnych praw przy jednoczesnym respektowaniu praw innych osób.
Oznacza to obronę własnych przekonań przy uznaniu przekonań innych, wyrażanie swoich potrzeb,
poglądów i odczuć. Gdy zachowujemy się asertywnie nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara
w siebie.

Gdy jesteśmy ASERTYWNI - przekaz brzmi:

Takie jest moje zdanie

Tak to odczuwam

Tak oto widzę tę sytuację

Chciałbym usłyszeć, jak się z tym czujesz

Może uda się nam znaleźć rozwiązanie, które zadowoli nas oboje.

Wyrażanie gniewu i złości również może odbyć się w sposób asertywny:

•

Wyraź jasno i wprost swoje życzenie, prośbę.

•

Daj informację zwrotną: być może twój partner nie zdaje sobie sprawy, z tego jakie są

konsekwencje jego zachowania dla ciebie.

•

Jeżeli poprzednie działania nie odniosły skutku, stanowczo określ swoje granice.

•

Wyraź żądanie lub sprzeciw.

•

Dochodź swych praw.

Poniżej masz wypisane różnego typu zachowania. Sprawdź, czy wiesz już, na czym polegają
zachowania asertywne i jak je odróżniać od zachowań agresywnych i uległych.

Przykład:

SYTUACJA

Koleżanka niesłusznie zarzuca Ci nielojalność.

REAKCJA

Nie oceniaj mnie po pozorach .Wysłuchaj mnie - być może zmienisz zdanie.

•

zachowanie asertywne

1) SYTUACJA

Koleżanka zaprasza Cię na przyjęcie, z którego bardzo chciałabyś się "wykręcić".

REAKCJA

Dziękuję ...... oczywiście, że będę ......

Zachowanie: ............................

2) SYTUACJA

Ktoś Ci przerywa, kiedy mówisz.

REAKCJA

Przepraszam, ale chciałbym skończyć swoją wypowiedź.

Zachowanie: ............................

3) SYTUACJA

Czekasz w kolejce, kiedy ktoś "wskakuje" przed Tobą.

REAKCJA

Nic nie mówisz tylko głośno wzdychasz.

Zachowanie: ............................

4) SYTUACJA

Jeden z kolegów w Twoim dziale oskarża Cię, że nie wysiliłeś się zbytnio w opracowaniu ostatniego
projektu.

REAKCJA

Sądzę, że jesteś niesprawiedliwy. Wydawało mi się, że wniosłem wiele twórczych pomysłów.

Zachowanie: ............................

5) SYTUACJA

Kolega ma pewien problem i prosi Cię o radę.

REAKCJA

Skąd mam wiedzieć, co robić? To jest Twoja sprawa.

Zachowanie: ............................

Klucz odpowiedzi:
1 - zachowanie uległe; 2 - zachowanie asertywne; 3 - zachowanie uległe; 4 - zachowanie asertywne; 5 -
zachowanie agresywne

W czasie rozmowy kwalifikacyjnej stykamy się z sytuacjami, w czasie których możemy do zachować
się asertywnie. Najczęściej mogą się one przejawiać w trakcie ewentualnych pytań i oczekiwań ze strony
pracodawcy. Pracodawca może sprawdzać czy będziemy w stanie zachować się asertywnie, podając nam
pewien przykład zachowań i prosząc nas o rozwikłanie sytuacji lub też w całkowicie niezamierzony sposób
sprawiać, że poczujemy, iż odpowiedź na to pytanie wymaga użycia z naszej strony technik asertywnych.

Jeżeli więc poczujesz się zmuszony do natychmiastowej wypowiedzi, nie wpadaj w panikę. Podstawowa
zasada asertywności głosi, że masz prawo do namysłu a także przyznania się, że nie
zrozumiałeś danego pytania i prosisz o jego powtórzenie. Jeśli bowiem nie dasz sobie ani sekundy
czasu na przemyślenie odpowiedzi, z pewnością będziesz jej potem żałował. Masz prawo do chwilowego
wstrzymania się od odpowiedzi, tak aby:

•

upewnić się, że dobrze zrozumiałeś twojego rozmówcę

•

skupić się nad odpowiedzią

•

uświadomić sobie co tak naprawdę chcesz przekazać

•

pomyśleć nad korzystnym sposobem przekazania treści

Aby nie zapadła krępująca cisza, możesz zastosować poniższe przykłady:

"To ciekawe, co pan mówi. Proszę mi pozwolić minutę pomyśleć"

"Wydaje mi się, że nie do końca zrozumiałem o czym rozmawiamy. Czy może pan wyjaśnić?"

"Poruszył pan bardzo ważną kwestię. Czy może pan powtórzyć"

"Może powtórzę czy dobrze zrozumiałem"

Każdy pracownik ma prawo do zachowań asertywnych, jeśli tylko faktycznie ściśle przestrzega ich zasad.
Asertywność to nie jest bowiem bezwzględne egzekwowanie swoich racji. Nie możemy zapominać
o drugim człowieku i o tym, że on też ma prawo zachować się asertywnie.

Bibliografia: Mc Kay M. i In. (2001): "Sztuka skutecznego porozumiewania się" GWP

Opracowanie: Iwona Ekkert